sözaltı günlük

tətil günlərindən biri, saat 9:52. uzanıb pizza yeyərək kinoya baxmaq istərdim, amma yazmam gereken paper üçün literatür oxuması edirəm. mövzunu "madness as social deviance: interactionist approach" olaraq seçmişəm. bugün osmanlıda dəlilik haqqında oxumam bitdi. sonra foucault-madness and civilizationa keçim dedim, dilindən çox şey başa düşmədiyim üçün yarıda buraxdım. indi də "madness- a brief history" oxuyuram, pis getmir. sonra yəqin goffman- asyluma keçib, başqa 1-2 məqalə oxuması ilə bitirərəm. deadline 12-dir. hələ vaxta var biraz yəni. sabah da karşıyaka mezarında 68 hərəkəti liderlərinin anması var, yəqin ora qatılaram. nəysə, gedim kantindən 3ü 1 arada alıb davam edim.

edit: 9 may, 2022. paradiqmanı dəyişmə qərarı alaraq mental xəstəlikləri marksist perspektifdən ələ almaq istəyirəm. planlar yenidən çizildi, təzə oxuma planları quruldu. 3 gün vaxt var.

edit2: 12 may, sat 01:03. bitdi. atıram bura linki istəyən olsa oxuyar. link

ən nifrət edilən insan tipi

yenə tələbə yoldaşlarımdan örnek verəcəm.
(baxma: semestr boyu itirib-axtarmayan, imtahandan 2 gün əvvəl kanka notun var mı deyən insan tipi)

mən not istəyən birini, ya da konunu anlatmağımı istəyən birini rədd edəcək biri deyiləm; zatən yaxın çevrəmə də lazım olanda not verirəm dərs anlatıram, onlar da mənim ehtiyacım olanda mənə verirlər. amma il boyu görüb salam vermirsən, üzümə baxıb keçirsən, amma imtahandan əvvəl kanka numarası çekirsensə kusura bakma amma heç nə verməm. hələ keçən dəfə imtahana 15 dəqiqə qalıb, çıxmışam kantin önündə sigara içirəm, gəlib sarıldı: "lucifercimmm, sana 3 gün önce yapışmam gerekiyodu ama geçti artık. bana x konusunu 2 cümleyle özetleyebilir misin" dedi. mən də 2 cümləylə özetleyemem sorry dedim getdim. bir də elə sinsice edirlər ki, anlatasım vardısa da anlatmam.

bakı avropa liseyi

orta-yüksək və orta sinif təbəqələri ailələrin uşaqlarının təhsil aldığı lisey.

liseyin görünən uğurlarının səbəbini təkcə ekonomik sərmayədə axtarmaq düzgün olmaz; bakı avropa liseyinin şagirdlərinin anotomiyasını etmək üçün bourdieunun cultural və social sərmayə növlərindən istifadə etmək olar. qısaca, sosial sərmayə fərdin sahib olduğu networklar, tanıdığı insanlardır. hər tanıdığın insan da sosial sərmayəyə aid etmək olmaz. hər hansı bir şeyi elətdirə bilmə, xaişini və ya dediyini yerinə yetirmə potensialı olan insan networku. sosial sərmayədə, nəyi bildiyin deyil, kimi bildiyin önəmlidir. cultural sərmayə isə daha kapsamlıdır: istifadə etdiyin dil üslubu, nəzakət qaydalarından istifadə edib-etməmən, oxuduğun kitab janrları, hobbilərin, tutduğun futbol komandası, izlədiyin film növləri, sevdiyin rejissorlardan tutmuş kültürel həyatda edindiyin zehni və davranış növlərini ələ alır.

direktoru zülfiyyə veysova böyük şarlatanlardandır. çıxışlarında liseyin cəmiyyətdə yeniliklər apardığını deyir. halbuki başdan ayağa yalandır. etdiyi şey sosial sinifin və habitusun * ekonomik sərmayə ilə bərabər cultural, social və simvolik sərmayəni də kapsayan sinif tanımı yenidən istehsalından başqa bir şey deyil. işçi ailəsində doğulan, sovetskinin küçələrində dilənən insanların məktəbə girişi ən başdan tələb olunan imtahan ilə qadağan edilir. məktəbə başlamaq üçün belə ailəndən gələn "düzgün" sərmayənin olması lazımdır. bu ekonomik sərmayə deyil, liseydə təhsil ödənişsizdir. ailənin təhsilə müsbət və iş-mərkəzli baxışı, yeniliklərə açıq olması, dijital vasitələrlə təmin etmə bacarığı tələb olunur. bunlarla təmin oluna bilməsən kəsrlərin artacaq və məktəbdən qovulacaqsan.

ağ şəhərdə yeni binaya köçdükdən sonra bərabərsizliklərin artışına nəqliyyat faktoru da əlavə edildi. ağ şəhərdə mənzil qiymətlərinin baha olması səbəbiylə orada qalanların əksəriyyəti orta-yüksək sinif təbəqələridir. ağ şəhərin şəhərin sıxlıq təşkil edən bölgələrindən uzaq olması gediş-gəlişi çətinləşdirir. maşını olan, hər səhər övladını maşınla məktəbə gətirə bilmə şəraitləri olanlar üçün bu çətinlik nisbətən azalsa da, avtobusla gələnlər üçün aradan qalxmır.

direktor zülfiyyə rəsulova bütün vəchləriylə "modern ilhamçılar" sinifi yaratmağa təşəbbüs göstərir. vətənini sevən, qarabağ azərbaycandır şüarlarıyla gəzən, bayrağını, himnini sevən, azərbaycanlı olmasıyla qürur duyan və həmçinin irəli səviyyədə ingilis dili bilən, informasiya texnologiyaları üzrə yüksək biliyə sahib, intellektual gənclər bu tanımlama altına girə bilər.

vəlhasılkəlam, bakı avropa liseyi sinif sisteminin yenidən istehsalında orta sinif təbəqəsi üçün yaradılmış məktəbdir.

sözaltı günlük

bu gün, yəqin ki, bu həftə kitabxanada sabahlayacağım 4-cü gün olacaq. digər günlərdə də 4 saatlıq yuxuyla ayaqda qalmağa çalışmışam. sabaki imtahanı da uğurla versəm 2 gün yatacağam -*

bugün də yuxusuzluq və həyəcandan imtahanda sualı tam oxumamışam və "pick three out of 7" yazısını oxumayaraq 7 sualdan 3-nü cavablamaq yerinə 7-ni də cavablamışam. mən də yazıram yazıram bitmir; dərsin sonuna 5 dəqiqə qalmış mən hələ yazıram amma sinifdə təkcə mən qalmışam. mən də deyirəm nə əccəb bunlar tez çıxdı, ya bilmədiklərindən boş bıraxdılar dedim ya da həqiqətən qısa və öz yazdılar. çıxanda uşaqlardan soruşuram, dedilər ki 3-nü seçmək lazım imiş.... nəysə.

sabahki imtahanı istədiyim kimi yaza bilsəm təkcə.

edit: istədiyim kimi keçdi

ən nifrət edilən insan tipi

qrup yoldaşlarımın 90%-i.
başlığın adına uyğun olaraq bunları ideal tiplərə ayırmağa çalışacağam.

(baxma: özünü obyektiv elm adamı zənn edən liberal tələbə)
disiplindən disiplinə dəyişir, amma sosiologiya sahəsində "bütün fikirlərə bərabər məsafədə olmalıyam, obyektiv olmalıyam və ideologiyanın yanlış bilincinə qapılmamalıyam" illuziyasında olan biri mütləq vardır. əsasən pozitivist metodologiyanı mənimsəyər, "we should be open to all kind of ideas and approaches" deyib dolaşar. bizim sinifdə də belə gerizekalı var. epistemolojik olaraq obyektivliyin mümkün olmadığını, humanitar elmlərdə bunun mümkünlüyünün ümumiyyətlə olmadığını dərk etməz. genelde bu tiplər "bərabərsizlik"ləri "təbəqələşmə" olaraq adlandırar, status-quonu saxlamağa çabalayar.

(baxma: dərsə qulaq asmayıb müəllimin gözünə girmək üçün dərsdə müəllimə dəxlisiz sual verən tələbə)
aralarında ən nifrət etdiyim tip budur. əsas məqsədi dərsi qaynatmaq, vaxt keçsin deyə ara qızışdırmaq deyil, məqsədi müəllimin bunun varlığını hiss etməsidir. müəllim mövzu izah edən vaxtı, teorinin tam dərinləşən nöqtəsində əl qaldırıb: "professor, it's not about the lesson, but i wonder about your passion. i recently reviewed your cv and that was amazingg ahahha" dedi keçən dəfə.... hələ tənəffüsdə də, müəlliməylə selfie çəkdirir, lövhəyə "i love you xxxx teacher" yazır. eləbil ibtidai 4-cü sinifdəyik. hələ keçən dəfə fəlsəfə dərsində mövzu dekartdı, əl qaldırıb kant haqqında sual soruşur. yəni dəxlisiz yerə ha, kantın bura heç aidiyyatı yoxdu. tamam bildik, 10-cu sinifdə məktəbdə fəlsəfə tarixi dərsi görmüsüz ordan kantın əxlaqına dair 1-2 şey bilirsən bravo. soruşsan kantın ontologiyasına dair heçnə deyə bilməz. tək məqsəd müəllimə özünü göstərmək.

türk solçuları

türk solçuları deyərək ümumiləşdirmənin, türk versus ingilis, alman mühiti şəklində süni ayrım yaratmağın tərəfdarı deyiləm. içlərində che guevera romantizmi etməkdən öteyə keçə bilməyən, milliyətçilik ilə sosializmi birləşdirən solçular vardır, bunu inkar etmək olmaz. amma əgər söhbət nəzəri və praktiki marksizm, leninizm, internasionalizmdən gedirsə, mənim birəbir söhbət etdiyim n qədər dəhşət donanımlı solçu var.

stalinist, che guevera romantisti, materializmlə əlaqəsi olmayıb idealist olan solçular da çoxdur. onlara yaxın durmağı mən də məsləhət görmürəm.

yuxarıdakı düşüncəyə qatılmama səbəbim süni bir "türk solçusu" imajı yaradıb, etnik və linquistik ayrım ilə intellektual ayrımı qarışdırmaqdır.

bu cür ayrımlara getmədən, özünüz nəzəri marksizmi yaxşı öyrənsəniz hansı sol örgütün praktikalarının marksizmə daha yaxın olduğunu görə bilərsiniz.

tanım: ümumiləşdirilə bilməyəcək qədər heterojen olan sol siyasətə meyilli insan toplumu.

fəlsəfə dərsindən çıxandan sonra gələn mən heç nə bilmirəm hissi

bunu sokratik mənada yox, amma hələ oxunası və öyrəniləsi çox şey var və mən bilmirəm anlamında gələn hissdir. hələ müəllim deleuzeci olarsa, qatdığı deleuze yorumlarıyla insanın ağlını qarışdıran bir dərs keçir.

bu gün sinif yoldaşlarımdan biri əl qaldırıb müəllimdən soruşdu ki,
"if we don't get answers in philosophy, what is point of studying philosophy?"
mən də bir diyalektçi * guya da :d olaraq cavab vermə zəruriyyəti hiss edib əl qaldırıb dedim ki,
"the point of philosophy is understanding the world by changing it and changing the world by interpreting the world".

müəllim hegelian şərhlə dediyimə dəstəklədi və şərhləri o qədər kapsamlı idi ki, dedim ki mən hələ diyalektik nədi bilmirəm :d

səni sevirəmə alternativ cavablar

alternativ cavab ifadəsi "sevgiyə qarşılıq verməyi" predetermined olaraq qəbul edir. sevgiyə sevgiylə qarşılıq vermək münasibətin özəl anlarından biridir və sevgiyə verilən hər cür qarşılıq, cavab bir-birinə alternativdir.

sevginin iade edildiyi anı jacques lacan "le moment sublime de l'amour" deyə ifadə edirdi. birinin məni sevdiyini düşünürəmsə və mənim özəlliklərimdə onun sevgisinə səbəb olacaq bir şey tapmıramsa (gözələm, zənginəm, ağıllıyam, sosial çevrəm genişdir, statusum var və s. -əslində sadəcə sosial olaraq pozitiv özəlliklər yox, məsələn bir cinayətkar olmaq, ya da aşırı tip adlandırılan fetişist, sosial sapmış olmaq da səbəb ola bilər) zorunlu olaraq mən də onu sevəcəm. amma səbəb tapsam, ya sevgisinə qarşılıq verməyəcəm, ya da özümü sevməyimə şərait yaratdığı ölçüdə sevəcəm.

ən nifrət edilən insan tipi

dərsdə müəllimənin gözünə girmək üçün hərşeyi edən tələbə tipi.
online dərslərdə görürdüm, dərslə əlaqəli olmayan, müəllimənin şəxsi ilə əlaqəli suallar soruşurdu. böyük danışmayım, amma soyut düşünmə qabiliyyəti də azdır. dərslərdə də çox uğurlu olduğunu demək olmaz. amma elə göstərir ki özünü, sinifin ən gözde insanı budur eləbil. 1. semesterdə də sevmirdim bunu, kitabxanada qarşılaşanda falan qaçırdım görməsin deyə. dünən 1. semesterdəki müəllimənin ilk dəfə canlı dərsi oldu. amfidə mənim arxamda oturub. müəllimənin mimiklərində 0.1% dəyişiklik olduğunda qəhqəhə atırdı. break zamanı çıxdım sigara içməyə, içəri gələndə görürəm müəlliməylə şəkil çəkdirir. ıyh.

keçən dəfə də dərsdən sonra siniflə oturmuşuq, qayıdıb dedi ki, biz niyə fəlsəfə dərsi keçirik e, nəyimizə lazım olacaq. bundan başqa fikir gözləməzdim onsuz da deyə çox üstünə getmədim, amma ən azından teorik, eleştirel bir sosiologiya yerinə daha çox sahayla əlaqəli gedilsə də, ən azından ontologiyanın, epistemologiyanın nə olduğunu bilmək vacibdir. fəlsəfə olmadan sosiologiya edə bilməzsən; fəlsəfə olmadan heçbir elmlə məşğul ola bilməzsən. elm gizlənənin pərdəsini qaldırmaqdır. əsas da sosiologiyada gizlədilmiş, xalça arxasına süpürülmüş olanı üzə çıxarmaq üçün sadəcə pozitiv elmin alətlərini istifadə etməklə humanitar dünyanı anlamaq mümkün deyil.

reserve army of labour

ehtiyyatda qalan əmək ordusu mənasına gələn ifadə.
kapitalizm əhalinin bir hissəsini niyyətli bir şəkildə işsiz saxlayır. bunun səbəbi isə ucuz işgücünün davam etməsidir. işçilər yerinə yetirdiyi iş müqabilində daha çox maaş/pul tələb edəndə kapitalist və ya menecer "sizin yerinizdə işləmək istəyən minlərlə işsiz insan var. siz bu vəsaitə razı olmazsanız başqası gəlib işləyər" deyərək ucuz işgücünün davam edilməsini, yəni kapitalist istismarın davam etməsinə dəstək olur.

bəs bu ehtiyyatda olan əmək ordusu necə sağ qalır? ailə sayəsində. ailə dəstəyi işsiz insanın həyatda qalması üçün əsas ünsürlərdən biridir. ona görə ailə də, nəticə etibarilə, kapitalist sistemin davam etməsinə kömək edən sosial institutdur.