startup

hazırda * 2022, 2023-cü illər avropa bazarında vəziyyətləri çox gərgin olan kiçik şirkətlər. böyük investorlar çox ehtiyatlı davranırlar. işlədiyim şirkət də bir həftə əvvəl iflasa uğradığını elan etdi. və bunu maaş ödəməyə bir gün qalmış elan etdilər. indi maaşlarımızı işsizlik idarəsindən almağa məcburuq. indi şirkət sanki ölüb, heç kimin işləməyə həvəsi yoxdur. nə müştərilərdən səs eşidilir, nə də işçilərdən. maraqlı situasiyadır, c-level hələ də işçiləri qalmağa məcbur edir. deyirlər biznes modelimiz əladır, sadəcə çətin fazadan keçirik zad. ancaq heç kimdə etibar qalmayıb.
bazarın necə göründüyünü, rəqabətin nə ilə məşğul olduğunu çox da bilmirəm, ancaq sırf həm müştəri ilə danışan, həm də işin texniki tərəfini yaxşı başa düşən biri kimi deyirəm ki, bizim şirkət bütün ümidini investisiya alıb yeni feature əlavə etməyə yönəltmişdi. əldə olan feature-ları daha da yaxşılaşdırıb, bugları təmizləmək, daha çox profit orientasıyalı olmaq əvəzinə, 5 ildən çoxdur investorların hesabına ayaqda qalırdı. ən böyük müştərimizin illik ödənişi heç mənim illik maaşım etmir, ancaq mənim kimi 100-dən çox işçi var şirkətdə. investor olsam mən də pul vermərəm. bu model ancaq o vaxtı gəlir verər ki, avropanın hamısı bizim müştərimiz olsun. ki bu da real bir şey deyil. indi dövlət məmur göndərib, o da növbəti həftələrdə şirkət xilas etmək olarmı, olmazmı deyə baxacaq. c-levelin artıq rəsmi olaraq heç bir ixtiyarı yoxdur. şirkətin xilas edilməsi də təbii ki, işçilərin böyük bir qismini qovub, xərcləri azaltmağa çalışmaq olacaq. çünki alternativ 3 ay sonra hamının işsiz olması deməkdir. çox həmkarım indidən çıxmaq haqda müraciət edib, bütün bu fiaskoya şahid olmamaq üçün. uğurlu "təmizləmə" işindən sonra da şirkət satılacaq yəqin ki, və investorların pulunu geri qaytarmaq üçün. ancaq çox az ehtimaldır.
bəlkə də online azərbaycan dilli ensiklopediyaya çox da uyğun olmayan entridir. ancaq mənə bütün baş verənlər çox maraqlıdır. dedim bəlkə prosedura sizə də maraqlı gələr.

meditasiya

kontekstdən kənarda baxıldığında lazımsız, həddindən artıq primitiv və sadə bir məşğuliyyətdir. ən sadə məşğələni götürək, nəfəsə diqqət yetirmək. zehn üçün faydası danılmazdır. bənzər bir şey üçün ağırlıq qaldırmaq məşqlərini düşünün. olduqca sadə və gündəlik həyatda çox da işinizə yaramayacaq hərəkətlərdir. ancaq bu hərəkətləri mütəmadi elədiyiniz təqdirdə bədəninizin fiziki inkişaf etməsi danılmazdır. 200 il əvvəl çox nadir insanlar ağırlıq qaldırmaqla məşğul olardı, indi isə bu normaldır. bodybuildingi nəzərdə tuturam. indi ağırlıq qaldırmaq əzələləri inkişaf etdirməyin yeganə yoludurmu? xeyir. meditasiya da elə. zehninizə olan faydalarını yəqin ki, başqa vasitələlərlə ala bilərsiniz. böyük ehtimal növbəti illərdə meditasiya da ağırlıq qaldırmaq qədər normal bir məşğuliyyət olacaq.
meditasiyanın beyninizə, həyatınıza gətirdiyi bütün xeyirlərini qırağa çıxsaq da yenə də məşğul olmağa dəyər. Ən sadə forması ilə məşğul olduqda, hansında ki məqsəd nəfəsə fokuslanmaqdır, iki şey diqqətinizi cəlb edir:
1. istədiniz, ya istəmədiniz ağlınıza bir müddət sonra fikirlər gələcək. Bu fikirlər ya görüntülü ya da səsli ola bilər. yenidən nəfəsə diqqət yetirməyə başlayırsınız, ancaq bir müddət sonra yenidən fikirlər sizin diqqətinizi yayındıracaq.
2. fərqinə varacaqsınız ki, növbəti fikrinizin nə olacağına əvvəlcədən qərar verə bilmirsiniz. Fikir ağlınıza gələndən sonra nəyə görə bunun baş verdiyinə müxtəlif fərziyələr irəli sürə bilərsiniz ki, bunların özü də fikirdən başqa bir şey olmayacaq. ancaq fakt odur ki, istənilən anda şüurunuzda hansı obyektin, ki bu fikir, ağrı, qaşıntı, səs, emosiya falan ola bilər, ortaya çıxacağına qərar verə bilmirsiniz.
ağlınıza gələn fikirləri istər beyninizdə təsadüfən ortalığa çıxsın, istərsə də bir başqası kənardan qulağınıza pıçıldasın heç bir fərqi yoxdur. diqqət yetirdiyinizdə fərqinə vardığınız bütün digər növ hisslər kimi gəlib-gedirlər. bunun azad iradə üçün çox vacib nəticələri var ki, bu entrydə bu barədə danışmaq istəmirəm. ancaq meditasiyanın zehnə heç bir xeyri olmasa da, insana bir alışqanlıq verir ki o da mənim gözümdə bir super power-dir. istənilən vəziyyətdə həmin ana rahatlıqla qayıda bilmək alışqanlığı. gələcək barədə qayğılar, keçmiş barədə utanc, kədər və s. hamısı fikirdən başqa bir şey deyil. real olan təkcə indiki andır, qravitasiyanın məni stula və döşəməyə sıxması nəticəsində ayaqlarımda və yanımda hiss etdiyim təzyiq, isti çayın boğazımı yandırması, bunu yazarkən barmaqlarımın ucundakı hisslər, real olan bunlardır. meditasiyada məhz bu ana qayıtmaq hissi tez-tez məşq etdirilir. indi başda verdiyim nümunəyə qayıtsaq, meditasiya ya da ağırlıq qaldırmaq hər kəsə uyğundurmu? xeyr. kimiləri təbii halda güc və estetik bədənə sahibdir, bəziləri üzgüçülüklə, divara dırmaşmaqla buna nail olur. eləcə də meditasiya yeganə yol deyil və hər kəs üçün keçərlidir demək səhv olardı.

kreuzberg

berlini berlin edən hedonistik mədəniyyətin özünü ən çox büruzə verdiyi iki rayonundan biri, digəri üçün: (baxma: neukölln). əgər siz də mənim kimi bu yaxınlara qədər məşhur berlin divarının şəhəri ortadan iki yerə ayırdığını düşünürdünüzsə, təəssüf ki, yanılmısınız. qərbi berlin, yəni birləşmədən əvvəlki almaniya federativ respublikasının öhdəliyində olan berlin, hansıdakı amerikan, ingilis və fransız sektorları var idi, əslində hər tərəfdən mühasirədə idi. berlinin kənar rayonları və bəzi şərqi rayonlar almaniya demokratik respublikasının nəzarəti altında idi. nəticə etibarı ilə məşhur berlin divarı, qərbi berlini hər tərəfdən əhatə edirdi. indi burdan belə bir sual ortalığa çıxır, nəyə görə insanlar şərqi almaniyadan qərbi berlinə, yəni mühasirədə olan yerə qaçırdılar, niyə divar lazım idi? şərqi almaniyadan qaçmaq səbəbləri təbii ki, aydındır. siyasi azadlıq istəyi, daha yaxşı yaşam standardları, daha parlaq gələcək ümidi və s. ancaq mühasirədə olan qərbi berlinin də emiqrasiya problemi var idi. insanlar çox da blokadada yaşamaq həvəsində deyildilər. nəticədə federativ respublika rəhbərliyi emiqrasiya problemini həll etmək üçün, şərqdəki həmkarları kimi divar tikmək yox, qərbi berlində yaşayanlara xüsusi imtiyazlar vermək qərarına gəldilər. bunlarında başında məcburi hərbi xidmətdən azadlıq gəlirdi. nəticədə berlinin mühasirədə olan hissəsinə hərbi xidmətdən yayınmağa çalışan çoxlu cavan insanlar köç etməyə başlayır. soyuq müharibə dövründə, hər iki blokun məktəblilərinin vətənpərvərlik mövzusunda ağır propaganda atəşinə məruz qaldığı bir vaxtda adətən kimlər hərbi xidmətdən yayınmağa çalışırdı? musiqiçilər, incəsənət adamları, lgbtq nümayəndələri və s. beləliklə berlinin əsasəndə kreuzberg rayonun əhalisində bu tip insanların dozası artmağa başlayır. fast forward, 50 il sonra berlin təkcə almaniyanın deyil də bütün avropanın ən hedonist həyat tərzi keçirən şəhərinə çevrilir. street art, hər növ musiqi, gecə klubları, fetiş klubları, insanların özünə məxsus geyim zövqü (və ya zövqsüzlüyü) bütün bunlar kreuzbergi, digər rayonlardan fərqləndirir. tamamilə təzadlarla dolu yerdir. bahalı restoranları vs ucuz dönərçilər, craft beer, wine barları vs 24 saat işləyən balaca xırdavat mağazaları, həmin mağazanın qarşısında açıq-saçıq, dəri geyimdə ucuz pivə içən 5-10 nəfər gənc vs türk məscidi, bütün bunlar hamısı bir-birindən 20-30 metr məsafədə mövcud ola bilir. çoxları üçün yer üzündə rahat yaşaya biləcəkləri yeganə yerdir kreuzberg. ancaq mənim üçün biraz too much-dır. həm də bahadır amk, turistlərin əlindən düzəməlli ev tapmaq olmur.

(youtube: )

uşaqsızlıq

bir fərdin hər hansı səbəbdən uşağa sahib olmamasıdır. səbəblər müxtəlif olsa da əsasən iki qrupa bölərdim: uşaq istəyib, uşağa sahib ola bilməmək və uşaq istəməmək. uşaq istəyib uşağa sahib ola bilməmək, əslində uşaqsız deyəndə ağıla ilk gələn şeydir. məsələn, cinsi aparatda ya da ümumi bədəndə uşağın doğulmasını, yumurtanın mayalanmasını əngəlləyəcək nə isə problemin olması, iradəsizlik, uyğun partnyorun olmaması, maddi, sosial çətinliklər, qocalıq və s. eyni ilə uşaq istəməmək də müxtəlif səbəblərdən ola bilər. bu barədə daha ətraflı yazacam. uşaq istəməyib uşaqsız olmaq ingiliscə childfree sifəti ilə daha uyğun ifadə oluna bilir. ancaq təəssüf ki, dilimizdə bu mümkün deyil. ən azından mən belə bir söz tapmadım.
uşaq istəməməyə əsas səbəblərdən biri məsələn uşaqları sevməmək ola bilər. banal səslənir, ancaq bu doğrudur. incə səslə diqqət və qayğı tələb edən körpələrə yardım etmək bioloji proqramımızda nə qədər dərin kök salmış olsa da, heç də hər kəs bu hissi keçirmir. körpə uşağı şirin görməyən, uşaq yanında narahat olan insanlar var. belə insanlar adətən özləri üçün də uşaq istəmirlər.
uşağın gətirdiyi məsuliyyətdən qorxmaq da əsas səbəblərdən biridir. düşünün, 9 ay hazırlıq, 2-3 il yuxusuz gecələr, natəmiz, səs-küylü ev, ən azı 18 il uşağının elədiyi hər poxun sənin birbaşa məsuliyyətində olması və s. hətta qadın üçün bu daha ağırdır, hamiləlik həm fizioloji həm də mental stressdir. hamiləlikdən sonra əvvəlki gözəlliyini bərpa edə bilmək çox çətin olur bu da çoxunu depressiyaya sala bilər.
maddi səbəblərdən də uşaq istəməyənlər çoxdur. bunu uşaq istəyib ancaq maddi vəziyyəti pis olduğu üçün etməmək kimi düşünməyin. maddi vəziyyətin yaxşı olsa da, uşağın gətirdiyi əlavə yükdən imtina etmək kimi düşünün. almaniyada 18 yaşına kimi uşaq böyütmək təxminən 150min avroya başa gəlir. azərbaycanda bu rəqəm nisbətən daha kiçik olsa da yenə də aldığımız maaşa görə çoxdur. azərbaycanda uşağın qayğısına qalmaq 18 yaşdan sonra bitmir. çox adam uşağa qocalıq üçün investisiya kimi baxır, yaşlananda mənim qeydimə qalar deyə. bu birincisi etik bir şey deyil, sırf sənin qeydinə qalacaq deyə dünyaya əzab çəkə bilən bir canlı gətirirsən. bir başqa yandan dünyada mədəniyyət dəyişir və ya hər insan fərqli fikirdədir, uşağın sənin qeydinə qalmasından heç vaxt əmin ola bilməzsən. onun yerinə o 150 min avronu əlavə fonda atmaq daha sərfəlidir.
insanın çox zaman tələb edən arzularının olması da uşaq istəməməyə səbəb ola bilər. bunlardan ən başlıcası kariyera ola bilər. kariyerada yüksəlmək həmişə işdə həmkarlarından daha çox vaxt keçirməyi tələb edir. uşaqlı bir adam bunu ya edə bilmir, ya da uşağına diqqət yetirmir. bunu nəzərə alan adam uşaq istəməyə bilər.
biraz first world country problemi olsa da, ətraf aləmi düşünüb uşaq istəməyənlər var. hər insanın illik təxminən 9 ton karbon dioksid izi var. sənin 100% ekoloji enerji işlədən, hər yerə velosipedlə gedən, veqan, iki uşaq atası iş yoldaşın daha artıq nələr etsə də, həmişə səndən daha çox karbon izi buraxmış olacaq. dünyada həddindən çox insan var, və sayımızı azaltmağa başlamaq lazımdır.

əminəm ki, bundan daha başqa səbəbləri olanlar var. təəssüf ki, bu tip düşünən insanlar hətta nisbətən inkişaf etmiş, tolerant ölkələrdə də tərs baxışlara səbəb ola bilirlər. "indi istəmirsən, sonra çox arzulayacaqsan", "uşaq sənə baş vermiş ən gözəl şey olacaq", "düzgün adama rast gəlməmisən", "çox eqoist davranırsan" və s. kimi cavablara çox rast gəlinir. ancaq yavaş-yavaş bu normallaşdırılmalıdır. mən məsələn heç vaxt uşaq arzulamamışam. ancaq həmişə gələcəyimin qaçınılmaz bir parçası kimi görmüşəm. indi isə düşünürəm ki, başqa bir yol var. əgər içimdə uşaq arzusu yoxdursa bunu ailəmə, cəmiyyətə görə etməyimin heç bir mənası yoxdur.

conda

python versiyalarını və paketlərini environment adlanan qruplarda cəmləyərək, sisteminizdə bir necə qrupu istifadə etməyinizə kömək edən open source, cross platform proqram. məsələn bir proyektdə sadəcə numpy və sympy * advertisement intended lazım olsun. və a adlı müştəri bu paketlərin sadəcə müəyyən versiyalarına icazə versin. onda a adlı environment yaradıb, orada sadəcə lazım olan paketləri yükləmək olar. b adlı müştərinin başqa tələbləri olduqda onda b adlı environment yaradıb ona lazım olan paketləri yükləmək olar. nəticədə bir maşında conda vasitəsi ilə hansı proyekt üzərində işləməyinizdən asılı olaraq iki (və ya daha çox) qrup python paketləri arasında dəyişə bilirsiniz.

gpt-j-6b

Keçən il süni intellekt sahəsi ilə maraqlananları performansı ilə heyrətləndirən gpt-3-ün test edə biləcəyiniz kiçik versiyası. gpt-3-ün ən böyük modeli 175 milyard parameterli neyronal şəbəkədir, performansı gpt-j-dən daha yaxşı olsa da, hələlik hamı istifadə edə bilmir. bunu isə istədiyiniz kimi istifadə edə bilərsiniz. 6 milyard parametrli şəbəkədir. gpt-3-ün eyni ölçüdəki şəbəkələri ilə oxşar performans göstərir. sizin üçün kod yaza bilər, yazdığız cümlələri tamamlaya bilər, suallarınıza cavab verər və s.
1. web demo da tez bazar təcrübələr apara bilərsiniz,
2. google colab notebook da biraz daha dərindən araşdıra bilərsiniz.

proqramlama bilənlər, məsələn, promt-da bunu yaza bilərlər:
"def return_smallest_number(list_of_numbers):"
hər dəfə təsadüfi cavab gəlir. Məndə belə bir şey gəldi:
"
def return_smallest_number(list_of_numbers):
----minNum = 0
----for num in listOfNumbers:
--------if num < minNum:
------------minNum = num
------------print minNum
----return minNum"
bəllidir ki, stackoverflow səhifəsini əzbərləyib və hərdən sanki kimsə orda sual verirmiş kimi cümlələr yazır. Ancaq diqqətinizə çatdırım ki, birə-bir öyrəndiyi məlumatları vermir, təsadüfən uydurur. Əgər həmin ifadələri stackoverflowda axtarsanız tapmazsınız. Bunun original github versiyasında hələ nə tip cavab axtardığını nümunələrlə təqdim edə bilirsən. Onda belə axmaqlıqlar baş vermir.

insanın içindəki dərin boşluq

sevgilinlə birlikdə olduğun bir partidən sonra bir başqa hiss olunar.
(baxma: içkili ikən yazılan entrylər)
birlikdə olduğun partnerindən kifayət qədər razı olarsan. münasibətinizin səni narahat edən tərəfləri çox az olar. di gəl ki, yenə də nələrsə səni partidə ətrafa boylanmağa məcbur edər. başqalarının sənə toxunması, baxması içindəki boşluğu daha da dərinləşdirər. halbuki bu insanlarla birlikdə olsan, indiki münasibətindən daha tez bezərsən. bundan adın kimi əminsən, hətta o insanları tanımasan belə bundan əminsən. ancaq yenə də digər tərəfə boylanırsan. sevgilinin ən xırda hərəkətləri səni səbrsizləndirir, əsəbləşdirir, emosional reaksiya verirsən.
bu hissdən qurtuluş yoxdur deyəsən.

qəhvə dəmləmək metodları

ilk baxışdan sadə görünən bir problemi həll etmək üçün ortalığa atılan metodlardır. Bəhs etdiyim problem kofenin suda çətin həll olmasıdır. təxmin edilik ki, efiopiyada kofe dənələrini yeyən keçilərin gecələri oyaq qalmasını müşahidə edən yerlilər, bu bitkinin möcüzəvi sirrini kəşf etmişlər. sonra kiminsə ağlına dənələri qızartmaq gəlir ki, bu da arzulanan təsiri daha da artırır. Kofedən içki hazırlamaq istəyəndə isə, insanlar bir problemlə rastlaşırlar. Üyüdülmüş kofe suda çətin həll olur. beləcə bəlkə də min il davam edən təcrübə və kəşflərə start verilmiş olur. Bir neçə metod tapılır ki, yuxarıdakı entrydə kifayət qədər yaxşı sadalanıb. Bəziləri filter tədbiq edir, bəziləri sırf mexaniki yolla dəmlənmiş kofedən tozunu süzür. Bəziləri deyir suyu 11 atmosfer təzyiqdə 25 saniyə üyüdülmüş kofenin içindən keçirək, kofein həll olsun, ancaq acı-turş dad mayeyə keçməsin. türklər deyir fuck it, kofeni elə narin üyüdək ki, toz olduğunu heç hiss etməyək. hər metodun özünün müsbət və mənfi cəhətləri var. şəxsən mən deyəsən nescafe 3-ü birində ilə başladığım kofe təcrübəmi sonda yenə hazır kofedə bitirəcəm.
15 il qabaq mırta nescafe alıb içmişdim, şirin südlü dadı çox xoşuma gəlmişdi. almaniyaya gələndə tələbə yoldaşlarımla kofe içməyə gedəndə kofenin zəhər kimi acı dadını hiss edəndə şok keçirdim. bunu necə içirsiz deyə, dostlarımdan soruşanda dedilər bu kofe maşını yaxşı deyil. əsl kofe yaxşı olur. beləcə mən də 7-8 ildir əsl kofenin dadına baxmaq üçün hər fürsətdən istifadə edirəm. yuxarıda sadalanan metodların hamısını yoxlamışam. işin kuliminasiya nöqtəsi otaq yoldaşımın espresso maşını oldu. adam espresso maşınına 2000 avro pul vermişdi. kofe üyüdən maşına isə təxminən 1500 avro. təbii ki, daha bahalı daha keyfiyyətli maşın ala bilərsiniz, ancaq otaq yoldaşımın maşını hətta biraz professional səviyyədə kofe dəmləməyə də yarayacaq maşınlardan idi. maşın deyirəm, hər şey manual idi. yəni kofeni özün üyüdüb, özün səbətə qoyurdun. kofenin səbətdə düzgün yayılmasına, təzyiqə özün baxmalı idin. maşın sadəcə səbətə sən istədiyin qədər təzyiqlə sən istədiyin müddətdə və temperaturda su vururdu. single shot espresso üçün adətən 8 gram üyüdülmüş kofe, 94 dərəcədə su, 11 atmosfer təzyiq və 20-25 saniyə dəm lazımdır, ancaq bu rəqəmləri zövqə görə biraz dəyişmək olar. digər kofe növlərinin, cappucino, americano, latte və s. hamısının bazasında espresso var. otaq yoldaşımın espresso maşınında təcrübə yığmaq mənim kofe ilə bağlı bütün suallarıma cavab verəcəkdi, və verdi də.
bir il, fasilələrlə, günə ən azı 2-3 dəfə espresso hazırladım. yuxarıda qeyd etdiyim rəqəmlərlə biraz təcrübə etdim. hansı şərtlərdə daha yaxşı kofe alınır, yoxladım. bu arada çoxları üçün yaxşı kofe anlayışı fərqli ola bilər. mənim üçün bu kifayət qədər güclü təsiri olsun, acı olsun ancaq turş olmasın. Biraz özünə güc versən, nə bilim 5-10 il tibetdə meditasiya edib, fokus bacarığını artırsan, hardasa şokolad tamını da hiss edə bilərsən, ancaq məndə çox da alınmayıb. Bəli bir illik təcrübəmdən sonra deyirəm ki, mənim üçün * zövqlər fərqlidir instant kofe yəqin ki, ən yaxşı kofe dəmləmək metodudur. səbəbini belə qeyd edərdim.
espresso maşını ilə hazırladığınız kofe həmişə yaxşı olmur. tam istədiyiniz kimi, kofe dəmləmək yüksək diqqət və dəqiqlik tələb edir. onu hazırlayana kimi adam yuxudan ayılır. məndə kofe üyüdəni işə salmaqdan maşının tam təmizlənməsinə qədər 4 dəqiqə yarım vaxt alır. təbii ki, əgər maşın əvvəlcədən 20 dəqiqə qızdırılıbsa. bundan başqa düşünürdüm ki, bahalı espresso maşınının sosial tərəfi də yaxşı olar. ancaq mənim qonaqlarımdan heç biri onlara verdiyim kofenin əslində 3500 avroluq avadanlıqdan çıxdığını hiss etməyib. əksinə uzun çəkməsindən şikayətləniblər.
indi isə biraz hazır kofedən danışım ki, nəyə görə mənə bu qədər uyğun olduğunu başa salım. xatırladım ki, kofedən içki düzəltməkdə ən böyük problem, kofenin suda pis həll olmasıdır. ancaq hazır kofe suda tam həll olur. buna necə nail olurlar? adətən kofe yuxarıda göstərilən metodların biri ilə dəmlənir. yəqin ki, nəhəng espresso maşınları ilə. sonra isə bu məhlul xüsusi texnika ilə dehidrasiyaya məruz qalır. ya kofe buxarı, qızdırılıb sudan ayrılır, ya da xüsusi kimyəvi metodlar istifadə olunur. nəticədə tamamilə suyunu itirmiş kristallar yaranır ki, su ilə təmas edən kimi həll olurlar. hazır kofe adi kofe dənələrindən daha ucuz olur. hazırlanması üçün heç isti suya belə ehtiyac yoxdur. əgər yaxşı markadan alsanız heç turşluğunu hiss etməzsiniz. istədiyiniz kimi də dozasını seçə bilərsiniz. hazır kofenin dozasının az olmasından gileylənmək mənasızdır, çünki, sadəcə daha çox kofe əlavə edə bilərsən. ola bilər ki, siz dadından şikayətlənəsiniz, ancaq bu entrydə çatdırmağa çalışdım ki, kofenin müxtəlif növlərini kifayət qədər intensiv yoxlamış biri olaraq deyim ki, dad fərqini hiss etmək çətindir. hiss etsən də, espresso maşını alacaq və istifadə edəcək qədər fərq deyil. bahalı espresso maşını almaq maddi cəhətdən öz dəyərini ancaq 5 il falan işlədəndən sonra göstərir, əgər ancaq evdə kofe içməyə qərar versəniz. yox əgər yaxşı kofeni arada dost tanışla görüşəndə içməyi sevirsinizsə, adi gündəlik kofein ehtiyacınızı başqa yollarla ödəyirsinizsə, onda espresso maşını almağa dəymir.