memoirs of a geisha

eger yaşamaqdan yorulmuş, heyattan bir qeder sıxılmışsanız bu kitabı oxumağın tam zamanıdır..
bir geyşanın anıları ile eslinde heyatdan yorulmanın ne demek olduğunu anlayacaq, sxıldığınız heyatdan ferqli ve derin bir medeniyyetin yuvası olan yaponiyaya xeyali seyahet etmiş olacaqsız. belke de bu romandan sonra seyahet etmek istediyiniz şeherlerin siyahısına kyotonu da elave edeceksiz..
bir avtobiyografiyadır. keçen esrin evvellerinde yaponiyanın kyoto şeherinin gion bölgesinde yaşamış bir geishanın heyat hekayesini öz dili ile anlatır. bizlerin eslinde heyata, hadiselere ve şexslere mühakime gözüyle baxdığımızın bir sübutudur bu eser. geyşaların bir fahişeden artıq olmadığını (burada meqsedim müqayise ederek fahişeleri alçaltmaq deyil, onlara qarşı da mühakime xarakterkli düşüncelerimiz kifayet qeder boldu ki bu ayrı bir mövzunun yazısıdır) düşünürsüzse insanlıq namine alın oxuyun. ve kitab içinde bir geyşanın bu sözlerine haqq vermiş olacaqsız belke de " biz xoşbext olmaq üçün deyil, başqa çaremiz olmadığı üçüm geyşa oluruq"..
hadiseler chiyonun uşaqlığından yavaş, her detalı qeyd etmek istercesine başlayıb süretlenir ve bir anda yaşlılığı ile sona çatır. tesvirler, xüsusen geyşaların geyindiyi kimano tesvirleri, geyşa olmağın her detalı ince ince işlenmişdir romanda. tesvirlerle yanaşı romanda meni iki şey tesirlendirmişdir. ilki eserin baş qehramanı chiyonun (geyşa adı nitta sayuri) özünemexsus düşünce terzi ve hadiselerle tebiet ve ya önceden baş vermişler arasındaki xeyali benzetme qurması, digeri ise tale mefhumu. doğurdandamı insanın taleyi heyatını bu qeder deyişme gücüne qabildir ve bizler önceden çekilmiş feqet enişini çıxşını özümüzün teyin etdiyi yol üzerinde hereket edirik..? mence bunu bir düşünmeye deyer..
eser bir yandan da kognitiv yaşam felsefesine vurğu edir, anlam..he, ne üçün yaşayırıq, eger etrafımızda bir tek sevdıyımız olmasa heyat ferqli anlam qazanmayacaqmı? bunun timsalında hele uşaq iken ailesinden qoparılmış (maddi deyer qarşılığında alınmış) ve tanımadığı bir yerde tanımadığı kimseler içinde bambaşqa bir aleme terk edilmiş chiyonun heyatını anlamlandırma cehdlerine şahid oluruq, ve elbette ki bolca gender münasibetleri..qadınları kişilerin eylence vasitesi olaraq gören bir sistem, açıq artırma ile satılan bekaret, geyşa olmanın cinsel yönleri ve s..
axıcı, xüsusile qadınların severek oxuyacağına inandığım, buruq bir dad buraxan ve sevilenler siyahısında olan bir eser..

amerika vətəndaş müharibəsi

eyni zamanda ayrılıq savaşı kimi ifade edilen müharibedir..margaret mitchellin gone with the wind eserinin de sujet xetlerinden biridir..yazar eserde qadınlığı, eşqi, tebeqeleşmeni ve savaşı bir yerde harmanlayaraq verdiyi üçün eser boyunca siz de arxa cebhede ve müharibenin yarada bileceyi bütün fesadlar içinde ayrılıq savaşının içinde olacaqsız..mövqeyiniz ise güneyde-georgiadadır. elbette ki bir edebi eser olduğu üçün tebiidir ki yazar xeyal gücünü qatsın amma men müharibe anlamında şişirdilmiş ve ya yeterince ehemiyyet verilmemiş sehnelerle qarşılaşmadım.. bir müharibenin gedişatını ve sivil heyata tesirini bir qadının heyatı ile birleşdirerek tesvir eden, xüsusile qadınlar terefinden oxunmağa deyer bir romandır..

güldürən qəribə yuxular

az önce meni dehşet içinde oyandırmışdır -* demeli görürem ki sözlüye ne ise yazarken sehven anamın ad gününde çekilmiş videonun linkini yapıştırmışam entryiye amma xeberim yoxdu, 1 günden sonra sözlüyü açıb baxıram ki her kes lilyden ve onun ailesinden danışır..qasım bey yazır ki terbiyeli qıza oxşuyur deyesen camaatdandı -* anamın, atamın, videodakı her sehne adına ayrı bir başlıq açılıb. dehşetle yazılanlara baxırdım ki bir de gördüm yazarlardan biri anam haqqında ele salma meqsedli bir şey yazıb, sonra bir digeri, sonra bir çoxu.. o yazarların adını diqqetle yaddaşıma qazıdıqdan ve intiqam xeyalları qurduqdan sonra elim titreye titreye timidusu axtarıram saytta..bir yandan da planlaşdırıram ona deyim ki videodaki menim ailem deyil dostumun ailesidi -* amma ne hikmetdirse tapa bilmirem mesaj yazma butonunu :d bele bir gerginlik içinde oyanmışam..

city lights

eyni zamanda hem komediya, hem dram, hem de romantik mezmunda olan bir film..chaplini az da olsa tanıyanlar beleddirler sadece gülmek için mövcud deyil onun eserleri, elece de şeher işıqları..izlenen zaman heyran buraxır 85 il evvelki aktyor ve aktrisaların qabiliyyetleri. ve tebi ki bütün o arxaplan. filmdeki chaplinin görmeyen satıcı qızdan ona sanki zengin biriymiş kimi gül almağını hissetdirme sehnesi yeniden ve yeniden tam 342 defe çekilib (zehnim meni yanıltmırsa). film 3 ile çekilib ki bu zaman dilimi o dövrde bir film çekimi üçün olduqca uzun bir müddet olmuşdur. budur o klassik ve gözel eserin arxasında duran -böyük zehmet, yaradıcılıq ve qabiliyyet..
filmin adında işıq kelimesinin keçmesi sizce tesadüftürmü? görmeyen gözlelerle bir bağlantısı yoxdur bu işıqların? mence bu edilen bir benzetmedir..chaplinin bütün o duyğu düşünce ve hereketleri görmeyen o qızcığaz üçün ışiqdan başqası deyil...

emily bronte

xix esrde yaşamış ingilis qadın yazar. bronte bacılarından ortancası olmuşdur. dindar bir ailede dünyaya gelmiş, heyatını atasının keşiş olduğu kilseye ve mezarlığa bitişik bir evde keçirmişdir. uşaq yaşlarındayken anası ölür altı (yanılmıramsa) bacı qardaşa bibileri baxır..sonradan bir bacıları ve bir qardaşları da vefat edir. deye bilerem ki xestelikli bir ailede dünyaya gelmişdir. aile ferdlerinin hamısı genc yaşda ölübler ele emily özü de 39 yaşında tek romanı olan uğultulu teperleri (bax: wuthering heights)) yazdıqdan bir ya da iki il sonra vefat edib. ingilterenin izdihamlı yaşayış yerlerinden uzaq sakit, qesvetli ve intensiv dini tehsil altında böyüyüb. esasen atasının keşiş olmasından ötürü sadece din oriyentasiyalı telim görme şansı olub. bu sebeble emilynin romanı üçün materialları bele bir heyat terzinden ve sadece din yönlü tehsilden aldğını qeyd etmek teeccüb doğurur. her yadda qalan eserin yazarı kimi emily bronte da yaxşı bir müşahideçi olmuşdur, bununla beraber onun ucsuz bucaqsız xeyal gücüne de heyretle şahid olmamaq elde deyil. bu yazar heqiqetden de hem coğrafi hem de zaman baxımından sınırlı heyatı içinde xeyal gücünü inkişaf etdirmeyi bacarmışdır. eks halda dünyada en çox oxunanlar siyahısında bir romanın yazarı ola bilmezdi.
yazarlığa şeir ile başlayıb. üç bacı da ((bax: charlotte bronte), emily bronte ve (baxma: anne bronte)) birbirilerinde xebersiz şeirler yazarmış. bir gün en böyük qız charlotte emilynin gizlediyi şeir defterini tapır ve sonra üç bacı da bir birilerinin şeir yazdığından xeberdar olurlar. o zamalar ictimai basqıdan qaynaqlı olsa gerek şeirlerini üç oğlan adı ile toplayıb neşr etdirirler. kitabın neşri zehmetli olsa ve baha başa gelse de sadece iki eded satıla bilib..texminen bir esir sonra heqiqi anlamda keşv edile bilib bu kitab. daha sonra bu bacılardan üçü de bir roman yazır. emilynin terzi diger iki bacıdan keskin ferqlidir. diger iki bacının romanındakı qadın qehremanlar ağırbaşlı ve yumuşaqxasiyyetli olsa da emilynin catherini deli dolu bir xarakterdir. eser de o dövrün ictimai normlarına, dini düşünce terzine uyğun düşmediyi üçün cemiyyet, xüsusile din adamları terefinden keskin tenqidlere meruz qalmıştır. hetta o derece ki emily eserin girişinde üzrxahlıq etmiş terzde bir önsöz yazmışdır.
emily eserin neşrinden bir ya da iki il sonra veremden vefat edir, charlottenin sözlerine göre son anlarında bele hekimin baxmağına izin vermeyib, fiziki olaraq çökmüş olsa da ruhen ve zehni olaraq olduqca sağlam bir veziyyetde veda edib heyata...

wuthering heights

parçalı buludlu, fırtına yağışı dadında viktorian dövrü bir ingilis romanıdır. emily brontedur yazarı. yazdığı tek roman olması ile teqdir edek ki heyatla bağlı bütün müşahidelerini daxil etmek istemişdir eserine..payızın sonlarına doğru, bozun çalarları sema altında oxunacaq romandır..hadiselerin keçdiyi yer sadece iki mülkiyyeti (ev) ehate etse de roman texminen 40 ile yayılmıştır, feqet ister xarakterler isterse de hadiseler birbirine hörümcek toru qeder bağlıdır..eşq hekayesi deyirler bu eser üçün mene göre deyil. daha çox ezilmiş bir insanın hekayesidir bu..belke de sadece sevginin narinliğine o qoxunc intiqam hissini yaraşdırmadığum üçün eşq hekayesi deye bilmirem yaşanmışlara..yabani bir sevgidir bu yıxıb dağıdan, özünü ve ertafındakıları mehv eden..çünki bu sevgini yaradanlar da yabani insanlardır. emily brontu teqdir etdıyım nöqte de budur. eşqin her zaman behs edilen yumuşaq üzünden deyil deli dolu, acımasız, coşqulu terefinden behs etmişdir..bu qeder acımasız bir sevgi var mı onu bilmirem amma etrafın insanı bu qeder qeddar hala getireceyi heyata bir qeder diqqetle baxan her kese melumdur..heathcliffdir bu, uşaq iken hareton earnshow terefinden liverpool küçelerinden birinde atılmış olaraq görüb evine getirdiyi yaraşıqlı sayılmayacaq qeder kobud yaradılışda biri..ve sevginin diger ucu ise zengin ve medeni bir ailede böyümüş catherine earnshow.. genleri ve yaşam terzleri arasında bariz ferqler olsa da gel gör ki catherine de heathcliff qeder ipe sapa yatmayan, en az bir oğlan uşağı qeder çölde bayırda dolaşmağı seven bir qızdır..budur onları bir birine bağlayan. pozitiv deyilmeyecek qeder kobud, negativ de deyilmeyecek qeder semimi bir enerji..sadece bir birilerine melum olan o spesifik duyğular..iki nesil arasında keçen eser esas qehremanlar ve onların uşaqlarından behs edir..emily brontenin yaşam terzini görmek mümkündür romanda, düzenlikler, kiçik külekli teperler, az insanla derin yaşanmışlıqlar, mezarlıq ve kilse...beli texminen bütün heyatını mezarlığa bitişik bir qaranlıq evde keçirmiş bir yazarın elinden çıxmış, tam da onun terzi olan bir eserdir..incil, xortlaqlar kimi mefhumlar da tebii ki yazarın xeyalında yerini almalı idi ve belece esere de keçmişdir..çoxunun sonunu beyenmediyi, menim üçün ise eserin il yarısından daha maraqlı ve insanı rahatladan feqet 3 alma düşmüş qeder xoşbextlikle bitmeyen bir sonu var romanın.. esasnında 3 almanın düşmesini gözlemeyecek qeder de böyüdük artıq o da var....