1. Yəqin ki, bu vaxta qədər girdiyim ən qarışıq entry olacaq.

2020 özündə bütün rəngləri birləşdirmiş, bütün ipləri bir-birinə dolaşmış yumaqdı mənim üçün, ağlımda həm çox şey var, həm də heç nə yoxdu və bu entrydə onu açmağa çalışacam, bacarsam.
ən başda həyatımıza covid-19 girdi. Şəxsi gigiyenanın nə qədər önəmli olduğunu bir daha xatırlatdı. Sevdiklərimizdən uzaq düşdük, itirdik bəlkə. “kaş” ilə başlayan cümlələr qurduq, “dəyər” anlayışımızı yeni və dərin bir formaya saldıq. Ölümün hamıya əvvəl-axır xitab edəcəyini, bir gün bizim də yox olmalı olduğumuzu xatırladıq. Limitlə çölə çıxdıq, vaxtımızın qiymətini öyrəndik, onu boş yerə hədər etməməyi, daha lazımlı-daha lazımsız işləri ayırma qabiliyyətimiz formalaşdı. Protestolar gördük, tualet kağızının koronadan qoruyacağına inananları gördük. Nələr görmədik ki biz bu pandemiya ərəfəsində?..

sonra avstraliyada kütləvi meşə yanğınları oldu. Dünyamızın bir parçasını – heyvanları, ağacları, bitkiləri itirdik. 5 milyon hektardan artıq meşə sahəsi məhv oldu. Heyvanların bəzi növləri nəsilkəsilmə ilə üz-üzə qaldı. Dünyada koalaların 30%-i yanıb kül oldu. Videolara, şəkillərə baxanda ürəyimiz əlimizdə qum olub töküldü bəlkə, qanımız dondu.. Məsələnin iqlim dəyişikliyi, qlobal istiləşmə olduğunu biləndə, bütün bunlarda bizim də məsuliyyətsizliyimizin payı olduğunu başa düşüb, gündəlik hərəkətlərimizdə dəyişiklik etdik. boş otaqda işığı yanılı görəndə gedib söndürdük, dişimizi fırçalayanda su lazım olmadığı təqdirdə suyu bağladıq, israfımızı minimuma endirib, yox etməyə çalışdıq və s. * bunları əvvəl də edirdiksə nə gözəl

avstraliyadan sonra amerika yandı. Malcolmun “irqçilik psixoloji bir xəstəlikdir” dediyi yerə çatdıq, daha dərindən başa düşdük yaşayaraq. Insani dəyərlərin nə qədər önəmli, dilin, dinin, irqin, sosial statusun və s. isə nə qədər önəmsiz olduğunu xatırladıq. Bəlkə sonradan “bizdən olmayan” insanlara qarşı rəftarımızı dəyişdik, hamımızın eyni primatlar dəstəsindən gəldiyimizi xatırladıq. Bu hadisələrin amerikada belə olduğunu gördük. başa düşdük ki, bu xəstəlik hər yerdədi. Ölkələr sadəcə sərhədlənmiş ərazilərə verilən xüsusi adlardı. Irqçi “insan”lar da hər yerdə.

iyulda ikinci qarabağ müharibəsinin “elçi”si gəldi, sentyabrda özü. 3000-ə yaxın şəhidimiz, təxminən 5000 yaralımız, itkin düşmüş hərbçilərimiz oldu. Bir yandan itirilən canlara üzülüb, bir yandan torpaqlarımız geri qayıtmasına sevindik. Bəlkə sevinə bilmədik, boğazımızdan keçmədi, amma bütün bunları əsgərlərimizin qanı-canı bahasına əldə etdiyimiz üçün qürur, fərəh hissiylə dolub-daşdıq. əsgər sözünü daha dərindən başa düşdük. Sən demə, bizim oğulların 2 həyatı var imiş: əsgər ömrü və geridə qalan. O əsgər ömrü ki, fiziki həyatdan daha çox, mənəvi həyat imiş. sən demə, onları irəli aparan güclü bədən, möhkəm addımlar, taqətli ayaqlar, bükülməz dizlər yox, zəif və zərif xəyallar imiş, güclü iradə imiş, məqsəd imiş. Bu şəhid olmaq da ola bilər, torpaqları geri alıb alnıaçıq, üzüağ sevdiklərinin yanına qayıtmaq da, yaxınının səsini eşitmək də.
bir də, əsgərlər hamımızdan daha həssas olurmuş. 100 topdan çıxan atəş səslərinin arasında anasının pıçıltısını eşidəcək qədər həssas...

ən axırda, mənim üçün daha özəl olan hadisə: sözlüklə tanışlığımdı. Real həyatda insanlarla mənəvi yaxınlıqdan qaçan, qorxan mən üçün sözlük başımı tutub qaçdığım yer oldu. Bəlkə sözlükdən dost qazanmaq başlığına yazacaq qədər yaxınlığım yoxdu kimləsə, amma çox çox dəyərli nicklər tanıdım, entrylər oxudum, başımı qaldırıb həyata başqa yöndən baxa bildim. Oxudum, yeni fikirlər edindim, sorğuladım, səhv çıxdım, düzəltdim, araşdırdım, yazdım. Boş yaşayan mənin həyatına maraqlı nəsə qatdım və bu “nəsə” həyatıma maraq qatmaqdan daha artığını etdi.
qısası, sözlüklə mənəvi bağ qurmuşam istəmsizsə və bu mənim üçün önəmli hadisədi. Sonda entrylərini oxuyub qeydlər apardığım gravitona, replikləri ilə gülməkdən keçindirən qubadlıya, çəkdiyi şəkilləri ilə gözlərimi oxşayan yazarlara, bilgiləndirici entryləri ilə nəsə öyrədənlərə, bir sözü ilə gözümün suyunu axıdıb günlərlə fikrimdən çıxmayanlara, burdan tapdığım dəyərli yoldaşlarıma, hərtərəfliyə, diabloya, noorchesterə, timidusa, şişi yandırmayıb kababı yandırana, hamıya, haamıya, sözlüyü var edən, mənim üçün dəyərli edən hamıya, hər kəsə, hər şeyə təşəkkür edirəm.

yeni iliniz də mübarək. daha çox təcrübə edinib, daha çox öyrənəcəyimiz bir il olsun. bu da ilin son entrysinin sonu..



bu sifarişi verən: can vermə qəmü eşqə ki, eşq afəti-candır