çərkəz soyqırımı

ruslar tərəfindən törədilən və bugün 158-ci ildönümü olan soyqırımıdır. çərkəz xalqları sayılan adıge, ubıx, abzax, abazin, kabardin kimi xalqların 75 faizdən çoxu bu soyqırımı nəticəsində ya öldürüldü ya da şimali qafqazdakı tarixi torpaqlarından sürgün edildi. öldürülən və sürgün edilənlərin sayı 600min və 1.5 milyon arasında olub. sürgün edilən çərkəzləri osmanlı dövləti qəbul edib, bu gün anadoluda, suriyada, livanda çərkəzlərin yaşama səbəbi də budur.

çərkəz soyqırımı gürcüstan parlamenti tərəfindən soyqırımı olaraq tanınır.

https://i.imgur.com/ECk7Lcf.jpg

quran-i kərim

Overrated bir kitab. Deməli islamı tərk etməyə başaldığım dövrlərdə bu kitab haqda diqqətimi çəkən belə bir məsələ var idi; 21-ci əsrdə yaşayan bir müsəlman olaraq mənə lazım olan önəmli dini məsələlər bu kitabda yoxdur amma lazımsız şeylər çoxdur. Misal üçün, mən gündə 5 dəfə namaz qılmalıyam amma quranda namazın necə qılınmalı olduğu kimi mənim gündəlik həyatımda olan önəmli bir şey haqda ayələrdə məlumat yoxdur. Əvəzində isə Məhəmməd öləndən sonra onun arvadları ilə başqalarının evlənməsinin haram olması, Məhəmmədin evinə qonaq gedənlərin qonaqlığı tez tərk etməsinin lazım olduğu kimi mənə lazım olmayan gic gic ayələr doludur. Bu kimi nüanslar məndə Quranın məhəmməd tərəfindən yazılmış uydurma kitab olduğu inancına yol açan səbəblərdən sadəcə biri idi.

Həmçinin hətta qeyd edim ki əhli-sünnənin mötəbər hədislərində, təfsir kitablarında da quranı məhəmmədin uydurması haqda ip ucları var. Gecə saat 4-də bu entryni yazıram deyə googledan mənbəyə, adlara baxıb yazmayacam qısaca icmalını yazacam. Deməli məhəmmədin yenə bir qadından xoşu gəlir amma onunla evlənməsi mövcud şəriətə görə haramdır. Amma sonra təzə bir ayə enir və məhəmmədə bunun artıq halal olduğu deyilir. Ayənin təfsirlərində belə bir hədis keçir ki Məhəmmədin xanımlarından biri bu ayənin endiyini müjdələyən məhəmmədə "sənin ürəyindən, xəyalından nə keçsə allah o haqda ayə endirir" deyir lol. Təbii ki təfsiri yazan islam alimləri hədisi elə açıqlayırlar ki guya xanımı demək istəyir ki allah məhəmmədi çox sevir buna görə onun ürəyindən keçən şeylər haqda ayə endirir blah blah amma o dialoqu göz önündə canlandıranda həyat yoldaşının məhəmmədə nə demək istədiyini təsəvvür etmək olur.

israil - Fələstin münaqişəsi

kimin əzib kimin əzildiyi bir qədər vecimə olsa da tərəf seçmək üçün əsas prioritet deyil. belə şeylər ərgən solçu olduğum dövrdə mənim də prioritetim idi, hələ fələstin xəbərləri səhifəsi açmışdım facebookda lol. kimin əzən kimin əzilən olması xəyal dünyasında yaşayan bir qrup ərgən kommunist və sjw liberallardan başqa heç kim üçün yol seçiminə səbəb olmur. dünyanın reallığı budur ki bugün əzilən sabah özü də əzən tərəf olur ya da bu gün əzilən tərəf özü də dünən əzən tərəf idi və bu dünyanın sonuna qədər bu şəkildə də davam edəcək və ya ən azından 500 il daha belə davam edər. bunun əksi üçün dünyada hamının sol liberal olması lazımdır ki elə bir şey də bəlkədə heç vaxt olmayacaq. sözügedən münaqişədə də həm israil həm fələstin xalqlarının ikisinin də 75-80 faizindən çoxu liberal düşüncədə oluncaya qədər sülhlə bitməz. həm də elə bu liberal və kommunistlərə baxsaq liberalların yenə nəysə amma kommunistlərin güc əldə etsələr özlərindən olmayanları əzməyə çalışacaqları da gün kimi aydındır. Elə burdakı kommunistlərdən burda məzlum ədəbiyyatına yatıb fələstinçilik edən amam ukraynada öldürülən sivillər üçün vecimə deyil deyənlər də görmüşəm. Elə çoxu onlarla xalqı sürgün edən stalini də sevir amma gəlib burda fələstinlilərin topraq bütünlüyü dərdini çəkirlər lol. sözügedən münaqişədə əzilən tərəf kimi göstərilənlərdən həmasın da güc əldə etsə nəyinki yəhudiləri hətta xristian ərəbləri də əzəcəyi açıqdır. qəzzadakı həmas özü əzilən tərəf ədəbiyyatı edə edə əlindəki pox boyda ərazidə indi də insanların dini inancına, məzhəbinə qarışır sırf məzhəbə görə məscid imamlarına sui-qəsdlər törədir, maşının arxasına adam bağlayıb yollarda sürüyür.

həmçinin israilin əlindəki gücün yarısı fələstinlilərdə olsaydı soyqırımı edərdilər. yəhudilərin çoxu fələstin dövlətinə qarşıdırsa, fələstinlilərin çoxu ümumiyyətlə yəhudilərin yer üzündə yaşamasına qarşıdır (nəyinki tək fələstinlilər yəmənli, iraqlı və digər ərəblərin də çoxu/böyük qismi bu düşüncədədir. Ümumiyyətlə ərəblər irqçi və mühafizəkar xalqdılar, livanın bir hissəsi xaric yaratdıqları cəmiyyətlər də belədir) fələstinlilər əllərində güc olmaya olmaya yəhudi və xristianların müqəddəs saydığı yusif peyğəmbər qəbrini 2022-də 2 dəfə dağıtmış xalqdılar. arada sivillik və mədəniyyət fərqi də dəhşət çoxdur. elə azərbaycanı dəstəkləyir yaşasın pakistan deyə-deyə pakistanlıları da ən azından özümüz kimi hesab edirdik amma indi pakistan xəbərlərini, türkiyədəki pakistanlı miqrantları görüb bizzdən 14 əsr geridə yaşayan barbar insanlar olduqlarının fərqinə varırıq. fələstinlilər də onlar kimidirlər, bəzi məsələlərdə daha da vəhşidirlər. təssüflənidirici olsa belə reallıq budur ki xalqlar mədəniyyət səviyyəsinə görə bərabər deyillər (bosniyadan gələn miqrantın problem yaratmayıb pakistandan gələnin problem yaratması faktdır).

azərbaycanı kimin dəstəkləyib dəstəkləmədiyi də çox vecimə deyil düzü çünkü özüm də azərbaycanı tam dəstəklədiyimi deyə bilmərəm amma dünyanın daha gözəl yer olması üçün hazırkı şərtlərdə israilin var olmasının və güclü olmasının, ərəb milliyətçisi və islamçı dövlətlərlə onlar var olduqca müharibədə olmasının lazım olduğuna inanıram. ərəb irqçiliyi və islam dini yox oluncayadək qüdsdə fələstinlilərin heç bir haqqı olmaması lazım olduğuna da əminəm. necə ki ukraynanı da rusiya qarşısında buna görə dətsəkləyirəm azərbaycana nəsə kömək etdikləri zırt pırt üçün yox. israilin elədiyi cinayətləri də dəstəkləyirəm mənasına gəlmir bu, eləcə ukraynadakı hər şeyi də doğru saymıram. lakin mədəniyyətlər bərabər deyil və bir-birlərilə döyüşürlərsə və xeyirli sülh (sülh də hər zaman xeyirli olmur) olmayacaqsa qoy daha üstün olan mədəniyyət qalib gəlsin. Sekulyar, müasir bir insan özünə "israildə yaşamaq istəyərdim yoxsa ərəb ölkələrindən birində?" deyə sual versə cavabı israil olacaq. Çünkü ərəb dövlətlərilə müqayisədə ifadə azadlığının, inanc azadlığının, geyim azadlığının hamısı israildə daha çoxdur. insanların istədikləri tərz həyatı yaşamaq şansı ərəb dövlətlərilə müqayisədə israildə daha çoxdur. Nəyinki ərəb dövlətlərilə müqayisədə elə azərbaycanla, türkiyəylə müqayisədə də israil daha azad, daha müasir bir cəmiyyətdir. Qısacası fələstinli müsəlman ərəblərlə müqayisədə yəhudilər daha yaxşıdır, daha mədənidir və buna görə də onları dəstəkləyirəm.

ikinci olaraq bu münaqişədə mediya zəhərlənməsi var. mediyada həm sol həm də islam güclüdür deyə fələstin propoqandası çox gedir. Mediyada fonlanma məsələsi də var. Pul qarşılığında dünyanın hər yerində jurnalist ala bilərsən, istədiyin adamı efirlərə çıxara bilərsən, almaniyanın dw-si ərəblərin əl-cəzirəsi kimi özüvə güclü media orqanı yarada bilərsən. Ərəblərdə də pul boldur, həm qərbdə həm türkiyədə satın aldıqları jurnalistlər də çoxdur. Elə azərbaycan kimi çox əhəmiyyətli olmayan ölkədə belə dar alber kimi qurumların maliyyələşdirdiyi yaşar qurbanov kimi ilahiyyatçılar-jurnalistlər varki əmrləri altında xəbər saytları da var, radio, televizya efilərinə də çıxırlar və sairə. Eyni şəkildə irandan maliyyələşənlər də var o ayrı. hələ azərbaycanlıların çoxunun türk dilli mediyadan xəbər əldə etməsi və ordakı islamçılıq səviyyəsini də gəl üstünə. israildə demək olar ki hər həftə terror hadisəsi olur amma mediyada bu azərbaycanlı, türkiyəli oxucuya çatacaq qədər işıqlanmır. həmçinin fələstin xeyrinə yayılan çoxlu saxta və qurma xəbərlər də var. bir də sosial mediyada hamı öz görüşündə olan insanları toplayır, öz görüşündə olan səhifələri, kanalları izləyir və bir tərəfli məlumatlanır.

məhəmməd peyğəmbər

islam dinində peyğəmbər hesab edilən məhəmmədin möcüzə göstərməməsi faktıdır. quranda isanın, musanın, yunusun və başqalarının möcüzələrinə geniş yer verilir və açıq şəkildə bunların möcüzələr göstərdiyi bildirilir. məsələn isanın ölüləri diriltməsi, musanın dənizi ikiyə ayırması və sairə. amma quranda məhəmmədin möcüzələri haqda açıq şəkildə heç nə yoxdur.

bəzən müsəlmanlar buna cavab olaraq ayın ikiyə ayrılması ayəsini misal gətirib deyirlər ki quranda məhəmmədin möcüzələrindən danışılır. ayə bu şəkildədir: "qiyamət çox yaxınlaşdı və ay parçalandı." Amma bu ayədə məhəmməd ayı ikiyə parçaladı şəklində bir cümlə yoxdur və bəzi islam alimləri də bu ayədə ayın məhəmməd tərəfindən bölünməsi haqqında heç nə olmadığını ayədə qiyamətə yaxın ayın bölünəcəyindən yəni gələcəkdə yaşanacaq bir hadisədən danışıldığını deyirlər. yəni heç müsəlmanlar da yekdilliklə bu ayədə məhəmmdin möcüzəsindən danışıldığını qəbul etmirlər.

hətta məhəmmədin möcüzə göstərməsi haqqında nəyinki ayə heç mütəvatir hədis (ən etibarlı hədis növü) də yoxdur.

bəziləri də çıxıb deyə bilər ki məhəmmədin tək möcüzəsi qurandır. bunlara ok deyib keçirik. öz şəxsi fikirləridir və müzakirəyə, mübahisəyə açıq mövzudur . şəxsən mən quranda heç bir möcüzə görmürəm. və belə mübahisəli mövzunu ölü dirltmək, dənizi ikiyə ayırmaq, iflicləri sağaltmaq kimi məsələlərə bərabər tutmaq ədalətsizdir.

bəs niyə quranda, mütəvatir hədislərdə məhəmmədin möcüzələri yoxdur? məncə çünkü elə məhəmmədin möcüzəsi də yoxdur ona görə. quranın özündə də bunun izləri var. məsələn isra surəsi 59-cu ayə. məkkəli müşriklər məhəmməddən tələb edirlər ki bəs əvvəlki peyğəmbərlər möcüzələr göstərib sən də göstər. məhəmməd isə cavab olaraq bu ayəni yazır: "Möcüzələr göndərməyimizə mane olan şey əvvəlkilərin onları yalanlamış olmasıdır. Biz Səmud qövmünə açıq-aşkar (bir möcüzə olaraq) dişi bir dəvə vermişdik. Ancaq onlar (dəvəni kəsdilər və) buna görə zalım oldular. Biz möcüzələri yalnız qorxutmaq üçün göndəririk." (isra 59). yəni məhəmmədin cavab olaraq uydurduğu ayəyə görə əvvəlki qövmlər peyğəmbərlərdən möcüzələr tələb edib və onlar da möcüzə göstəriblər amma xeyri olmayıb, day allah da görüb ki möcüzənin xeyri olmur məhəmmədə möcüzə verməyib...amma sonrakı dövrlərdə müsəlmanların əksəriyyəti bu problemi görüblər və peyğəmbərliyin sübutu üçün möcüzəyə ehtiyac duyulduğunu hiss edərək məhəmmədin öz ana-atasını diriltməsi, əlindən su fışqırması kimi möcüzələri olduğuna dair hədislər uydurublar, lakin bu hədislər də uydurma olduğu üçün mütəvatir mərtəbəsinə də çatmayıblar və islamın hədis üsulu elminin özünə görə də şübhəlidirlər.

Burda məsələyə sadəcə müsəlmanların əllərindəki materiallara əsasən baxdım, yoxsa mən isanın, musanın möcüzələrini də qəbul etmirəm. məhəmmədin isə möcüzə sahibi olması heç islamın öz mənbələrilə belə sübut edilə bilmir, əksinə islam mənbələrilə məsələyə obyektiv baxdıqda məhəmmədin heç bir möcüzəsinin olmadığı qənaətinə varırsan.

go

masaüstü oyun. həmçinin eyni adlı proqramlama dili də məşhurdur.

go oyunu çində, yaponiyada və koreyada məşhurdur. mənbələrin göstərdiyinə görə oyunun vətəni çindir. çinlilər bu oyunu weiqi (veyçi) yaponlar iqo, koreyalılar isə baduk adlandırır. amerikaya yaponiyadan yayıldığı üçün dünyada go adı ilə məşhurlaşıb. azərbaycanda bu oyun üçün qalaqapı adı da istifadə edilir. dünyada bilinən ən qədim masaüstü oyundur. miladdan əvvəl 4-cü əsrə aid "Zuo Zhuan" adlı çin mətnində oyunun adı keçir. yapon mənbələrində isə oyunun adı 7-8ci əsrlərdən etibarən keçməyə başlayır. koreyaya isə bu oyunun 5-ci əsrdə gəldiyi deyilir. şahmatla müqayisədə daha çox zehni əmək tələb edir, əzbərçilik çox çox daha azdır, çətin oyundur.

go proqramlama dili isə 2009-cu ildə google tərəfindən yaradılmış strongly typed proqramlama dilidir. son dövrlərdə kibertəhlükəsizliklə məşğul olanlar və hackerlər arasında da məşhurlaşır, python`un yerini almağa çalışır. synatxı sadədir, python kimi öyrənilməsi asandır və pythondan daha sürətlidir. dilin populyarlaşması üçün google çox çalışır hətta google tərəfindən süni communitylər də yaradılır. docker və kubernetes də go dili ilə yazılıb.

sosial mediada saxta profil işlətmək

azərbaycan, türkiyə, iran, ərəb ölkələri ümumilikdə müsəlman coğrafiyası və rusiya, belarus kimi ölkələrdə ifadə azadlığının qalasıdır. yoxsa bu ölkələrdə hakimiyyətləri tənqid etmək sadəcə 3-5 cəsarətli siyasi ictimai fəallardan o tərəfə keçməzdi və onların da kütlələri çox daha az olardı, fikirləri daha az insana çatardı. həmçinin bu ölkələrdə dövlətdən əlavə cəmiyyət basqısı da var, orjinal hesabla əksər insanlar fikirlərini rahat bildirə bilməz, məsələn dini, mentaliteti rahat tənqid edə bilməz çünkü dost-tanış, ailə, qohum əqraba arasında təzyiq edənlər olacaq. bu halda saxta profil bir çox insanın yardımına çatır və fikirlərini rahat şəkildə paylaşır, insanlara çatdırır. fərqli fikirlərin səsləndirilməsi, tənqidi də eyni zamanda cəmiyyətin inkişafına səbəb olur. sosial mediya şirkətləri saxta profillərə qadağa gətirsələr bu öz yaşadıqları qərb ölkələri üçün bəlkə müsbət nəticələr verə bilər amma bizim kimi ölkələr üçün faciə olar.

amerikan media imperializmi

amerika, qərb məsələsinə hazırda girməyəcəm amma yəhudi mediya imperializmi deyilən bir şey yoxdur, əskinə mediyada fələstinlilərə tərəfkeşlik daha çoxdur. məsələn son 2 ay ərzində israildə (tel əviv kimi bölgələrdə) fələstinlilər tərəfindən kafe, restoran, ictimai nəqliyyat kimi yerlərdə sivillərə qarşı səhv etmirəmsə 11 terror aktı həyata keçirilib, yəhudilərin və xristianların müqəddəs saydığı yəyha məzarına hücumlar olub amma mediada bunlar demək olar ki işıqlandırılmayıb, amma hansısa fələstinliyə bir yəhudi 1 təpik atsa bu bütün dünya mediyasında gündəm olur. mediyada sol daha güclüdür onlar da fələstini dəstəkləyir. misal üçün elə bu həftə (5 may 2022) israilin elad şəhərində fələstinlilərin törətdiyi terror hücumu nəticəsində 5 sivil insan öldü 11-i yaralandı və fələstinlilər də bunu şirniyat paylayaraq qeyd etdilər, siz mediyada bu haqda neçə xəbər gördünüz?

1992 los angeles hadisələri

Abş tarixində ən böyük maddi zərərin yaşandığı ictimai hadisə.

qırmızı işıqda keçən qaradərili birisinə polis zorakılığı və məhkəmənin polisləri təqsirsiz hesab etməsi, koreyalı bir market sahibinin mağazasından oğurluq edən qaradərilini öldürməsi və işsizlik probleminin üst-üstə yığılması nəticəsində əsasən qaradərililər və meksikalılardan ibarət insanlar etirazlar başladır. Amma qaradərilər başlatdıqları bütün etirazlarda olduğu kimi yenə etirazları mağaza soymağa çevirirlər. Sonunda isə 6 gün davam edən etirazlar ordu tərəfindən dağıdılır.

Etirazlar zamanı koreyalı və asiyalılara aid dükanlara hücumlar edilmiş, koreyalılar da silahlanaraq öz mülklərini qarətçilərdən qorumuşdular.

Hadisələrdən sonra ilk məhkəmədə təqsirsiz hesab edilən polislər yenidəm məhkəməyə çıxarılır və 2-si təqsirkar, 2-si isə yenə təqsirsiz hesab edilir.
Polis şiddətinə məruz qalmış Rodney King adlı qaradərili isə 3.8 milyon dollar təzminat qazanır, bu pula səsyazma şirkəti açır amma uğursuz olur. Rodney hadisədən sonra da müxtəlif qanun pozuntuları səbəbindən 11 dəfə həbs edilir.

Hadisələr nəticəsində 1.4 milyard dollar maddi zərər yaşanır, 63 nəfər ölür. Ölənlərin 27-si qaradərili, 19-u latın amerikalı, 2-si asiyalı digərləri isə ağdərili olub.

Həmçinin koreya əsilli amerikalılar bu hadisələrdə öz mülklərini qorumaları nəticəsində amerikadakı haqlarının legitimlik qazandığına inanırlar.

Foto: 1992 ci il hadisələrində öz mülkünü qarətçilərdən qoruyan 2 Koreya əsilli Amerikalı.
https://i.imgur.com/q1NMbyY.jpg

cadu

Mövcudluğuna inanmasam da bu işlə məşğul olanlara və bunlara müraciət edənlərə həbs cəzası verilməsini istəyərəm. Bu sayədə xurafatçıların sayı xeyli azalar. inanın ki azərbaycandakı hər binada ən azı 2 nəfər var ki həyatlarında bir dəfə də olsa cadugərə müraciət ediblər. Buna görə it, pişik, qarğa gözü çıxaran adamlar var. Zarafat deyil, ölkədə bu zehniyyətdə yaşayan milyondan çox adam var, məncə bunların baxıb güldüyümüz itlə evlənən hindulardan intellekt baxımından çox da fərqi yoxdur.

Pc qabağında oturub sözlük, twitter fırlanıb normal ölkədə yaşadığın xülyasına qapılarsan sonra yadıva düşər ki Hələ bir neçə il əvvəl ölkədəki televizya kanallarından cadugərlər, falçılar əksik olmurdu lol.

küçə itləri

Yaşamaq xəyalı qurduğumuz əksər ölkələrdə, şəhərlərdə olmayan şey. Məsələn Londonda küçədə dələyə, tülküyə rast gəlmək mümkündür amma küçədə başıboş gəzən it yoxdur. Qərbi avropadakı digər şəhərlərdə və birləşmiş ştatlarda da vəziyyət demək olar ki eynidir. Buna nail olmaq üçün tarixdə dəfələrlə toplu qətliamlara da baş vurublar. Hazırda da küçələrdə yeni it sürülərinin yaranmaması üçün it, pişik sahibi olmağa sərt qanunlar gətirlər, evdə saxladığı heyvanı küçəyə buraxanlara ağır cəzalar (həbs, pul cəriməsi) tətbiq edirlər. Küçədə başıboş it, pişik gördüklərində isə heyvan sığınacaqlarına aparırlar, və abş kimi bəzi ölkələrdə sığınacaqlardakı heyvanları müəyyən müddət ərzində sahiblənən olmazsa öldürürlər.

Həm də qeyd edim ki küçə itləri tülkü falan kimi insanların yaşadığı yerlərə yaxın yaşayan təbiət heyvanlarını da yeyib nəslini kəsirlər.