azərbaycandakı hicab qadağası

islamda nəinki qadınlar üçün, həm də kişilər üçün geyim məhdudiyyəti nəzərdə tutulub. qadınlar üz və əlindən başqa bədəninin bütün hissələrini, kişilər isə ən azı beldən dizinə qədər olan hissələri örtməlidirlər. bu geyim formaları min dörd yüz ildir ki, insanların bir-biri ilə və ümumilikdə cəmiyyətlə münasibətini nizamlayır. bu geyim formalarına qoyulan tələblərin əsas mahiyyəti ondan ibarətdir ki, onlar digərlərin diqqətini özünə cəlb etməsin və insanda özünə qarşı ciddi münasibət yaratsın. ətrafdakı insanların hüquqlarına təcavüz etməsin. bəşəriyyət yaranandan bu günə qədər istənilən ölkədə, istənilən cəmiyyətdə insanların geyiminə rəsmi və ya qeyri-rəsmi məhdudiyyətlər qoyulub. belə məhdudiyyətlər özünü demokratik adlandıran istənilən ölkədə bu gün də mövcuddur.
əhalisinin əksər hissəsinin müsəlman olduğu iddia edildiyi azərbaycanda hicaba qadağanın qoyulması qəribə şəraitdə baş verdi. birincisi, bu qadağa heç bir qanunla və ya yazılı sərəncamla müşayiət olunmadı. misir mərdanov tərəfindən direktorlara şifahi formada verilən bir göstəriş. onlar da hicablı qızları məktəbə buraxmadılar.
pedaqoji nöqteyi-nəzərdən şagirdlərin vahid geyim formalarının müəyyənləşməsinin kökündə də məhz tədris prosesində diqqətin yayınmaması və yüksək keyfiyyətli tədrisin təmin edilməsi məqsədi durur. təhsil qanununun 14.10. maddəsi ilə müəyyən edilən geyim forması tədrisin əsas məqsədinə xidmət etməlidir. təhsil nazirinin istinad etdiyi bu maddədə baş örtüyünə məhdudiyyət qoyan heç bir ifadə yoxdur. belə ki, bu qanuna əsasən "bütün təhsil müəssisələrində təhsil alanların geyim formaları təhsil müəssisəsinin nizamnaməsi ilə müəyyən edilir".
islamdan az-çox xəbəri olan istənilən şəxs bilir ki, müəyyən yaş həddindən sonra qızların baş örtüyündən istifadə etməsi və ya islam adətinə uyğun geyim forması seçməsi onun hüquqlarının nəinki məhdudlaşdırılması, əksinə təmin edilməsidir. dini ayinlərə ardıcıl riayət etməyən, lakin özünü müsəlman adlandıran milyonlarla qadın var ki, baş örtüyündən istifadə etmir. lakin onların böyük əksəriyyəti, xüsusilə azərbaycan cəmiyyətində təsdiq edə bilərlər ki, belə geyimlərin istifadə edilməsi onların hüquqlarının kişilərlə müqayisədə məhdudlaşdırılması deyil.
hicaba qadağa qoyarkən dedikləri məşhur bir 'arqument' var. ''16-17 yaşına çatmamış qızlar müstəqil qərar verə bilməzlər''. aga, bizim məktəbdə 5-ci sinifdə oxuyan qızlar qışın o soyuğunda dərsə mini yubkada gəlirdilər. əgər o yaşda qız məqsədli şəkildə mini yubka geyinə bilirsə deməli sırf öz istəyi ilə hicab da geyinə bilər. hər nə isə.
azərbaycan hökuməti 1992-ci ildən bmt-nin uşaq hüquqları haqqında konvensiyasına qoşulub və icrasına dair öhdəliklər götürüb.
bmt-nin uşaq hüquqları haqqında konvensiyanın 14-cü maddəsi:
1. iştirakçı dövlətlər uşağın fikir, vicdan və din azadlığına hörmət bəsləyirlər.
2. iştirakçı dövlətlər valideynlərin və müvafiq hallarda qanuni qəyyumların uşağın hüququnun həyata keçirilməsində uşağa onun inkişaf etməkdə olan qabiliyyəti ilə uzlaşan metodlarla rəhbərlik etmək hüquqlarına və vəzifələrinə hörmət bəsləyirlər.
bmt-nin uşaq hüquqları haqqında konvensiyanın 29-cu maddəsində uşaqların təhsil siyasəti barəsində danışılır. uşaq hüquqları haqqında konvensiya maddə 29:
1.iştirakçı dövlətlər razılaşırlar ki, uşağın təhsili aşağıdakılara yönəldilməlidir:
c) uşağın valideynlərinə, onun mədəni özgünlüyünə, dilinə və dəyərlərinə, uşağın yaşadığı ölkənin və mənşəcə olduğu ölkənin milli dəyərlərinə, öz sivilizasiyasından fərqlənən sivilizasiyalara hörmətin tərbiyə edilməsinə;
dünyanın əksər ölkələrində, xüsusilə qərb ölkələrində, eləcə də türkiyə və azərbaycan kimi ölkələrdə hicablı qadınların işlə təminatında ciddi məhdudiyyətlər olduğu üçün inanclı qadınların əksər hissəsi hicabdan istifadə etmək imkanında deyillər. hicab qadınların hüququnu məhdudlaşdırmır, hicablı qadınların hüququnu hakimiyyət məhdudlaşdırır. işlə təminatda hicablı qadınlara məhdudiyyətlərin yaradılması, təhsil müəssisələrində onların sıxışdırılması artıq adi hüquq pozuntusu çərçivəsindən çıxıb, ciddi siyasi problemə çevrilib.
bütün bunlar bir daha sübut edir ki, müsəlman qadınların və qızların istifadə etdiyi hicab islam əxlaqının və dini inancın göstəricisidirsə, islam mədəniyyətinə düşmən kəsilən qüvvələr üçün siyasi və iqtisadi təzyiq vasitəsidir. hicaba qoyulan qadağa fundamental insan hüququnun pozulması kimi cəmiyyətin eyni hüquqlu vətəndaşlarının siyasi və iqtisadi sıxışdırılmasıdır.
azərbaycan üçün din məsələsinin aktuallaşması müəyyən maraqlara xidmət edir. hicablıların buraxılmaması qaşınmayan yerdən qan çıxarmağa bənzəyir. azərbaycanda hicablı gəzənlərin sayı o qədər də çox deyil. belə halda hicab qadağasında müəyyən maraqlar var.
azərbaycan höküməti demokratikləşmənin qarşısını almağa çalışır. göstərmək istəyir ki, biz dünyəviyik, sekulyarıq. bax, biz dindarların başını boş buraxsaq onlar hakimiyyəti ələ keçirə bilərlər. hakimiyyətə radikal qüvvələr gələ bilər. amma başa düşümürlər ki, belə qadağalar dindarların daha da radikallaşmasına səbəb olur.

almas ildırım

azərbaycan şeirinin müəllifi.
nərdə məni gül qoynunda doğuran,
xəmirimi göz yaşıyla yoğuran,
beşiyimdə, lay-lay balam, çağıran,
azərbaycan, mənim bəxtsiz anam, oy!
neçə ildir həsrətinlə yanam, oy!..

xəbər alsam, muğanımdan, milimdən,
nazlı bakım, o neft qoxan gülümdən,
kim demiş ki, düşmüş adın dilimdən,
azərbaycan, mənim eşsiz yurdum oy,
ölməz eşqim, içimdəki dərdim, oy!..

salam versəm, rüzgar alıb götürsə,
ağrı dağdan göy xəzərə yetirsə,
xəzər coşub zəncirini qırsa oy,
hökm etsə, bu sərsəm gediş dursa, oy.

könlümə tək kəbə yapdım səni mən,
sənsiz neylim qürbət eldə günü mən?
sənsiz neylim allahı mən, dini mən,
azərbaycan, mənm taxtım, tacım, oy.
oyanmazmı kor olası baxtım oy!

göyçə

hal-hazırda ermənilərin sevan adlandırdığı göl.
göldən əlavə Qərbi Azərbaycan ərazisində, Göyçə gölü ətrafında olan tarixi mahal. Bu ərazi Rusiyaya müharibə ilə birləşdirilənə qədər irəvan xanlığının, sonralar isə irəvan quberniyasının tərkibində olub. 1918-1920-ci illərdə Axc-nin ərazisi 114 min kv. km. olanda Göyçə də onun tərkibində idi . 1920-ci ildən ADR-i işğal edən bolşevik imperiyası Azərbaycanın ərazisi olan Göyçə mahalını qanunsuz şəkildə Ermənistana vermişdi. sonra da göyçənin yerli əhalisi olan azərbaycanlılar ordan mərhələli şəkildə deportasiya olundular. 1988-92-dəki sonuncu deportasiya ilə isə bütün azərbaycanlılar göyçədən çıxarıldılar.
göyçəlilərin toyları da bir ayrı aləmdi. əgər o toyda ''aman göyçə'' mahnısı qara zurnanın müşayiəti ilə ən az 17 dəfə oxunmayıbsa o toyu apar tulla.

(youtube: )

yuxu

yuxu simvolik xarakter daşıyır. müəyyən bir əşya və ya hadisə barədə bəhs edən yuxu adətən birbaşa həmin əşya və ya hadisə ilə bağlı olmaya da bilər. elə insanlar var ki, yuxu görmədiklərini deyirlər. amma əslində yuxu görürlər. sadəcə yadda saxlaya bilmirlər. oyandıqdan 5 dəqiqə sonra yuxumuzun yarısını, 10 dəqiqə sonra isə 90 faizini unuduruq. ümumiyyətlə, ciddi psixoloji gərginlik keçirən insanlardan başqa hamı yuxu görür.
yalnız gördüyümüz insanların üzləri yuxumuza girə bilər. hamımız həyatımız boyu minlərlə üz gördüyümüz üçün yuxuda da istənilən qədər üz görə bilərik.
yuxunun real həyatla birbaşa əlaqəsi var. məsələn, musiqiyə qulaq asarkən yuxuya getsək yuxuda konsertdə olduğumuzu görə bilərik.
insanlar 1915-50-ci illərdə daha çox ağ-qara yuxu gördükləri halda, 50-ci illərdən sonra bu tendensiya dəyişməyə başladı. bunun səbəbi rəngli televizorların istehsalı ilə əlaqələndirilir. hal-hazırda da insanların 12 faizi yuxularını ağ-qara rəngdə görürlər.
kişilər və qadınlar fərqli yuxular görürlər. kişilər qadınlara nisbətən yuxularında daha aqressiv olurlar.
yuxuların 18-38 faizi gələcəklə bağlı olur.
yuxuda ən çox hiss edilən hiss həyəcandır.
xoruldayarkən yuxu görmək mümkün deyil.
ən uzun oyaq qalma rekordu 18 gün 21 saat 40 dəqiqədir.
korlar da yuxu görürlər.
insanlar heyvanlarla müqayisədə 3 saat az yatırlar. bu arada, heyvanlar da yuxu görürlər.
yuxu ilə bağlı bildiyimiz hər şey son 25 ilin nəticəsidir.
alma qəhvədən daha çox yuxusuzluq gətirir.

gənclərin ən böyük problemi

sözün açığı, başlığı tam başa düşmədim. yəni burda söhbət gənclərin özlərinə problem olaraq gördüyü məsələlərdən gedirsə demək olar ki, elə bir ciddi problem yoxdu. uzaqbaşı, topazda yazdığı kuponun 1 oyundan yandırması, bazlığa gedə bilmək üçün ya da semestr imtahanlarını yola vermək üçün pul tapılması, qız tutmaq kimi şeylər azərbaycan gəncliyinin 90 faizinin ən böyük problemidi. onlar üçün bu ölkədə olan bitən ictimai-siyasi hadisələrin heç bir əhəmiyyəti yoxdu. ölkə cəhənnəmə hətta bu gənclər öz gələcəklərini belə düşünmürlər. mən 5 ildən sonra harda olacam, nə işlə məşğul olacam- kimi suallar onları maraqlandırmır.
ümumilikdə, azərbaycanda gənclərin qarşılaşdığı problemlərə gəlincə, qısa fasiləni nəzərə almasaq 45 ildir ki, 3-4 ailə tərəfindən idarə olunan ölkədə bundan artıq nə gözləyirdiz ki?!

azərbaycan mediasından şablon xəbər başlıqları

(baxma: erməni silahlı bölmələri dünən və bu gecə ağdam rayonunun işğal olunmuş şirvanlı, qaraqaşlı, goranboy rayonunun tapqaraqoyunlu, xocavənd rayonunun kuropatkino, füzuli rayonunun qaraxanbəyli kəndləri yaxınlığında və adsız yüksəkliklərdə yerləşən mövqelərdən azərbaycan silahlı qüvvələrinin mövqelərini atəşə tutub. müdafiə nazirliyinin mətbuat xidmətindən verilən məlumata görə, düşmən cavab atəşi ilə susdurulub. itki yoxdu.)
(baxma: prezident ilham əliyev asfsdafsafad haqqında sərəncam imzalayıb. sərəncamda qeyd olunur ki, asddsfadfdfavxcnsxxaassddasssdfasds)
(baxma: prezident ilham əliyev asfsadaf-ın ölkəmizə yeni təyin olunmuş səfirinin etimadnaməsini qəbul edib və səfirə yeni işində uğurlar arzulayıb)
(baxma: prezident ilham əliyev asfsdafsafad-ın xarici işlər nazirinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib)
(baxma: bu gün prezident ilham əliyev və xanımı mehriban əliyeva sabunçu rayonunda heydər əliyev parkının açılış mərasimində iştirak ediblər)
(baxma: daha sonra cütlük asdfsadsfs rayonunda heydər əliyev adına asdsgdawdfadsgh-ın açılışında iştirak ediblər)
(baxma: masallı rayonunun aşağı peysəl kəndinə ilk dəfə mavi qaz verilib. respublikamızda kənd və qəsəbələrin qazlaşdırılması davam edir)
indi isə xarici xəbərlər blokuna keçid alırıq:
(baxma: ermənistanda baş verən kəskin iqtisadi böhranla əlaqədar daha 76000 nəfər ölkəni tərk edib)
(baxma: yunanıstanda əhali kütləvi ixtisarlarla əlaqədər etiraz aksiya keçirib. afinada polislə etirazçilar arasinda toqquşmalar baş verib)
(baxma: norveçdə işsizlərin sayı kəskin şəkildə artıb)
(baxma: abş-ın iqtisadi artım tempi aşağı düşüb)
(baxma: fransanın asdfgfdghf tikinti şirkəti 100000 iş yerini ixtisar edir)
(baxma: italiyanın asdafdsaha enerji konserninin gəlirləri 250 % azalib)
(baxma: venesuellada tələbələr hökumətin yeni təhsil paketinə etiraz ediblər)
(baxma: almaniyada at əti qalmaqali yenidən baş qaldirib )