öz söylədiklərinə istinadən, qaynanası zəfəranla bağlı elmi iş yazırmış -* bu da qaynanası ilə küsülü olduğundan, barışmaq üçün bir yol axtarırmış. ağlına qaynanasına mahnı həsr etmək gəlir, mövzunu da elə, onun elmi işi ilə əlaqəli seçir. sonra nüsrət kəsəmənliyə zəng edərək əlində belə bir "tema" olduğunu, bununla bağlı ondan şeir yazmasını xahiş edir. nüsrət oqtayın zəngindən qısa bir müddət sonra yenidən zəng edərək şeirin hazır olduğunu deyir. sonra oqtay əsərin "əttökən" bir şey olduğunu düşünərək kənara tullayır.
günlərin bir günü mirzə babayev oqtaydan təzə mahnısı varsa, ona oxuması üçün verməsini xahiş edir. oqtay da utana-utana bu mahnını göstərəndə, mirzə babayevin ürəyinə bu mahnı yatır. sanki, dünəndən razı imiş -* beləcə, mahnı ərsəyə gəlmiş olur.
məcburi nigah səbəbi ilə əlaqədar olaraq ölümü azərbaycanlılar üçün təəccüb doğurmamalı olan hadisə. çünki bu xalq üçün belə hadisələr yüz illər ərzində o qədər adi bir hal alıb, günlük həyatın bir parçasına çevrilib ki, hətta bu tipli hadisələrə şeirlər, mahnılar həsr edilib. oxşar hadisə ilə bağlı, əbülqasım nəbatinin 19-cu əsrdə yazdığı bir şeir - haqqında geniş yayılmış əfsanələrdən birinə görə, atası tərəfindən zorla öz sevdiyi oğlana yox, varlı kişiyə ərə verilən bir qızın buna dözməyərək, özünü arpaçaya ataraq intihar etməsi ilə bağlıdır. bizim əfsanələrimizə belə milli dəyərlər elə nüfuz edib ki, qadın ədalətsiz bir situasiya qarşısında qalsa, mütləq namusunu qorumaq üçün ölməlidir. əcnəbi nağıllardan fərqli olaraq, bizim əfsanədə belə, o qızı onun ağ atlı oğlanı xilas edə bilməz! camaat nə deyər, sonra ?!
Arpa çayı aşdı, daşdı,
Sel saranı aldı, qaçdı.
Hər görənin gözü yaşlı,
Apardı sellər saranı,
Bir ala gözlü balanı.
bu isə 1 əsr əvvəl məhz molla nəsrəddin jurnalında oxşar hadisəyə həsr olunan "azad sevgi" adlı tənqiddir:
(sağdan sola)
ikinci şəkildə "könüllü ərə getməsən, zorla aparacam" yazılıb.
birinci şəkildə isə axund soruşur: "xanım, əgər bir şey demirsinizsə, deməli razısınız. mən də allahın adıyla, sizin bu kişi ilə kəbinizi kəsirəm"
dövlətin təbii fəlakətlər, epidemiyalar, epizootiyalar, böyük ekoloji və başqa qəzalar baş verdikdə, dövlətin ərazi bütövlüyünün pozulmasına, dövlətə qarşı qiyama və ya dövlət çevrilişinə yönəldilən hərəkətlər edildikdə, zorakılıqla müşayiət olunan kütləvi iğtişaşlar yarandıqda, vətəndaşların həyatı və təhlükəsizliyi yaxud dövlət təsisatlarının normal fəaliyyəti üçün qorxu törədən digər münaqişələr meydana gəldikdə tətbiq etdiyi vəziyyət.
cavanlığında olduqca şaqraq və iti zəngulələr vura bilən səsə malik xanəndə. müəllimlərindən biri müasir azərbaycan şifahi muğam məktəbinin görkəmli ustadlarından seyid şuşinski olmuşdur. ən məşhur ifalarından biri nəzakət məmmədova ilə birlikdə ifa etdiyi çahargah təsnifi - "ay qız"-dır. bundan əlavə "sən-sən" və "apardı sellər saranı" məşhur ifaları arasındadır.
fransız müğənni charles aznavour tərəfindən ifa olunmuş, olduqca gözəl musiqiyə sahib şanson janrında mahnı. aznavourun və bütövlükdə fransız dilli mahnıların ən məşhurlarından biridir. mahnının sözləri yaşlı bir rəssamın gənc olduğu zamanlarda yoxsul ancaq, xoşbəxt olduğu anlarını xatırlaması barədədir. eyni zamanda alman, italyan, ingilis, portuqal, ispan versiyaları da mövcuddur.
azərbaycan xalq cəbhəsinin 26 fevral xocalı qətliamını bəhanə gətirərək dövrün azərbaycan prezidenti ayaz mütəllibova təzyiqi nəticəsində, mütəllibovun prezidentlik səlahiyyətlərini müvəqqəti olaraq dayandırması. (bir sıra mənbələrdə istefa olaraq qeyd olunur) cəbhəçilər 1992-ci ilin fevralın əvvəllərindən keçirdiyi iclasda, mütəllibovun könüllü surətdə vəzifəsindən getməsə, silahlı yolla da olsa ona qarşı çevriliş edəcəklərini artıq bəyan etmişdilər. ancaq baş tutacaq olan istefadan bir neçə gün əvvəl, bu qətliamın baş verməsi və çingiz mustafayevin lentə aldığı görüntülərin ali sovetdə nümayiş etdirilməsinin qəbul edilməsiylə, mütəllibovun nüfuzu daha da zəiflədi və bundan istifadə edən cəbhəçilər ali sovetdə "istefa! istefa!" çağırışları ilə çığırışmağa başladılar. (guya, bütün problemlərin kökü mütəllibovdur, o getsə, hər şey həll olunacaq. hansı ki, mütəllibovun dövründə dağlıq qarabağ rus qoşunlarının köməyilə də olsa, tam şəkildə azərbaycanın nəzarəti altında idi. cəbhəçilərin hakimiyyəti ələ keçirməyə çalışdıqları müddət və hakimiyyətdə olduqları 1 il ərzində şuşa, laçın, xocavənd, kəlbəcər itirildi.) lakin, bütün bunlara baxmayaraq mütəllibovun istefa etmədiyini görən cəbhəçilər fəzail ağamalının təşkilatçılığı ilə aralarındakıların böyük bir qismi deyilənlərə görə, "muzdlu" olan təxminən 300-ə yaxın qadın (thomas goltzın yazdıqlarına əsasən, bir hissəsi xanım xəlilovanın rəhbərlik etdiyi azərbaycan qadın hüquqları assosiasiyasının üzvləri idi) gəlib və ya gətirilib ali sovetin önünə yığışdılar ki, guya bütövlükdə, xalq mütəllibovun istefasını tələb edir. bu qadınlar vəhşi bir şəkildə parlamentin qapı və pəncərələrini döyərək mütəllibovun istefasını tələb edirdi. həmin qaragüruh martın 4-dən 6-a kimi ali sovetin önündə gecə-gündüz keşik çəkdi. artıq mütəllibova loyal Deputatlar da öz dəstəklərini bildirmədən səssiz-səmirsiz otururdular. bütün bu hadisələrin fonunda araz əlizadə mütəllibova fövqəladə halın elan edilməsini, 6 ay müddətinə bütün siyasi partiyaların fəaliyyətinin və ali sovetin səlahiyyətlərinin dayandırılmasını təklif etdi. qətiyyətsiz mütəllibov bu fikri qəbul etmədi. halbuki, parlamentin arxasında 4-cü orduya tabe rus qarnizonunun əsgərləri vəziyyət alaraq, mütəllibovdan kütlənin dağıdılması üçün əmr gözləyirdi. ancaq əmrin gəlmədiyini görən qarnizon artıq 6 mart gecəsi öz hərbi kazarmalarına geri çəkildi. Kütlənin geri çəkilmədiyini görən deputatlar isə gecəni ali sovetdə keçirdi və həmin bu xırda kütlə isə prezidentə ultimatum göndərərək, onun günortaya kimi istefa verməli olduğunu bildirdi. bunun qarşılığında mütəllibov sabaha kimi düşünmək üçün vaxt tələb etdi. Bu vaxt ərzində onun yanına bir sıra "xalq" deputatları və bir sıra insanlar bəxtiyar vahabzadə, ismayıl şıxlı, allahşükür paşazadə və sonuncu olaraq rəhim qazıyev daxil olaraq, ayrı yolun olmadığını bildirərək, mütləq şəkildə istefa verməli olduğunu məsləhət verirdilər. növbəti sessiyada, goltzın təsvirinə istinadən, solğun və ruh kimi görünən mütəllibov, mikrofona gilyotinə baxarcasına üz tutaraq səssizliyin təmin edilməsini xahiş etdi və dodaqları titrəyə-titrəyə istefa verdi. beləliklə, ayaz niyazi oğlu mütəllibov 10 000 rubl aylıq maaş, ona təmin olunan maşın, ev və 10 adamlıq mühafizə xidməti ilə əbədiyyətə kimi tarixin qaranlıq səhifələrinə qovuşdu.
ali sovetin şüşələrini sındıraraq istefa tələb edən "xalq" - 300 adamlıq muzdlu qadınlardan ibarət dəstə:
(youtube: )
mütəllibovun istefa nitqi:
(youtube: )
istinad:
azerbaijan diary: a rogue reporter's adventures in an oil-rich, war-torn, post-soviet republic, thomas goltz
Ən Yeni Tarix, ans
üzeyir hacıbəyovun ordan-burdan rubrikası altında müxtəlif qəzet və jurnallarda çap etdirdiyi kiçik həcmli felyetonlarının əsasında quruluşçu rejissorlar Zəminə və Fuad Hacıyev tərəfindən yazılmış libretto və əsasında 1987-ci ildə çəkilmiş tamaşa. deyilənlərə əsasən, tamaşadakı cahangir novruzov tərəfindən unudulmaz, mükəmməl şəkildə canlandırılan və dumaya duptat (baxma: deputat) olmaq istəyən salman bəy tipajı hacı zeynalabdin tağıyevi simvolizə edir. Salman bəyin həmid ilə dialoqundan: -*
-hörmətli salman bəy, dövlət dumasına deputat seçilmək fikri sizdə haradan doğuldu?
hardan yox, kimnən. bizim bu bayram doxdurdan. günlərin bir günü gəldi mənə dedi ki, salman bəy, nə oturmusan! sənin vaxtun çoxdan gəlib çatıb. soruşdu ki,- "pulun var?" - dedim var. "uruscanı bilirsən?" - dedim sənə öyrədim. "rəqs oynamağı bacarırsan?" - müəllimi gördü, itdi, getdi. "içki içmək necə? onu bacarırsan?" - dedim ala ləgənnən. sonra dedi - "o nitq söyləməkdü, zaddu?" - onu dedim öyrənərik ki, dünən başlamışıq. adə əsas puldu! pul olsun! pul! öz canım üçün, həmid! kimə nə qədər lazumdü, o qədər də vərmüşəm! belə artığlamasıynan, ha! başa düşdün?! pul elə şeydi ki, həmid, adamı inteligent eliyir! inteligent!
-çox gözəl!
mənə bax, sən orda nə yazırsan?! adə onu yazma! mən buları sənə öz uşağımızsan, ona görə deyirəm, ha. adam hər xırda-mırda şeyi yazmaz. yazmaginən! sən hələ şeyləri yazma! əyipdi!
-hörmətli salman bəy! siz mənim xətrimə dəyirsiniz. mən bilmirəm nəyi yazmaq olar, nəyi yox?
həmid, əgər sən bilseydün ki, mən necə o zad olmaq istəyirəm... duptat!
-deputat.
mənim arzum həmid, o feterburgə getməkdür...
-peterburq.
gedüb o kübar cəmiyyətin zadı olmaq.... nədiy o.... üzvü olmaq, sobstvennik dom...
-sobstvenniy
sobstvenniy əkipaj üzvü...
-ekipaj
sora qubernatkədü, sora islujankədü...
-qeubernaka, savirşenıy.
hə da, firəngd dili. o nə deyirdi? gəlmişdi biri, kos-kosa...
-kös köse.
rəqsdər, musiqi... mən nə bilim?! onnan sorasindaki barişnələr! bəh! bəh! hələ qəzetdəri demirəm, bınnan.
-foto
altında da bələnçiginə, bələnçiginə hərflərlə adım: Salman bəy Məhəmməd oğlu. adə hamı mənə hörmət edəcək! hamı qabağımda mil duracaq, həmid! özümdə oturacagəm dupxanada duptat kimi! hamısı da qulaq asacaq! o biri klasnılar danışacaq, mən qulaq asacam. adə, hərif zad deyiləm ki, mən burda çıxış eliyim?! pul da ki fantan kimi dalı gəlir.
azərbaycan tibb universitetinin sabiq rektoru. rüşvəti ancaq dollar olaraq qəbul etdiyinə görə xalq arasında ləqəbi "dollar yaqub" idi. 26 fevral xocalı qətliamındən sonra cəbhəçilərlə mütəllibovun dəstəsi arasında yaranmış konfliktlə əlaqədar olaraq, hər iki tərəfin də razılığı ilə növbəti prezident seçkilərinədək prezident səlahiyyətlərinin müvəqqəti icraçısı seçilmişdir. milli məclisdə ələmşah məmmədovun çıxışından sonra söylədiyi fraza - "Biz böyük oyunun kiçik peşkalarıyıq" ölkədəki vəziyyəti aşkar şəkildə ifşa etmişdir.
anarın "şəhərin yay günləri" pyesi əsasında çəkilmiş imtahan filmində firuz dayı rolunu canlandırmış aktyor. firuz dayı küll azərbaycanda yeganə adam idi ki, şekspiri başdan-ayağa əzbərdən oxuyurdu, ingiliscə ha !
Yalnız sülh danışıqları çərçivəsində həll olunmasını vacib gördüyüm problem. Ümumiyyətlə, hər hansı bir torpaq parçasının uğrunda, hər hansı bir insanın barmağının qanaması belə, olduqca gərəksiz, cəfəng, boş və mənasızdır. ölüm ancaq, daha ülvi və ali məqsədlər uğruna (individualın öz iradəsi daxilində) edilməyə dəyə bilər... sovet diplomatı andrey qromıkonun *
andrei gromyko
da dediyi kimi: "10 illik diplomatik danışıqlar, 1 günlük müharibədən daha yaxşıdır."
"doğru və ya yanlış olduğunu bilməsəm də, atamın mənə fizikadan başqa öyrətdiyi şeylərdən biri də hörmətsizlik idi...bəzi şeylərə qarşı. Məsələn, mən uşaq olanda... o, mənimlə qarşı-qarşıya diz üstə oturardı... papa və onun önündə baş əyən insanların şəklini açıb göstərərdi. Və deyərdi, "bu insanlara bax. Bir adam dayanır və digərləri onun önündə baş əyir. Papayla bu insanlar arasındakı fərq nədir? Biri papadır" - o, istənilən halda papaya nifrət edərdi və deyərdi - "fərq paqonlarındadır." - əlbəttə, papanın timsalında yox, ümumiyətlə bu fərq forma, vəzifə ilə əlaqədardır, - "lakin onun da insani problemləri mövcuddur, o da hamı kimi nahar edir, o da tualetə gedir, onun da digər hamı kimi problemləri var, o da insandır. nə üçün o insanların hamısı ona baş əyir? sadəcə onun adına və vəzifəsinə görə, onun formasına görə. qeyri-adi bir şey etdiyinə görə və ya şəxsiyyətinə görə və ya başqa bir şeyə görə yox." o, yeri gəlmişkən, forma biznesi ilə məşğul olurdu. ona görə də o, formalı və formasız adam arasında fərqin nə olduğunu bilirdi; onlar eyni insanlar idi onun üçün..."
)
