1. güclü nüvə qüvvəsini açıqlayan nəzəriyyə. birləşib hadronları, mezonları, proton və neytronları yaradan kvarklar arasındakı əlaqəni ortaya qoyur. altı fərqli kvark tipi güclü nüvə qüvvəsini daşıyan gluonlar ilə qarşılıqlı əlaqəyə girir. elektrik yükü ilə birlikdə kvarklar həm də rəng yükünə sahibdir və nəzəriyyənin adı kvarkların bu xüsusiyyətindən irəli gəlir. üç fərqli rəng yükləri var və proton özü üç rəng kvarkdan ibarətdir. bu rəng yükünə bir növ güclü yük demək də mümkündür çünki güclü nüvə qüvvəsini açıqlamaq üçün imkan yaradır. üç müxtəlif rəng kvark bir ağ rəng yüklü proton-neytron yaradır və ancaq ağ rəngli zərrəciklər və bu zərrəciklərdən ibarət maddələr mövcud ola bilirlər. proton yaratmaq üçün bu üç rəng kvark bir yerdə həbs olunmalıdır. (birləşməlidir) bu və bunun kimi vəziyyətə rəng həbsi deyilir. üç fərqli kvark həbs olub proton və neytronun mövcud olmasına səbəb olur. yəni bizim mövcud olmağımıza. (baxma: pauli exclusion principle)