6. Saramaqonun üç əsərini oxumuşam.isanın incili, təxirə salınmış ölüm və Korluq. Məni həbs edən əsərlər olub üçü də. Həbs deyəndə hər mənanı nəzərdə tuturam. Hər üç əsər psixologiyama təsir etmişdi.isanın incilindən başlamışdım onu oxumağa.Çətin oldu üslubuna alışmaq.Saramaqonun heç bir əsərində dialoqlar bölünmür, heç birində bu şəxs iki nöqtə dedi iki nöqtə filan yoxdur.Oxucu özü müəyyən etməlidir kim nəyi dedi kim nə cavab verdi.Kitabı oxuyan zaman məndə belə bir təəssürat yaranırdı ki, isa əslində peyğəmbər deyil, tarixi varlıq deyil. Romandakı isa mənəm, sənsən, odur, bütün insanlıqdır. Əslində isanın vasitəsilə Saramaqo bunu göstərməyə çalışıb.insanlığın halını.Əsərin minalı, bombalı bölgələrindən birincisi isanın atası ilə çar irodun məsələsidir. isanın atası təsadüfən öyrənir ki irod Vifleymdəki körpələri qırmağı əmr edib.Lakin o şəhərə gedib insanlara xəbərdarlıq etmək əvəzinə var gücü ilə mağaraya, ailəsinin yanına qaçır, isanı qorumağa çalışır.Bütün əsər boyu istər isanın atası, istər isa özü bu günahın altını çəkirlər.
Amma mən isanın atasını günahlandıra bilmədim.Çünki şərait insanın hansı hərəkəti edəcəyini müəyyənləşdirir. Mən hətta özümə də əmin deyiləm ki, eyni şey olsa başqalarını xəbərdar edərdim yoxsa ailəmi qoruyardım. Şeytanla Allahın isayla söhbətləri qəribə gəlmişdi.Adam yenilik edib o sözsüz. Tüklərim biz biz durmuşdu. ilk söhbətdə Allahın belə bivec, kinayəli, yuxarıdan aşağı danışması nə yalan deyim şoka saldı.isa ilə Məryəmin sevgisi göstərir ki əslində isa da sevə bilir. hətta nəinki sevə, adi insanlar kimi anasına ona inanmadığı üçün nifrət də edə bilir. Saramaqonun kitabı başdan ayağa kinayədir. Bir sözlə məsləhətli yazıçıdır.Düşündürür.isanın incilində ən çox sevdiyim sitat isə belə idi: Ey Allah, elə bir gün olacaqmı ki övladlarının qarşısına səhvlərini etiraf etmək üçün çıxacaqsan?
Korluq barədə isə burada yazmışam: http://www.soz6.com/nedir/8120/ensaio-sobre-a-cegueira