iqtisadi fəaliyyət sahəsində olan cinayətlərin bir növü. ar cm-in 193-cü maddəsində nəzərdə tutulur. kredit almaq, rüsumlardan azad olmaq və ya digər əmlak mənfəəti əldə etmək, yaxud qadağan edilmiş fəaliyyəti gizlətmək məqsədi ilə sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirmək niyyəti olmadan müəssisə və ya digər hüquqi şəxsin yaradılması ilə əlaqədar xeyli miqdarda, yaxud külli miqdarda ziyanvurmada ifadə olunur.
blok başlıqlarını gizlət
Notice: Undefined variable: thisuser in /var/www/soz6/profilson.php on line 166
başqa əqdi pərdələmək üçün bağlanmış əqd. mülki qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş formanın pozulması ilə bağlanmış əqdlər bilavasitə qanunda göstərildiyi hallarda etibarsız hesab olunurlar.
(ərəb.) – şəxsin ölümündən sonra yaxın qohumluq və ya vəsiyyət yolu ilə onun mülkiyyətinə sahib olmaq hüququna malik olan şəxs, vərəsə; ata-anasından, o cümlədən nəslindən hər hansı əmlakı miras almış şəxs.
(lat. usufructus – istifadə + fructau – bəhər, gəlir) – roma hüququnda şəxsi servitut növü, təsərrüfat təyinatlı özgə əşyaların toxunulmazlığının qorunması zamanı onlardan əldə olunan bəhərlərdən (gəlirlərdən) istifadə etmək və ya mənfəət götürmək hüququ. u. hüququna malik olan şəxs (uzufruktari) həm əşyanın özündən istifadə, həm də ondan gəlir əldə edə bilərdi. lakin həmin şəxs bu zaman əşyanı dəyişdirə və ya ona xəsarət yetirə bilməzdi. o, əşyadan istifadənin bütün qaydalarına əməl etməyə borclu idi. u.-un predmetləri ancaq istifadəsi mümkün olan, istehlakı və ya məhv edilməsi qeyri-mümkün olan əşyalar ola bilərdi. ar mm-in 263.1-ci maddəsinə uyğun olaraq u. əşyanın və ya hüquqların elə yüklülüyüdür ki, bu zaman xeyrinə yüklülük müəyyənləşdirilən şəxs (uzufruktuar) onlardan istifadə etmək və fayda götürmək hüququna malikdir, lakin mülkiyyətçilərdən fərqli olaraq bu əşyanı və hüquqları girov qoymaq, özgəninkiləşdirmək və vərəsəlik üzrə vermək hüququna malik deyildir. u. ayrı-ayrı faydaların istisna edilməsilə məhdudlaşdırıla bilər.
"şərti maliyyə vahidi haqqında" azərbaycan respublikası qanununun 2-ci maddəsi ilə müəyyənləşdirilən məbləğ.
maddə 2. şərti maliyyə vahidi 1 manat 10 qəpik məbləğində müəyyən edilsin.[2]
[2] 21 oktyabr 2005-ci il tarixli 1031-iiqd nömrəli azərbaycan respublikasının qanunu ( azərbaycan respublikasının qanunvericilik toplusu, 2005-ci il, 11, maddə 1004) ilə qanunun 2-ci maddəsində "5500 manat" sözləri "1 manat 10 qəpik" sözləri ilə əvəz edilmişdir.
(fr. resident, lat. residens – öz yerində qalan) – 1) orta əsrlərdə göndərildiyi dövlətlərdə daimi qalan xarici diplomatik nümayəndə; 2) metropoliyanın protektoratdakı nümayəndəsi; 3) kəşfiyyatın xarici ölkədə yaşayan nümayəndəsi; 4) maliyyə qanunvericiliyinə görə aşağıda göstərilən tələblərin birinə cavab verən istənilən fiziki şəxs: a) təqvim ilində başa çatan hər hansı ardıcıl olan 12 aylıq dövr ərzində üst-üstə 182 gündən artıq vaxtda həqiqətən azərbaycan respublikasının ərazisində olan; b) təqvim ili içərisində, yaxud bir təqvim ili ərzində xarici ölkədə azərbaycan respublikasının dövlət xidmətində olan; c) ar vm-in 13.2.5.1-ci maddəsinin 2-ci və 3-cü abzaslarında azərbaycan respublikasının ərazisində və ya xarici ölkədə (hər hansı birində) fiziki şəxsin olma müddəti 182 gündən artıq olmadıqda, həmin fiziki şəxs aşağıdakı ardıcıllıqla göstərilən meyarla azərbaycan respublikasının rezidenti sayılır: daimi yaşayış yeri; həyati mənafelərinin mərkəzi; adətən yaşadığı yer; azərbaycan respublikasının vətəndaşlığı.
(bax: sakin)
(lat. restitutio – bərpa etmək) – 1) mülki-hüquqi müqavilələrin bir növü; əqd etibarsız hesab edildikdə tərəflərin müqavilənin icrasına görə əldə etdiklərini geri qaytarması. mülki hüquqda ikitərəfli r. ümumi qayda hesab olunur. müqavilə etibarsız və ya qeyri-qanuni hesab edildikdə hər iki tərəf aldığını digər tərəfə qaytarmalı və ya dəyərini ödəməlidir. əgər müqavilə (əqd) aldatma, hədə-qorxugəlmə yolu ilə bağlanmışdırsa, yalnız təqsirli olan tərəf aldığının hamısını qaytarır və çəkilən xərcləri ödəyir, zərərçəkənin təqsirli tərəfdən aldığı isə dövlətin nəfinə keçir (birtərəfli restitusiya); 2) beynəlxalq hüquqda – bir dövlətin müharibə nəticəsində digər dövlətə vurduğu ziyanı ödəməsi, yaxud ələ keçirdiyi əmlakı geri qaytarması.
sənədin (məsələn, müqavilənin) etibarlı hesab olunması üçün onda mütləq göstərilməli olan məlumatlar. həmin məlumatlar aşağıdakılardan ibarətdir: sənədin adı və tərtib edildiyi tarix; sənədi tərtib edən hüquqi şəxsin adı və ünvanı; əməliyyatda iştirak edən tərəflər; əməliyyatın məzmunu; əməliyyatın ölçü vahidləri və həcmi; məsul şəxslərin imzası.
(lat. praesumptio) – hələ əksinin sübut olunmadığı etibarlı hesab edilən ehtimal. hüquqda bir neçə p. mövcuddur: a) müəlliflik prezumpsiyası; b) mülki hüquqda borclunun təqsir prezumpsiyası; c) cinayət hüququnda təqsirsizlik prezumpsiyası.
(bax: siçan dərmanı)
(baxma: siçan zəhəri)
tanım: siçanları öldürmək üçün kimyəvi preparat. (zn3p2) sui istifadəsi də məlumdur: intihar yaxud sui qəsdlər üçün istifadə olunurmuş.
(baxma: sink-fosfit)
(bax: mərgümüş)
musavat.com saytının şef-redaktoru xalid kazımlı mövzuyla bağlı aşağıdakı şərhi yazıb:
"mən vaxtilə sink-fosfitlə ("siçan dərmanı" - qədim adı mərgümüş) işləmişəm. onunla işləmək üçün gərək ağız-buruna respirator taxasan, qara istiot kimi bir şeydir. iki-üç tozu nəfəs yoluna getsə, adam hazırdır. onu günəbaxan yağıyla, buğdayla qarışdırıb zəhər hazırlayırlar. o buğdanın birini udan adamda dəhşətli yanğı əmələ gəlir. insan başlayır su içməyə, su içdikcə daxili orqanlar parçalanır. "
həkim vaqif qarayev isə sink-fosfiti nəzərdə tutaraq yazıb: "qisa müddətdə öldürücü təsiri var... amma çox az dozada qəbul edildikdə və vaxtinda müdaxilə olunduqda xilas varianti mümkündür. bu, məsələnin tibbi aspektidir! teatr çixartmaq istəyənlər isə adətən əvvəlcədən bu haqda məlumatli olurlar".
zərərli gəmiricilərə qarşı mübarizə məqsədilə istifadə olunan sink-fosfid preparatı avropa ittifaqı, mdb-yə daxil olan bir çox dövlətlər tərəfindən qadağan edilməsinə baxmayaraq, azərbaycanda hələ də istifadə olunur.
sink-fosfid yüksək toksiki zəhərə malik, heyvanlar aləmi və insanlar üçün təhlükəli olan pestisiddir. sink-fosfiddən adətən siçanabənzər gəmiricilərlə mübarizə aparmaq üçün zəhərli, aldadıcı yemlər hazırlanaraq istifadə olunur. aldadıcı yem hazırlanarkən sink-fosfid bitki yağı və dənli taxıllarla qarışdırılaraq gəmiricilər olan yerlərə qoyulmalıdır. sink-fosfid gəmiricilərin orqanizminə daxil olaraq parçalanaraq hidrogen fosfin qazına çevrilir və toksiki zəhərlənmə baş verir. əmələ gələn fosfin qazı havanı sıxışdırıb çıxarır və ərazidə zəhərli qaz yaranır ki, bu da bütün canlı orqanizmlərə və ətraf mühitə neqativ təsir göstərir. sink-fosfidin istifadəsindən sonra ölmüş gəmiricilər və qalan zəhərli yem qarışıqları yığışdırılmalı və müvafiq qaydada məhv edilməlidir. sink-fosfid istifadə olunan ərazilərə, otlaq və əkin sahələrinə 10-15 gündən tez heyvanların buraxılması qadağandır. lakin çöl quşları və heyvanlar ərazilərdən zəhərli yemin qalıqları, vəhşi heyvanlar və quşlar, o cümlədən, adları “qırmızı kitab”a düşmüş heyvanlar ölmüş gəmiricilərlə qidalanaraq zəhərlənib məhv olurlar. ərazidə qalan sink-fosfid qalıqları ətraf mühit və insanların zəhərlənməsi üçün ciddi təhlükə yaradır.
marsa göndərilmiş ilk azərbaycan istehsalı kosmik gəmi
mars robotlarının icazəli mitinqi
robotlar vaxtında texasmotorda texniki baxışdan keçirilmə müddətində özlərini fullçekap elətdirməsələr tez aşınar və hətta tamailə sıradan çıxa bilərlər. hamısının ultra smart texnologiya olduğunu nəzərə alsaq, özü-özünü qoruma mexanizmləri onlarda bizim təsəvvür edə bilməyəcəyimiz qədər güclüdür. məsələn, asayişə nəzarət edən hamham robotlarının gözlərinə səbəbsiz bir dəqiqə baxan istənilən obyekti təhdid edirdilər
bütün niteliksiz vasıfsız digər robotlar kimi veyil robotlarını da yağlama və təmir baxım üçün növbələrdə gözləmək və keyfiyyətsiz xidmət bezdirmişdi. buna görə də onlar " azerilight istəmirik, socara günün göstərərik" şüarlı mitinq planlaşdırmışdılar. milsiz şüa adlanan əsas idarəçi qrupları onları köhnə aerodrom meydanına dəvət eləmişdi. lakin bura gəlib çatanda meydanın ortasında qızıl buta adlı dinozavr yumurtası biçimində əcaib gəmini gördülər
mənə mesajla təşəkkür yazan, fərqli düşüncə və hislər insanı bir yazar. təşəkkürünə cavab yazmaq istədiyimdə məni bloka atdığını görüb təəccübləndim. bu sözlükdə yazışdığım, danışdığım yaxud tartışdığım kimisə xatırlamadığım üçün təəccübləndim və gülümsədim)
p.s uzun müddət idi yeriniz görünürdü. demək ki xeyir işlə məşğul imişsiniz. bir daha xoş gəldiniz)
bu gün milli şuranin mitinqindən sonra kommentlərdə anonim bir qaqaş belə tərif verib;
bu milki geyimde olan shexsler hagginda melumat: videoda gorduyunuz bu ve ya bu tip shexsler kimlerdir? polis idarelerinde shtatdan kenar ishleyen shexslerdir. el arasinda onlara suka-lar deyilir (red: suka rus dilinde dishi it ferdine deyilir tercmesi gancig demekdir). polisler ganundan kenar emellerini esasen bu tiplerin eli ile gordururler. misal ucun... bolmeye getirilen vetendashlari esasen bu ganciglar doyurler. ki sonra vetendashin subutu olmasin ki meni polis vehshicesine doydu. hal hazirda ise (bu videodaki situasiyada) ganciglardan biri mitingde istifade olunur vetendashlara zorakilig edirler. bu sukalar bolmeye aparilan vetendashlardan toplanan pullara sherikdirler. sukalar esasen analarindan sudu kem emmish, ekser hallarda atalari bilinmeyen ve ya evvel idmanci olub idman karyerasinda bir poxa yaramayan golu guclu bashi bosh gedeler olan vetendashlardan eyni zamanda kecmishinde barigalig eden cib kesen bu gun ise polise ishlemek mugabilinde azadigda olan keslerden secilirler. sukalar hagginda elave melumat ucun polis idareleri ile elage saxlaya bilersiniz.
özündə cəmiyyətə dair müəyyən məsələləri kəskin, radikal şəkildə həll etməyə yönəluk çağırışlardır.
məsələn;
qloballaşan dünya vahid canlı orqanizmdir. bir əzanın xəstələnməsi bütün orqanizmə ziyan vuracaq.
həmişə demişəm, yenə də təkrar edirəm: başda amerika olmaqla, qərb dünyası müsəlman ölkələrində qanuni, demokratik, sivil rejimlərin qurulmasını, islam cəmiyyətlərinin ədalətlə idarə edilmələrini istəmir və buna planlı surətdə mane olur. bu məqsədlə, müsəlman dövlətlərində, ya qanunsuz hakimiyyətlərin formalaşmasını şəxsən təşkil edirlər, ya da belə rejimlərin yaranmasına susqunluqla rəvac verirlər. bir müddət sonra isə, demokratiya ixracı bəhanəsilə müsəlman dövlətlərinə müdaxilə edib var-yoxumuzu talayırlar. məqsəd: "mədəniyyətlər mübarizəsi"ndə (???!!!), "dinlərarası dialoq"da islam dininin gözdən salınmasıdır.
növbəti belə bir əməliyyatın iştirakçıları bizik--azərbaycanımızdır.
04 avqust 2003-cü ildən azərbaycanda qanunsuz hakimiyyətin formalaşdığını, ondan sonrakı bütün "seçkilər"in saxtalaşdırıldığını, bir qrup adamın hakimiyyəti qanunsuz yollarla ələ keçirib, qanunsuz yollarla və zorakılıqla əldə saxladığını amerikadan yaxşı bilən kimsə yoxdur. "26 sentyabr referendum şousu" da hakimiyyəti əbədiləşdirməyin növbəti addımıdır. rəsmi amerika və qərb susur. çünki işlərinə yarayır. halbuki, məhz onlar bilməmiş deyillər ki, bu gün azərbaycanda baş verənlər qorxulu və yoluxucu xəstəlik kimi vahid orqanizm olan qloballaşan dünyamız üçün təhlükəlidir. hanı siyasi və iqtisadi təzyiqlər, embarqolar? nəyi gözləyirlər? deməli, "qloballaşan dünya" dedikdə onlar yalnız xristian dünyasını nəzərdə tuturlar--"xristiyan birliyi"ni.
hədəf: islam birliyinə mane olmaq və islam dünyasını məhv etməkdir.
nicat xalqımızın özündədir. ona görə də, milli şuranın bu gün saat 15-ə təyin etdiyi mitinqə bir nəfər kimi qoşulub "monarxiya və talana yox !!!" demək lazımdır.
gəmini batmaqdaikən xilas etmək mümkündür, batdıqdan sonra yalnız meyidlər çıxarılır...(c) qurban məmmədov
i və iv imtahan qruplarında abiturientlərin 61%-dən çoxunun 200 bal toplaya bilmədiyi xəbər verilir. yoxlasan, çoxusunun smartfonu, internetə rahat girişi, facebook hesabı və s. var. siyasi sistem zay olanda texnoloji üstünlüklər insanları nəinki inkişaf etdirmir, əksinə, onları daha da geriyə ata bilir.
ana yasanın ölkənin üstün qanun olduğunu anlamaq və qəbul etmək üçün hüquqşünasların hazırlığında kant'ın fəlsəfəsinə üstünlük vermək gərəkdir. kant'ın fəlsəfəsi qədər hüququ içəridən (qıraq təsirlərə bağlamadan) anlada bilən başqa fəlsəfə yoxdur. bu yanaşmanın üstünlüklərini hüquq tələbələrinə izah etmədən, onlarda peşə bütövlüyünü yaratmaq çox çətin olacaq. hüquq tələbələrinə, hüquqdan öncə, gərəkli fəlsəfi biliklər verilməlidir. öncə kant!
'kiçik rəqəmlər qanunu' adlanan bir yanaşma var. çeşidli sahələrdə istifadə olunur - statistikada, demoqrafiyada, psixologiyada, sosiologiyada və s. bu yanaşmanı siyasətə tətbiq etsək, belə bir qanunauyğunluq yaranır:
siyasi səhnədə bir yer (iqtidar) açılan kimi, mütləq ona qarşı bir yer (müxalifət) açılır. çox çəkmir ki, onların ikisinə də qarşı olan daha bir yer açılır (vətəndaş cəmiyyəti). istənilən halda, siyasi səhnədə yerlərin sayı üçdən artıq ola bilmir.
ölkəmizdə siyasi səhnə qapalı olduğundan, yerlərin sayı üçə çata bilmədi. vətəndaş cəmiyyəti (sivil toplum) bizdə yaranmadı. üstəlik, nə iqtidar özünə yer aça bildi, nə müxalifət. ikisinin də yeri görünür. arabir baş verən yerdəyişmələr qapalı siyasi səhnədə yerləşmənin düzəlməsinə gətirib çıxara bilmədi. nəticədə, toplumun bütün sahələri iki böyük ritorik düşərgəyə bölündü - tərifləyənlər və tənqid edənlər. problem həm də ondadır ki, bu iki düşərgənin bir-birilə görüşməyə yeri (örnəyi, parlament) olmadı (yoxdur), ona görə də onların içində sağlam ortam yarana bilmədi. tərifləyənlərin arasında yaltaqlıq, tənqid edənlərin arasında söyüş daha çox özünə yer edə bildi. sistem problemidir, sistemi dəyişmək gərəkdir.
siyasətdə görüşlərdən qaçmaq olmaz - gedib sözünü deməlisən.
rusiya, türkiyə və iran arasında nə qədər çox ziddiyyət olarsa, bir o qədər azərbaycan üçün yaxşıdır, bu üç ölkə arasında ziddiyyətlər bizim xarici siyasət fürsətlərimizi artırır. bu ölkələrin yaxınlaşması, əksinə, xarici fürsətlərimizi azaldır (qapadır). ölkəmizin ölçüsünü və yerləşmisini nəzərə alsaq, xarici siyasət fürsətlərimizin azalması iç siyasətimizə də mənfi təsir göstərəsidir. bunu elə indi də aydın görmək olur.
konstitusiyanın 58-ci maddəsinin (birləşmək hüququ) 4-cü hissəsindən son cümlənin - "konstitusiyanı və qanunları pozan birliklərin fəaliyyətinə yalnız məhkəmə qaydasında xitam verilə bilər" - çıxarılması təklif olunur. niyə?! birləşmək hüququ - konstitusion hüquqdur. bu hüquq, hətta konstitusiyanın əleyhinə işlədildiyi hallarda konstitusionallığını itirmir. bu hüquqdan istifadə olunaraq yaradılmış birliklərin fəaliyyətinə qeyri-məhkəmə yoluyla xitam verilməsinə dair təklif konstitusiyanın kontekstinə uyğun deyil.
konstitusiyanın 49-cu maddəsində "hər kəsin başqaları ilə birlikdə müvafiq dövlət orqanlarını qabaqcadan xəbərdar etməklə" sözlərindən sonra "ictimai qaydanı və ya ictimai əxlaqı pozmamaq şərtilə" sözlərinin əlavə olunması təklif olunur. nə üçün?! ondan sonra gələn "dinc" sözü həmin mənanı verir axı. semantik qənaət prinsipini və terminoloji aydınlığı bu dərəcədə pozmağa nə gərək var? görünən odur ki, bu hökumətin bir tək siyasətə deyil, ümumən həyata baxışı belədir - "üstəgəl" (+) işarəsinə baxanda xaç görürlər.
(baxma: semantik qənaət prinsipi)
(baxma: terminoloji aydınlıq)
referenduma çıxarılmış düzəlişlərin arasında doğru olanı da var. örnəyi, bərabərlik hüququnun tərifində "milli" sözünün yerinə "etnik" sözünün yazılması təklifi. millətçiliklə bağlı çoxsaylı yazılarımdan xatırlaya bilərsiniz - "milli" sözü etnik mənşəyi deyil, dövlətə mənsubiyyəti bildirir. örnəyi, "milli ordu", "milli pul", milli məclis", "milliyət" (vətəndaşlıq). bu sözü etnik anlamda işlətmək doğru deyil. bərabərlik hüququnun tərifində "milli" sözünün yazılması kökündən yanlışdır. heç bir dövlətin başqa dövlətlərin vətəndaşlarına öz vətəndaşlarının hüquqlarına bərabər hüquq verməyə borcu yoxdur, ola da bilməz.
seçilmək hüququ yoxdur (məcazdan başqa bir nəsə deyil). niyə? çünki, hüquq öhdəlik doğurur. seçilmək hüququnun olduğunu iddia etmək, seçmək öhdəliyinin varlığını qəbul etməyi tələb edir. belə öhdəliksə yoxdur, ola da bilməz! burada söhbət ancaq namizəd olmaqdan gedə bilər. belə bir hüquq var, hərçənd, bu hüququn önəmli şərtləri olmalıdır. yəni, bu hüquq təbii deyil, hər kəsə aid oluna bilməz. namizəd olmaq - passiv seçki hüququdur.
referenduma çıxarılmış dəyişiklik təklifləri arasında beləsi də var:
insan ləyaqəti qorunur və ona hörmət edilir.
nə gərək var buna? bu, susaraq anlaşılması gərəkən dəyər deyilmi? niyə bunu ana yasaya yazası olduq? kantian/neokantian yanaşmasına görə, hüquq - etik minimumdur. yəni, hüquq etik qaydaların elə bir minimal toplusudur ki, onu dövlət məcburiyyətilə təmin etmək gərəkdir, yoxsa toplumda mənəvi dəyərlərin çöküşü baş verər. insan ləyaqətinin qorunduğunu qanunda yazmaq gərəyi - ölkədə ciddi ləyaqət probleminin etirafıdır. etiraf önəmlidir, amma yetərli deyil. problemin kökünü görmək vacibdir. sistem problemidir, sistemi dəyişmək gərəkdir.
konstitusiyaya dəyişikliklər layihəsinin leyhinə verilən şərhlərin arasında beləsini gördüm: "vitse-prezident institutu prezident fərmanlarının icrasına nəzarəti gücləndirmək üçün yaradılır". belə şeyləri necə düşünə bilirlər? haradan götürürlər? öz fərmanlarının icrasına nəzarət etməyə prezidentə nə mane olur? nə isə... konkret bununla bağlı nəsə yazmaq istəmirəm. sözümün canı başqadır.
anlaşılan odur ki, hökumətin tarix duyumu heç yoxdur. təsisat yaddaşının təsirinə önəm vermirlər. yaratmaq istədikləri vitse-prezident institutu sovetin köynəyindən çıxmış və hələ də rusiya'nın təsiri altında olan ölkəmiz üçün hansı riskləri yarada biləcəyini düşünmürlər.
vitse-prezidentliyi qorbaçov'un vaxtında yaratdılar. ssri'nin vitse-prezidenti qennadiy yanayev oldu. nəylə nəticələndi? yanayev qorbaçov'u devirməyə girişdi, qkçp'nin rəhbəri oldu. rusiya'da da, yeltsin'nin vaxtında, vitse-prezidentliyi qurmağa çalışdılar. rusiya'nın vitse-prezidenti aleksandr rutskoy oldu. nəylə nəticələndi? rutskoy yeltsin'i devirməyə girişdi. birinci halda ssri rəsmən dağıldı, ikinci halda parlamentin binasına tanklardan atəş açıldı. vitse-prezidentlik ləğv olundu. təsisat yaddaşının təsirini görməzdən gəlmək olmaz.
siyasi sistem özünün 'həbs olunmuş inkişaf' (arrested development) mərhələsinə çatdı. 90-lardan bu yana toplumu susdurmağa çalışdılar. nəticədə, özləri susdular. ölkənin əsas problemlərindən biri də budur - susan hökumət.
f. gülən'in kitablarına görə həbs xəbərlərini oxudum, yadıma düşdü. ilqar məmmədov'a həbsxanaya alman dilində l. tolstoy'un "hacı-murad" kitabını aparmışdıq, götürmədilər. səbəbini soruşduq, "radikal dini, vahabi ədəbiyyatıdır" dedilər. natiq cəfərli'nin sözü olmasın, "multfilm kimi dövlətdir".
qapalı siyasi sistemlərdə gerçək hakimiyyət qərarvericilərə pis xəbər gətirənlərin əlində olur. sistem problemidir, sistemi dəyişmək gərəkdir.
həbslərlə real'ı siyasi səhnədən silmək, gedişatdan çıxarmaq olmayacaq. iş elə gətirdi ki, daha doğrusu, biz işi elə qurduq ki, son üç il ərzində olmuş həbslərin nəticəsində (yan təsir olaraq) real ancaq böyüdü, gücləndi, dərinləşdi. buna necə nail olduq? öncə sağlam ortam yaratdıq - sərt üzvlük siyasəti, ortaq dəyərləri paylaşan kiçik qrup, qrupun içində tam funksional demokratiya (kolleqiallıq) və s. daha sonra, hekayə qurduq və onu ağıllı şəkildə yaydıq (hədəf qruplarımızı aydın seçdik və ancaq onlarla işlədik, diqqətimizi yayındırmadıq). radikal addımlar atmadıq, emosional qərarlar vermədik, təxribatlara getmədik, intriqalara girmədik, aramızı vurmağa çalışanlara üz vermədik. tələsmədik. təşkilatımızı şəxsiyyətlər üzərində deyil, dəyərlər və prinsiplər üzərində qurduq. özümüzü nə qəhrəmana çevirdik, nə də qurbana. real'ı çözə bilmədilər, çünki real'ın insanlardan ibarət olduğunu sandılar. real - hekayədir. hekayə varsa, hadisə də olacaq! respublika hadisəsi!
bu il tələbə adını qazanmış hər kəsi təbrik edirəm. icazənizlə, bir məsləhət verim: 'gərəkdən önəmə doğru' deyil, 'önəmdən gərəyə doğru' düşünün. bunun nə demək olduğunu soruşmayın. düşünün!
prezidentin 'elm haqqında qanun'u imzaladığını bildirən xəbəri oxudum, yadıma düşdü. bizdəki referendumlar və seçkilər eynən elmin təşkili kimidir - elmi işlərin müdafiələrində gerçək opponentlik olmur, rəyləri müdafiəyə çıxanın özünə yazdırırlar, o da dissertasiyanı kiməsə yazdırır, müdafiə zamanı ediləcək çıxışları öncədən razılaşdırırlar, sonda da yeyib-içmək olur (müdafiə edənin hesabına).
izahla şərhin arasında önəmli fərq var. izahı ancaq müəllif verə bilir. müəllifdən başqa hər kim fikir bildirirsə, buna izah deyil, şərh deyilir. indi bunu niyə yazdım?
referenduma çıxarılmış konstitusiya dəyişiklərinin müəllifi - prezident - heç nə demir, susur. deməli, bu dəyişikliklərin indiyədək heç bir izahı yoxdur. ancaq şərhlər var (o cümlədən, mən yazdıqlarım). prezident özü deməlidir (izah verməlidir) ki, nə üçün 7 illik müddəti, parlamenti buraxmaq, vitse-prezidentləri təyin etmək səlahiyyətlərini və s. istəyir. əslində, bunu xeyli öncədən etməliydi, dəyişikliklərin mətni elan olunana qədər.
müəllifin susması bir gumanı gücləndirir - dəyişikliklərin məqsədi hökumətlə xalq arasında deyil, hökumətin içində gedən proseslərə yönəlib. ona görə də, ölkədə referendum ovqatı yoxdur. nə xalqın marağı var bu işə, nə hökumətin. ortada yalnız mənasız kağız-kuğuz işləri var.
qanunvericilik – xüsusi biliklər, təcrübə, siyasi mənsubiyyət və məsuliyyət tələb edən işdir. bu işi yalnız xalqın seçdiyi milli məclis görə biləcək. referendumla qanunların qəbulu təcrübəsinə son qoyacağıq. referendumla ancaq siyasi qərarlar verilə biləcək.
real'ın siyasi proqram layihəsindən.
hakimiyyətin mənbəyi xalqdırsa (ki, tekstual anlamda elədir), onda xalqdan alınmış səlahiyyətlər ancaq xalqın özünə, ya da onun seçdiyi başqa bir quruma verilə (qaytarıla, təslim oluna) bilər. referenduma çıxarılmış dəyişikliklərə görə, prezident öz səlahiyyətlərinin bəzilərini (prezidentin öz seçiminə uyğun) vitse-prezidentlərə verə bilər. vitse-prezidentləri də özü təyin edir, kimsəylə məsləhətləşmədən, kimsənin razılığını almadan.
dəyişikliklərin mətni aydın deyil. bununla, əslində, hüquq normalarına aid önəmli tələblərdən biri - aydınlıq - pozulmuş olur. söhbət sözlərin lüğəti mənasından getmir, burada hər şey aydındır. kontekst aydın deyil, problem də budur. örnəyi, prezident fərman vermək səlahiyyətini vitse-prezidentə verə bilərmi? tekstual səviyyədə aydın deyil. yalnız mətnin özünə qalırsa, verə bilər. amma, hər zaman olduğu kimi, tekstdən böyük kontekst var. fərman - normativ-hüquqi aktdır, hamı üçün məcburi davranış qaydalarını yarada bilir. prezidentdə belə bir səlahiyyətin olması anlaşılır, çünki onu xalq seçir - prezident səlahiyyətlərini xalqdan alır. bəs, vitse-prezident nə haqla fərman verə biləcək (verməli olacaqsa)? heç bir haqla! vitse-prezidentlərin səlahiyyətləri xalqdan deyil, prezidentdən gələsidir. vitse-prezidentlərin xalq qarşısında heç bir məsuliyyəti olmayacaq. bu isə o deməkdir ki, vitse-prezidentlərə fərman vermək səlahiyyəti ötürülə bilməz.
referenduma çıxarılmış dəyişikliklərin tekstual səviyyədə aydın olmaması xeyli problem yaradacaq. konstitusiya məhkəməsi işin bu tərəfinə heç diqqət yetirmədi. belə bir diqqətsizlik bağışlanmazdır və gələcəkdə düzəldilə biləcəyinə ümid vermir.
p.s. kimsə sual verə bilər: "prezident fərman vermək səlahiyyətini vitse-prezidentə niyə versin ki?" problem də elə bu suala cavabın olmamasındadır. istəsə verər, istəməsə verməz. tekst mane olmur, kontekstə isə bu hökumət fikir verən deyil. konstitusiya məhkəməsi fikir verməliydii, amma vermədi.
demokratiyanın yaranması, ayaqda qalması və yeriməsi üçün bir sıra qeyri-demokratik qurumlara gərək var - polis, ordu, məhkəmə, maliyyə icra, elm, təhsil və s. bunların heç birisi demokratik deyil. amma onların düzgün çalışması toplumu demokratiyaya gətirib çıxara bilir. ölkəmizin əsas problemi odur ki, bu qurumların heç birisi bizdə düzgün çalışmır. ona görə də demokratik keçid alınmır. demokratiya nə məqsədddir, nə də nəticə. demokratiya - yan təsirdir. demokratiya heç yerdə demokratik yolla qurulmayıb.
abş konqressində keçirilmiş dinləmələrdə mənim siyahıdan çıxarılmağımla bağlı düşüncələrim.
1. ön söz.
onu deyim ki, mənim bu dinləmələrdən öncədən xəbərim olmayıb. toplantıya bir həftə qalmış mənə washington'dan yazdılar ki, belə bir dinləmə olacaq, oraya məni dəvət etmək istəyirlər. dedim, gələ bilməyəcəyəm, yol uzaq, həvəs yox, pul da az. dedilər ki, problem deyil, bütün xərcləri dəvət edən tərəf ödəyə bilər. dedim axı, cəmi bir həftə qalıb, necə çatdıracaqsınız. onu da həll edə biləcəklərini dedilər. nə isə, passportumu istədilər, şəklini göndərdim. üstündən iki, ya üç gün keçəndən sonra yazdılar ki, bəs abş'ın bakı'dakı səfirliyi qurban bayramı'na görə işləmir, ona görə vizanı almağa vaxt qalmır. skype'la qoşulmağı təklif etdilər, razılaşdım.
açığı, "konqressdə dinləmə" adıyla toplantıya qatılmaqda həvəssizliyimin başqa, daha önəmli səbəbi vardı. xatırlayırsınızsa, 2013-cü ildə, prezident seçkiləri zamanı, real'dan məni, milli şura'dan da eldar namazov'u dəvət etmişdilər konqressin helsinki komissiyasına. dəvətdə "dinləmə" yazılmışdı, biz də dinləmə adıyla oraya getdik. tədbirə bir gün qalmış helsinki komissiyasının aparat işçiləri məni şam yeməyinə dəvət etdilər. gözəl insanlar, xoş ovqat, rahat ortam. amma! söhbət heç yaxşı olmadı. komissiyanın aparat işçiləri məndən üzr istəyərək dedilər ki, sabahki tədbir dinləmə yox, brifinq olacaq. yəni, heç bir koqressmen gəlməcəyək, özünüz danışacaqsınız. həvəsim elə öldü ki (həvəs mənim üçün çox önəmlidir). o boyda yolu gəl, sonra da sənə desinlər ki, bəs sözünüzü eşidən olmayacaq. anladım, elə özləri də mənə ipucu vermişdi ki, bizim hökumət, oradakı lobbistləri vasitəsilə konqressmenlərə təsir edib, onlar da tədbirin statusunu endiriblər. toplantıya gələndə, amerikan konqressmenlərinin yerinə bizim deputatları gördüm (səməd seyidov, asim mollazadə və s.). nə isə, videosunu görmüsünüz, youtube'da var. orada həvəssiz danışmağımı xatırlayırsınız? səbəbi bu idi. nə isə. qayıdaq bu dəfəki tədbirə.
bu dəfə mənim dəvətimi təşkil edən dostlardan bir neçə dəfə soruşdum: "dədiq dinləmədir, yoxsa, keçən dəfəki kimi, yenə axırda brifinqə endirəcəklər?" dinləmə yerinə brifinq olacaqsa, qatılmayacağımı dedim. məni inandırdılar ki, dinləmə olacaq. odur ki, skype'la qoşulmağa razılaşdım. məndən çıxışımın mətnini istədilər. dedilər ki, maksimum 800 söz olmalıdır (təxminən 5 dəqiqəlik çıxış). bu qədər problemi 800 sözün içinə necə yerləşdirəsən? nə isə, yazdım, 1600-dan çox söz alındı. dedilər, problem deyil, göndər, mətni burada yayarıq, amma sən çıxışında ancaq 800 sözün içində danışmalı olacaqsan. razılaşdım.
dinləmələrə bir gün qalmış, bakı vaxtıyla gecə idi, mənə yazdılar ki, bəs, alınmır, məni siyahıdan çıxarıblar. səbəbini soruşdum, dedilər ki, bəs kimlərsə konqressmenlərə mənim üç il bundan öncə yazdığım "xocalı statusu"mdan xəbər verib. hər şey mənə aydın oldu. bir şeyi öyrənmək istədim - konressmenlərə bunu konkret kim(lər) göndərib. cavab ala bilmədim. adamlar məndən incidi. dedilər ki, onlar mənə güvənirdi, mənsə onları pis vəziyyətdə qoydum və s. işin emosional tərəfilə bağlı nəsə demədim, amma məsələni izah edə biləcəyimi yazdım (çünki, bilirəm axı, sözlərimi təhrif edilmiş, kontekstdən çıxarılmış, üstəlik içinə yalan qatılmış şəkildə göndəriblər). izahımı istəmədilər. dedilər ki, qərar qəbul olunub. konqressmenlər tədbirin pozula biləcəyini ehtimal edərək belə qərar veriblər. çünki, oraya jurnalistlər gələcək, erməni təşkilatlarından qatılanlar da ola bilər. yəni, guman üzərində verilmiş bir qərar oldu. dedilər ki, ermənilər, ya da jurnalistlər tədbirin başında, ya da ortasında mənim iştirakıma qarşı etiraz edə bilərlər, bu da dinləminin gedişatını poza bilər.
2. "donos söhbəti".
sosial şəbəkələrdə bu söhbəti elə böyütdülər ki, əsas məsələ qaldı qıraqda. "donos" deyəndə kimin yadına nəyin düşdüyünü bilmirəm, amma mənə qarşı konqressmenlərə xəbərçiliyin olduğunu dəqiq bilirəm. yuxarıda yazdığım kimi, ən son anda - dinləmələrə bir gün qalmış - məni siyahıdan çıxardılar. hərçənd, ona qədər hər şey yaxşı gedirdi. birbaşa yazışdığım adamlardan xəbərçiliyin haradan gəldiyini öyrənə bilmədim. çox guman ki, onlar da bilmir. başqa çevrələrdən soruşdum.
mənə iki ünvan dedilər - anca (amerikanın milli erməni komitəsi) və congressional azerbaijani caucus (abş konressində azərbaycanla dostluq və əmkdaşlıq qrupu, belə deyək). birincilərlə hər şey aydındır - amerikadakı daşnaklardır. ikincilərsə, bizim hökumətin pulu, ya da başqa təklifləri hesabına ələ alınmış konqressmenlərdir. ikincilər heç də pis anlama gəlmir. amerika üçün normal lobbi işləridir. bu iki qurumun ofislərindən dinləmədə iştirak edən, ya da etməli olan konqressmenlərin elektron ünvanlarına mənim iştirakıma qarşı məktubların yazıldığını dedilər mənə. sübut edə bilmirəm, mənə deyilənləri yazıram.
hər halda, "donos"un bizim sosial şəbəkələrdə yazışan gənclərdən göndərilmədiyi aydındır. mən onları günahlandırmıram. əksinə, siyahıdan çıxarılmağımla bağlı özlərinin tərcümə yazışmalarını göstərmələri mənə gülməli gəldi. haraya soxursunuz özünüzü? cem yılmaz'ın sözü olmasın, "cia sizin boklu hesabınızı ne yapsın?" üstəlik, "homofobiya söhbəti"nin heç yeri deyil. özünüzdən uydurmayın.
məsələ başqadır - daha böyükdür və siyasidir. məqsəd məni və mənim qismimdə real'ı vurmaqdır, beynəlxalq əlaqələrimizi kəsməkdir, bizi hər yerdə aşağılamaqdır, nüfuzdan salmaqdır və s. "xocalı statusum"la bağlı prezident administrasiyasının yüksək vəzifəli şəxsi abş'ın o vaxtki səfir müavininə demişdi: "siz ilqar məmmədov'un buraxılmasını xahiş edirsiniz, amma baxın, görün, ilqar məmmədov'un müavini (məni deyir) nəylə məşğuldur - qonşu dövlətin prezidentini öldürməyə çağırışlar yayır". abş səfirliyi iki ildən artıq məni danışdırmadı, heç yerə dəvət etmədi - hamısı da bu söhbətlərə görə oldu. son zamanlar buz əriməyə başladı, bir-iki dəfə görüşdük, danışdıq. indi də konqressdə belə hoqqa çıxardılar. məlum məsələdir.
biz çox şeyi bilmirik, amma hər şeyi yaxşı anlayırıq. adamı yandıran da odur ki, bu siyasi qarşıdurmanın içində kimlərsə, tamamilə əlaqəsiz adamlar, yalnız özlərinə məlum olan səbəblərdən bizə (real'a) və konkret mənə qarşı çeşidli uydurmalar, böhtanlar yayırlar.. o qədərdir ki, eləsi. bir tək buradakıları demirəm, aralarında avropanın çeşidli ölkələrində saxta sığınacaq almışlar da çoxdur. nələr yazmırlar ki? "erkin faşistdir", "erkin irqçidir", "erkin ksenofobdur" və s. o qədər yazır və deyirlər ki, adamın lap "təki bütün faşistlər elə mənim kimi olsun" deməyi gəlir. bəsdirin də! adam olun! indi də təzə söhbət açıblar - "erkin homofubdur". işimiz var.
p.s. "homofob söhbəti"lə bağlı sonra ayrıca yazaram. burada mövzuları qarışdırmaq istəmirəm.
Notice: Undefined variable: user_id in /var/www/soz6/sds-themes/vengeful-light/profile.php on line 1336
blok - başlıqlarını gizlət
Notice: Undefined variable: user_id in /var/www/soz6/sds-themes/vengeful-light/profile.php on line 1343