varna

sanskritcə keyfiyyət ,rəng , kateqoriya kimi mənalar verən qədim hindistandakı dörd başlıca təbəqəni (brahmanlar-kahinlər , kşatrilər -döyüşçülər , vayşilər - sıravi tayfa üzvləri , şudralar- icma xidmətçiləri) bildirən ifadə. ilk üç varna ictimai bərabərsizliyin meydana çıxdığı dövrdə , dördüncüsü isə sonra quldarlıq quruluşu dövründə meydana gəlmişdi. bu təbəqəyə müharibələrdə əsir alınanlar , tam hüququ olmayan icma üzvləri daxil idi. varnaya mənsubluq doğumla müəyyən edilirdi. birinci üç varnanın üzvləri uşaq ikən ikinci dəfə doğulmaq hesab edilən dini mərasimləri icra edir və iki dəfə doğulmuşlar adlandırdılar. müxtəlif varna nümayəndələri arasında nikah qadağan idi. qədim hindistanda sinifli cəmiyyətdə ictimai fərqləri ideoloji cəhətdən əsaslandırmaq üçün varna sistemindən geniş istifadə edilirdi. eramızdan əvvəl təqribən birinci minilliyin ortalarında varna kastalarla əvəz olunmağa başlamışdı.

qrakx baböf

əsl adı fransua noel baböf olan fransız inqilabının kommunist utopisti adlandırılan şəxs. ləqəbindəki qrakx qədim romada torpaq islahatlarının təşəbbüskarı olan Tiberi Semproni Qrakxdan gəlməkdədir. fransa inqilabının iştirakçısı olan baböf yaranmaqda olan fransız proletariatının müdafiəçisi olmuşdur. direktoriya dövründə (1795-1799) bərabərlik naminə kommunist hərəkatının rəhbərlərindən , 1793-cü ildə paris kommunası ərzaq idarəsinin katibi olmuşdur. yakobinlər konventinin və yoxsullar sinfinin rifahı məsələsinə lazımi əhəmiyyət vermədiyinə görə jean paul maratı tənqid etmişdir. vergilərə qarşı hərəkatın təşkil etdiyinə görə 1790-cu ildə həbsə atılmışdır. inqilabın ilk illərində əvəzi ödənilmədən bütün feodal hüquqlarının və iri torpaq sahibliyinin ləğvini , müsadirə olunmuş kilsə torpaqlarının ən az təmin olunmuş kəndli qruplarına uzun müddətli icarəyə verilməsini və ictimai torpaqlarının bölüşdürülməsini nəzərdə tutan aqrar proqram irəliyə sürmüşdür. 27 may 1797-ci ildə edam edilmişdir.

antoni gaudi

barselona dedikdə ağıla gələn memar. memarlıq təhsilini barselonada alan qaudi onu dünyaya şöhrəti gətirən memarlıq tikilələri elə bu şəhərin adı ilə bağlıdır. 1878-ci ildə məzunu olduğu ali texniki memarlıq məktəbinin direktoru Elies Rogent onun barəsində ''Ya bir alim məzun edirik, ya da ki bir axmaq. Bunu zaman göstərəcək". zaman isə onu dahi memar edə bildi. memarın ilk şah əsəri manuel vicens üçün tikdiyi casa vicensdir. ev sonradan muzeyə çevrilmişdir . muzeyi bu ünvandan ziyarət etmək olar . 2005-ci ildən yuneskonun ümumdünya irsinə daxil edilib

(foto:i.imgur.com/HlZrqzk.jpg)

ümumdünya irsinə daxil olan işlərindən biri də palau güell malikanəsidir.

la pedrera və ya casa mila binası. daş ocağı olaraq da bilinən memarlıq əsəri 1984-cü ildən ümumdünya irsə daxil olmuşdur.

başqa heyran olunacaq əsəri isə casa battlodur.

qaudi dedikdə yuxarıdakı tikililərdən əlavə ilk olaraq onu yada salan saqrada familiya kilsəsidir. memarın məzarının da olduğu tikilinin inşasına 1884-cü ildən başlamışdır. . ömrünün qırx ilindən çoxunu bu tikintiyə vermişdir. xristianlığın son böyük məbədi də deyilir. ispaniyada baş verən vətəndaş müharibəsi tikilinin əksər planlarını məhv etmişdir. maraqlısı odur ki kilsənin tam tikintisi hələ bitməmişdir. layihəyə əsasən əlavə iki qüllə də inşa edilib sayının 18-ə çatdırılması planlaşdırılır.


özünü demək olar müqəddəs ailə kilsəsinə həsr edən qaudi öz əsərinə baxmaq üçün arxa-arxaya hərəkətdə olarkən şəhərə yeni çəkilmiş tramvayın altına düşür. qəza onun həlak olması ilə nəticələnir.

psoriaz

dərinin zədələnməsiylə müşahidə olunan və yoluxmayan xroniki dəri xəstəliyi. sinir-psixi travmalar , mAddələr mübadiləsinin və endorgin vəzilərinin funksional pozğunluqları kimi səbəblərdən meydana gələ bilər. əlamətləri özünü dəridə sancaq başı böyüklüyündə və çəhrayımtıl-qırmızı rəngdə kiçik düyüncüklü səpgilər əmələ gəlməklə büruzə verir. düyüncüklər bir-birilə birləşərək üzəri gümüşü rəngdə pulcuqlarla örtülmüş iri lövhəciklərə çevrilir. səpgilər ən çox dirsək və diz oynaqlarında , başın tüklü hissəsində olur. bütün bədənə də yayıla bilib (Eritrodermiya) oynaqları da zədələnə bilər.

etyen moris falkone

1716-1791 ci illƏr arası yaşamış fransız heykəltaraşı. sənəti fransız heykəltaraş j.b. lemuandan öyrənmişdir. 1750-1760 cı illərin əvvəllərində alleqorik vƏ mifoloji heykəllər yaratmışdır. həmin heykəllərdən olan piqmalion heykəli:

mərmərdən hazırladığı kupidon

sonralar isə ölkəsini tərk edərək bir müddət rusiyada yaşamış və onu dünyaya tanıtdıran əsəri - birinci pyotrun abidəsini II Yekaterinanın sifarişi əsasında digər iki heykəltaraş ilə birgə hazırlamışdı. sankt-peterbruqun simvoluna çevrilən heykəl puşkinin eyni adlı poemasının adı ilə bürünc atlı kimi adlandırılmışdır. heykəlin üzərində "Петру перьвому Екатерина вторая, лѣта 1782" II Yekaterinadan I Pyotra, 1782-ci il yazılmışdır.

ancaq heykəltaraş abidənin açılışını gözləməyərək 1778-ci ildə hollandiyaya getmişdir orada bir neçə il yaşadıqdan sonra fransaya dönən heykəltaraş ömrünün son illərini iflic vəziyyətində keçirib

frans hals

1581-1585 ci illər arasında doğulduğu güman edilən holland boyakar. toxucu ailəsində doğulan gələcək rəssamın müəllimi başqa bir holland boyakarı karel van mander olmuşdur. halsın əsərləri realizmi və demokratik ruhu ilə seçilirdi. yaradıcılığına ilk vaxtlarında qrup portretlər ( müqəddəs georgi atıcı rotası zabitlərinin ziyafəti. 1616) , məişət səhnələri və dini kompozisiyalar çəkmişdir. bunlara misal olaraq ''yevangelist luka'' , ''yevangelist matfey'' rəsmlərini göstərmək olar.
müqəddəs georgi atıcı rotası zabitlərinin ziyafəti adlı rəsm əsəri :

bu rəsm əsəri rəssamın adı ilə adlandırılmış haarlem şəhərindəki f.hals muzeyində saxlanılır.
yevangelist matfey

portretlərində zadəgan və burjuaziya nümayəndələrinin , sadə və yoxsul insanların obrazı öz əksini tapmışdır. həmin rəsmlərə misal olaraq.
malle babbe :

qaraçı qız:

1620-1630-cu illərə aid qrup portretləri obrazların həyatiliyi , psixoloji əhval-ruhiyyənin təbiiliyi baxımından fərqlənir. yaradıcılığının son dövrünə aid bir sıra tablolarında bədbinlik əhval-ruhiyyəsi duyulur. həmin rəsmlərdən olan f.muzeyində saxlanılan ''qocalara məxsus qəyyumluq evinin hamiləri'' əsəri:

hollandiyada ömrünün müəyyən hissəsini yaşamış dekartın da portretini çəkmişdir. portret çəkdirməyə o qədər də vaxtı olmayan dekartı hans rəsm edə bilmişdi:

ancaq rəssam ömrününün son illərini faciəli şəkildə keçirmişdir. həyatını haarlem qocalar evində tamamlamışdır. öləndə təxminən 90-a yaxın yaşı vardı