qəribə yuxular

Növbəti 6 il hər gün yazsam, yenə bəs etməz dediyim başlıq.

Qiyamət baş verir, T-rex hücumu nəticəsində məhlə dağılır, ölümü iliklərimə qədər hiss edirəm. T-rex kimi görsə bir əli ilə əzib sokunu çıxardır (elmə uzaqlığım yuxuda da özünü göstərir), mən də bir butkada gizlənmişəm. Demək olar, hamı ölüb. T-rex gəlib yanıma oturub dedi ki, hamı elə bilir mən onları öldürmək istəyirəm, amma tək istədiyim uşaqlarımın videolarını göstərməkdi. Sonrasında çıxartdı iphone'unu, mənə balaca t-rexləri göstərməyə başladı. Deyir bax gör ayağını yerə vurub necə gülür. Mən də narahat oluram ki, monster hesab elədiyimiz şeylər əslində elə deyil (disney filmi amk). Bu dəm bir nəfər tüfəngi ilə onu vurmaq istəyir, qaş-göz eləsəm də, başa düşmür. T-rex də bunu görüb onu əzdi və dedi ki, indi beləsini öldürməyib neynəyəsən?

Qorxudan ruhum uçduğu üçün ayıldım yuxudan.

wedgie

ingilis dilində ən xoşuma gələn sözlərdən biri (izah edəcəm niyə)
Mənası: alt paltarının namünasib yerlərə girməsi/sıxışması. “To have” feli ilə işlənir. Nümunə: uugghh, I have a wedgie, I wish there was nobody around.
Sözün haradan gəlməsi əsas maraqlı məqamdır: wedge-qapılar/pəncərələr çırpılmasın deyə qapı/pəncərə ilə döşəmə (və ya müvafiq başqa yer) arasına sıxışdırılan, üçbucağa oxşar formalı taxta (və ya hansısa material) cisim. Şəkil əlavə edə bilmirəm, link verməyi də bacarmıram, üzrlü sayın
https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/wedge
Burada şəkli var.
Wedge iki şey arasında “sıxışan” bir şey olduğundan, wedgie öz adını buradan alıb. sifarişi verən: adsızinsan

iştar

Şumer mifologiyasında ilahə. Barəsində hövsələsi olan uzun-uzadı yazar, mən özümə ən maraqlı olan faktı bölüşmək istəyirəm. Bu ilahə bir çox dildə oxşar formada mövcud olan (astro-yunan, sitarə-fars və s.), ingilis dilində star olaraq bildiyimiz ulduz sözünə öz adını verib. iştar Venera ilə eyniləşdirilərək (associated, tərcümə edə bilmədim) sübh ulduzunu da bildirir. iştarın simvolu 8 (bəzi mənbələrdə say dəyişir) guşəli ulduzdur. bu ulduz venera ulduzu olaraq da adlandırılır.(baxma: iştarın ulduzu)

can, have to, must

ilk olaraq, have to modal fel deyil. Modal fellərin özünəməxsus xüsusiyyətlərini daşımır (sual-inkar forması özü ilə düzəlmək, şəxsə görə dəyişməmək və s).

Can-obyektiv və ya subyektiv səbəblərə görə nəyisə edə bilmək/bilməmək halını bildirir.
I can swim-üzə bilirəm . I can’t swim-üzə bilmirəm. I can’t swim-üzə bilmərəm (biləyim burxulub)

Have to və must hər ikisi məcburiyyət bildirir, amma işlənmə yerinə görə fərqlidir:
Have to şəraitdən (xarici təsir nəticəsində) yaranan məcburiyyətdir və bəzən daha qatıdır.
You have to pay educational fee-təhsil haqqı ödəməlisən. Bu, qanunun (və ya hansısa qaydanın) tələbidir. Belə halda have to işlənir. Və ya;
The coffee house is closed, so we have to meet in the park-kofe evi bağlanıb, buna görə də parkda görüşməliyik. Kofe evinin bağlanmasının yaratdığı məcburiyyət var.
Have to şəxsə və zamana görə dəyişir (has to; had to). Sualı/inkarı do köməkçi feli ilə düzəlir: do you have to?/you don’t have to. Must işlədəcəyimiz yerdə əgər keçmiş zaman varsa, must’ın keçmiş zamam forması olmadığı üçün onu had to ilə əvəz edə bilərik.

Edit: əvvəl yadımda olsa da, sonra yazmağı unutmuşam. Can nəzakətli xahiş cümlələrində də işlənir, hansı ki, hərəkəti etməyi bacarıb bacarmamaq deyil məsələ. Sadəcə bir şey istəyəndə ya xahiş edəndə istifadə edirik. Məsələn:
Can you say it again? -təkrar deyə bilərsən? Təbii ki, təkrar deyə bilər, əgər bir dəqiqə içində lal olmayıbsa. Burada sadəcə dediyini təkrarlamasını xahiş edirik. Və ya:
Can I get a glass of water? -1 stəkan su ala (götürə) bilərəm? Burada da şəraitdən asılı olaraq ya kiminsə gətirməsini xahiş edirsiniz, ya da özünüz götürmək üçün icazə istəyirsiniz. ikinci mənasında may də istifadə edə bilərsiniz.

kiçik xoşbəxtliklər

Atamın gündəlik qayğılarımızda bizə kömək olması.
Atam 10 günlük yanıma gəlib (anamsız). Bayaq otaqdan çıxanda gördüm qabları yuyur. Dedim özüm yuyacaqdım, sən niyə əziyyət çəkirsən? Cavab verdi ki, əziyyəti yoxdu, sən çox yorulursan bu aralar (wtf), özüm edirəm. Dünən də gəlib yeməyə kömək etmişdi. Qabları düzdü, salatı hazırladı və s. Son vaxtlar anamla tamam tək yaşayırlar, yanlarına gedəndə də eyni şeyi müşahidə etmişdim. Mətbəxə gəlib anama deyir nə lazımdısa aparım.
Atam patriarxal rejimin ən güclü dəstəkçilərindəndir. Onunçün Qadın-kişi rolları, onların vəzifələri kəskin fərqlənir, hamı öz işini görməlidir və qadınlar kişilərdən ən az bir pillə aşağıdadır. Amma atam həm də çox yaxşı insandır. Sevgisini göstərməkdə ustadır. Deyəsən, bəxtimiz burda gətirib.
Detal kiçik olsa da, belə birinə sahib olmaq böyük xoşbəxtlikdir.

pms

Premenstrual syndrome - “menstruasiyadan əvvəlki sindrom” mənasını verir.
Bu sindromdan əziyyət çəkən qadınlarda Menstruasiya başlamamışdan təxminən 3-7 gün əvvəl emosianal dəyişikliklər, yerikləmə (asdfgshsh yəni hansısa qidaya xüsusi meyil. Məsələn, şokolad ya digər şirnilər, çox yemək yemə istəyi və s.), bədəndə şişkinlik (yeri gəlmişkən, mens vaxtı da müşahidə oluna bilir bunlar) və s. Ən pisi də üzdə səpki və sızanaqların olmasıdır. Həzm sistemində də dəyişikliklər müşahidə oluna bilər.
Bir sözlə, cem yılmazın dediyi təqvim söhbəti tam düzdür. Əvvəli, sonrası deyə-deyə özünə gəlməkdə çətinlik çəkir qadınlar. Amma istər pms, istərsə də menatruasiya problemləri heç də hər qadında olmur. Təbiət tərəfindən əziyyətsiz mens ilə mükafatlandırılmış şanslı qadınlardır onlar. Nə deyək. Qarğış pis şeydir.

menstruasiya

Menstruasiya - bir qayda olaraq, ayda bir dəfə uşaqlığın daxili divarlarının qopub qan qarışıq xaric edilməsi prosesidir. El arasında aybaşı olaraq bilinir. Bu proses məhz ona görə baş tutur ki, estrogen hormonu sayəsində uşaqlıq divarları qalınlaşır, çünki özünü hamiləliyə hazırlayır. Tsiklin ortasında ovulyasiya baş tutur. Yəni qadın yumurtlayır (Spermanın ömrünü nəzərə alaraq deyə bilərik ki, ovulyasiyadan əvvəlki və ya dərhal sonrakı 1-2 gün haniləlik üçün ideal dövrdür). Həmin yumurta ilə sperma mayalanarsa, uşaqlığa düşür və hamiləlik baş tutur, hamiləlik olmadıqda isə tsiklin sonuna yaxın divarlar nazikləşir və qopub-tökülməyə başlayır. Beləliklə aybaşı başlayır.
iki aybaşı arasındakı dövr tsikl adlanır. Tsiklin ilk günü aybaşının ilk günüdür və növbəti aybaşının ilk gününə qədər olan müddətə hesablanır. Ortalama 25-28 gün olur tsikl, amma qadından-qadına çox fərq göstərə bilir. Əgər bir qadının tsikl dövrü 30-32 gündürsə və bu qaydada davam edirsə, bu, onun norması sayılır. 21 gündən az, 35 gündən çox davam edirsə, həkimə müraciət etməkdə fayda var. Çünki hormonal disbalans yaranmış ola bilər.
Menstruasiya 3-7 gün çəkir. Bu da qadından-qadına dəyişir. Ən çox 3, 5 və ya 7 gün çəkir.
Bir çox qadın bu dövrü çox ağrılı və əzablı keçirir. Qarının aşağı hissəsində şiddətli, kəskin ağrılar ən səciyyəvi olanıdır. Bundan əlavə, bel və ayaqda ağrılar müşahidə oluna bilər. Bəzi qadınlarda isə menstruasiya miqreni belə var (məhz həmin dövrdə miqrensayağı ağrılar olur). Ağrıları azaltmaq üçün menstruasiyanın başlamasına ən az 3 gün qalmış gündə 1 ya 2 dəfə ağrıkəsici qəbul etmək olar (həmçinin mens dövründə). Dərman qəbul etmək istəməyənlər ağrı olan hissəyə isti nə isə (su torbası, olmasa banka kimi hər hansı bir şeyə qaynar su tökərək parçaya sarımaq olar) qoyaraq ağrını bir qədər yüngülləşdirə bilərlər. Bir də yoga hərəkətləri var, həqiqətən xeyir edir, amma çox ağrı çəkən biri üçün həmin hərəkətləri etmək çətindir.
Bəzi qadınlarda hətta menstruasiyadan əvvəl başlayır “zülm”, buna da pms (premenstrual syndrome) deyilir.

toyda bəylə gəlinin bir-birinə tort yedirməsi

bu sifarişi verən: ubermensch Hərçənd bunun nə mənaya gəldiyini az-çox təxmin edə bilirik, amma yenə də entry’ni yazmazdan əvvəl aZca araşdırdım.
ilk öncə, tortun özü ilə başlayaq. Toylarda tort ənənəsi orta əsrlərə qədər gedib çıxır, amma həmin vaxtlar tam da indiki kimi olmayıb. Bəylə gəlin bir-birinə bulka yedizdirirmişlər. Tort sonralar məşhurlaşıb.
Tortun kəsilməsi-cütlük olaraq edilən ilk hərəkət (görülən ilk iş) hesab olunur. Lakin tarixən bunu gəlin təkbaşına edirmiş və bu, bakirəliyini itirməsinə işarə imiş. (baxma: şaşırdık mı? Haaayııırr)
Gələk başlıqdakı məsələyə:
Təxmin edə biləcəyiniz kimi, bir-birinə tort yedizdirməyin “şirin” mənası var. Bu, tərəflərin bir-birinə bağlılığının və sevgisinin nümayişi kimi qəbul edilir. Zənnimcə, bizdə bunun tam qarşılığı var onsuz: kəllə qənd. Bəlkə də, səhv qarşılaşdırıram, amma münasibətlərinin möhkəm olması və ömürlərinin şirin keçməsinin simvolu kimi qəbul edilən kəllə qənd məncə tortu döyər. (baxma: dədə-babamız tort görüb, ala?)
indi də gələk məhz bizdə (caps lock) bəylə gəlinin bir-birinə tort yedizdirməsinə.
Ya rəbbəl-aləmin, insanlar necə bayağılaşa bilir!
Deməli, bir qrup cütlük bunu çox adi qaydada yerinə yetirir, üz ifadələri belə dəyişmir, hətta elə bilərsən indicə küsüşüb gəliblər. Buna deyə biləcəyim tək söz, “ala sizə lazımdı bu?!”. Bu adamlar o bəy-gəlin stolunda belə elə bil zorla otuzdurulublar. Evlənməməli olan adamlar bir-birinə tort yedizdirir. Ewwww.
Digər bir qrup cütlük, çəngəl və tortla namünasib münasibətə girişir. Çəngəli geri çəkmək, ağzına aparmaq, bir də çəkmək bla bla. Bunu edəndə də bir mal gülümsəmə yaranır üzlərində. Amma xoşbəxtdirlər də. Nə deyəsən. Təki həmişə axmaqcasına xoşbəxt olsunlar, vallah.
Bir qrup cütlükdə bu proses əvvəldən planlaşdırılmamış formada rəzil gedir. Məsələn, tərəflərdən biri (99 faiz öküzə oxşayan qaqaş) çəngəli öz ağzına aparır. Gəlinbacı bundan pərt olsa da, o da çəngəli öz ağzına aparır və söhbət bitir. Və ya (izləyəndə belə utandığım) bir qrup cütlükdə, tərəflərdən biri (1500 faiz görüb-görəcəyi gün bu gün olan gəlin) bəylə oyun oynayır və çəngəli dala-qabağa itələyir (türkün məsəli). Öküzə hörmətsizlik eləmək istəmirəm, gəlindən beş betər axmaq, üstəgəl mədəniyyətsiz olan qaqaş da ya çəngəli alıb yerə çırpır, ya əlini stola çırpır, ya bir dənəsini gəlinə otuzdurur, beləcə söhbət bağlanır.
Ümumi götürəndə, lazım olmayan, amma normal qaydada edildikdə (burda qeyd olunmayan qaydada) çox da gözə batmayan adət.
Mənbə: link
P.s: link verə bildim?

zamanla geridə qaldığı üçün darıxılan şeylər

Musiqi kaseti almaq. Ümumi götürsək, maqnitofonda mahnıya qulaq asmaq.
Evdə, yalan olmasın, 50 kaset vardı. O vaxt “albom” sözü məna kəsb edirdi. Sevdiyimiz müğənnilərin albomlarını alırdıq. Atam yaxşı ki, belə şeyləri sevən idi, yoxsa bizimçün də maraqlı olmazdı.
Məsələn, 5-6 ay eyni kasetlərə qulaq asırdıq. Amma adam bezir axı. Bazara gedəndə atamı çəkə-çəkə aparırdıq kaset satılan yerə, 2-3 təzə kaset aldırıb, birinə yoldaca qulaq asırdıq elə. Evə gələn kimi günorta yeməyindən sonra (bazar günü bazara gedərdik və günortaya evdə olardıq) hamısına birnəfəsə qulaq asardıq. Ən böyük istəyimiz “muzikalni çentr” almaq idi. Qardaşım böyük həvəslə mənə onun nə olduğunu izah edirdi: “baax. Ona kaset yox cd taxırsan-yumru olandan. Özü də bir yox, 4-5 dənəsini taxa bilirsən, hansına istəsən qulaq asırsan. Səsi də elə güclü çıxır ki..”. Ala bilmədik heç vaxt. indi imkan olsa da almırıq. Çünki mənası yoxdur. O vaxt var idi. O mənadan yana darıxıram.
Bir də səhər yeməyimi anamın hazırlamasından yana darıxıram. Sən əl-üzünü yuyub gələnə qədər çayın süfrədə süzülmüş olur. Pəhh. Yenə şükr, arada evə qonaq gedəndə (gecə qatarı ilə gediriksə əgər) səhər babat süfrənin üstünə çıxırıq. Arvad süfrəyə 42 növ nemət düzür. istəsəm hər gün səhər yeməyimi hazırlayar, amma illərdi özüm edirəm deyə, qəribə gəlir ona demək.

gənclərin imitasiya məhsulu geyinərək bahalı görünmə marağı

bu sifarişi verən: qaqulya_
Gənclərin axmaqlığının sübutudur.
Bəzi markalar var ki, çox da bahalı deyillər, amma gəncimizin gücü çatmır almağa. Onun imitasiyasını geyinib “əslidir” deyə soxuşdurur. Tikişlərə baxaraq fərqi bilmək olar. Amma çox adam tutmaz bunu, yəni burda axmaq gəncimiz, ən azından, məqsədinə çatır. (Məsələn, michael kors çantasının orijinala çox yaxın imitasiyasını götürən xanım ətrafındakıları buna inandıra bilər)
Digər bir qrup axmaq gənc isə imitasiya olduğunu bilir və gizlətmir, amma ən yaxşı (caps lock) imitasiya olması ilə fəxr edir. əlində bayraq elədiyi cümlə də budur: “a class’dı eeee bu!”. Ala gözümüz aydın! Ən yaxşı imitasiyaya pulunun çatması ilə fəxr etmək umbaylıqdı. Ümumiyyətlə, nəyəsə pulun çatması ilə fəxr etmək umbaylıqdı. (Bu “a class” söhbətində satıcılar da mazqimizlə intim söhbət edir. Paltarı istəmədiyimi, çünki üstündə marka yazıldığını deyəndə gözlərini bərəldib “a classdı e bu, xanım, bunu bəyənmədinizsə daha nəyi bəyənirsiniz siz? Gedin orijinalını alın” deyə sifət edən olub. Guya bundan marka istəyən oldu da)
Başqa bir qrup axmaq gənc aldığı imitasiyaların imitasiya olduğundan xəbərsiz olur, hər yetənə də deyir “o gun guccidən bir dəst ev paltarı almışam, nə rəngi gedir, nə dizləri çıxır”. Bu qrup həmin markanın orijinalının qiymətindən xəbərsiz olduğu üçün, elə bilir əsli budur. Ona görə bu tipləri bir az daha naive hesab edirəm.
Bir də, ümumiyyətlə, markadan xəbəri olmayan bir tayfa var. Baxır paltara, xoşuna gəlir, alır. Aldığının hansı markanın imitasiyası olduğunu, imitasiyanın nə olduğunu belə bilmir. Xüsusilə orta yaş üstü insanlarda gördüyüm bir şeydi. Onlara dəyib-dolaşmırıq, çünki özlərini reklam etmək və ya “marka geyinmək” həvəsləri yoxdur. Onlar candır (ürək).

pretty little mistakes

Heather McElhatton tərəfindən yazılmış, heç vaxt oxuyub bitirə bilməyəcəyiniz kitab. Belə ki, sözügedən kitab ənənəvi romanlardan tamamilə fərqlidir, çünki bir süjet xətti yoxdur (yüzlərlədir. Daha çox da ola bilər, riyaziyyatım bununla sərhədlidir) və süjet xəttini-hadisələrin inkişaf ardıcıllığını siz özünüz müəyyən edirsiniz. Birinci fəsil hamıda eyni başlayır. Baş obraz sizsiniz və ikinci şəxs sizə xitabla danışır hekayənizi. Lakin ilk fəslin sonunda sizə iki seçim verilir: bundan sonra həyatınızı a kimi davam etmək istəyirsiniz ya b kimi? Hər iki variantı da müvafiq səhifəyə yönləndirir. Bütün fəsillər belədir və hekayəniz siz ölənə qədər davam edir. Sonra qayıdıb yenidən oxumağa başlayırsınız. Fəsillər 2-3 səhifə olur, uzun olmadığından sıxıcı deyil. Nə vaxtsa əlinizə düşsə, vərəqləmədən keçməyin.