3. 1962-ci chris maker tərəfindən çəkilən 28 dəqiqəlik fotoroman.
iii dünya müharibəsinin nəticəsi faciəvi olur. yer üzündə yaşayış yoxdur artıq, insanlar yeraltı mağaralara sığınıblar. və bir çarə axtarmaqdadılar. çarə isə zamana sayəhətdir; həm keçmişə, həm də gələcəyə. bu təcrübələrə dözə bilən adam demək olar ki, yox dərəcəsindədir amma sonda bir könüllü tapılır. hansı ki, uşaqlığında baş verən hadisəyə geri dönmək üçün qəbul edir bu təcrübəni. hər şey də bundan sonra başlayır. ilk olaraq keçmişə göndərilir. bu zaman uşaq ikən gördüyü qadını görür. ikisi birlikdə vaxt keçirməyə başlayırlar; zooloji muzeylərə gedirlər, uzun gəzintilərə çıxırlar. sonda bir-birilərinə aşiq olurlar. və hər şey birdən kəsilir. bundan sonra həmin adam gələcəyə göndərilir. orada enerji qaynağı almağı bacarır. buna görə də əgər adam istəsə gələcəkdə qalacaqdır. amma istəmir. nə olur olsun, qadının yanına getmək istəyir. insanların insanlığı unutduğu zamanda o sevgisini seçir. adam istəyinə çatır, onu keçmişə göndərirlər amma ....

filmin başlığnda "bu film uşaqlıq illərində bir görüntüdən təsirlənmiş insanın hekayəsidir" yazılır. film ancaq fotolardan ibarətdir amma yalnız bir səhnə hərəkətlidir- qadının gözünün qırpdığı kadr.
tamam film demək olar ki, sevgi hekayəsini göstərir amma mənə görə hər şeydən öncə müharibənin insan həyatlarında olan təsirini əks etdirir. belə olan halda niyəsə bu film mənə alan renenin "night and fog" filmini xatırlatdı. la jetee iii dünya müharibəsindən sonrakı nəticələri göz özünə sərirdisə, night and fog nasist həbs düşərgələrinin müharibə bitimindən 10 il sonrakı vəziyyətini əks etdirən sənədli filmdir. özümçün araşdırdım ki, bəlkə alan rene ilə chris makerin bu iki filmdə əlaqələri olar amma deyilmiş. düzdü birgə işləri olub amma bunlar deyil.
ayrıca bu filmdəki müharibədən sonra insanların yeraltı mağaralara sığınması hissəsi də mənə kurt vonnequtu xatırlatdı. belə ki, 1945-ci ilin fevralında amerika və ingilis hərbi aviasiya qüvvələri heç bir hərbi qüvvəsi, hərbi obyektləri olmayan drezdeni bombalayırlar və bunun şahidi olmaq vonnequta çox ağır təsir edir.
bu bombardmanda vonnequt və digər əsirlər zirzəmidə, sallaqxanada işlədikləri üçün sağ qala bilirlər.

son olaraq mvözudan kənar olsa da yazım. tarix müəllimimiz müharibə siyahəsətin zorakı yolla həllidir deyirdi. vonnequt müharibədən geri dönməyini də qəribə formada xatırlayır: “mən evə qayıdanda dayım den məni bağrına basdı və dedi : hə, bax sən indi kişisən ! bu sözdən sonra mən az qala həyatımda ilk dəfə olaraq bir almanı öldürəcəkdim.” alan renenin müharibə kimi faciələrə yönəlmiş "niyə? " sualına bruno dumont "faciəvi olan yararlıdır, bəşəriyyətin daha yüksək mədəni səviyyəyə çatmağına kömək edir" kimi cavab verir. rey bredberi isə mövcud olmuş ən dərin qəbri tapıb bütün müharibələri birdəfəlik orada basdıracağımıza ümid edir.

bütün müharibələrin müsbət tərəfi ancaq belə möhtəşəm filmlərin çəkilməsidir.