3. nifrət hiss etmək normal bir bir şeydir. bu kəlimədən niyə bu qədər qorxulur anlamıram. bəli dünyadakı bütün pisliklər nifrətin üstündə qurulub. bütün insanın həyatına məhvinə gətirib çıxaran şeylər nifrətin üstündə qurulub.

anlamadığımız şey odur ki, nifrət hər zaman ölümə səbəb olmur. nifrət insana çox şey elətdirə bilər, doğrdur. insan özü nifrət etdiyi məfhumların hamsını sadəcə göz ardı edə bilər. yəni nifrət ettiyimiz şeyi məhv etməyə məcbur deyilik. indi deyəkki məsələn dünyadakı a qurupu, b qurupuna nifrət etdiyi üçün öldürüb. bu o demək deyil ki bunun səbəbi nifrətdir. bunun səbəbi insanın özünə elədiyi xəyanətdir, bir insan hər hansı bir məsələ üçün birinin canını ala bilirsə bu onun cani olduğunu və yırtıcı instiktini hələdə saxladığını göstərir.

insan zamanla içgüdümlərini nizama salmağa çalışmalıdır. birini öldürmək, təcavüz etmək bunlar hamsı eyni şeydən qaynaqlanır. adıda idimizə uduzmaq olur. vicdan insanın tanrısıdır. bu sözü deyən insan xiyar deyil, deyəndə bu 3 sözün içində nələrini vurğuladığını elə 3 sözlə ifadə edir. böyük deyimdir, olduqca böyükdür.

indi keçək başqa birinə olan nifrətə. deyəlim ki, mən ərəblərə nifrət edirəm(etmirəm, sadəcə bir örnəkdir. niyə məhz ərəb? ürəyim belə isdədi bu örnəyi verdim).günlərin bir günü bir ərəb məndən su isdədi sussuz qalıb, bunu görürəm və ərəbə su verirəm, amma eyni zamanda nifrət də edirəm. sadəcə onu həyatımın bir tərəfində görmürəm. bu qədər sadədir. nifrət edirəm və nifrət ettiyimin insanı xilas edirəm. bəs su verməzsəm nə olar?. artıq su verməmək mənim vicdanımı itirdiyim mənasına gələ bilər.

gördüyünüz kimi bu böyük məsələdir. qalxıb biz nifrət edə bilmərik demək asanddır. amma, hamımız edirik ərəb olmasada başqa bir şeyə nifrət edirik. amma, hamımız həyatımızı yaşayırıq. heç kim-heçkimə qarışmırsa problem yoxdur. belə çürüdüləsi bir məsələni iki cümləyə sıxışdırıb söyləmək axmaqlıqdır. dünya ədəbiyyatı nifrət haqqında minlərcə, tonlarca əhvalatlarla doludur. onlar belə, şübhə ilə danışarkən biz kimikki bu məsələ haqqında boş-boş fətvalar veririk ?