1. (baxma: puppet state)
bir ölkə müstəqil dövlət kimi var olsa da əslində xarici qüvvə və ya ölkə tərəfindən idarə edilirsə, həmin ölkəyə "kukla dövlət" deyilir. kukla dövlət'in suverenliyi, bayrağı, gerbi, konstitusiyası, məcəlləsi olsa da başqa bir dövlət tərəfindən idarə edilir və ya "kukla höküməti" olur.
"kukla dövlət" termini ilk dəfə 1805-ci ildə misir'də osmanlı imperiyası tərəfindən yaradılan "misir hidivliyi" adlanan dövlət üçün işlədilmişdir. ikinci dünya müharibəsi'ndə almanlar işğal etdikləri avropa ərazilərində kukla dövlətlər yaratmışdırlar.
müasir dövrdə də kukla dövlətlər mövcuddur:
*dağlıq qarabağ respublikası* - 1991-ci ildə əski dqmv ərazisində (dqmv 91 noyabr'da azərbaycan tərəfindən ləğv edilmişdir) yaradılan bu dövlət zahirən müstəqil görünsə də əslində ermənistan və rusiya tərəfindən idarə olunur. heç bir müstəqil dövlət tərəfindən tanınmır. müstəqilliyini sadəcə separatçı *abxaziya*, *cənubi osetiya*, *transnistriya* tanıyır.
*abxaziya* - müstəqilliyi tanınmayan, gürcüstan ərazisi üzərində yaradılan bu dövlət, rusiya tərəfindən idarə olunur. pul vahidi olaraq rubl'dan istifadə edir. ərazisində rus qoşunu var.
*cənubi osetiya* - gürcüstan ərazisində yaradılan c. osetiya, rusiya tərəfindən idarə olunur. c. osetiya'nın məqsədi rusiya'nın muxtar dövləti olan ş. osetiya'ya birləşməkdir.
*transnistriya* - moldova'nın separatçı bölgəsi olaraq bilinir. rusiya'nın kukla dövləti olaraq da bilinir.
*donetsk xalq respublikası* - rusiya tərəfindən ukranya ərazisində yaradılan kukla dövlətdir.
*luqansk xalq respublikası* - ukranya ərazisində rusiya tərəfindən yaradılıb.