23 noyabr 2021 əli məlikovun bullinqə məruz qalması haqda postu

Sosyal şəbəkələrin (əsasən instagram və facebook) gündəmində müəyyən qədər özünə yer tutmağı bacarmış postdur.
Qısaca, 244 nömrəli tam orta məktəb şagirdi Əli Məlikova LGBTQi+ olduğu üçün göstərilən bullinq, təyziqlər, qısnama halları və probleminə qarşı rəhbərlik tərəfindən biganə yanaşılmasından danışılır postda.
Əli Məlikov Hadisə ilə bağlı azərbaycan respublikası Təhsil Nazirliyinə, Azərbaycan Respublikasının Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinə, Ombudsmana şikayət ərizəsi göndərdiyini deyir. Bundan əlavə olaraq, post artıq 2 gündür dəfələrlə paylaşılıb (sözaltı sözlük instagram səhifəsi də paylaşıb) və təhsil nazirliyi, polis, ombudsman və məktəblinin dostu səhifələri işarələnib.
Hadisə ilə bağlı tədbirlər görüb həll etmək əvəzinə, aidiyyatı qurumların bəziləri hələ də biganə yanaşır, bəziləri isə sistematik bullinqə və biganəliyə davam edir.

Sözlüyə bu başlığı açmaqda əsas məqsədlərimdən biri hadisənin ictimatiləşdirilməsinə bir qədər də təkan vermək və ölkə gündəmindəki önəmli bir məqamı burada da qeyd etməkdir.

sözaltı günlük

naked kinosunda maraqlı bir fikir var. filmdə səhnələrdən birində əsas qəhrəman deyir ki,
"Have you ever thought, right... I mean, you don't know...but you might already have had the happiest moment in your whole fucking life...and all you've got to look forward to is sickness and purgatory?"
təxminən deyir ki, bəs, heç düşünmüsən ki, bu sikik həyatının ən gözəl anlarını artıq yaşayıb bitirmiş ola bilərsən və bundan sonra əlində olan qalan tək şey xəstəlik və safalət içində bir ömür ola bilər?
yadımda bu kinoya baxmağım. baxıb pafoslu cümlələrdən çox təsirlənmişdim. uzun monoloqlar zad. o vaxtlar hələ facebook də məşhur sosyal şəbəkə idi, mən də feysdə cover şəkli etmişdim ordakı baş rolu. altına da içində yumurta sözü olan hissəsini yazmışdım kino replikalarının. o vaxt çünki elə bər bəzəkli cümlələr xoşuma gəlirdi. sadə deyilən sözlərdə məna axtarmağa cəhd etmirdim. uşaqlıqdı. bəlkə indi baxsam heç sevmərəm o kinonu. xatırlamıram ki, həmişə dediyim kimi, yaddaşım çox zəifdi. onsuz kinolara qarşı həmişə mühakiməli yanaşmışam. çünki insan eyni qalmır e, dəyişir. anlayışı, dərrakəsi, dərk etdikləri, dərk etdiklərinin qədəri, və.s, və.i daima dəyişir. 1 il öncəki adam olmursan. ona görə kimsə sevdiyim kinoları soruşanda həyəcanlanıram, səhv cavab vermiş olmaqdan qorxuram. nəysə əşi.
qayıdaq naked-ə. bu yaxınlarda təzə kitab almışam. normalda xəsislikdən etmərəm belə şeylər. axırıncı dəfə nə vaxt kitab almışdım yadımda deyil heç. çünki nə kitaba, nə də təzə nələrəsə həvəsim ya da gücüm yoxmuş kimi hiss edirdim daha. depressiya da deyil e, sadəcə uzunmüddətli yorğunluq. nəysə əşi. kitab ölüm haqdadı. twitterdə də ölən adamların yaxınlarının yazdıqlarını görürəm son zamanlar* ikinci qarabağ müharibəsi . dostum da bugün özünə 1 il öncə yazdığı məktubun bugün ona çatdığını dedi. * future.me bilmirəm, hadisələr elə cərəyan edir ki, adam keçmiş və gələcək haqda düşünür. ən azından mən yəni. ölümü də düşünürəm. ölən insanın ardınca yaxşı sözlər yazılanda içimdə xoş bir hiss yaranır. kədərli oluram ama gülümsəyirəm. niyə bilmirəm. bugün düşündüm görən ölsəm şəklimi neçə adam paylaşacaq? yəqin ki, çox olmaz. amma sonra bunun mənim kimi inancsız biri üçün nə qədər önəmsiz olduğunu da dərk elədim. nəysə e. sonra ağlıma 1 il öncəki halım gəldi. daha doğrusu, xatırlamağa çalışdım. heç dəqiq olaraq nə edirdim yadıma düşmədi. amma əsas şeylərin o qədər də dəyişmədiyi hiss etdim. naked filmindəki o sitat gəldi bir də ağlıma. özü də, durduq yerə. olur e, oturursan, heç o haqda düşünmürsən birdən mənalı bir cümlə gəlir ilişir ağlına. elə oldu. doğrudan əgər elədirsə nə olacaq? yadımdadı karantinin əvvəlində çox pis psixoloji böhran yaşayırdım. onsuz da mental sağlamlığım yerində deyildi və evə qapadılmaq pis təsir etmişdi. dünən də mental sağlamlıq günü idi bu arada. yadıma düşsə entry girərdim. nəysə. onda düşünürdüm ki, nolar, tez sentyabr gəlsin. bilmirdim sentyabr özü ilə nələr gətirəcək. amma istəyirdim ki, gəlsin. çünki biz avtomatik olaraq gələcəyi yaxşı şeylərlə assosiasiya edirik. elə bilirik yaxşı şeylər hələ qabaqdadı. bəs deyilsə? nakeddəki qaqaş düz deyirsə bəs? onda yaşamağın nəsə mənası qalır? onsuz da uzun müddətdir işlər yaxşı getmir.. neçə vaxtdı beynimdən keçmiş gözəl günləri keçirirdim. təkrar təkrar fırladırdım rahatlıq tapırdım. və birdən bu düşüncə məni şok etdi. dondum qaldım. dedim bəs həyatımın tək gözəl günləri onlar idisə nə olacaq? bundan sonra hər şey daha da pisləşəcəksə əgər. pis oldum, nə yalan deyim.
belə olan hallarda əvvəllər istəyərdim kimləsə söhbətləşim, kiməsə bunları deyim. amma bu dəfə qəribə bir şəkildə elə olmadı. əlim birbaşa komputerə getdi. dedim girim sözlüyə. hər ay özümə deyirəm ki, daha sözlüyə yazmayacam. bilgi zad da vermirəm sən deyən. hər dəfə də özümü burda mənasız başlıqlara mənasız sözlər yazarkən tapıram. sözlük də əvvəlki sözlük deyil. yazarlara baxıram, tanımıram. kim kimdi bilmirəm. düzdü e, əvvəl də bilmirdim, amma niklərinə müəyyən üzlər uydurmuşdum mən əvvəl hamının. indi o üzlər də yoxdu. nakeddəki qaqaş düz deyirsə sıçdıq biz ətağa. ahahah deyir ki bəs "My favorite conspiracy theory is that everything's going to be okay" -*
nəysə e. bugün keçmiş-indi-gələcək üçbucağında o tərəf bu tərəfə get-gəl eləmişəm bolluca. bax, adam uşaq olanda gənclik yaşlarını düşünür, çoxlu xəyalları olur. sonra ölməyib o yaşa çatırsansa sən o düşüncəndə formalaşdırdığın reallığın özünə getmə şansı əldə etmiş kimi olursan bir növ. zamanda səyahət-fason bir şey. və bu çox maraqlıdı. amma reallıq gözləniləndən fərqli olur. mən məsələn heç vaxt bu yaşımda balaca itmiş uşaq kimi hiss edəcəyimi düşünməzdim. ümumiyyətlə gələcəkdəki halımı düşünəndə heç vaxt necə hiss edəcəyimi düşünmədiyimi dərk edirəm. həmişə necə biri olacağım və həmin o gələcəkdəki anda hansı hərəkəti icra edəcəyimi düşünürdüm. indi isə daha fərqlidir. indi davamlı olaraq nə vaxta qədər belə hiss edəcəyimi düşünürəm? gələcək haqda düşünəndə ilk ağlıma gələn necə hiss edəcəyim olur.
bir də, belə bir şey olur. adamın xəyalları da sadələşir. necə ki, artıq sadə cümlələr də təsir etməyə başlayır, eləcə də sadə cümlələr üzərində xəyallar qurursan. bax məsələn indi gələcəyimi düşündüm və ağlıma gəldi ki, yəqin sözlükdə entry yazaram hansısa başlığa. amma əvvəl olsa başqa qitədə olmağın xəyalın qurardım.
ah nəysə, nə danışıram bilmirəm. amma çox danışdım. bəsdi bu qədər. gedim naked-ə bir də baxım.

universitetə qəbul olanlara məsləhətlər

bu entry başı bəlalı entrydir. illərdir (ilk dəfə ikinci kursda oxuyanda) girirəm bu başlığa ki, gəncləri aydınladacam. mən etdiyim səhvləri onlar etməyəcək, amma hər dəfə nəsə olurdu qalırdı. artıq məzun statusu almış biri olaraq könül rahatlığı ilə yaza bilərəm deyə düşünürəm. sabah universitetə ilk dəfə gedəcək olan qardaşımı da görüb daha da həvəsə gəldim.
çox yaxşı yadımdadır. bundan illər əvvəl universitetə girəndə ekşisözlükdə bu başlığa girib kalan entry oxumuşdum -* yol göstərəcək və işin içində olan kimsə yox idi ətrafımda, ordan "mentor" axtarırdım özümə. ona görə indi də sizə "kaş o vaxt bunu mənə kimsə deyərdi" deyə düşündüklərimi deyəcəm. tamamilə öz təcrübələrimə əsasən yazacağam, hətta bəlkə anonimliyim də gedəcək, amma * Qozumaki
əvvəlcə bu il çox ağır bir il oldu, ona görə sizi bu qədər çaxnaşmanın ortasında tələbə adını qazana bildiyinizçün təbrik edirəm. entryni gələcəkdən oxuyanlarçün:
(bax: koronavirus)

normal people

hulu istehsalı, 12 bölümdən ibarət 2020ci il buraxılışlı serial. 2 gəncin araya girən insanlar və hadisələrə rəğmən illər boyu davam edən münasibətindən bəhs edir. çox təbii və maraqlı çəkiblər. açıq səhnələrə də xeyli yer verilib. oybla əməlli başlı entry yazıram illər sonra ahahha. nəysə, dönək mövzuya. başroldakı xanım qız (bax: daisy edgar jones) o qədər xoş və gözəldir ki, adamı izlətdirir. amma doğrudan yaxşı çəkiblər. ikili arasındakı sevgi olaraq adlandırmayacağım və əsasən bağlılıqdan ibarət münasibət o qədər real və təbii işlənib ki. bu tip bir münasibət yaşamayanlara romantik gələr, qızı bəyənməyənlər izlədikcə bezər, yaşamış olanlar isə izlədikcə bir də yaşayar. elə də maraqlı bir serialdır. spoiler vermədən onu da deyim ki, sonluğunu da çox bəyəndim. xoş və təbii idi.
indidən xoş izləmələr. online saytlarda imkan vermir qalsın hulu. amma məlum ortamlara düşüb ekşiciler demiş -*

sosial izolyasiya günlərində ediləcək şeylər

hər şeydən öncə psixoloji sağlamlığınızın qeydinə qalmaqdır.
bu entryni yuxu rejimi pozulmuş və fiziki olaraq babat halsız olmağıma baxmayaraq yazmalı olduğumu düşündüm. bu listi ətrafımdakı insanları, yaxınları, tanışları müşahidə edib yazmışam. ümid edirəm kiməsə kömək edər (baxma: amin) * glş
hər yerdə listlər görürəm. öz dilimizdə, ingilis, türk, rus dillərində, sözlükdə, facebookda, bəzi sikimsonik və bəzi babat instagram bloglarında, telegramda. yəqin istifadə etmədiyim digər sosyal platformalarda da var. hansı tələlərə düşməmək lazımdı:
1) həddən artıq yüklənmə.
hamı saysız film/serial və kitab listləri paylaşır, kurslar krizi fürsətə çevirmək istəyir, bəzi mənbələr prosesə müsbət təsir göstərmək istəyir və çoxsaylı online kurslar, materiallar paylaşılır. bütün bunların hamısını həzm etməli deyilsiniz. bu vəziyyətdən faydala bilmək, yaxşı tərəfindən baxa bilmək üçün insanlara davamlı olaraq özlərini inkişaf etdirmək, dərs oxumaq, onu etmək, bunu etmək, nəsə yeni bir şey öyrənmək kimi məsləhətlər verilir. bunlar gözəl məsləhətlərdi. amma həssas insanlar, onsuz da ani dəyişikliklərdən təsirlənən insanlar, öncədən mental problemi olan insanlar və digər bənzər həssaslıqdakı şəxslər üçün əlavə təzyiq yaradır bu listlər və tövsiyələr. bunu oxuyan kimsə də elədisə, narahat olmasın. hamısını etməyinə ehtiyac yoxdu. sistemli, səbrli və təmkinli olmaq lazımdı. kömək lazım olsa mənə də yaza bilərsən. indi burda çox uzatmaq istəmirəm
2) fikizi olaraq passiv olmamağa çalışın. oyananda ilk iş yerinizi yığın ki, gün ərzində ora yenidən qayıtmağa tendensiya yaranmasın. evdən çölə çıxmamağı evdə ancaq uzanmaq üçün bəhanə olaraq istifadə etməyin. 100 push up etməli deyilsiniz, sadəcə adi isinmə hərəkətləri, ibtidai sinifdə etdiyimiz idmanlardan edin * glş , musiqi qoşub 4-5 dəqiqə rəqs edin, həvəsiniz vardısa elə əsl idman edin. amma davamlı olaraq hərəkətsiz qalmayın. uzunmüddətli fiziki passivlik zehni passivliyə gətirib çıxaracaq ən yaxşı halda. ən pis halda isə mənfi yönə irəliləyən psixoloji durum.
3) qətiyyən film listi hazırlayıb bütün günboyu filmlərə, seriallara baxmayın. bu haqda #293247 nömrəli entyrdə düzgün buyurub yazar dostumuz. key kimi olacaqsınız və baxdığınız boşa gedəcək. həm fikizi, həm də psixoloji olaraq zərərlidi.
4) sosyal medya istifadəsi ciddi dərəcədə artıb. bütün gün evdə olmağı bütün gün telefonda olmaq üçün bəhanəyə çevirməyin. bunu sosyal medyanın məshuldarlığı öldürdüyü, vaxtı ziyan etdiyi üçün demirəm. bu qədər davamlı informasiya axını psixologiyanıza mənfi təsir edəcək. günlər keçdikcə brain fog yaranacaq, key kimi hiss edəcəksiniz, pessimist düşüncələr artacaq və.s. vaxt limiti qoyun, app blockerlər yükləyin. normaldan artıq istifadə etsəniz də, həddindən artıq istifadə etməyin. necə istifadə etdiyinizə isə qarışmıram. panika və gərginlik yaradacaq yanlış informasiyalar paylaşmayın bəsdi. challangelara belə qoşula bilərsiniz * glş
5) hansı informasiya mənbələrinə inanmaq lazımdır, hansına yox - bu fərqi bilin. sözlükçü adamlarsız, siz bilərsiniz -* siz bilirsinizsə ətrafınızı da bilgiləndirin. informasiya kirliliyi yaratmayaq
6) davamlı olaraq tv qarşısında virusla bağlı xəbərlər izləməyin. həqiqətən bir faydası yoxdu. belə xəbərlərdən təsirlənib simptonları hiss etdiyini düşünən, yaxud sadəcə qorxu, ümidsizlik ya da panikaya qapılan yaxınlarım var. məlumatlı olmağa çalışın, amma tək məşğuliyyətiniz bu haqda davamlı informasiya qəbul etmək olmasın. unutmayın ki, medya nə qədər insanlara kömək etmək istəyirmiş kimi görünsə də, panikadan və xaosdan qidalanır.

sözaltı günlük

köhnə sevgilimi gördüm bugün. Arabir görürəm hələ də, indiyə qədər alışmış olmalı idim, yəni normal bir haldı. amma bu dəfə başqa cür oldu. Başımı aşağı salıb gedirdim, birdən başımı qaldıran kimi onu gördüm, ikimiz də bir-birimizin gözünün içinə baxdıq. Çox qəribə hiss etdim. Normalda adam kimləsə göz-gözə gələndə narahat hiss edir, gözünü qaçırdır. Amma o baxışlar heç narahat hiss etdirmədi, tanışlıq ya da yaxınlıq ya da bəlkə də doğmalıq hiss etdim. Ya da sadəcə xatırladım. bir şeyə bələd olanda adama gələn o güvən ya da. narahatlıqdan gələn o gözünü yayındırmaq istəyi olmadan Baxmağa davam edə bilərdim. 1-2 saniyə sonra başımı dərhal aşağı saldım. Sonra da çıxdım getdim. Neçə dəfə arxama baxdım, gəlmədi.
Nə vaxtsa gözünün içinə tam rahatlıqla baxa bildiyim kiminsə olduğunu xatırlamaq yalnız hiss etdirdi. Bilmədim onun üçün darıxıram, ya o yaxınlıq hissi üçün. Qucaqlaşardıq kaş

sözaltı günlük

Yazmaq üçün darıxmışam.
Birinci qərarsız qaldım "sözaltı etiraf"a yazım yoxsa bu başlığa. Sonra dedim "ala onsuz da gizlətmirdim ki, nə etiraf axı?". Bura yazdım. Yazdım çünki yazmaqçün darıxdım. daha doğrusu darıxmışam. Nə də yazım bilmirəm. Klassik dəftər qələm olanda boş-boş şeylər yazsan belə adama bir ilham gəlir, poetik atmosfera yaranır, elə bilirsən böyük bi pox yazırsan. Yazmırsan ha əslində. Sadəcə elə bilirsən də. Guya sən kafka zadsan. "2 avqust. Almanya müharibə elan etdi. Günorta dənizdə çimməyə getdim." Nəysə. Başqa şeylər yazacaqdım, nələr yazdım gör.
illər əvvəl bir entry yazmışdım yalnızlığın ən çox anlaşıldığı anlar başlığına. Arada sırada gəlib başlıqlara baxıb gedirəm. Hərdən 1-2 bildiriş görürəm. Yenə kimsə oxuyub əjdahalayıb. Sonra deyirəm "ala indi niyə yazmıram bəs mən?"
Özümü pis hiss edirəm hərdən o bildirişdən gələndə. Vaxtilə qan eləmiş, sevilmiş, sonra hər şeydən əlini ayağını üzmüş az məşhur köhnə məşhurlar kimi hiss edirəm. Amma tək tük sevənim var da hələ də. Ya da musiqiçisən. Daha doğrusu, deyilsən, amma olmaq istəyirsən. Eyni zamanda başqa istəmədiyin bir peşən də var. Nəysə də özünçün gitar çalırsan, drum öyrənirsən, beat zad tutursan youtubeda albomunu qoyursan. Sonra həyatın götlüyü tutur, ya da sən elə özün ən böyük göt olursan və başın buraxırsan drum-ın da, qitarın da. Gedirsən işə, gəlirsən evə. işdə maillərə baxırsan 3 il sonra, görürsən heyranlıq dolu bir youtube comment. Kiminsə bikar vaxtına düşüb kəşf edib sənin şahəsərini. Sən də sevinəmmirsən, amma bilmirsən də nəyə söyəsən. Hə bax elə hiss edirəm. istəmədən mövcus vəziyyətimdən daha dramatik bir situasiya təsvir etdim səhvən. Uzun sözün qısası, ancaq 1 kitabı yaxşı olan və ancaq o 1 kitabına görə məşhur olan adamlar kimi hiss elədim.
Yazmaqçün darıxmışam deyirəm, amma yazmıram. Yazmaq ancaq pis olanda yadıma düşər çünki. indi o qədər də pis deyiləm. Həə, bir də tək olanda. Belə də olanda pis hiss edirəm. Pul əlinə keçən kimi yaxşı dostları unudan şərəfsizlər kimi. Mən də beləyəm, nə edək? Yaxşı günü görəndə bərk-bərk tutmaq, dibinə qədər yaşamaq, qalan hər şeyi unutmaq, bir qırağa atmaq istəyirəm. Yaxşı günün ömrü qısa olur axı. Həm də yaxşı günün sayı da az olur. Bilirsən ki, nəsə dəyişən deyil, bu günlər keçəndə vaxt gələcək sən yenə yazassan, amma o an üçün edirsən də "satqınlıq". Əşi soxalar ədəbiyyata da, dərdə də, kədərə də. Carpe diem blət!
Satqınlıq pis şeydi, ancaq arada bir baxmaq lazımdı nəyi nəyə satırsan. Hərdən yaxşı alış-verişlər də olur çünki.
Əşi nəysə, yazmaq üçün darıxmışdım

yalnızlığın ən çox anlaşıldığı anlar

həm bu, həm də yalnızlıq başlığında pafoslu entrylərim olub. amma bu dəfəki ən dilxor halımda, ən içdən yazılandı.
haqqında söhbət etmək istədiyin gündəlik mövzuları, kinoları, kitabları sözlüklərdə açar sözlərlə axtarışa verib ordakı entryləri oxumaq. söhbət etmək istədikcə sözlüklərdə axtarış vermək, googleda forumlara girib heç tanımadıqlarının yazılarını oxuyub "söhbət" edibmiş kimi hesab eləmək, sonda da brauzerin pəncərəsini bağlamaq. sonra da evin pəncərəsindən boylanmaq. ən çox belə hallarda anlayıram. o ki, çönüb baxırsan arxaya, nə uşaqlıqdan kimsə var;olub;qalıb, nə məktəbdən, nə bağçadan, nə qonşudakı uşaqlardan, nə qohumlardan, nə universitetdən, nə hazırlıqlardan, nə kurslardan - heç yerdən və heç bir zamandan, həyatının heç bir dövründən heç kimin qalmaması ya da ümumiyyətlə heç olmaması. insan qazana bilməmək, qazanmamış olmaq. dostları olan adamları qısqanıram həmişə. hamı öz maşını, kuklası ilə oynayarkən oyuncağı olmayan uşaq kimi hiss edirəm. al, yenə pafoslu oldu. nəysə, ən çox da ad günlərində. çoxlu adam yığışıb qeyd edir e, hədiyyələr filan. mən həmişə evdə qeyd etməli oluram. ağıllı uşaq olmasam da dərsdən çıxıb düz evə gəlirdim. niyə? çünki hara gedəsən çünki? daha doğrusu, kimlə gedəsən? münasibətin olanda da tək qalırsan. bilirsən ki, ayrılassız, bu da gedəcək o məşhur "indiyə qalmayanlar"ın sırasına. onda belə təksən. nikim də pafosludu. asosyal deyiləm. tək qalmışam. ya da tək qoyublar. hələ də bilmirəm.
həyatın hər sahəsində konkret göt oluram e, ala. kimə gedim? heç nə, elə bu. kaş kimimsə olsaydı, bura gəlib yazmazdım, ona danışardım.

Edit: yoldaşlar, bu entryni 1 ildən də uzun müddət öncə yazmışam və bunu yazanda çox tək və boynubükük hiss edirdim -* çox şey dəyişib o vaxtdan bu yana, amma əsas şeylər hələ də eyni qalıb. Sadəcə onu demək istəyirəm ki, yazıb dəstək olan, dinləməyə, yoldaşlıq etməyə hazır olduğunu yazan yazarlar oldu. Sözlükdə belə babat yanaşma olmasına çox sevindim. Əjdahasınız -*
Edit 2: 2021-ci il. mənə çox əziz və qarşılıqlı dəyər verdiyim xeyli insan var həyatımda və məni dinləməyə vaxt ayırır hər biri. Bu entryni yazanda ən əziz 2 insandan ayrılmışdım və tək qalmışdım, amma indi daha yaxşı insanlarla daha sağlam münasibətim var. Oxuyub mənə pis olsan, ya da məni özünə bənzədib pis olsan, bil ki, həyatda şüurlu seçimlər etsən daha yaxşı şeylər baş verə bilər. Yaxşı olacaq deməyim, amma hərdən yaxşı da olur -*