2. Haqqında bir neçə maraqlı fakt verə biləcəyim silinmək üzrə olan xəstəlik.

1. Azərbaycanda xəstə sayı barədə bir neçə rəqəm var: 12, 37, 41, 100-dən çox kimi fərqli cavablar var, amma nəticədə 10 milyon əhaliyə kifayət qədər azdır.
Ümumiyyətlə dünyada isə 1980-ci ildə 5.2 milyon insanın yoluxduğu xəstəliyə 2018-ci ildə 209.000 insan yoluxub. Epiidemioloqların şirin yuxusudur bu azalma. Kökünü kəsmək də olar hətta.

2. Cüzamlı xəstələr təcrid olunması: bir zamanlar müalicəsi olmadığına görə və yoluxucu xəstəlik olduğuna görə cüzamlı insanları təcrid edib şəhərciklərdə saxlayırdılar. Hətta orta əsrlərdə onları boyunlarına zınqırov da bağlamağa məcbur edirdilər ki, gəlişlərini xəbər etsinlər. Həm də irsi sayırdılar xəstəliyi, ona görə yoluxmuş adamın bütün nəsil kökünü qovurdular yaşayış yerindən. Müasir dünyada bu təcrid söhbətini ləğv etməyə çalışırlar, çünki artıq xəstəliyi müalicə etmək mümkündür.

3. Azərbaycanda da sovet dövründə onların kompakt yaşadığı ərazi olub: Qobustan rayonu Um-Bakı qəsəbəsi, Respublika Cüzam Xəstəxanası. Deyəsən Qafqazdakı cüzamlı xəstələrin gətirildiyi yeganə məkan bura olub. Bu günümüzdə də orda yaşayanlar var. Amma xəstələrin bir hissəsi sadəcə müayinəyə gəlir və sonra evinə gedir. Anladığım qədəri ilə qəsəbəni gedəsi yeri olmayanlar tərk etmir sadəcə. Bir məqaləyə görə ən gənc xəstənin 41 yaşı var. indi də deyəsən 13-14 nəfər Um-Bakıda yaşayır.

4. 2007-ci ildə Azərbaycanda cüzamlı xəstələr haqqında Çingiz Abdullayevin "Məhkumların cənnəti" əsəri əsasında "Məhkumlar" filmi çəkilib. Rasim Ocaqov filmin bədii rəhbəri olub. Deyəsən, real həyat hadisələri əsasında yazılıb/çəkilib. Baxmağı məsləhət görürəm bəlkə ətrafınıza daha nəvazişlə yanaşmağı təlqin etdi.
5. Son olaraq da, imkan varsa, heç vaxt bu tip xəstəliklər haqqında bizim zurnalistlərin yazdığı məqalələri oxumayın. Çünki sensasiya arxasıyca qaçaraq elə dəhşətli yazırlar ki, sonra biz o yoluxmuş insanlarla çox pis rəftar edirik. Çünki qorxuruq. Mütəxəssislərdən soruşun, heç kimdən qorxmayın, sadəcə yoluxucu xəstəliyi olan insanlar müalicə alana qədər onların ağzının içinə girməyin və hər şey zor olacaq.