rahşan əfvi

22 dekabr 2022`ci ildə türkiyə koalisiya hökümətinin qəbul etdiyi əfv fərmanıdır. bülent ecevitin həyat yoldaşı rahşan ecevitin təklifi ilə ərsəyə gəlmişdir. türkiyə həbsxanalarındaki maksimal səviyəyə çatmış olan 70 min nəfərlik məhkum sayının 40 minə qədər endirilməsinə səbəb olmuşdur. xırda cinayət əməlləri ilə həbs edilənlərlə yanaşı 1999 gölcük zəlzələsində tikinti qanununa zidd şəkildə tikildiyi üçün dağılmış binaların sahiblərinin təsdiqlənməmiş hökmlərinin olduğu məhkəmə işləri də dayandırıldı.
bütün bunlar ecevit hökümətinin hayata dönüş operasyonundan yırtılması üçün hərəkatdan 3 gün sonra qəbul edildi.

27 may 1960 türkiyə dövlət çevrilişi

Çevriliş Türkiyə Silahlı Qüvvələri daxilində 37 aşağı rütbəli hərbçi tərəfindən planlaşdırılmış və həyata keçirilmişdir. 27 maydan etibarən iqtidarda olan Demokrat Partiya bağlanmış, prezident və baş nazir başda olmaqla hökümət üzvlərinə qarşı məhkəmə işləri qaldırılmış, 235-i general olmaqla təxminən 3500-ə hərbçi təqaüdə göndərilmişdir. 147 universitet müəllimi, 520 hakim və vəkil işindən azad edilmişdir. 37 hərbçi və rəhbər olaraq başlarına gətirdikləri təqaüddə olan general Camal Gürsəlin yaratdığı Milli Birlik Komitəsi (MBK) çevrilişdən sonrakı Türkiyənin idarəsini öz üzərinə götürmüşdür.

mənbə: vikipedia

cemal madanoğlu

22 mart 1907 təvəllüdlü türk əskər, general-leytenant. 27 may 1960 türkiyə dövlət çevrilişinin de facto lideri.
Madanoğlu pensiyaya çıxan Cemal Gürsel`in səssiz sakit yola salındığını görüb təccüblənir. ordu daxilindəki ixtilalçı qruplaşmaların liderliyini ələ keçirmək üçün bunu fürsət bilib Gürsel`i bir tədbirlə yola salmaq fikrinə gəlir. istəyi baş tutur və ordu daxilindəki digər qruplaşmalar bu təşəbbüsü dəyərləndirib Madanoğlunu çevriliş planının faktiki lideri kimi qəbul edirlər.
bir çox ordu mənsubu kimi Madanoğlu da Bayar və Menderesin partiyası olan DP`ni ilk başlarda dəstəkləyirdi. sonrasında baş verən iqtisadi çöküş, cumhuriyyətin təməllərinə zərbə kimi qiymətləndirdikləri çıxışlar və menderesin chp`yə yönəlmiş olan təhqiqat komissiyasını qurması özünün sözlərinə görə "bardağı taşıran son damla" olmuşdur. madanoğlunun əsas hədəfi iqtidar sərxoşluğu yaşayan dp hökümətini devirib ardınca demokratik idarəyə sürətli keçiş üçün seçkilər keçirilməsini təmin etmək idi. ətrafındaki ordu mənsublarına "heç birimiz öz tutduğumuz vəzifələrimizdən başqa bir vəzifə qəbul etməyəcəyik. dövlət idarəsinin heç bir pilləsində yer almayacağıq" deyə and içdirdikdən sonra çevriliş üçün düyməni sıxır.
çevrilişdən sonra cemal gürsel çevrilişi həyata keçirən ordu mənsubları və çevrilişdə iştirak etməyib lakin çevriliş sayəsində hökümətdə bir kreslo qapmaq üçün genelkurmay binasına toplanan fərqli rütbələrdəki əskərlərdən ibarət bir heyətlə görüş keçirir. madanoğlu içəri daxil olub gürselin yanındaki boş stula əyləşir. ardınca isə gürselin "başqa hansı nazirliklər qaldı?" sualını eşidib yerindən dik atılır. çevrilişdən öncə heç bir vəzifə tutmayacaqları barədə and içdiklərini xatırladır. gürsel bunu heyətdən soruşur amma heyətdən bir səs çıxmır. bunun üstünə Madanoğlu yumruğunu masaya şiddətlə vurub gürselin qarşısındaki ordu mənsublarına o məşhur ifadəsini səsləndirir:

"bre köftehorlar; sizin hanginiz maliyeden, hanginiz ticaretten, hanginiz iktisattan anlarsınız? adnan menderes de böyle yaptığı için bu duruma geldik."

Madanoğlu çevriliş sonrası ordu daxili çəkişmələrinin içində qaldı. Cemal Gürsel belə vəziyyəti idarə edə bilmirdi. Çevrilişin ən böyük səhvi olan Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan və Adnan Menderesin edam cəzası almalarını dayandırma təşəbbüsləri boşa çıxdı. edam qərarlarının təsdiqindən 3 ay əvvəl istefa verib pensiyaya çıxdı.
madanoğlu türkiyə tarixində sağa kəskin bir dönüş olan 12 sentyabr çevrilişi haqqında da belə demişdi vaxtında:
"CIA, 27 Mayıs'tan sonra gözlerini açtı. Bize sicil verir hale geldi. Amerikan müşavirleri gelir hakkımızda rapor tutardı. Evren, zaten bir hocazade. Bahsettiği ayetler, hadisler hep aileden aldıkları. Genel sağa kayma, ordu da vagon gibi gitti bu sağa kayışın arkasına takılıp."

Madanoğlunun təklifi ilə bir araya gələn akademiklərin hazırladığı 1961 konstitutsiyası tükriyə tarixindəki ən liberal konstitutsiya kimi xatırlanır.
daha sonralar markisist-leninist inqilabçı hərəkat olan Milli Demokratik Devrim hərəkatında yer almışdır
nə olursa olsun, yaxşısı ilə pisi ilə madanoğlu türkiyə tarixinə fikrimcə vətənpərvər bir general olaraq damğa vurmuş hərbçidir. başında olduğu çevriliş dəstəsinin sonrada milli birlik komitəsi olaraq idarəni ələ alıb sıçıb bulamasından kənarda tutulması vacib olan bir şəxsiyyətdir.

kemal kılıçdaroğlu

Millət ittifaqının 2023 türkiyə seçkilərindəki prezidentiyə namizədi olan CHP sədri.
Ümid edirəm 13 il əvvəl aldığı ana müxalifət liderliyi vəzifəsi bu seçkidən sonra dövlət başçısı olaraq dəyişəcək. Ərdoğana qarşı bir olmaq düşüncəsini bütün müxalifətə aşılamışdır. Alqışa layiq addımdır. Ərdoğana qarşı olan bütün müxalif kəsimlərdən olan insanların böyük əksəriyyətini ətrafına topladığı üçün bəzən biraz tənqid edilir. kimi zaman da haqlı tənqidlərdir bunlar. temel karamollaoğlu ilə də ittifaq qurmazsan aq. davutoğlu,babacan ərdoğanın keçmiş nazirləri olmuş adamlardır cəhənnəm babacana idarə təcrübəsi deyib birtəhər sıyrılarsan amma
davutoğluna da yoğamınaaa. xülasə seçki kompaniyası başlamış, kompaniyaya belə əjdaha musiqi ilə giriş etmişdir:

https://www.youtube.com/watch?v=MWFvRAjlStg
ikinci hissədə də saplamalarına biraz yer verim

TBMM`də əsas çıxışları əsasən dövlət büdcəsi planı haqqında * normaldır əsasən partiya sədrləri çıxış edir bu mövzuda olur. Hər çıxışı 1 saat çəkir və bu 1 saat ərzində ilin yekunu olaraq mükəmməl saplamaları olur.

Nerenin milletvekilisin?
https://www.youtube.com/shorts/ViVthhyqOqU

Yeliz adlı fake profil işlədən akp millət vəkili çamlıya füze
https://www.youtube.com/shorts/J9ax6auUMng

muharrem ince

(baxma: 2023 türkiyə seçkiləri)ndə namizəd olduğunu açıqlayan məmləkət partiyası sədri.
(bax: 24 iyun 2018 türkiyə seçkiləri)

ikinci körfəz müharibəsi

20 il öncə bugün başlamış olan işğaldır.
Sözlükdə yazar olan bir çox insanın uşaq olduğu bir qisminin isə bəlkə də heç doğulmadığı bir dövrdə başlamışdı müharibə. Orta məktəbədə daim xocalıdan,20 yanvardan danışa danışa kinli böyüdülən şagirdlərə iraq barədə heç kim heçnə demirdi məsələn. axşam ANS tv`də gördüyümüz xəbərlərdən bilirdik iraq adlı yerdə Amerikan ordusu "pis adamlarla savaşır". counter strike oyununda gördüyümüz terrorist nədir ilk o dövrdə öyrənirdik. iraqın işğalı və ardınca başlayan dirəniş hərəkatı hadisələri tv`də izləyən uşaqlara,yeniyetmələrə əsl müharibə nə deməkdir az çox başa salmışdı. Səddamın edam edilməsi görüntüləri isə tamamilə başqa bir mövzuya qapılar açır.
Günümüz gənclərinin bu qədər şiddət yüklü olması iraqın işğalı kimi hadisələri tv`dən canlı izləməsi, 10 filmdən 9`unda şiddət,silah,adamöldürmə səhnələri olan bir dövrdə yaşamasıdır.