4. Rasional yanaşılmalı mövzudur.
Dövlət xidmətçisi, çinovnikin vəzifəsi xalqa olan xidmət zənnində hesaba qatılarsa, xalqın (şəxsin) onu günahkar görməsi adi əndazədən xaric hal kimi vüsət almamalıdır.
Bunun səbəbini anlamaq üçün situasiyanın məğzini dərin analiz etmək gərəkdir.
Ən əsas şey isə, Yaradılmış, yansıdılmış vəziyyəti dərk etmək, manipulyasiya edilmişlik, onun fərqinə varmışlığı analiz etmək gərəkdir.

Xalqın məmura olan güvəni sasanilər dövründən, daha doğrusu, üçüncü əsrdən - feodalizmin qədəmlərini qoyduğu vaxtdan hər kəsə aşinadır. Üçüncü əsrdə başlayan və 16 əsr davam edən böyük zaman kəsimində bu variantı nəzərə almadan mövzunu dəyərləndirmək ağılsızlıq olardı. Təbii ki, 16 əsri kiçik bir yazı ilə izah etmək sadə olmaz, ona görə də etməyəcəyəm.

Fövqəlzikr etdiyimiz mövzunu qısa şəkildə nəql etsəm, xalqın gözündə yaradılmış hal ilə, xalqın gördüyü göz arasındakı fərqin təzahürüdür.
Şəxs məmuru cavabdəhəndə bilir. Niyə? Elə olduğunu zənn edir, Elə aşılanır. Prezident ilham əliyevin çıxışlarında xalqa "prezident yaxşıdır, ətrafı isə pis" alqoritması ilə birgə, "ölkədəki məmurlar bir çox şeyin səbəbkarı və günahkarıdır" Alqoritması inyeksiya edilir.
işin doğrusuna baxarsaq, məmurların təmalük xasiyyətini bilən xalq tərəfindən həyata keçirilən bir haldır.