Son yazılanlar
2016cı ildə çıxartdıqları " masturbation" adlı demo albomu ilə rəsmi olaraq qurulan türk punk qrupu. demək olar ki pis işləri yoxdur, türk punkına önyarğılı olanlar belə bu qrupa şans verməlidir.
qrup vokalisti orçun özdəmirin 2020ci ildə intihar etməyi ilə fəaliyyətinə son vermişdir. son olaraq orçunun dostları olan toplam 29 türk qrup onun xatirəsini yaşatmaq üçün " reddiye" adlı ona ait mahnıların toplandığı cover albom çıxartmışdır. sifarişi verən: Bertrand Zobrist
hər şeyin amına koyan məfhum. istər soyut istər somut hər şeyi öz xam halından çıxardıb mənfiyə doğru yönlədirir. nə bilime ala illərdi tanıdığın adamın əvvəlki halını gözünün önünə gətirdikdə necə də dəyişib mənfiyə doğru getdiyini görmək, hələ bu adamın sənin özünün olmağı, sevdiyin insanların bir bir ölməyi, dostluqlarının əvvəlki tadı verməməyi, zamanla insanlardan soyumaq nə bilime ala hamısı çox qoyur. bir sözlə belə dəyərli məfhumun götünə qoyum.
albert camus'nün pişiyinin adı "cigarette" imiş, jean paul sartre'ınkinin isə "nothing".
ölümündən sonra da şeir yazmağa dəvam etmiş şair.
poe öz qaranlıq tərzi ilə ədəbiyyatda kült halını almış bir şəxsdir. onun əsərlərindəki qaranlıq çalarlar əsərləri ilə qalmamış həmçinin həyatına da sirayət etmişdir. belə ki, istər yaşadığı dövr olsun istər ölümündən sonra olsun onun haqqında bir çox rəvayət ortalıqda gəzmişdir. bunlardan ən maraqlısı isə lizzie doten adlı bir qadının idiaalarıdır.
lizzie 1 aprel 1829-da massaçusetsdə anadan olmuşdur. həyatı ilə bağlı kifayət qədər məlumat tapılmayan bu qadının qaynaqlarda ən önə çıxan xüsusiyyəti bədahətən şeir söyləməyə olan istedadı idi. maraqlısı odur ki lizzie bu şeirləri özünün yazmadığını, ruhların ona söylədiyini onun da sadəcə söylənənləri təkrarladığını idiaa edirdi. hətta bu ruhların içində poe və william shakespeare kimi böyük şairlər də var imiş.
indi isə qayıdaq onun poe ilə olan macerasına. poenun ölümündən 14 il sonra lizzie ilk kitabı olan “ Poems From The Inner Life”ı yayımlayır. adından da anlaşıldığı kimi lizzie bu kitabda ruhların söylədiyi şeirləri topladığını deyirdi. bu şeirlərdən olan The Cradle or Coffin, Resurrexi, The Streets of Baltimore, The Prophecy of Vala , The Kingdom, Farewell to Earth kimi şeirlərin isə müəllifi məhz poenun ruhu idi. həmin dövrün bir çox ədəbi tənqidçisi bu şeirləri oxuduqda şeirlərin üslub baxımından həqiqətən poenun üslubuna bənzədiyini və səslənmə baxımından da poenun şeirləri ilə oxşar olduqlarını söyləmişdir. indi baxdıqda gülməli görsənən bu hadisənin real olub olmadığını demək mənasızdır, bu sizin inancınıza bağlıdır amma lizziein ədəbiyyatın ən maraqlı əsərlərindən birinin sahibi olduğunu dana bilmərik.
əlavə: kitabın müəllif hüquqları bitdiyi üçün siz onu pdf formatında googledan tapa bilərsiniz.
(bax: azərbaycan)
əfsanəyə görə açanın asiyanın hakimi olacağına inanılan düyün.
özlərinə yeni bir kral axtarışında olan friqiyalılar şəhərə öz öküzü ilə girən ilk adamın krallıq taxtına layiq olduğuna inanırlar. bu adam yoxsul bir kəndli olan gordios olur. gordios kral elan edildikdən sonra öz arabasını friqiya tanrısı olan sabazios'un məbədinə bir düyün ilə bağlayır və bu düyünü açan ilk şəxsin asiyanın fatehi olacağını söyləyir.
tarix e.ə 334. ili göstərdikdə makedoniyalı isgəndər'in yolu gordion şəhərinə çıxır. o düyünü açmağa çalışsa da bunu bacarmır və ən sonda öz qılıncını çəkib düyünü ortadan ikiyə ayırır. əfsanədəki kimi həqiqətən də isgəndər asiya fatehi olma yolunda əmin adımlarla ilərləyərkən 33 yaşında xəstəlikdən ölür. dövrün bir çox insanı bunun məhz isgəndərin gordion düyününə göstərdiyi səbrsizliyin cəzası olduğuna inanır.
indi də "gordion düyününü açmaq" deyimi çətin bir işi zor yolu ilə həll etdikdə istifadə edilir.
yaşamış ən xarizmatik əlcəzair əsilli fransız filozof.
camus tüm həyatı boyunca maşınlardan qorxmuş, onlara güvənməmiş və həyatında çox az maşınla səyahət etmişdir. onunla söhbət edən bir nəfər "sizcə ən absürd ölüm necə olardı?" dedikdə, o "avtomobil qəzasında ölmək çox gülməli olardı" cavabını vermişdir.
bu hadisədən illər keçir, təqvim 4 yanvar 1960 gününü göstərir. camus 46 yaşında avtomobil qəzasında həyatını itirir. hadisə yerinə gələn polislər camus'nün cibində bir ədəd qatar bileti olduğunu görürlər və anlaşılır ki camus qatara çata bilmədiyi üçün məcburiyyətdən maşına minmişdir.
rusların ikinci dünya müharibəsindən qalib tərəf kimi çıxmağında əvəzsiz rol oynayan alim.
bir çoxumuz pavlovu şərti refleksin təbiəti haqqındakı kəşfi ilə tanıyırıq amma o bu kəşfindən əvvəl daha fərqli bir sahədə araşdırma aparırdı: həzm sistemi. şərti refleksdə olduğu kimi o bu araşdırmasında da itlərdən istifadə edirdi. belə ki o, itlərin mədələrini kəsir, bağırsaqlarına baxır və onların həzm sistemini dərk etməyə çalışırdı. bir gün pavlov yenə laboratoriyasında çalışarkən köməkçisinin itə yemək verməsini söyləyir. bu zaman köməkçisinin yemək gətirərkənki ayaq səslərini eşidən itin ağzının suyunun axdığını görür və o şərti refleksi ilk dəfə bu andaca kəşf edir.
üzərindən illər keçir hitler rəhbərliyindəki almaniya gün keçdikcə güclənməyə başlayır. hitler bütün sənayeni hərbə yönəldir və dövrün ən inkişaf etmiş hərb texnikasına malik olur. bu texnikalardan biri də tiger II adlı alman tankı idi. tank 70 ton ağırlığında olsa da çox cəld idi məhz buna görə də "benqal pələngi" adını almışdı. bu tankın ixtirası ilə bütün dünya ilə bərabər ruslar da təşvişə düşmüşdü. nəticədə nə edəcəklərini bilməyən ruslar pavlovun qapısını döydülər. pavlov onlara kömək edəcəyini bildirdi və etdi də. o tezliklə araşdırmalarına başladı və bu dəfə də köhnə dostu itlərdən kömək aldı. belə ki o yüzlərlə iti bir həftə boyu bir otaqda ac qoydu. sonra xüsusi tankların altına ət yerləşdirdi. otağın qapısını açdığı anda bütün itlər tanka hücum etdi. bu proses eyni ilə bir neçə həftə də dəvam etdi və bir yerdən sonra itlər tankın altında ət olmasa belə tanka hücum etməyə başladılar. 1936-da pavlov vəfat etdi amma ruslara edəcəyi köməyi artıq misli ilə etmişdi. ikinci dünya müharibəsində vəziyyət getdikcə gərginləşirdi və hitlerin önünü almaq namümkün görünürdü. nəhayət hitler rusların da gözlədiyi kimi müttəfiqliyi pozub rusiyaya hücum etdi. rusiya bu müharibədə alman tanklarının qarşısını almaq üçün pavlovun köhnə dostlarının yəni itlərin üzərinə bomba yerləşdirdi və tankları görən itlər həmin andaca tankın üzərinə hücum etdi. elə itlər tanka yaxınlaşan kimi üzərindəki bombalar işə düşdü və bütün alman tankları bir bir şar kimi partlamağa başladı. pavlovun indi baxdıqda çox vəhşi görülən bu kəşfi olmasa idi rusların müharibədən qalib çıxıb çıxmayaxağını demək olmaz amma yenə də onun bu qalibiyyətdəki rolu danılmazdır.
cavad mircavadov'un emalatxanasına buraxmadığı türk şair.
cavad mircavadovun həyat yoldaşı lyubov mircavadovanın anlattığına görə, cavad bəy rusiyadan qayıtdıqdan sonra özünü ətraf aləmdən tamamilə qoparmış, buzovnadakı bir bağ evində 10 ilə yaxın tərki-dünya yaşamışdır. elə həmin ərəfələrdə də nazım hikmət azərbaycana gəlmiş və cavad mircavadovla tanış olmaq, onun emalatxanasına qonaq olmaq istəmişdir. cavad isə onu rədd etmiş və səbəbini soruşduqlarında isə "Bilirəm, böyük şairdir. Ancaq dünyanın başqa ölkələrini qoyub Sovet ittifaqına qaçmağını Nazıma bağışlaya bilmərəm. Bu ölkə insanların yaradıcı azadlığını məhv edir. Bizim SSRi-dən qaçmaq şansımız yoxdur. Nazım isə Sovetlərə təşrif gətirir. Əgər başqası olsaydı bağışlayardım, amma Nazım Hikmet kimi istedadlı bir şairə bu səhvi bağışlamaram” demişdir.
adı sadizmə verilmiş, həyatının 30 ilini həbsxana və dəlixanalarda keçirən fransız yazıçı.
aristokrat bir ailənin övladı olan sade əvvəlcə əmisindən dini təhsil almış, sonra isə hərb təhsili görmüşdür. 24 yaşına gəldiyində həmin dövürdə başqa bir qadını sevməyinə baxmayaraq atasının zoru ilə varlı bir ailənin qızı ilə evləndirilir. bundan sonra sade üçün həyatın yolu bəlli idi və o da atası kimi böyük bir insan olmalı idi. amma sade bunu seçmədi əksinə öz və sonrakı dövürlərin ən çox qınaq obyektinə çəvrilən yazıçısı oldu. demək olar ki bütün əsərlərində insanın heyvanlardan və bütün canlılardan daha iyrənc olduğunu vurğulayan yazıçı bunu etmək üçün əsərlərində seks'dən istifadə edirdi. bunun nəticəsində əsərləri yaşadığı dövürdə də, indi də dünyanın bir çox ölkəsində qadağan olundu özü isə həbs edildi. həbsdə olduğu müddətdə sade otağının divarlarına qanı, spermi və nəcisi ilə yazılar yazarmış. həbsdən sonra isə sade dəlixanaya göndərilir və orada da ölür.
insanın öz dəyərini işinə verdiyi fayda ilə bir tutmağı. belə desək cəmiyyət tərəfindən faydalı qəbul edilən ya da işlədiyi işə fayda verən iş görmədikdə özünü dəyərsiz hiss etmək. insanlarda daha çox pandemiya dövründə özünü göstərdi. bir çox insan işləmədiyi üçün depresiyaya düşdü və özünü dəyərsiz bir fərd kimi gördü. hətta bəzilərində bu hal intihara qədər getdi. sifarişi verən: Derek
(bax: internalized capitalism)
tam olaraq vərdiş demək olarmı bilmirəm amma müasir dünya sisteminin ən böyük problemidir fikrimcə. adi bazar günləri evdə oturanda bütün həftəni işləməyimə baxmayaraq özümü pis hiss edirəm və məşğul olmağa nəsə axtarıram. sifarişi verən: Derek
ulu babamın yası idi, mənim də 6 yaşım olardı. bir dənə xiyar əmioğlu var, dedi gəl sənə maraqlı bir şey göstərim. mən də uşağam amk saf saf getdim. açdı qoydu qabağıma porno. beynim necə error verdi amk, bütün dünya başıma yıxıldı, leyləklərə olan güvənim sarsıldı, göydən zənbillə tanrı tərəfindən göndərildiyimə inanırdım, tanrıya inamım söndü, oturdum intiharı düşündüm ilk dəfə 6 yaşımda. elə bildim qadını döyürələr, mən də dayana bilməyib ağladım. gül kimi saf uşaq idim, məni bu hala gətirən həyatın götünə qoyum.
pasiyentlərindən oral seks tələb edən isveç psixoloq. bəzi iddialara görə jung, qadın pasiyentlərinin onu daha yaxşı anlamağı üçün onlardan oral seks tələb edirdi. psixologiyanın suistifadəyə açıq bir sahə olduğunu anlayan freud da bu məsələdə pasiyent ilə psixoloq arasında müəyyən səddlərin qoyulmağını tələb etmişdir. belə ki freud bir psixoloq yolda öz pasiyenti ilə qarşılaşdıqda birbirlərini tanımırmış kimi hərəkət etməklərini psixologiyanın əsas qaydası kimi qoymuşdur.
20ci əsrin ikinci yarısında özünü daha çox göstərən ədəbi cərəyan. postmodern ədəbiyyatın əsasında "indiyə kimi yazılabiləcək bütün mətnlər yazılıb və artıq bütün yazdıqlarımız keçmişdəki bir əsərə bənzəyəcək, buna görə də biz keçmişdə yazılan bütün əsərləri material kimi istifadə etməli və bunları birləşdirərək orjinal bir əsər ortaya qoymalıyıq" düşüncəsi dayanır. buna görə də postmodern romanın əsas elementi mətnlərarasılıqdır. bəs mətnlərarasılıq nədir? mətnlərarasılıq əsərdə başqa bir əsərə gizli və ya açıq şəkildə istinad edilməsidir. məsələn epiqraflar açıq bir mətnlərarasılıq nümunəsidir və əsasən yazıçı özündən əvvəlki yazıçılara hörmət əlaməti olaraq edir. gizli mətnlərarasılıq isə oxuyucunu oyuna daxil etmək üçün edilir. məsələn orhan pamukun "qara kitab"ını oxuyan bir oxuyucu əsərin quruluşunda oğuz atayın "tutunamayanlar"ı ilə olan bağlantısını qurduqda özü də bundan zövq alır "tutunamayanlar"ın isə james joyceun "ulysses"ilə olan bağlantısını xatırladıqda bu zövqü iki qat artır. həmçinin postmodern romanlarda zaman oxu da yoxdur. belə ki yazıçı zamanda a nöqtəsindən b nöqtəsinə getmək əvəzinə bir çox nöqtə seçir və bunların içində qeyri-nizami hərəkət edir. məsələn william faulkner "the sound and the fury" əsərində ilk parça 7 aprel 1928də ikinci parça 2 iyun 1910da üçüncü parça 6 aprel 1928də sonuncu parça isə 8 aprel 1928də keçir. bunu da qeyd etmək lazımdır ki kitabın ilk hissəsi əqli problemli bir şəxsin gözündən yazılıb və bu əsərin dilində də özünü göstərir, buna görə də bu kitab dünyanın ən ağır kitablarından biri sayılır. yəni postmodern ədəbiyyat asan oxunacaq bir janr deyil və oxuyucunun rahat olduğu mövqeydən çıxmağını və kitaba zaman sərf etməyini istəyir.
əsl adı samuel clemens olan amerikalı yazıçı. müəyyən müddət qəzetçilik etsə də bundan sıxılmış və doğulduğu yer olan mississippi çayına qayıtmış və gəmiçiliyə başlamışdır. burada kapitanının "mark twain!" yəni "iki mark" (mark - gəmiçilikdə uzunluq vahidi) deyə qışqırmağından təsirlənmiş və bunu özünə təxəllüs kimi götürmüşdür. bu dövrdə bir çox məşhur əsəri yazan yazıçının həyatının dəvamı isə əsl uğursuzluq olmuşdur. belə ki həyatının son 20 ilində tək oğlu, iki qızı və həyat yoldaşı vəfat etdi və ortağı olduğu çap evi iflas etdi amma qəribəsi odur ki bundan sonra gözlənilənin əksinə mark twainin əsərləri daha da sarkastikləşdi və bir çox insan yazıçıdakı bu gözlənilməyən dəyişimin səbəbini anlamadı.
cəmiyyət içində özünü apara bilməyən insanlara qram səbrim qalmayıb. telefonla yüksək səslə danışanlar, metroya minəndə düşənlərə yer verməyənlər, küçədə gəzərkən qışqıra qışqıra danışıb beynimi sikənlər və s. elə də çətin bir şey istəmirəm özlərindən başqalarını düşünərək hərəkət eləsələr bəsdir. əksi təqdirdə mağaraya getsinlər amk.
illərdi "fight club"ın çörəyini yeyən vasat yazıçı.
əsərlərində hər nə qədər cəsur mövzulara toxunub, bəzən gözəl tənqidlər etsə də əsərləri məni forma baxımından sıxır. demək olar ki bütün romanları eyni düstur üstündə gedir. düstur isə sadədir, anlamadığı bir situasiyaya düşən baş xarakterin yanına bir çox şeyi əvvəlcədən bilən bir personaj(bəzən əşya (baxma: diary)) qoy, həmin personaj vasitəsi ilə oxuyucunu bəlli bir gözlənilən sona yönləndir, sonda isə gözlənilənin tam əksini et. bu mənə çox ucuz bir yolmuş kimi gəlir və sırf buna görə artıq əsərlərini oxuya bilmirəm. bir də bu adama yeraltı ədəbiyyatının zirvəsi falan deyirlər. düşünsək çox da əziyyət çəkmədən hamin janrda qat qat daha yaxşı yazıçıları saya bilərik, (bax: henry miller)
Son bəyənilənlər
