sevmək
![]()
təəssüf ki bəzən hər şeyə bəs etməyən hisslər toplusu.
biraz uzun olacaq, indidən üzrlü hesab edin.
əvvəllər olsa sadəcə hiss deyərdim, ancaq yaşadıqlarımı üst üstə yığanda buna sadəcə hiss demək çox yavan və səthi gəlir. içində ifadə edə biləcəyim bütün duyğruları ehtiva edir. pərəstiş, darıxmaq, peşmançılıq, doğmalıq, uzaqlıq, və daha da saya biləcəyiniz hər şey. insan böyüdükcə ya da yaşlandıqca sevgisinin forması da dəyişir zamanla. sevmiş olan hər kəs münasibət bitdikdən sonrakı dövrü sevgisi ilə müharibə aparır. hamı üçün ən ağır vaxt olur bu. Kimisi öldürüb bi kənara atır, kimisini zaman soyudur, kimisində nifrətə çevrilir, kimisi də hissləriylə qucaqlaşır, qarışıb bir olur. Uzun müddətli və bir birinə keçmiş münasibətlərin sonrası daha da ağır olur.
heç kimə içindəkiləri danışa bilməyən bir adamam mən. bacardığım ən yaxşı şey yazmaqdır. bunları da bura həyatda ən önəmli hesab etdiyim şeyin dəyərini anlatmaqçün yazıram. 10 ilin sonunda əlimdə qalan bunlardı.
geriyə baxanda nədənsə peşmanam deyə bilmərəm. başa qayıtsam və hər şeyin eyni cür bitəcəyini bilsəm, yenə də hə deyərdim yəqin ki. çünki yaşadığım bütün pis şeylərə rəğmən bu hissi yaşaya bildiyim və bu qədər sevə bildiyim üçün özümü xoşbəxt hiss edirəm.
hər şeyə ilk başıaşağı getməyə başlayanda düzəltməkçün çox əlləşdim. sevdiyin insanın nə qədər anlaya bilməsən də gözünün önündə əriyib getməsi dözülməz şeydir. çox qarşı çıxsa da, zorla psixoloqa apardım. O da sağolsun, məndən biraz da uzaqlaşıdırdı, ama kömək elədi özünü düzəltməyinə. Tək qalmağa ehtiyacı olduğunu dedi, ilk öncə özüm evdən getdim. Nə onun nə mənim ailəmdən heç kim heç nə bilmədi. O birisi evdə qalanda işıqları yandırmırdım qonşular bilməsin burdayam. 2-3 həftə sonra evdə qala bilmədiyini, divarların onu sıxdığını dedi. Evə qayıtdım, onu başqa evə yerləşdirdim. Heç kim heç nə bimədi. Öz evimizdə olanda da, başqa evə yerləşdirəndə bəzən elə olurdu ki, evə yanına getməməsəm də saatlarca yaxınlıqda bir yerdə otururdum ki, birdən nəsə lazım olar, gəl deyər, gecikərəm. bir neçə həftə sonra, isterika halında zəng vurdu ki, mənim soyadımı niyə dəyişdirdin evlənəndə? Reallıq dar gələndə, insan özünə yalanlar deməyə başlayır və gobblesin da dediyi kimi bir yalanı çox desən bir müddət sonra reallığa çevrilir. Əlimizdəki sənədlərin kağız parçasını olduğunu dedim, istəyirsənsə gedək sabah imzaları ataq qayıt öz soyadına, amma içindəki boşluğu dolduracaq şey bu deyil. Getdik, imzaları çəkdik və sənəd üzərində bitdi. Bir ay sonra hıçqıraraq zəng etdi ki, aldım yeni vəsiqəni öz soyadımla. Düzəldi? deyə soruşdum. Heç nə demədi. Ağladı və dəstəyi asdı.
bizim xəyalımız birlikdə burdan getmək idi. Çox əlləşmişdik, olmamışdı. Sonra onda alındı. Hər şey dağılmağa başlamadan az öncə. Sənədlərinin hamısın biryerdə yığmışdıq. Lazım olan bəzi məktubları da mən yazmışdım. Sonra tək getdi. Onda çox incinmişdim buna görə ondan. axı birlikdə gedə bilərdik. axı bunun hamısını birlikdə etmişdik. hər şeyin aydınlığa çıxmağa bir addım qalmışdı. indi daha aydın baxa bilirəm. insanın əli bir yerə çatanda, güclənməyə başlayanda, atdığı ilk şey təəssüf ki, ora çatmağa kömək olan şeylər olur. Psixologiyada buna nə deyirlər bilmirəm, ancaq istəyərək və ya istəmsiz insan ilk bunlardan ona görə qurtulur ki, ona zəif olduğu vaxtları xatırladır. müqayisə biraz mübaliğə gələ bilər bəlkə, tarixə baxanda stalindən tutmuş hitlerə qədər bütün yuxarı çatmış adamlar inner circle-nın çoxunu yuxarı çatan kimi bir bir dənləyib. indi demirəm ki, stalin ya hitlerdi, amma analogiya bənzərdir)
sonra bütün bu həngamənin arasında müharibə başladı. məni də apardılar. Rəsmi olaraq ayrıldığımızı öz ailəmə evdən son dəfə çıxmamışdan öncə dedim ancaq ki ürəkləri bir də orda qalmasın. ora gedəndə özümlə heç nə aparmamışdım demək olar. bircə barmağımda üzük, bir də bir neçə il öncə istanbulda bir şüşə ustasının yanında öz əliylə sonunu bağladığı içində nəfəsinin olduğu boyunbağı. Onda hələ də ümidim var idi düzələcək deyə. Ordakı hər şeyə dözməyimin, həyatda qalmağa çalışmağımın yeganə səbəbi bu idi. Gedəndə ona qayıdacam deyə söz vermişdim. Orda ölsəydim bunun ona verəcəyi vicdan ağırlığını düşündükcə durub getməyə güc tapırdım özümdə. işin trajikomik tərəfi hamı məni evli bilirdi. Müharibə bitdikdən sonra evə camaatı yavaş yavaş buraxacaqlar söhbəti gəzəndə ilk dedi qodu oydu ki, birinci evliləri buraxacaqlar. Hamı gəlib təbrik edirdi ki, kefdəsən birinci qayıdanlardan olacaqsan. Heç nə deyə bilmirdim. Üzümdə acı bir gülümsəmə qalıdrdı sadəcə. Yaxşı ki, elə olmadı. Azından ordakı bir yığın adama nə deyəcəyimi tapmaq məcburiyətində qalmadım. Mən orda olanda öz ailəsi belə əlaqəni qırmışdı demək olar onla. Xəbəri də olmadı, yəqin ki heç vaxt da olmayacaq, o zurnanın ortasında anası ilə də o birilərlər də bir xeyli danışıb yola gətirdim onla danışmaları üçün. Orda olanda hələ bir dəfə telefonda möhkəm dalaşdıq, yenə məni günahlandırdı hər şeyə görə, bilmədim gözümün qabağındakı mənzərəyə görə daralsın içim ya dediklərinə. qayıdandan sonra bildim ki, mən orda olan vaxt gəlib evdən hər şeyini aparıb, o daha ağır oldu. qayıdanda hamı məni gözləyirdi. mən ən birinci onu görmək istəyirdim. bir neçə gün sonra yeni il idi. daha bir neçə gün sonra bir dəfəlik gedirdi. sonuncu yeni ili gəldi birlikdə keçirdik. sonra durdu, ağladı, bura gəlmək səhv idi dedi və getdi. Sonra uzun bir müddət danışmadıq.getməyində maddi və mənəvi əlimdən nə gəlirsə elədim. burda onun yerdə onun bir məhsulunu satırdılar simvolik bir qiymətə, getdim 15 qatı pul verib aldım. Vasitəçilik edəni də tanıyırdım, başa saldım ki, bilməsin mən almışam, bu simvolik olan hissəsi sizindi, qalanı ona çatdırın, çatdırmasaz ya da bilsə ki mən almışam xəbərim olacaq, sonra da yaxşı olmayacaq. Sonra dostundan öyrəndim ki, heç ağlına belə gəlməyib mənim almış ola biləcəyim. Hətta 1 il sonra təkrar danışanda da məni günahladırdı ki, xəbərin də yoxdu burda nə ilə dolanıram, maraqlanmamısan bir dəfə də. Heç nə demədim, içimdə yarımçıq bir gülümsəmə qaldı sadəcə.
o getdikdən sonra bir ara içkiyə qapdırdım özümü, sonra marijuana, ayıq olanda başımın içindəkilər nəfəs almağa qoymurdu çünki. Sonra belə getməyəciyini anladım və ilk dəfə həyatımda birinə içimdəkiləri danışmağa qərar verdim. MN sağolsun, türkiyədən profesional psixoloqlar gətirmişdilər, pulsuz sessiyalar təşkil edirdilər. ilk seansda heç nə danışa bilmədim. Ha elədim ağzımdan bir kəlimə çıxmadı. ilk dəfə bir başqasının yanında ağladım, çox həm də. Özümə çox hirslənirdim buna görə. Yekə kişisən bu nə hərəkətdi deyə özümü yumruqlamaq istəyirdim. içimdəkiləri danışmaq mənə daha ağır gəlirdi. Başqasına bu qədər zəifliyini niyə göstərirsən deyə. Amma danışdım sonra. Çox kömək oldular. Əslində elə bir şey də demədilər sözün açığı, çoxu sadəcə oturub qulaq asdı. Hətta biri dedi ki, sən özün hər şeyi yaxşı başa düşürsən, mənim sənə cavab olaraq deyəcəklərimin çoxunu özün deyirsən əvvəldən. içinə düşdükcə bütün cavabları öz içində tapacaqsan. Düşdüm mən də düşə bildiyim qədər. fərqinə vardım ki, mən onu sevəndən get gedə onunçün yaşamışam. hər şeyi onunçün eləmişəm. Bütün həyatım və varlığım ondan ibarət olub. Bütün enerjimi, əlimdən gələn gəlməyən hər şeyi onunçün eləmişəm. Elə olub ki, gündə 16 saat işləmişəm. O istədiyi yerləri görə bilsin, istədiyi şeyləri edə bilsin deyə. Evin də işlərini mən görmüşəm demək olar, çölün də. o mənim həyatımın mərkəzi olub. Mən zamanla özümdən əksildib ona artırmışam. Ona görə də o gedəndə dünya məhv olmuş kimi gəlirdi. sonra Yavaş yavaş toparladım sonra. Özümə daha çox zaman ayırdım. istədiyim şeylərlə məşğul olmağa başladım. O qədər vaxt sonra özümçün tətilə çıxdım. Tək. Bucket listimdə olan bir xeyli şeyi elədim. Tətildə olanda danışmaq istədiyini dedi. ordan burdan danışdıq yalandan, sonra dedi ki, getmisənsə niyə demirsən, mən də gələrdim bəlkə, sınayardıq bəlkə bir də, görərdik bir birimizi, baxardıq düzələr bəlkə. Bütün bunlar üçün səni yenidən üzbəüz görməyimə ehtiyac yoxdur, dedim, məndə heç nə dəyişməyib. Heç nə dəyişməyibsə niyə gəlim ki yenidən dedi, biraz daha günahlandırdı və ağladı sonra. O son dediklərindən sonra nə hiss etdiyimi ifadə edə bilmərəm sözlərlə. Üstümə qızğın yağ töksəydilər o qədər incitməzdi bəlkə də. bircə kəlimə desəydi ki gəl yaşatdığı bütün acılara rəğmən hər şeyi ordaca qoyub çıxıb gedərdim yanına. amma əvəzində nə dəyişib ki səndə qayıdım dedi bəlkə yenidən alınar dedikdən bir neçə dəqiqə sonra. Filmlərdə olur elə, sakit bir musiqi çalınır arxada və bütün dünya yavaşlayır. Nə qədər ağır olsa da o anda anladım. Mənim nə qədər sevdiyimin önəmi yoxdur. Bu düzələn yaralardan deyil. Mən üstünə min cür məlhəm də çəksəm, o qolumu kəsib atmaq da istəsəm düzələn deyil. Bunla yaşamağa öyrəşməliyəm sadəcə. Bir yanım orda qopub düşdü, amma insanoğlu hər şeyə alışır. Beləsi daha yaxşı oldu bəlkə də. Özümə daha çox dəyər verməli olduğumu xatırladım. Tətildən qayıtdıqdan sonra çoxdan etmək istədiyim başqa şeylər var idi, onları etdim. Həyatımı daha çox relsə otuzdurdum. Həyata onsuz davam etməli olduğumu anladım.
Bu yaxınlarda yenə yazmışdı. Pula ehtiyacı olduğunu dedi ailəvi səbəblərə görə. Heç nə soruşmadım. Nə bacardım, tapdım verdim. biz düşmən deyilik, sən də nəsə lazım olsa mənə istədiyin vaxt deyə bilərsən dedi. Bağışla dedim, məni bilirsən, məni bu həyatda səndən başqa incidəbiləcək heç nə yoxdur, sənə həyatdakı ən yaxşı şeyləri arzulayıram, amma mən daha artıq incinmək istəmirəm. başa düşürəm dedi.
geriyə baxanda özümü onunçün pilləkən etdiyimi indi görürəm ama yenə də edərdim. hansı filmdəydi yadımda deyil. Deyirdi ki, sevmək pencəyinin cibində pul tapmağa bənzəyir. Tapsan nə gözəl, tapmasan pencəyini geyinməyəcəksən? Məsələ onda deyil. O mənim sevdiyim, vurulduğum, ilahlaşıdırığım insandan uzaqlaşıb başqa birinə çevrilmiş ola bilər. Amma mən Bu hisslər toplusunu qucaqlamasam, kəsib atmağa çalışsam, özümə, həyatda inandığım şeylərə arxa çevirmək olar. sevgim də rəngini dəyişib illər içərisində. ən xoşbəxt anılarımın da arxasında o var, ən dəhşətli anılarımın da. onu əvvəlki kimi səsini bir saat eşitməyəndə nəfəsim kəsiləcək kimi sevmirəm daha. nə də olan keçən hər şeyi ilk danışmaq istədiyim insan kimi sevmirəm. içimdəki yara kimi sevirəm. Həyatımın ən yaxşı xatirələri olaraq sevirəm. gözümü hər yumandakı qaranlıq kimi sevirəm. Dağılmış evim kimi sevirəm artıq.
)