Ağ cırtdan ulduzlarının və neytron ulduzlarının inkişafının son mərhələsində sıxlıq fərqli olur və bu da maddənin qeyri-adi aqreqat halının yaranmasına səbəb olur. Təqribi hesablamalara görə sıxlıq 108 kq/m^3 - 1011 kq/m^3 arası dəyişir.Təsəvvür etmək üçün: oradakı maddədən 1 çay qaşığı götürüb yerə gətirsək həmin maddənin kütləsi təqribi olaraq fil ilə eyni olacaq. Belə sıxlıqlarda fermionlar ( elektronlar, neytronlar, protonlar, digər leptonlar) işıq sürətinə yaxın sürətlə maddənin içində hərəkət edirlər, və ulduzu təşkil edən maddə artıq özünü ideal qaz kimi aparmır. Bu aqreqat hal maddənin yeni halı adlanır və Cırlaşmış maddə adlanır. Atomun nüvəsi kristal qəfəs əmələ gətirir və elektronlar qəfəsin düyüm nöqtələri arasında işıq sürətinə yaxın sürətlərlə hərkət edirlər.Bunu rahat təxəyyül etmək üçün, Biz bu ulduzu almaz kimi fərz edə bilərik və düyün nöqtələrinin də karbon atomlarının nüvələrindən ibarət olduğunu qəbul edə bilərik.
Ancaq Hadisə çox kiçik ölçülərdə baş verdiyinə görə məsələyə kvant effektləri daxil olur, və kvant mexanikasına görə ( Paulinin təcrid qanunu) 2 eyni hissəcik oxşar xüsusiyyətlərə (kvant vəziyyəti) malik ola bilməz ( spin, sürət, impuls, enerji və s.). Bu qanuna əsasən də daxildə güclü təzyiq əmələ gəlir, hansı ki maddəni dayanıqlı halda saxlayır. Cazibə qüvvəsinə qarşı iş görür. (Bu tipli ulduzlarda kütlə ağlasığmaz dərəcədə böyük olduğu üçün ağlasığmaz dərəcədə də cazibə qüvvəsi olur və ulduzu mərkəzə doğru dartır) Buna görə də ulduz dağılıb, məhv olmur.
Qeyd.
Azərbaycan dilli ədəbiyyatda bəzən bu halda nüvə özünü fərqli apardığına görə cırlaşmış nüvə yazılır. Ancaq ingilis dilli ədəbiyyatda sadəcə maddaənin halının adı cırlaşmış maddədir (degenerate matter. Cırlaşmış nüvə termininə rast gəlmədim.)
mənbə.
əyani olaraq buradan izahata baxa bilərsiniz:
(youtube: 
)
)(youtube: )
)https://en.wikipedia.org/wiki/Degenerate_matter
https://en.wikipedia.org/wiki/Pauli_exclusion_principle)