2. *mustafa kamal atatürk*ün hərbi məktəblərdə oxudulmasını istədiyi *grigory petrov* kitabı. oxuyanda artıq bəhsi keçən düşüncələr az-çox məndə formalaşmış olduğu üçün müəyyən qədər eyni düşüncədə olduğum bir yoldaşla söhbət edirmiş kimi bir hiss bağışladı. məncə də biz və bizim kimi əksəriyyətinin geridə qalmış olduğu cəmiyyət fərdlərinin oxuması məsləhət görülə bilinəcək kitabdır. finlandiyanın (baxma: saomi) bataqlıqlar ölkəsindən ağ zambaqlar ölkəsinə çevrilməsindən bəhs edir. nazikdir özü də. belə də ki, müəyyən şeyləri biraz da olsa başa düşən hər kəs cəmiyyətin inkişafının, başqa sözlə qurtuluşunun maariflənmədən keçdiyini başa düşür. bir çoxumuz hazırda düzəldə bilməyəcəyimiz şeylərdən şikayətlənirik, haqlı da olaraq. lakin dediyim kimi hazırda düzəldə bilməyəcəyimiz şeylərdən. sonra biraz fikirləşəndə görürük ki bəs ən aşağıdan başlamalıyıq düzəlməyə, dəyişməyə. və də bunun uzun vaxt alacağını, maarifli nəsillərin bir birini əvəz etməli olduğu bir şərait yaranmalı olduğunu da qavrayırıq. çətin görünür də yox? o gün yenə buna bənzər bir mövzunu müzakirə edirdik. bir yoldaş dedi ki, bəs mən görməyəcəmsə neynirəm? əsasən belə suallar qarşısında, sualı verən şəxsin önəmsədiyi şey üzərindən nümunə gətirərək önəmini vurğulamağa çalışdıqlarından, biz də ona uşaqlarına, nəvələrinə bunları müzakirə etməyəcəyi və də bu, hazırda bizim şikayətləndiyimiz şeylərin əziyyətini çəkməyəcəyi, gözəl bir cəmiyyətdə daha dərin mövzulara baş yoracağı bir şərait yaratmağın önəmini göstərməyə çalışa bilərik. hər halda bizdən əvvəlki nəsillər içində də- mən nə edə bilərəm ki, mən görməyəcəmsə neynirəm ki? suallarını verərək bir şey etməmiş olanlar və də əlini daşın altına qoyan, çalışıb bacardığı qədər bunu özlərindən sonraki nəsillərə ötürmüş olanların olmuş olması, elə indi də var olması da labüddür. belə də ki, həmin yoldaşa təqdim etdiyimiz səbəb cəhətdən baxanda, mənim şəxsən dünyaya uşaq gətirmək fikrim yoxdur. bizdən sonraki nəsillərin doğulduğu yerə görə şikayətlənməyəcəyi, gic gic şeylərə baş yormayacağımız, elmlə, sənətlə, özümüzlə məşğul ola biləcəyimiz bir cəmiyyət istəmək qəribə bir şey deyilmiş kimi görünür.
qeyd1: yenə özümə elə gəlir ki, böyük danışırmış kimi görünürəm, amma deməkdə fayda var ki, sabah fikrim- öz götümü xilas edim'ə, ucqar bir kəndə köçüb sahibləndiyim(söz gəlişi, yoxsa mən kiməm ki?1) bir qoyunla yaşamağa doğru dəyişə və ya ümumiyyətlə depresiyanın zirvələrində edəcəyim bir intiharla da nəticələnə bilər. amma hələlik hər birimizin biraz da olsa səy göstərərək bir şeylər etməli olduğu tərəfindədir fikrim.
qeyd2: yenə göt baş yazmışam, başa düşmək çətindirsə, üzrlər * :(