əslində, bir çoxlarına "20 yanvar" günlərində səsləndirilən musiqi kimi tanış olan, əvvəllər *
90-cı illərə qədər
"26-lar bağı"nda daim səsləndirilən, qara qarayev tərəfindən 1967-ci ildə 26 Bakı Komissarının şərəfinə hazırkı sahil bağında qoyulacaq abidə üçün yazılmış, bəstəkarın vəsiyyətinə görə də daim bu bağda səslənməli olan və əvvəlki adı "26 bakı komisarlarının xatirəsinə Matəm süitası" olan əzəmətli əsər.
"Simli alətlər əzəmətli xor kimi oxuyur, qaboy "Bayatı Şiraz"da ağı kimi inləyir, odanın kulminasiyası ölməzliyi tərənnüm edir."
(youtube: )
qeyd.
Bu əsər əvvəllər 26 bakı komisarı üçün səsləndirilirdisə də, bu gün "20 yanvar"da həlak olanlar üçün səsləndirilir. Bəlkə də sabah tam başqa bir hadisə baş verəcək və orada səslənəcək. əsrlər keçəcək, insanlar, dövlətlər, ideologiyalar dəyişəcək, ancaq bu əsər, güman ki, yenə səsləndiriləcək. sizin ideologiyanınız nə olmasından asılı olmayaraq, incəsənət heç bir zaman unudulmayacaq, daim yaşayacaq...
bir sıra kosmosmonavtların kosmosdan yeri ilk dəfə görərkən hiss etdikləri effekt.
sadə dillə izah etməli olsaq, carl saganın pale blue dot nitqində söylədiyi "sonsuz" kainatda günəş adlanan kiçik bir ulduz şüasının üzərində asılı qalan yer kürəsinin - mavi nöqtənin yeganə evimiz olduğunu emosional olaraq bizə dərk etdirən, fəzadakı boşluqda yerləşən, üzərində həyat olan bu kiçik topda ölkələri ayıran milli sərhədlərin təbəxuru - yoxaçıxması nəticəsində yanlışlığa düşərək bir-birlərindən nifrət edən, bir-birlərini öldürməyə həvəsli olan bu topun bir tinində oturanlarla başqa bir tinində oturan və özlərinə bənzəyən varlıqların bir-birlərinə qarşı törətdiyi tükənməz əziyyətlərin absurdluğunu bizə başa salıb, bəşəriyyəti vahid bir dünya hökuməti altında idarə etməyin vacibiyyətini bizi inandıran effektdir.
Neil Armstrongaydan yerə baxarkən bu effektin təsiri ilə hiss etdiklərini belə dilə gətirmişdir: "I put up my thumb and shut one eye, and my thumb blotted out the planet Earth. I didn’t feel like a giant. I felt very, very small.”
rasional düşünməyi kənara qoyub öz heyvani ehtiraslarının güdazına gedən şəxlərin qoşulduğu yürüş.
"Bir pasifist sözüdür düşüb ağızdan ağıza, elə bilirlər hippiliyə olan imanımızdan müharibəni dəstəkləmirik. Saşa, oyan! Biz, Əliyevin sənin istədiyin o "biryolluq" müharibəni heç vaxt eləməyəcəyini, eləyə bilməyəcəyini bildiyimiz üçün bu oyuna qol qoymuruq. istənilən diktatorun zəruri istehlak məhsulu "xarici düşmən" səfsətəsidir. Ona görə də o istəsə də bu məsələnin həllini gətirə bilməz. Onun iqtidarı elə bu konfliktdən qidalanır. Biz istəmirik bu maraqsız serialın təzə bölümləri çəkilsin. Məni Netflix sıxır, hələ qalsın belə şeylər. Biz anlayırıq ki, bu şeylər cəmiyyətin içində sosial səbəblərdən yığılan nifrətin vektorunu dəyişmək cəhdidir. Bir az səbəb-nəticə əlaqəsi qurmağı bacarsan, bir az "Putin icazə verməsə alınan deyil" memlərindən kənara çıxa bilsən sən də dincələcəksən, biz də. Yasda ağlaşma valnasına düşüb ciyəri dağılana qədər ağlayan xalalar kimi ağlamaq səsindən başqa səsi qulağın eşitmir. Məlum yasdakı zabit deyən olmasın, ağlamağa hələ vaxt olacaq. Bir gözünü aç gör bundan əvvəlki ağlamaqlarıvın kimə nə faydası olub. Ağlamaq qaçmır ki."
qara qarayevin yeddi gözəlbaletindəki məşhur valsında intonasiyalarından istifadə etdiyi, mənası farscadan tərcümədə göyərçin qanadı olan (bal-qanad, kəbutər-göyərçin) çahargah muğamının mayesində ifa olunan yuxarı templi ritmik intrumental gəzişmə və ya guşə. adının da belə seçilməsinin səbəbi, ifa edilərkən insana qanadlarını sürətlə çırparaq səmaya pərvazlanmağa çalışan göyərçini xatırlatmasıdır.
bali-kəbutər
(youtube: )
"yeddi gözəl" baleti, vals
(youtube: )
qeyd. bir çox musiqişünaslar bəzən,pər-pərəstük(pər-qanad, pərəstük-qaranquş) guşəsilə bu guşəni eyni tərzdə ifa edildiyini bildirsələr də, hər biri əslində fərqli guşələrdir.
fars dilindən tərcüməsi 4 məkan və ya 4 hissə mənasını verən, geniş diapozana malik dəstgah və ya eyniadlı lad. azərbaycan muğam ensiklopediyasına istinadən çahargah Azərbaycan şifahi ənənəli professional musiqisində ən böyük muğam dəstgahıdır. üzeyir hacıbəyova görə çahargah dinləyicidə bədii-ruhi təsir baxımdan coşğunluq, həyəcan və ehtiras hisləri yaradır. mir möhsün nəvvab çahargahın "Vüzuh-ül-ərqam" əsərində şərq insanının göy gurultusunu musiqidə tərənnüm etmək üçün yaradıldığını yazmışdır. heç təsadüfi deyil ki, hacıbəyov "koroğlu" operasında da keçəl həmzənin koroğlunun atı qıratı qaçırma səhnəsində göy gurultusu effektini təsvir etmək üçün çahargah muğamından istifadə etmişdir. Yekun olaraq, Bəxtiyar Vahabzadənin də öz qəzəlində təsvir etdiyi kimi çahargah insanı üsyana, müharibəyə, döyüşə səsləyən muğamdır:
Qəlbi vulkan tək coşan üsyandır, üsyan Çarigah,
Açmış hər zənguləsindən fikrə meydan Çarigah...
Guşələr göy gurladır, yer titrədir, sel oynadir,
Göndərir yadelliyə imzalı fərman Çarigah.
Simlərin mizrab ilə toqquşmasından od çıxar,
Yoğrulubdur bəlkə də çaxmaq daşından Çarigah.
Cövhərində bir həzinlik, bir xəfiflik saxlanır,
Ayrılıbdır öylə bir can sirdaşından Çarigah.
Bəxtiyaram, heyranam bərdaştda çılğın səslərə,
istərəm od alsın əsrin atəşindən Çarigah!
hacıbəyovun azərbaycan muğamlarını sistematikləşdirib, vahid bir qaydaya salmaq üçün yazdığı "azərbaycan xalq musiqisinin əsasları" əsərindən əvvəl, çahargah azərbaycanda daha geniş tərkibdə oxunmuşdur. Məsələn, 19-cu əsrdə azərbaycanda xanəndələr arasında ifa edilən çahargahın tərkibi belədir: mayeyi-çahargah, segah, zabul-segah, yədi-hasar, müxalif, məğlub, mənsuriyyə, zəmin-xara, mavərənnəhr, hicaz, şahnaz, Azərbaycani, əşiran, zəng-şötör və kərkuki.
Ancaq hal-hazırda çahargah muğamı aşağıdakı tərkibdə ifa olunur. Aşağıdakı tərkibə tək vokal olaraq ifa edilən guşə və şöbələr deyil, eyni zamanda şöbə daxilində ifa edilən instrumental guşələr də daxildir.
həmçinin, tarzən bəhram mansurov tərəfindən söylənən rəvayətə görə əslində hər bir şöbə və guşə özündə xüsusi bir məna kəsb edir. xanəndəni isə burada sanki bu hadisələri nəql edən şəxs hesab edə bilərik. bütün digər muğamlar kimi çahargah da bərdaşt ilə başlayır, ancaq bu hissə elə bir tərzdə oxunur ki, sanki aləmə müharibənin başlayacağı barədə car çəkilir. ardınca isə "mayeyi-cahargah" gəlir. bu hissəni xanəndə elə ifa etməlidir ki, sanki tərəfləri razılıq üçün masaya çağırır. sakit, yavaş tərzdə, bəmdə ( aşağı səs tonunda). ardınca "bəstə-nigar" gəlir. mənası farscadan sirli boğça, qutu deməkdir. artıq tərəflər masa ətrafına toplaşıb, ancaq nəticənin nə olacağı hələ məlum deyil, və xanəndə bu hissəni səksəkəli, həyəcanlı şəkildə oxumalıdır. növbəti isə hisar, və yaxud həsar adlanır. adından göründüyü kimi mənası hasar, çəpər və ya divar deməkdir. buranın mənası odur ki, tərəflər razılığa gəlmədi və artıq sədd çəkib, səngər qazırlar, müharibə hər an başlaya bilər. növbəti hissə "müalif" - yol mənasını verir, artıq tərəflərdən biri qarşı tərəfə hücuma keçib, ardınca isə "qərrə" - uca, od, işıq mənasını verir, ilk döyüşün başladığını göstərir.ardınca gələn hissə isə "müxalif"-dir. bu hissə artıq həlledici döyüşü bildirir. burada "qərrə" - dən fərqli olaraq artıq, qəm hiss olunmur, döyüşün sona çatması bildirilir. sonuncu hissələr isə "mənsuriyyə" və "məğlub" - dur. "mənsur" qələbə çalan mənasını verir. bu hissə yüksək hiss və həyəcanla, ən yuxarı səs tonunda oxunmalı, və qalibiyyət ab-havasını özündə əks etdirməlidir. həmçinin "mənsuriyyə" azərbaycanda zərbi-muğamdır. "məğlub" isə uduzan tərəfin sanki özünü ifadə etməsidir. bəmdə oxunur və həmçinin bütün muğamlarda olan ümumi qaydanı tamamlayır. yəni bütün dəstgahlar zil səs tonu ilə başlayıb, bəm səs tonuna qayıdır, orta səs tonu, ardınca isə zil səs tonuna qədər gəlib, yenidən bəmə qayıdırlar. bütün bunlardan sonra dəstgah ayaq (avropa musiqisində kadenziya adlanır) ilə bitir.
çahargah ladında quraşdırılmış və bəstələnmiş əsərlər:
Mahnılar: “Budur, bir cüt qara göz”, “Gəl, gəl ay ellər gözəli”, ”Mixək əkdim ləyəndə”, “Rəna”
bəstəkar qara qarayevin 1952-ci ildə mədəniyyət və incəsənət xadimləri ilə sovet nümayəndə heyətinin tərkibində albaniyada səfərdə olarkən alban xalq musiqilərindən və rəqslərindən təsirlənərək bəstələmiş olduğu rapsodiya. diqqətlə qulaq asdıqda alban xalq rəqsi "Vallja e Burrave"-nin çalarlarını hiss etmək olar.
rapsodiyanın təqribən ortalarında *
6:50-ci dəqiqə
ifa olunmağa başlanan melodiya məndə sözlərlə mütləq ifadəsi mümkün olmayan, eyni zamanda, sadəcə ona qulaq asarkən hiss etdiyim yeni bir emosiya yaradır. təqribi ifadə etməli olsam, sanki, özümü gördüyü işlə verdiyi reaksiya bir-biri ilə təzad təşkil edən - bilinməzliyə doğru gülə-gülə gedən adam imiş kimi hiss edirəm...
dəstgahın girişində ifa edilən instrumental epizod, rəng və ya müqəddimə. əfrasiyab bədəlbəyliyə görə azərbaycan ənənəvi musiqisində digər adı pişdəraməd olsa da, klassik iran musiqisində dəraməd və pişdəraməd fərqli anlayışlardır. hərfi mənası farscadan tərcümədə qapıya çatmaqdır. (dər - qapı, aməd - gəlmək, daxil olmaq)
ümumiyyətlə, dəraməd operalarda və baletlərdə ifa edilən uvertüraya (fransızca: açılış) bənzər bir şəkildə dəstgaha giriş mahiyyəti daşıyır, dəstgahın növündən asılı olaraq iri və ya kiçik həcmli, sürətli və ya yavaş tempdə ola bilər. əsas məqsədi bütöv dəstgahın bədii-emosional məzmununu qısa zaman ərzində xülasələmək, dinləyicini dəstgahın bədii ovqatına hazırlamaqdır. ifa ediləcək dəraməd ifa olunan dəstgahla eyni kökdə və ya ladda olur. həmçinin, eyni bir dəstgahın dəramədi instrumental solo ifa zamanı, ifa olunacağı musiqi alətinin imkanlarından asılı olaraq tam fərqli səslənə bilər. məsələn, tarda ifa olunan dəraməd kamançada ifa olunacaq dəraməddən öz melodik quruluşu etibarilə seçilir.
maraqlı fakt.
alman əsilli rus bətəkar Reinhold Gliere azərbaycan təhsil komisarları sovetinin xahişi ilə yazdığı "şahsənəm" operasının uvertürasında çahargah muğamının dəramədindən istifadə etmişdir.
Alim qasımovun öz ecazkar səsi ilə görkəmli sovet rejissoru sergei parajanovun sonuncu filmi olan, öz yaxın dostu andrey tarkovskiyə həsr etdiyi, lermontovun eyniadlı qısa hekayəsi əsasında 1988-ci ildə Azərbaycanda çəkilən "aşıq qərib" filmində bəstəkar cavanşir quliyevin özünəməxsus improvizasiyaları ilə 19-cu əsrə aid "alı xan və pəri" dastanındakı qoşma əsasında ifa etdiyi aşıq havası.
(youtube: )
Gedən bezirganlar, gələn xocalar,
Bu naməni Alı xana yetirin!
Evim yıxdı ay qaranlıq gecələr,
Bu naməni Alı xana yetirin!
Naməni yazanın şuxdu gələmi,
Qaraymış yazısı, bədmiş kəlamı;
Oğlanlarım qırdı kürvə haramı,
Bu naməni Alı xana yetirin!
Dərmanım bir ikən dərdim oldu yüz,
Bir həkimdi, bir loğmandı, bir də siz;
Adım Pərxan, adım Pərxan, vətənim Tiflis.
Bu naməni Alı xana yetirin!
görkəmli alman orqan ifaçısı və dirijoru. handel *
george frideric handel
və xüsusilə də bachın *
johann sebastian bach
əsərlərinin ən mahir ifaçısıdır. Musiqini o dərəcədə həyatının ayrılmaz bir parçası kimi sevmişdir ki, ölümünə bir neçə il qalmış görmədə problemlər yaşamış, və bu ərəfədə fenomenal yaddaşı sayəsində mümkün olduğu qədər çox əsəri əzbərləmişdir ki, görmə fəaliyyətini tam itirdikdən sonra belə onları ifa edə bilsin. 1981-ci ildə Münhendə qaldığı oteldə 54 yaşında ürək çatışmazlığından vəfat etmişdir.
"Əlbəttə, eşitmişəm ki, insanlar deyir ki, bu il "Matthäus-Passion" oratoriyasında göstərdiyim performans keçən ilki performansımdan fərqli idi. Mən bunu bilərəkdən etmirəm. Özüm də bunun səbəbini başa düşmürəm. bəlkə də bu mənim qan təzyiqimlə əlaqədar idi və ya başqa bir şey ilə... sadəcə, mən səhnəyə ayaq basıb, əsəri ifa etməyə başladıqda vəziyyət fərqli olur, hər dəfə fərqli əhval-ruhiyyədə oluram. hər dəfə ifa edəcəyim əsər ilə bağlı müxtəlif təsəvvürlərim, fikirlərim, ideyalarım olur. məncə, pis hal odur ki, sənin artıq ifa edəcəyin əsərlə bağlı ideyaların tükənib, əsər artıq səni ilhamlandırmır..."
gol-e səngəm*
daş çiçəyim
. maestro ənuşirəvan ruhaninin beycan səməndərin sözlərinə bəstələdiyi bir şedevr. ən möhtəşəm ifaçısı yenə də qızılsəsli hayedehdir...
(youtube: )
1970-ci illərdə iranda və əfqanıstanda olduqca məşhur mahnılardan birinə çevrilib. Məşhur ifaçılarının arasında Səttar, Gita, türk xanım müğənni Emel Sayın və "əfqanıstanın elvisi" adlandırılan, əfqanların dərin rəğbət bəslədiyi Əhməd Zahir də var.
düzəliş. #298666 entrydəki yazarın yazdıqları ilə də bütün fərziyyəm puç oldu -* . belə bir söz azərbaycan dilində mövcud imiş və fars dilindən keçmişdir, mənası da əziz deməkdir (mənbə 1 , mənbə 2 ) təsadüfə bax ki, bayaq axtararkən mənim qabağıma çıxmayıb. həmçinin sözlükdə yazılışı səhv yazılıb, "əziz-giram" yox, "əziz-girami" olmalıdır. Yazılanların Qalanını oxumaya bilərsiniz)
hər halda sözün yaradıcıları onun əsl mənasını bilər, ancaq mənim də mümkün mənası ilə bağlı bir fərziyyəm var. sözün 1-ci tərəfi "əziz"in mənası məlumdur ki, istəkli, sevilən deməkdir. əsas məsələ ikinci tərəfi "giram"ın mənasını aşkar etməkdir. zənnimcə bu sözün əsli "Hiram"dır və dilimizə rus dilindən keçdiyinə görə "giram" şəklini alıb. belə düşünməyimin səbəbi də araşdırarkən, azərbaycanda bir neçə saytda , hətta sözlükdə (#18461) tövratı başa düşmək üçün kabbalistlərin tövratdan öncə oxuduğu, kabbala mistik düşüncəsinin və ənənəsinin əsas kitabı sayılan "zorah"da yazılan bir hekayədə süleyman məbədinin baş memarı olan Hiram abiffi bizim yazarlar "giram abiff" olaraq öz yazılarında qeyd ediblər. əlavə olaraq bildirim ki, hiram sözünə müxtəlif şəxsləri ifadə etmək üçün tövratın özündə də bir neçə dəfə rast gəlinir.
Abiff sözünün əvvəlində yazılan hiram bir növ ləqəb və ya rütbə kimidir, əslində. ivritcə etimologiyası "alicənab doğulmuş" və ya "alicənab" olaraq verilir. eyni zamanda "böyük qardaş" və ya "nəcib qardaş" mənasında da istifadə olunur. Güman edilir ki, ikinci məna ivrit dilinə finikiya dilindən keçmişdir (söz özü finikiya dilində də mövcud olub)
Yekun olaraq, bu nəticəyə gəlirəm ki, "əziz-giram" sözünün mənası "əziz qardaş" və ya "əziz nəcib qardaş" və ya "əziz müqəddəs qardaş" mənasına gəlir. buradan da belə məlum olur ki, bu sözü yaradan şəxsə görə, əgər sözlükdə bir adamdan mesaj gözləyirsinizsə, mesajını gözlədiyiniz adam sizin üçün qardaşdan fərqli deyilmiş... -*
Sonda, ümid edirəm sözün öz yaradıcısı onun əsl mənasını gəlib bizə ətraflı izah edər)
qeyd. hiram sözü həmçinin fars dilində "naz ilə gəzən" mənasını verir.
hiram sözü hami-sami dil ailəsinə daxil olan bir söz olduğuna görə oxşayır ki, ərəb dilindəki müqəddəs, toxunulmaz mənasını verən "haram", "məhrəm"(h-r-m samitlərindən fleksiya yolu ilə meydana gəlirlər) sözləri ilə də ortaq kökdən ola bilər. məna baxımdan da oxşarlıqları var.
şəhriyarın albert einsteinə həsr etdiyi şeir. digər adı "eynşteynə peyğam"dır (peyğam farsca müraciət, sifariş, xəbər deməkdir, peyğəmbər sözü ilə ortaq kökdəndir)
abş tərəfindən yaponiyaya atılan nüvə silahının insani tələfatlarının miqyasından kədərlənən Şəhriyar şeirində özünü ömər xəyyamın, hafiz şirazinin nümayəndəsi hesab edib, şərq ədəbiyyatının adından çıxış edərək, belə bir silahın nəzəri olaraq mövcudluğunu öz elmi işləri ilə sübut edən, tanrıya tay tutduğu albert einsteinə müraciət edib, ondan xahiş edərək yalvarır ki, nəhəng dövlətlərin onun işlərindən istifadə edərək cəhənnəmə döndərdiyi bu dünyanı, o, yenidən öz parlaq zəkasıyla cənnətə çevirib, bütün insanları irqindən, millətindən, dinindən asılı olmayaraq bir bayraq altında birləşdirsin, məhəbbəti bütün cahanda bərqərar etsin !
Şeirdən parçalar:
Eynşteyn!
Bir az da irəli, ustad!
Elmin göylərində bir də qanad çal,
Ağıl dünyasında bir az da ucal,
Musanı, isanı, Məhəmmədi də
Elə bir məqamda, bir zirvədə gör!
Sənin əlindədir qəlbin açarı,
Sənin əlindədir elmin açarı.
Bu eşqin, bu elmin, ağlın əlilə
Həll et, həll edilməz müəmmaları.
Köhnə qıfilları özün qırıb, at,
Cəhənnəm olmasın bəşərə həyat!
Bir az da irəli, ey böyük düha,
Çatarsan, bir az də qalxsan, Allaha.
Ey ustad,
Arzusun eşit şairin!
Vicdan imperiyası eylə cahanı.
işıqlı zəkanla, ulu dühanla.
Döndər sən behiştə, döndər dünyanı.
Qoy qəlbi, elmiylə fərqlənsin insan!
Qardaşlıq, sədaqət,
Bir də məhəbbət
Bayrağı altında birləşsin cahan!
Əlim ətəyinə ey böyük ustad,
Qəhər boğur məni, acı bir qəhər,
Nələr görməmişəm, dünyada nələr?
insan yarasına məlhəm et, məlhəm
Sən öz tapıntını, sən öz dühanı.
Bu daş ürəklərin, bu namərdlərin
Felindən xilas et, qoru dünyanı!
Nə milli fərq olsun,
Nə də irqi fərq.
Din də ayırmasın qoy millətləri,
Məhəbbət yaşatsın ulu bəşəri.
insan ayrılmasın insanlığından,
Bir bayraq altında birləşsin cahan !
Xəyyamın, Hafizin öz kuzəsindən
Gəlmiş huzuruna bir dolu camla.
Qarşında hörmətlə diz çökərək, diz,
Sənə əhsən deyir, sənə mərhəba!
Elmin Allahısan, ey böyük düha!
Sənin tapıntınla, sənin dühanla
Doldurdu boşluğu nurun sürəti.
Zamansa qovuşdu əbədiyyətə.
Məkan məkansızdır,
Zaman zamansız.
Eynşteyn, mərhəba,
Eynşteyn, əhsən!
qeyd. Şeir Hökümə Billuri tərəfindən fars dilindən tərcümə edilmişdir.
çənənin ön hissəsi latınca "tuberculum mentale" adlanan 2 qoşa sümük və latınca adı "Protuberantia mentalis" adlanan üçbucaqvari sümüyün birləşməsindən əmələ gəlib və aralarında latınca "symphysis menti" adlanan xəyali simmetrik xətt mövcuddur. Bu simmetrik xətt bir sıra insanda yuxarıda qeyd etdiyim 2 qoşa sümüyün 1-2 yaş ərzində birləşməsilə yoxa çıxır və yoxa çıxarkən həmin bu çuxur da itmiş olur. Əgər bu çuxur hər hansı bir insanda mövcuddursa, bu ya körpənin ana bətnində inkişafının tam getməməsi və nəticəsində bu qoşa sümüklərin birləşəməsi və ya altdakı üçbucaqvari sümük - "Mental protuberance"nin və ya çənədəki əzələlərin quruluşundakı inkişafın düzgün şəkildə baş verməməsi ilə əlaqədardır.
klassik Şeirlərdən Nümunələr:
Seyid Əzim Şirvani: Saqi, ol xali-həcərdir mənə bu gün ərəfat,
Çahi-zəmzəm o zənəxdandı, ləbin abi-həyat,
Zülfüvün zəncirinə divanə könlüm bağlanıb,
Sal zənəxdan çalma, bənd eylə bu zindandə.
Məhəmməd Füzuli: Bəndü zindani-qəmü möhnətdən olmuşdum xilas,
Ah kim, düşdüm yenə, zülfü zənəxdanın görüb.
Ol çahi-zənəxdanda derdim görərəm könlüm,
Könlümdə görər oldum ol çahi-zənəxdani.
Ləbin əksi gözüm yaşini mey tək laləgun etdi, Zənəxdanın muradım dəstgahın sərnigun etdi.
VƏ DAHA BIR ÇOX MƏŞHURDA BU BATIQ MÖVCUDDUR-* : link
qeyd. gözəllik nisbi bir anlayış olduğuna görə bəzilərinə estetik cəhətdən həzz verən bu xüsusiyyət, bəziləri üçün çirkin hesab oluna bilər. entry-nin məqsədi hər hansı bir şəxsin zövqünü "aşağılamaq" deyil.
qrammatik səhvlərin tapılmasında göstərdiyi köməyə görə grammar.naziyə təşəkkür edirəm.
dövlət rəhbərləri və hökumət başçıları üçün keçirilən öz möhtəşəm, ehtişamlı, təmtəraqlı və təntənəli ateistsayağı dəfn mərasimlərini izləyərkən bədii və estetik cəhətdən opera və ya tamaşa izlərmişcəsinə mənə heyrətamiz dərəcədə zövqlər bəxş edən dövlət... sanki, dəfn ediləcək şəxs insan deyil, tanrıdır... minlərlə insan isə ölmüş tanrını dəfn etmək üçün qırmızı meydana yığışıb... müqəddəs bir varlıq kimi ilahiləşdirilən, xalq üçün ata rolunu oynayan partiya rəhbərinin vəfatı ilə keçirilən bu mərasim sovet ittifaqının dünyaya güc nümayişi idi, həmçinin... çünki o dünyaya sübut etməli idi ki, ola bilər bu dövləti idarə edən şəxs artıq dünyada yoxdur, ancaq bu dövlət yenə də məğrur bir aslan kimi ayaqdadır, uzun illər də ayaqda da qalacaq... hər dəfə izləyərkən məni həmin "tanrı"nın yerinə keçib ölməyə sövq edir. təsəvvür edin bir anlıq... partiyanın rəhbəri - baş katibsiniz və vəfat etmisiniz...
vəfatınızdan sonra politbüro daxilində hakimiyyət uğrunda güc mübarizəsinin nəticəsi olaraq hakimiyyətə gələcək olan şəxsin kimliyi müəyyənləşdikdən və sizin vəfatınızla bağlı xəbərin elan edilməsi məqbul hesab edildikdən sonra, həmin an içində televiziya və radioda bütün verlişlər və proqramlar dayanar, unikal səs tembrinə malik diktorlar rəsmi qiyafədə dövlət televiziyasının efirinə çıxar, ciddi səs tonunda və gözləri dolmuş bir şəkildə sizin vəfat xəbərinizi bütün sovet ittifaqına və dünyaya elan edər və 5 günlük matəm elan olunar. dəfnin ən yüksək səviyyədə təşkil edilməsi üçün mərkəzi komitə üzvlərindən ibarət dəfn komissiyası qurular, ümumittifaqda və ittifaqın xarici ölkələrdəki diplomatik korpuslarında və nümayədəliklərində bayraqlar yarıya endirilər, strateji və həyati əhmiyyətə malik olmayan bütün müəssisələr, zavodlar, fabriklər fəaliyyətini dayandırar. vida mərasiminizin baş tutacağı məkan olan "dom sovetov" - "sovetlər evi" qırmızı partiya və dövlət bayraqları, kommunist attributları, ağ və al-qırmızı güllər - lalələr, qərənfillər, qızılgüllər ilə bəzədilər, cənazəniz əsas zalın mərkəzindəki katafalkın üzərinə yerləşdirilər. moskva dövlət simfonik orkestrının ifa etdiyi klassik musiqi parçaları - beethovenın 3-cü simfoniyası "eroica"-nın, mosartın "requiem"-inin, albinoninin "adagio"-sunun sədaları altında, 5 gün ərzində, 15 respublikadan könüllü və ya məcburi surətdə milyonlarla adam sizinlə vidalaşmaq üçün moskvaya axışar...
matəmin sonuncu günü növbə ilə onlarla xarici dövlət rəhbərləri - abş vitse prezidenti george bush və dövlət katibi george schultz, almaniya kansleri helmut kohl, fransa prezidenti François Mitterrand, böyük britaniya baş naziri margaret thatcher, yaponiya baş naziri zenko suzuki, kanada baş naziri pierre trudeau, hindistan baş naziri indira gandhi, pakistan prezidenti ziya-ül həqq, əfqanıstan prezidenti bəbrək kamal, suriya prezidenti hafiz əsəd, kuba komunist partiyası 1-ci katibi fidel castro, şərqi avropa sosialist bloku ölkələrinin rəhbərləri şərqi almaniyadan erich honecker, macarıstandan janosh kadar, rumuniyadan nicolae chauseusku, polşadan wojciech jaruzelski, çexoslovakiyadan gustav gusak, sovet müdaxiləsi ilə sosializm yolu seçmiş afrika dövlətlərinin rəhbərləri, dünya ölkələri kommunist partiyalarının liderləri sizin sərgilənən cansız bədənizin önündə ehtiramla baş əyməyə gələr. vida mərasiminin sonunda isə, dövləti idarə edən ali şəxslər - matəm əlaməti olaraq sol qollarına qırmızı sarğı bağlamış 12 politbüro üzvü zala daxil olar və bir neçə dəqiqə katafalkın ətrafında fəxri qarovulda dayanar, ardınca isə ailə üzvlərinizə baş sağlığı verərlər.
nəhayət, qırmızı rəngli tabutunuz "dom sovet"-dən çıxarılar, zirehli hərbi maşına bərkidilmiş top qundağına yerləşdirilər, qırmızı və qara bayraqlarla bəzədilmiş, yüzlərlə əsgərin çiyinbəçiyin mavzoleyə kimi kənarlarda dayanaraq sədd çəkdiyi karl marx prospekti ilə qırmızı meydana doğru asta addımlarla irəliləyər. kortejin önündə 2 zabitin əlində saxladığı baş katibin nəhəng portreti, onların arxasıyca baş katibə göndərilmiş olan yüzlərlə çələng, ardınca baş katibin qırmızı atlaz parçadan tikilmiş döşəkciklərə bərkidilmiş orden və mükatlarını daşıyan 42 general, ardınca baş katibin cənazəsini daşıyan hərbi zirehli maşın və cənazənin kənarlarında keşik çəkən və asta addımlarla irəliləyən 6 əsgər, arxada isə aşağı ranklı politbüro üzvləri - leningrad şəhər soveti sədri grigori romanov, nazirlər soveti sədrinin 1-ci müavini heydər əliyev, moskva şəhər soveti sədri viktor qrişin, mərkəzi komitə katibi mixail qorbaçov, arxada isə chopinin minor laddakı dəfn marşını ifa edən səyyar hərbi orkestr.
kortej ali sovetin və millətlər sovetinin deputatları, moskva sakinləri və miləmil şəkildə düzülmüş moskva qarnizonun əsgərləri, və mavzoleyin ətrafında gözləyən xarici dövlət başçıları ilə dolu olan qırmızı meydana gəlib çatar, dəfn komissiyasının üzvləri asta addımlarla mavzoleyin üzərinə çıxar. ilk öncə dəfn komissiyasının sədri, ardınca ssri elmlər akademiyasının prezidenti, sonra təsadüfi bir zavod direktoru, sonra isə təsadüfi bir fəhlə çıxış edər və bununla da dəfn mərasimi qapalı elan edilər. 2000 nəfərlik hərbi orkestr yenidən chopinin dəfn marşını ifa etməyə başlayar, və bu qəmgin marşın sədaları altında cənazə dəfn edilmək üçün son mənzilə doğru yola düşər. cənazə kreml divarları nekropolundakı dəfn olunacaq yerə çatdıqdan sonra ailə üzvləri sonuncu dəfə öz yaxını ilə vidalaşar, tabutun qapağı örtülər və 2 qoluzorlu əsgər tabutu kənarlarına keçirilmiş ağ sərt kəndirdən tutar və ehtiyatla, asta bir şəkildə tabutu əvvəlcədən qazılmış qəbrə doğru endirməyə başlayar. bu an 21 topdan yaylım atəşi açılar və aleksandr aleksandrovun tükürpədici və əzəmətli sovet himninin sədaları altında baş katib dəfn edilər. ardınca yuxarı ranklı partokratların hər biri qəbrin üzərinə bir ovuc torpaq səpər və yenidən moskva qarnizonunun əsgərlərinin həyata keçirəcəyi paradı izləmək üçün mavzoleyin üzərinə qalxarlar. təntənəli hərbi marşın sədaları altında əsgərlər mavzoleyin önündən keçərlər.
ən sonda, mavzoleyin üzərində nitq söyləyən həmin 4 şəxs kreml sarayında xarici nümayəndələrin baş sağlığını sırayla qəbul edər və baş sağlığı verən hər bir nümayəndə yenidən gedər, zalda yerləşdirilmiş baş katibin nəhəng portretinin önündə baş əyər. bununla da matəm bitər...
qeyd. entry sovet ittifaqında dövlət səviyyəsində keçirilən dəfn mərasimlərini ümumi şəkildə xarakterizə edir.
entry-də adı çəkilən klassik musiqi parçaları: chopin, marcia funebre
rus bəstəkar ilya şatrov tərəfindən 1905-ci ildə mancuriyada baş vermiş, dünya tarixinin həmin ana kimi şahid olduğu ən böyük sayda insan iştirakı ilə yapon imperiyası və rus imperiyası arasında baş vermiş və rus imperiyasının sayca üstün olmasına baxmayaraq, rusların məğlubiyyəti ilə nəticələnən döyüş - mukden döyüşündə özü ilə bərabər 11 gün mühasirədə qalmış və ağır itkilər vermiş *
özü mühasirədən sağ şəkildə moskvaya qayıdaraq, bu musiqini bəstələmişdir
piyada polkunun əsgərlərinə həsr etdiyi, xoş musiqiyə malik vals. eyni zamanda, sonralar qırmızı ordunun da sevimli hərbi marşlarından birinə çevrilmişdir.
)
