1. Eynşteyn-Podolski-Rosen paradoksu (EPR) bir-birindən ayrılmış iki zərrəciyin qəribə kvant xassəsinə malik olmasını bildirir. Bu xassəyə əsasən, birinə edilmiş təsir ani olaraq digər zərrəciyə də təsir edir. Alimlər bunu adətən dolanıqlıq vəziyyəti adlandırır.

Bu xassə adətən iki zərrəciyə şamil edilirdi. Təcrübələrdə, bir-biri ilə dolanıqlı vəziyyətə gətirilmiş zərrəciklər müəyyən məsafədə bir-birindən uzaqlaşdırılırlar və onların xassələri ölçülür. Bir çox təcrübələrdə EPR paradoksu özünü təsdiqləmişdir. Bu qəribə xassənin isə texnologiyada geniş istifadəsi nəzərdə tutulur. Kvant teleportasiyası, məlumatların kvant alqoritmləri ilə şifərlənməsi, pseudorandom ədədlərin hesablanması və s. Beləcə, məlumat ani sürətdə və təhlükəsiz yolla ötürülmüş olur. Lakin, iki zərrəciklə daha böyük sistemlərin qurulması məntiqsiz görünür.

Svinburne Texnologiya Universitetindən araşdırmaçı alimlər ikidən daha artıq zərrəcik sistemlərinin EPR paradoksu qanuna tabe ola biləcəyini göstəriblər. Avstraliya Milli Universitetinin "Quantum Computing Centre Node" bölməsindən Dr. Seiji Armstrong belə deyib: "Biz qəribə görünən dolanıqlıq vəziyyətinin nəinki iki, üç vəya daha artıq fərqli optik sistemlər üzərində də işləyə biləcəyini təcrübi olaraq göstərmək üçün optik sistem işlətdik." Lakin, əvvəllər bu cür təcrübələr ancaq iki optik sistem üzərində aparılırdı. Bu bizə imkan verir ki, daha böyük optik kvant şəbəkələrini quraq. Hətta, kiberhücumların qarşısını almaq üçün daha təhlükəsiz, qorunaqlı şəbəkələr qurula bilər.

Alimlər aldıqları nəticəni "Nature Physics" juranılın 2015ci il buraxılışında dərc etdiriblər: "Multipartite Einstein–Podolsky–Rosen steering and genuine tripartite entanglement with optical networks." Nature Physics (2015) DOI: 10.1038/nphys3202