major depressiv pozuntu

nsanın işləmək, yuxu, qidalanma və bir zamanlar keyf aldığı fəaliyyətlərdən zövq alma qabiliyyətinə əngəl olan simptomların kombinasiyası ilə xarakterizə edilir.
bir neçə gün bikef, kədərli, tənha vəya ümidsiz hissetdiyiniz zamanlar olur. ancaq major depressiya fərqlidir. normal fəaliyyətinizi əngəlləyə bilir. klinik depressiyanın bir epizodu şəxsin həyatında sadəcə bir dəfə reallaşa bilir. və əksər hallarda şəxsin bütün həyatı boyunca təkrarlanır.
əlavə olaraq, major depressiyada simptomlardan biri ya depressiv əhval-ruhiyyə ya da maraq itgisi olmalıdır. əlamətlər hər gün və ya günün çox hissəsində ya da ən azından iki həftəlik müddətdə demək olar ki hər gün özünü göstərir. eyni zamanda, depressiv simptomlar kliniki əhəmiyyət daşıyan izdirab və ya funksional pozuntulara səbəb olmalıdır.

panik atak

qorxu (ölüm, dəli olma və s. qorxusu) və narahatlıq hisslərinin tutma şəklində qəflətən başlayıb, 10 dəqiqə ərzində ən pik səviyyəyə çatan psixoloji narahatlıqdır. Xəstə 10 dəqiqə müddətində öləcəyini, infarkt keçirəcəyini və ya özünə nəzarəti itirərək yıxılacağını düşünür. Bu tip krizlər adətən insanların çox olduğu yerlərdə, qapalı otaqda, tıxaclarda olur və yarım saatdan sonra azalmağa doğru gedir. Buna baxmayaraq, xəstə tutmadan sonra çox halsız və ümidsiz olur. Bu səbəbdən də evdən tək çıxmağa qorxur, daim yanında güvənəcəyi bir adamın olmağını istəyir. Eləcə də tez-tez müxtəlif həkimlərə gedərək özlərini müayinə etdirir, evdə olarkən təzyiqlərini ölçdürüb, əlləri ilə nəbzini və ya ürək döyüntülərini yoxlayırlar.
panik atak keçirib-keçirmədiyimizi testlə yoxlamaq mümkündür.

psixoz

hər insan uşaqlıq çağında müəyyən ölçüdə tanış olduğu xəstəlik . 2-3 yaşları aralığında məhdud nevroloji və psixi inkişafımız səbəbi ilə dünyanı hər şeyin bizim ətrafımızda firlanmasından fərqli formada qavramırıq. Bu səbəblə də bir uşaq ana və atası mübahisə etdiyində özünü günahkar hiss edir. Bəzi insanlar müəyyən fəaliyyətlər səbəbi ilə psixotik pozuntulara daha tez tutulur. Qadınlarda kişilərə nisbətlə daha seyrək xəstələnir. Psixoza tutulma riskini artıran müxtəlif risk faktorları vardır (dispozisyon).
Kəskin psixozda meydana çıxan çox sayda simptom daha zəyif formada daha əvvəllər müşahidə oluna bilər və bunlar önəmli erkən xəbərdarlıq əlamətləridir. Ancaq bir psixozun ilk əlaməti çox çətin diaqnostika edilir. Bir çox insan fövqəladə bir davranışın psixozun ortaya çıxmasından çox öncə başladığını aşkarlamaqdadır. Bu ilk əlamətlər adətən yeniyetmənin narkotik maddə istifadəsinə, əksik kooperasiyasına yozulur.
Psixozun tipik erkən əlamətləri aşağıdakılardır.
Şəxsin təbiətinin dəyişməsi:
- Gərginlik, əsəbilik, hədsiz həssaslıq
- Artan emosionallıq, qıcılanmağa meylli
- Yuxu pozuntuları (çox yatmaq və ya yuxudan qaçınma)
- iştahsızlıq
- Baxımsızlıq, qəribə geyinmək
- Təşəbbüssüzlük, enerji itgisi
Duyğuların dəyişməsi:
- Depressiya, əhval-ruhiyyədə dalğalanma
- Qorxular- xüsusilə zərər görmə, təhdid edilmə qorxusu
Məhsuldarlığın dəyişilməsi:
- Aşağı dözümlülük, xüsusilə stress altında
- Konsantrasiya pozuqluğu, hədsiz diqqətsizlik
- Performansın enməsi
Sosial sahədə dəyişiklik:
- Etibarsızlıq
- Sosial geri çəkilmə, izolyasiya
- Münasibətlərdə problemlər, dostluqların kəsilməsi
Maraqların dəyişməsi:
- Qəfil meydana çıxan qeyri-adi maraqlar, məsələn dini və ya fövqəltəbii obyektlərə, möcüzə-sehir və s. kimi məsələlərə maraq.
Qavrama və idrakın dəyişmsəsi:
- Qeyri-real qavramalar, özünün və ya çevrəsinin dəyişdiyi duyğusuna qapılma və s. Başqa insanların qavramadığı obyektləri görmə, dadma və ya qoxlama duyğusu.
- Özünəməxsus təsəvvürlər, qeyri-real idraklar məsələn, başqalarının yaşantılarının, davranışlarının və ya sözlərinin özünə aid edilməsi; izlənildiyinə dair düşüncələr; başqalarının ona aid düşüncələrə müdaxilə etdiyi, özlərin onu kontrol etdiyi duyğusu və s.

səsli kitab

1 montajçı və 1 telefonla bir-birindən minlərlə kilometr uzaqda olan iki nəfərin əziyyətinin nəticəsi * glş
heç bir təmənna, maddi maraq güdmədən ərsəyə gətirilən azərbaycanda ilk səsli kitab blogu bir çoxlarının sevinməyinə, təşəkkür məktubları yazmağına, əlindən gələn hər köməyi əsirgəməyəcəyini deməyini görmək sevindirir, ürəkləndirir.
hər nə qədər mən öz işimlə məşğul olum desən də bu gələn alqışlar, əhsənlər etdiyinin boşa getməyəcəyini deyir sənə.
sadəcə 2 nəfərin kürəyinə aldığı çətinliklərin əslində zamanı gəldiyində çox gözəl bəhrəsini alacağını deyir sənə.
o bəhrə də bunun ancaq və ancaq daha çox auditoriyaya yayılmağı və görmə əngəlliliyi və ya zəyifliliyi olan insanların dünya ədəbiyyatından: kortasar, borxes, ceyms coys kimi yazarlardan xəbərdar olmağı, hekayələr dinləməsinə vəsilə olmaqdır.
amma təəssüflü cəhətlər də odur ki, xalqımız o qədər uzun illərlə kapitalın əsirinə çevrilməyə immunitet qazanıb ki, tamamilə pulsuz, sadəcə xeyriyyə üçün yaradılmış, reallaşdırılmış ideyanı qavramaqda çətinlik çəkirlər. bu addımdan öz mənfəətlərinə görə istifadə edirlər. hansı ki, illər əvvəldən bu ideya üçün qapı-qapı gəzib dəstək istəyərkən hərkəs üz çevirmişdi. amma indi bu işin baş tutduğunu görənlər daha cəld öz məqsədləri üçün addım atmağa çalışır.
üzücüdür ki, azərbaycan ədəbiyyatını əlində bərk-bərk tutmuş "yazarlar" yaxşı əməllər üçün belə cəld tərpənmirlər.
və təəssüf ki, bu təkcə ədəbiyyat sahəsində yox, bir çox digər sahələrdə də belədir.
amma "dama-dama göl olar" deyib, əqidəmizdən dönməmək bizdən asılıdır.

not:

çoxlu kreativ ideyalar var səsləndirmə ilə bağlı. sadəcə studiya olmadığı üçün biraz zaman alacaq. studiyanın niyə olmamasına da səbəblər çoxdur. ən başda da maddi çətinliklər. amma ümid edirik ki, öhdəsindən gələcəyik * glş

paul auster

. son zamanlar adını tez-tez eşidirəm bu yazıçının.haqqında həm yaxşı həm də pis rəylərə rast gəlirdim.nəhayət bir neçə dostun məsləhəti ilə oxumağa qərar verdim. nyu york trilogiyasını oxudum. kitab ilk baxışda məndə xoş təəssürat oyatmadı.aşağıda qeyd edəcəm niyə. üçlüdən yalnız "qapalı otaq"ı xoşladım. ilkində, "şüşə şəhər" də isə ümumiyyətlə yarıya qədər adaptasiya olmaqda çətinlik çəkdim.mən sevən əsər və ya yazıçılardan deyil onu anladım. əsərdə tənhalıq, bir insanın hər şeydən əl çəkməsi, əsas da özünü itirməsi, dəfələrlə başqa cildlərdə yaşaması, özündən iyrənmənin başqa cildlərə girməyə itələməsi önə çəkilib. ümumilikdə depressiv romandır.qəhrəman bu dünyaya uyğunlaşa bilmir, onu anlamır.hərdən isə mənə elə gəldi ki o sadəcə darıxır, yeni məşğuliyyətlər tapmağa, həyatını qəribəliklərlə maraqlandırmağa çalışır. qarışıqdır. yalnız sonra yazıçı üçlünü bir şəxsin simasında birləşdirə bilib. sonda anlayırsa bu üç bölümün bir-biri ilə olan əlaqəsini.sevmədiyim şeylərdən ən birincisi və məncə ən kobudu yazıçının əsəri vikipediya məlumatları ilə doldurmasıdır. yəni onun orada inşaatçılar, arxitektorlar, yazıçılar və s. haqqında yazdığı maraqlı məlumatlar əsəri çox yükləyib. hətta axı bu nəyə lazım idi sözlərini dəfələrlə işlətməli oldum. ikinci sevmədiyim şey, əsər den braunlaşdırılıb. xüsusilə birinci hissədə "den braun" sindromunu gördüm.ümumilikdə dəhşətli dərəcədə təriflənəsi bir şey deyil.ortabab romandır.yaxşı vaxt keçirirsən, bir az düşünürsən və bağlayırsan.

elif şafak

elif şafakın "aşk" və "baba ve piç" romanlarını oxumuşam. aşk olduqca gözəl romandır. elə bir adam təsəvvür etmirəm ki kitabı bitirəndən sonra sufizm və ya mövlana ilə maraqlanmasın. özüm də kitabın təsiri altında hətta uzun müddət sufi musiqisi dinləmişdim.amma qüsur vardı. qüsur o idi ki sanki elif daha çox satılmaq üçünmü nə üçünmü bilmirəm ora amerikalı qadın hekayəsi kimi düşük əlavə etmişdi.o amerikalı qadınla digər dırnaqarası anormal sufinin sevgi hekayəsini heç bəyənmədim.mənə bayağı gəldi. amerikalı qadın sanki əsərə yamaq edilmişdi, yeri yox idi.niyə bunu etmişdi elif bilmirəm.amma özünü nə zamansa görsəm ilk sualımın məhz bu olacağına əminəm. baba və piç də o cümlədən məni təəccübləndirmişdi .hətta çox. əsərin başlıqlarının yemək adlarından ibarət olmasına bir təəccübləndim. üstəlik gedişatın elə olacağını heç gözləmirdim. şok da keçirdim deyə bilərəm.elif burada da erməni məsələsini sanki yamaq edib. yenə də niyə edib bilmirəm. (deyəsən bu qadın bütün gözəl romanlarını yamaqla korlamağı sevir) amma yenə də sevdim mən onun əsərlərini.axıcı yazır, gözəl yazır. oxuduqca dalğalana bilirsən.

orhan pamuk

orhan pamuk türkcə oxuduğum nadir yazıçılardandır. bu dili yaxşı bilmədiyimdən hətta bəzən türk yazarlarnı belə rus dilində tərcümədə oxuyuram.sözümün canı odur ki dili yaxşı bilməsəm belə orhan pamuku xoşlamışdım.sevmişdim deyə bilmərəm. o mənim üçün hər zama burjuy yazar olaraq qalacaq. amma xoşlamışdım.mənim adım qırmızı qəribə əsər idi.sanki orhan pamuk bina tikir kərpiclərdən və özü də tikdikcə aşağıdan kərpicləri bir-bir çıxararaq binanı dağıdır. əsər həm tikirdi həm yıxırdı.qəribə üslubu vardı. başlıqlar məni təccübləndirmişdi. sonradan onun daha bir əsərini "masumiyyet muzesi"ni oxudum.və dərin nəfəs alaraq dedim hə bax bu.orhan bu əsərdə burjuy kimliyini ortaya qoymuşdu.axır ki özünü göstərmişdi.mən artıq bu yazıçını özüm üçün bağlamağı qərara almışdım ki... kar romanını oxumağa başladım.hər şey alt üst oldu.mən çox xoşladım kar romanını.hətta o qədər bağladı ki əsər məni özünə iki gündə yatmadan az qala hətta yeyib içmədən bitirdim onu.orhan pamukun dili axıcıdır. səmimidir. oxuyursan və oxuduqca hiss edə bilirsən. haqqında nə desələr də şəxsinə hörmətim olmasa da kar romanı həqiqədən şedevrdir.

jack london

onun kitablarını oxuyanda üşüməyə bilmirsən. onun kitablarındakı bəyazlığın içində itib batırsan. hərflər gözlərin önündən itir gedir. sən səhraya düşürsən, ağappaq səhraya. təmizliyin saflığın içinə.alyaska hekayələrini bir kənara qoyuram elə martin idenin özündə belə deyilmi? martin iden də saflıq nümunəsi idi, gözəllik idi. bu gün, iyrəncləşən dünyada və hər gün daha çox murdarlaşan insanların arasında cek londonun kitabları oazisdir. oxuduqca ora, o dünyaya düşmək istəyirsən. gözəldir hər şey.bəlkə uzun olacaq bilirəm.amma həvəsi olan oxuyacaq deyə cek londonun həyatından maraqlı anları paylaşmaq istərdim. cek londonun bədbəxt olmasının bir səbəbi də vardı - dəli olmaq qorxusu yazıçıya rahatlıq vermirdi. cek anasının ruhi vəziyyətindən də həmişə şübhəli olmuşdu və bu onu daha çox qorxudurdu. o dayanmadan elizaya (ögey bacısı) yalvarırdı ki, əgər mən ağlımı itirsəm məni xəstəxanaya göndərmə.
cek həmişə deyirdi ki, "istəyirəm qısa, amma şən yaşayım". bir dəfə muxbirlərin birinə o demişdi:

- mən daha nə dünya haqqında, nə sosialist inqilabı, nə də ədəbiyyat haqqında düşünürəm. mən böyük xəyalpərəstəm, amma mən öz rançomu, həyat yoldaşımı arzulayıram. mən yaxşı at istəyirəm. mən ancaq ona görə yazıram ki, öz torpaqlarıma bir neçə akr əlavə edim. mən ancaq ona görə hekayə yazıram ki, qonorara inək alım. inəyim məni sənətimdən daha çox maraqlandırır. dostlarım mənim sözlərimə inanmırlar, amma tamamilə səmimiyəm. mən yazı-pozu işinə nifrət edirəm. bu işdən nə qədər iyrəndiyimi ifadə etməyə söz tapa bilmirəm. yazmağımın yeganə səbəbi odur ki, mən öz əməyimə görə yaxşı pul alıram. inanın, mən sevinə -sevinə səngər qazardım, hətta bu mənə iki dəfə ağır işləmək bahasına başa gəlsə də. yetər ki buna görə yaxşı pul versinlər. mənim üçün yazmaq, yaxşı həyatı təmin etmək üçün üsuldur. mənim hər bir hekayəm gətirəcəyi pula görə yazılıb. mən həmişə naşirin xoşuna gələni yazıram, öz istədiyimi yox. özümə əzab verirəm ki, kapitalist naşirlərə lazım olanı verim, naşirlər isə bazarda alınanı və senzuranın icazə verdiyini satırlar. naşirləri həqiqət maraqlandırmır.

martin iden kimi cek london da çox yorulmuşdu. intihardan iki həftə əvvəl eliza ilə gəzərkən o təpələrdən birinin qarşısında dayanıb demişdi:
- eliza mən öləndə külümü bu təpədə basdırarsız.
elə də oldu. cek londonun öldüyü günü səhəri eliza onun külünü həmin təpədə basdırdı. “həyat eşqi”-ni yazan yazar dünyadan öz istəyi ilə getdi. 40 yaşında. cek london dünyadan əbədi küsdü.