azərbaycanda təhsilin geri qalma səbəbləri

sistemimiz şəxsiyyət yetişdirmir, kukla yetişdirir. bir müəllimimiz vardı. çox savadlı idi, lakin adam deyildi. ən sadə şəxsi və etik qaydalardan xəbəri yox idi.

yaponiya təhsilində 1-2 örnək verim ki, daha yaxşı anlaşılsın demək istədiklərim.

1) təhsil sistemi şəxsin özünü sorğulaması üzərinə qurulub.
2) büdcənin 12% təhsilə, 8% hərbi xərclərə ayrılır
3) məktəblərin 90% gimnastika və 75%-də üzgüçülük hovuzu var (sağlam ruh, sağlam bədən/sosiallıq)
4) ən önəmli məqamlardan biri – yaponiya məktəblərində xadimə/təmizlik işçiləri yoxdur. bu işləri şagirdlər görür. nəticə olaraq məktəbi özləri təmizləyəcəkləri üçün kirlətməməyi öyrənirlər.
5) məktəblərdə dövlət tərəfindən təmin olunan günorta yemeyi verilir. lakin məktəblərdə yeməkxana yoxdur. şagirdlər və müəllimlər eyni yeməkləri yeyirlər .şagirdlər yeməklərini alıb sinif otağında yeyirlir. yeməkxananın olmaması şagirdlərin kollektivlə işləmə bacarığı və sosial davranışlarını gücləndirir.

gördüyümüz kimi, yaponlar təhsil verərkən insan yetişdirir. biz isə sadəcə təhsilə fokuslanırıq (onu da bacarmırıq). nəticədə isə ən yaxşı halda savadlı yetişən birisi də (adətən) fərd kimi normal formalaşmamış olur.

Qəfil gedən dostlar

anidən gedən dost deyəndə ağlıma birdəfəlik gedən bir dostum gəlir. adı emil idi. mən uşaqlıqdan özümnən yaşça böyüklərlə dostluq edirdim. emil məndən 4 yaş böyük idi. mən 2-ci kursda oxuyanda moskvaya köçmüşdü. qərarlaşdırmışdıq ki, bu yay görüşəcik. emil ağırlıqqaldırma ilə məşğul idi. beynəlxalq dərəcəli yarışların qalibi olmuşdu. lakin, bu idman növü onun səhhətində prablemlər yaratmışdı. ən son danışanda 1 həftə sonra əməliyyat olunacağını demişdi. sonra da dedi ki, 20 gün sonra sənin ad gününə bilet göndərəcəm gəl burda birlikdə qeyd edək. əməliyyatdan sonra ortaq dostumuz vasitəsiylə əlaqə yatardım əməliyyat yaxşı keçmişdi. (ürək əməliyyatı idi). üzərindən 4 gün keçmişdi ki, yanındakı dostum zəng etdi və salamsız sağolsuz dedi ki, ‘emil öldü’. hələ də o dostumla danışmıram. o an o da şokda idi başa düşürəm amma elə birdən-birə pat deyə söyləməsi… qorxuram səsin eşitməyə. cənnət varsa əgər emil indi ordadı bilirəm. yaxşı günlərimiz, xatirələrimiz olub. bir sözlə həmişə pozitiv anlar canlanır yadaşımda.

lewis carroll

bu sifarişi verən: fövqəl insan
charles lutwidge dodgson, 27 yanvar 1832 – 14 yanvar 1898 illərdə yaşamışdır. daha çox təxəllüsü ilə tanınır. kitablarını lewis carroll imzası ilə yayımlayıb. ən məşhur əsəri alice's adventures in wonderlanddır. carroll yazarlıqla yanaşı, riyaziyyatçı, məntiqçi (logician) və fotoqraf olmuşdur. haqqındakı yazılara əsasən dövrün ən ağıllı insanlarından olub və zəkasını idarə etməkdə çətinlik çəkirmiş.

heç bir kitabı alice kitabı qədər məşhur olmadı. alice kitabı uşaq ədəbiyyatına daxil olsa da dünyada menecment sahəsində də geniş yayılmış kitablardan sayılır. bir çox biznesmenlər kitabın idarəetmə kitabı olduğunu düşünür. ömrünün sonunadək kilsədə dərs vermişdir.

carroll 1898 – ci ildə qriplə nəticələnən pnevmaniyadan dünyasını dəyişib.

gönül yarası

(bax: Yavuz Turgul) un (bax: Eşkiya) filmindən 9 il sonra ssenarisini yazıb rejissorluğunu etdiyi ilk film. Film 2005 ci il istehsalı olub büdcəsi 2,8 milyon dollar təşkil edir. Təbii ki Yavuz Turgul filmi olduğu üçün baş rolda (bax: Şener Şen) var.

Şener Şenin aktyorluğu müzakirə olunmaz. Meltem Cumbul film üçün tam olmamişsa da normalın üstünde saymaq olar. Filmdə ən çox bəyənilən sima Halil rolü ilə Timuçin Esen olur.
Film adını şair Nazım Hikmetden alan idealist, təhsil uğruna bütün həyatını, ailəsini qurban verən Nazım müəllim (şener şen) və bir gecə klubu (pavyon) musiqiçisi Dünyanın (Meltem Cumbul) yollarının kəsişməsi ilə başlayan hadisələrdən bəhs edir.

izlənməsi lazım olan filmlərdən biridir. Filmi 7,5/10 kimi qiymətləndirirəm.

(youtube: )

cianin zəhərlədiyi kəndlilər

amerikalı bir jurnalistin apardığı araşdırma nəticəsində 65 il əvvəl cia in fransada bir kəndi tamamilə zəhərləmə faktı ortaya çıxmışdır. araşdırmalara görə cia kəndlilərin yediyi çörəyə halusinasyaya yol açan lsd maddəsi qatmışdır. 16 avgust 1951-ci ildə ‘lənətli çörək’ (le pain maudit) olaraq tarixə keçən hadisə nəticəsində 5 nəfər ölmüş yüzlərlə insan halusinasiyalar görərək dəli olmuşdur.

jurnalist (h.p. albarell), cia in ‘zehnin idarə edilməsi’ çərçivəsində apardığı eksperiment zamanı kəndlilərin çörəyinə lsd adlı sintetik narkotik maddə qatmış və nələr olacağını görmək istəmişdi.

fransanın pont-saint-esprit ərazisində meydana gəlmiş hadisə zamanı kəndilərdən biri ilanların onu yediyini söyləmiş, digər biri isə həkimə gedərək ürəyinin yerindən çıxdığını bildirib ürəyini geri taxmasını xahiş etmişdi. bir kəndli isə mən təyyarəyəm deyərək özünü 2-ci mərtəbədən atmışdı. hadisə zamanı 5 nəfər ölmüş, 300 dən çox insan yaralanmış, 50-dən çox insan isə aylarla ruhi xəstəxanalarda yatmışdı. o zamanlar həkimlər bunun çörəyin içinə qarışmış bir yabani göbələkdən qaynaqlandığını açıqlamışdı.

jurnalist bu haqda 1975-ci ildə ağ ev tərəfindən açıqlanan ‘cia nin sui-istifadə halları’ adlı sənəddə məlumat olduğunu bildirmişdi.

joaquin guzman loera

hollivud tarxinin en yaxşı aktorlarından biri olan, iki dəfə oskar mükafatı laureatı, charles bukowskinin ondan mənəvi oğlum deyə bəhs elədiyi, eyni zamanda madonna ilə bir vaxtlar qurduğu evililiklə də bilinən - sean penn, aktyorluqla yanaşı jurnalistliklə də məşğuldu. keçən həftə o dünyaca məşhur rolling stone jurnalı üçün bütün zamanların ən böyük narkobaronu olaraq bilinən el chapo'dan (bəli, el chapo'nun narkotik şəbəkəsi pablo eskobar'dan bir neçə dəfə böyük olub) intervyu götürmək üçün görüşür. bu reportajdan sonra sean penn, meksika kəşfiyat agentliyi ilə əməkdaşlıq edərək el chapo'nun tutulmasına kömeklik edib.
the new yorker jurnalı sean pennin bu hərəkətini: 'jurnalistikaya qarşı cinayət 'adlandırıb.
(c)