su-47

kod adı berkut olan, suxoy dizayn bürosunun məhsulu olan səs sürətinə çıxa bilən hərbi təyyarə. rus hərbi aviasiyasının dünyanı göt eliyən əsərlərindən biri. qabağa əyilən qanadları bu təyyarəyə əlavə manevr qabiliyyəti verir. kütləvi istehsalı olmamıştır, ekperimental əhəmiyyətinə görə istehsal edilmiş və texnologiya nümayişi üçün 4 ədəd düzəldilişdir. kütləvi sitehsala keçilməsə də bu təyyarədə istifadə olunan texnoloji yeniliklər, daha sonra rusların 4.5-ci nəslə aid olan su-35bm və 5-ci nəslə aid olan su-pakfa təyyarələrində istifadə olunub.

tin söhbətləri

yenə bir gün diyanmışam tində qaqalarnan (yeriniz məlum). təzə getmişəm azərbaycana. qaqanın biri soruşdu ki nəynən gəldin (uje 7 ildi burdayam deyə soruşmadılar "qız var", "orda bahaçılıqdı" zad, soruşublar oları çoxdan). dedim samalotnan. dedi niyə avtobusnan gəlmədin, dedim rahat olmur (pul pox kimidi demək istədim ama). dedi "ala brat zorduye avtobus qaqa canı. mənim bir dostum var, manısdı, adı emrahdı, oxuyub eliyir. bəlkə tanıyarsan?" -yox tanımıram. - he... onu yola salmağa getmişdim o gün, avtobusa mindim içi samalot kimi idi, qızdar zad gezişirdi içində. 36 saat yol gedirsən, yolda necə nəcür eləmək olar yəqin."

heç nə demədim durdum getdim evə, özümü attım kravata, başımı basdım yastığa. gözdədim söhbət yadıman çıxsın. ağır travma idi.

petux

bizdə petux homosexuallara deyilmir ay qa. bizdə petux demək fərqli olmaq deməkdi, bizdə petux demək cəmiyyətin sterotiplərinə uyğun olmayan adam deməkdi. bizdə ferqli söz desen, qaranın tonlarından fərqli rəng istifadə etsən, azərbaycan dilini düzgün istifadə etsən, döş qılının əvəzinə saç tükünü uzatsan, boğuq səsnən lotu bəxtiyarın əvəzinə freud-dan sitat gətirsən, metroda əlində telefon əvəzinə kitab olsa olursan petux. necə ki sözün həqiqi mənsaında petux göttən döydürməknən straight kişidən fərqlənir, sən də cəmiyyətin vərdiş olduğu zaddara əməl etməsən, fərqli nəsə etsən olursan petux. qısacası petux sözün işdədən adam əslində petux gördüyünə görə yox, qarşısındakının özü kimi olmadığına görə ona petux deyir.

bir də var əsl petuxun başqasına petux demyi, o uje başqa söhbətdi. uzun söhbətdi.

90-cı illərdə uşaq olmaq

-montana spartivni geyinmək.
-makarena-ya qulaq asmaq.
-1 məmmədə 1 saat sega oyanamaq.
-sünbül peçeniyeləri.
-abş 94, fransa 98 və euro96-nı aztv-dən izləmək.
-dom doma futbol oynamaq, oyunnan sora dalaşmaq.
-turbo saqqız.
-ninja turtles, smurfs, tenten, detective gadget.
-qvadulupe, mehriban düşmən, itgin gəlin izləmək
-van dam, çak norris, şvasneqr* terminator
-12 vərəq dəfdər, çernil ruçka işlətmək. diyircəkli qələm qadağan idi.
-traleybusun arxasından sallanmaq, tramvaydan pul vermiyib düşmək.
-marşurtlar dayansın deyə pulu əlində yelləyib şoferə göstrmək.
-m1996 yazan iranski rezin tapıçkalar, iranski boz ketalar.
-qonşudan davalı kino kaseti istəmək.
-niyaməddin musayev, baloğlan əşrəfov, manaf ağayev, aşıqlar qrupu və digərləri.
-polboks dəliliyi. saça tağ vurmaq.
-saat 6-nı, aba kanalının açılmağını gözləmək. burç fm* farklı radyo zad .
-sikindirik elektronik qol saatları.
-kinderden çıxan oyuncaqları servanta düzmək.
-hər gün yaxın binalardan birinə cəbhədən ölü əsgər gəlməsi.
-toyda atılan şabaş pulun oğurlamaq.
-tez-tez işığın sönməsi, qazın kəsilməsi, suyun gəlməməsi.
-işıq pulu, qaz pulu, su pulu yığanların qapıya gəlməsi. atam evdə yoxdu demək.
-7 şüşə, ortadaqaldı, parol-parol.
-taxtadan və rezinnən səs çıxaran avtomat düzəldib dava-dava oynamaq. öldün, sən öldün deyə dalaşmaq.
-baxçada yeni il, novruz tədbirləri. baxçanın akt zalındakı pianinanın səsi hələ də qulağımdadı.
-ayı 2 şirvannan karateyə getmək.
-2000-ci ildəki zəlzələdə göt qorxusu yaşamaq.
-şəhərlərarası işləyən ikarus avtobuslar.
-çörək növbəsinə dayanmaq. 500 manata çörək almaq.
-befetdən kişmişli bulki (500 manat) , peraşki (250 manat) almaq.
-koka kolanın qapağınnan qaqab təkər, qabaq qapı, arxa qapı, arxa təkər simvollarını yığanın maşın udması.
-koka koladan əvvəl olan lomonad dövrü* biz o dövrü də gördük
-divardan xalça asmaq, xalçanın üstünə, nənənin-babanın şəklin asmaq. kukla zad asanlar da var idi.
-divarboyu servant dövrü, servanta xrustal qab-qacaq, cehizlik servizləri düzmək.
-pultsuz televizorlar, fırrannan zadı olan ev telefonları.
-musiqi dəftərini bəzəmək. şit-şit xatirə dəftəri tutmaq, sinifdə uşaqlara doldurtmaq.
-bakuş

mircəfər bağırov

azərbaycan tarixinin ən qalmaqallı şəxsiyyətlərindən biri. bəlkədə birincisi, mən onun haqqında olduğu qədər başqa heç bir şəxs haqqında hər ağızdan bir səs çıxdığını görməmişəm. 1933-1953-cü illərdə azərbaycan ssr kommunist partiyası mərkəzi komitəsinin 1-ci katibi olub. stalinin qafqazdakı xas adamı olub. stalin ölən kimi xruşov hökümətinin stalin zamanında olan cinayətləri araşdırmaq və cəzalandırmaq kompaniyasında başı gedənlərdəndi. maraqlı odur ki, bütün sovet respublikalarında repressiya olduğu halda güllələnməyə məhkum olunan tək 1-ci katib mircəfər bağırov olub. onun haqqında olan arxivlər hələ açılmadığından haqqında deyilənlərin hansının nə qədər düz olduğu sual altındadır.

zaz

ukraynada avtomobil zavodu. запорожский автомобилестроительный завод birleşmesinin qısaldılmış formasıdır. 1923-də kombayn buraxan müəssisə olan zavod, 1958-də avtomobil istehsal etməyə başlamışdır. bildiyimiz zapı, tavriya, slavuta marka maşınları buraxan zavoddur. həmçənin bu zavodda kia, chevrolet, opel, cherry, mercedes-benz, daewoo, dacia marka maşınların yığılması da heyata keçirilmişdir.

ferrarisini satan rahib

müəllifi robin sharma olan kitab. onu eliyin, bunu eliyin xoşbext olassız deyen kitablardandır. varlı bir adamın hindistana gedib aydınlanmasından, heyatın menasın başa düşməyindən, sonra da gəlib bunları dostlarına danışmağı üzərinə qurulub. bir sike derman deyil. amma kalan satdı o da ayrı məsələdi. yəqin ki səbəb kitabın adıdır. normalda belə şəxsi inkişaf mövzulu kitablara qəpik də verməyən mən, sırf "ferrarini satıb alaaa, niyə görən" fikirləşib almışdım. indiki ağlım olsaydı özümə və özüm kimi ferrarisini satmaq istəyən insanlara "ala gijdıllax, ferrarini aldın qaldı satmağı" diyərdim.

falanfilancı

#28613 entry-siynən bütün qanımı qaraldan, it qanına döndərən yazar. gül kimi oturub eşşək kimi gülürdük uşaqlarnan. bütün moralmimi sikib attın. o vəziyyətdə özümü təsəvvür elədim. ayda 1-2 dəfə zəng elədiyim atama* konturum getməsin deyə kişi mənə zəng eliyir vəhşicəsinə zəng eləmək istəyi oyatdın.

(baxma: dayan mən sənə zəng eliyim konturun getməsin deyən ata)

xaosdan doğan nizam

xaosdan nizam doğmur, qardaş. amma xaos dediyin zadı itin götünə soxmaq lazım deyil. bir məşhur söz var, deyir: xaos təbiətin qanunudur, nizam-intizam insanın arzusudur. xaos dediyin məsələ təbiətin var olma səbəbidir. nizam insanları idarə edənlərin istifadə etdiyi məvhumdur, nizamlı bir kütləni idarə etmək xaotik kütləni idarə etməkdən daha asanddır. çünkü nizamlı kütlənin nə edəcəyi bilinir, riyazi rormul kimidir. tarix boyu insan təbiəti olan xaosu basdırmaq üçün müəyyən vasitələrdən: din, milliyətçilik, dövlət kimi istifadə olunub. kultura.az-da yazılan yazıda da deyilir ki, "deməli, dünya nizamını dəyişmək istəyirsənsə, insanların düşüncəsini dəyişəcəksən. birinci hədəfin düşüncələr, fikirlər olacaq. günümüzdə insanların düşüncəsindəki xaosu yəqin ki hamı görür." məncə çox iyrənc, bir o qədər də məqsədini ortaya qoyan düşüncədir. yəni, insanları idarə etmək üçün düşünən beynini yox edəcəksən, azad düşüncəsini əzib, müəyyən sterotiplərə bağlı saxlayacaqsan.

amma burda da azad düşüncə fikrini "anasını sevən insanın bu sevgini azadlıq kimi görməyi" söhbətinə düşürməmək lazımdır. bu artıq əxlaq anlayışıdır. əxlaq da subyektiv bir mövzudur, hər cəmiyyətin hətda hər insanın fərqli münasibəti ola bilər əxlaqa. məsələn, hindistanda hindu inanışına inananlar mənsubu olduqları kastalardan qız olmadıqda öz anaları, bacılarıyla cinsi əlaqəyə girə bilirlər* olmuş hadisədir . və yaxud da, bizdə öz dayıuşağı, xalauşağı, əmiuşağı və s. kimi qohumlarla evlilik normal görüldüyü halda, amerikada bu əziklik əlaməti, hətda əxlaqsızlıqdır. müəyyən nizam qaydalarına inanan bir insan bunların hansın normal görməlidir? təbii ki öz inancına uyğun olanı. qlobal nizam sistemi yaratmaq lazımdır? məsələn dinlərin etmək istədiyi budur: hamı bizə inansın, hamı mənim dediyimi etsin, hamı mənim nizamıma uyğun yaşasın.

şəxsən mən həyatda nizama oturtulacaq heç nə görmürəm. biri baxıb həyatdakı varlıqlarda mükəmməllik görürsə, bu onun daha mükəmməl versiyasını görməməsindən qaynaqlanır. şəxsən mən 2 milyon spermdən ancaq birinin yumurtaya çataraq bir varlığı meydana gətirməsini mükəmməllik kimi görmürəm, burda xaos var. mükəmməllik 1 dənə spermin gedib hər dəfə yumurtanı dölləndirə bilməsidir. atıcı 30 dəfə hədəfə nişan alıb 1 dəfə hədəfi tuttura bilirsə bu mükəmməllik deyil ki. biz sadəcə bizə dirətilən yaşam tərzə ilə o qədər iç-içə olmuşuq ki, artıq fərqli olanı düşünə bilmirik. nizamın olmadığı: dinlərin, dövlət sisteminin, milli mənsubiyyətinə və irqinə görə münasibətin, cinsə görə münasibətin olmadığı həyatı təsəvvür edə bilmirik. hətda xaotik yaşayışı əzməyə çalışırıq.

qoy hardan gəldiyimizi də hara getdiyimzi də unudaq. anadan olduğumuz zaman seçmədiyimiz milliyətimiz üçün mübarizə aparmağın, özümüzü və adətlərimizi üstün görməyin nə mənası var? niyə görə kimisə öz nizam qaydalarımıza itaət etməyə məcbur etməliyik? başqalarının həyat tərzinə, xaotik yaşayışına normal baxa bilmiriksə də, dil uzatmayaq. çünkü mən özüm də çox şeyə normal baxa bilmirəm amma dil uzatmamağa çalışıram. bir insanın anasıyla cinsi əlaqəyə girməsini, və yaxud bir müsəlmanın inanışlarını qəbul edə bilmirəm. amma onları öz inanclarıma görə də mühakimə etmək hüququm yoxdur. şəxsən mənə görə "fikrə hörmət" anlayışı ikiüzlülükdür. "fikrimə hörmət elə" deyə bağıran dindarın kitabənda kafiri öldür deyir. bir dindar kafirə necə normal baxa bilər? və yaxud mənə gülməli gələn dini inanclara necə hörmət edə bilərəm. "şəxsə hörmət" daha vacibdir. insanlara sadəcə insan olduqlarına görə hörmət edildiyi, düşüncələrinə görə mühakimə edilmədiyi zaman dünya daha yaşanılası yer olardı.

əsas çətin olan nizamı xaosa çevirməkdir. çünkü xaos dağıtmaq, yox etmək deyil. xaos hərənin özbaşına yaşamasıdır. nizamın hökm sürdüyü bugünkü dünyada isə ən azından buna imkan verməyəcək minlərlə quruluş var. rahat olun yəni, sizin kimi insanlar var olduqca, sizin kmilərin övladları da sizin kimi olduqca nə nizamınız əldən gedər, nə də tolerant olmayan düşüncələriniz.