roland emmerich

filmləri kefim olmayanda izləyib özümü ağıllı hiss etməyə başladığım sənətkardır. adamın məntiqlə arası yoxdur deyəsən. ancaq bullshitlə əyləndirməyi bacarır. independence day-in ilk filmində striptizçi olan bir obraz, ikinci filmdə 15 il sonra xəstəxananın baş həkimi olur deyəsən. bir də ki, yadplanetlilər eyni gündə, 4 iyunda hücum edirlər ki, bu da hətta bir qeyri-amerikan olaraq mənim belə orqazm olmağıma səbəb olur. roland emmerich cəhənnəm də, o filmlərdə çəkilən aktyorlar belə mi özlərinə hörmət etmirlər?

qadın

uyğun vəziyyətlərdə ənənəvi rollarını çox bəyəndirim cins. seksist səslənəcək və feministlərə xoş gəlməyəcək. ancaq məncə ənənəvi qadın obrazı əksər kişinin xoşuna gəlir. işin seksual tərəfi barədə danışmıram. demirəm qab yumaq qadını seksi edir. bir misal verim, bir rəfiqəm mənə görə yüksək statusa sahibdir. əla pul qazanır, əla işə sahibdir. çox gözəldir və s. ancaq evimə dəvət etdiyimdə mən xahiş etmədən, mən evdə olmayanda evin hər küncünü süpürdü, tozsoranladı, mətbəxi parıldayacaq qədər təmizlədi və s. bir qadından bu qədər nəvazişə alışqın olmayan alman otaq yoldaşım və mən o rəfiqəmə bir şahzadə kimi davranmaq istəyirdik. keçirdiyimiz minnətdarlıq hissi sözlə ifadə olunası deyildi. ölkəmizin qadınları əksər hallarda çox qayğıkeşdir, buna söz yox. qərbi avropa qadınlarından bunu görəndə insan bir başqa sevinir. bu semester birlikdə çox vaxt keçirdiyimiz iki irland qız var ki, nəvazişləri heyran edib məni. eşşək kimi içirlər, ortalama azərbaycanlı kişisini 3 dəfə içirdib göt baş edərlər, özlərində sərxoşluqdan əsər əlamət olmaz. ancaq 7-8 saat bir yerdə əyləndikdən sonra gedək sizə yemək bişirim deməkləri nəyə desən dəyərdi. və ya, qatıq, bu gün sən yemək hazırladın, otur yerində biz təmizləyək mətbəxini deməkləri ilə vuruldum onlara.
bunlar qadının üstünə yüklənən rol deyil. etməli deyilsiniz. ancaq bunu etdiyinizdə sizə şahzadə kimi davranmaq istəyirik. bunda utanacaq heç bir şey yoxdur. digər tərəfdən əksər kişilər ənənəvi kişi rolunu da bəyənir. kişilər də sizin qəhrəmanınız olmaq istəyirlər. (baxma: male disposability)
saygılar.

ailə

romantik hisslərdən, ehtirasdan, maddi qazancdan çox daha dərin təməllər üzərində qurulması lazım olan bağ. bilmirəm, populyasiyanın qalanında necədir, ancaq mənə görə romantik bağlılıq, sevgi məhdud müddətlidir. bir il, il yarım keçəndən sonra hisslər soyuyacaq. eləcə də seksual ehtiras etibar olunası deyil. nə vaxtsa partnyorunuzdan daha cazibədar biri sizin qarşınıza çıxacaq. qonşunun otu daha yaşıldır misalı. və ya maddi marağa görə ömürlük əlaqəyə girmək ağılsızlıqdır. modern dünyada məqsədlərinizə bədəninizi satmadan da nail ola bilərsiniz. ailə basqısı, mütəmadi seks, uşaqlar və s. başqaları üçün yetərli səbəb ola bilər. ancaq ya bunların heç biri yetərli deyilsə? nəyə görə insanlar ailə qururlar. söhbət sırf nigahlı birlikdəlikdən getmir. nəyə görə birinə qarşı hisslərin öldükdən sonra, hər yığıncaqda gözün başqalarını axtaracağını bilə-bilə onunla birlikdə olmağa davam edəsən axı? yalnızlıq qorxusundan? istənilən yaşda, kifayət qədər asanlıqla öz yeni böyük sosial şəbəkənizi qura bilərsiniz.

ancaq birinin, seçilmiş bir insanın sizin ömrünüzün sonuna qədər həyatınıza şahid olması yetərli bir səbəbdir məncə. yaxşı günündə, pis günündə sənin başına gələnləri izləməsi, birlikdə ehtiraslanıb, birlikdə hisslərin soyumasını müşahidə etmək, ünsiyyətdə olduğun hər insandan sənin haqda daha çox bilən birinin olması, əla hissdir. o insan üçün də eyni məsuliyyəti götürmək, işi daha gözəlləşdirir.

məhz bu düşüncə ilə ailə qurmaq mənə məntiqli gəlir.
sevirəm sizləri.

dire straits

sultans of swing mahnısı uzun yollara və xoşbəxt günlərə əla yarayan qrup. uzun yollara yaradığını sadəcə təsəvvür edə bilirəm. hələlik yoxlamamışam. ancaq xoşbəxt anlarda o gitar solosu adamı ağlada bilər. ani olaraq ətrafınızdakı hamını qucaqlamaq, onları nə qədər çox sevdiyinizi demək istəyirsiniz. ilk dəfə eşitdiyim an indiyə kimi yadımdadır. klubumuzda 50 yaşlı bir ağsaqqal öz rocker dostlarını ad gününə dəvət etmişdi. sərin pivə, yaz istisi və bu mahnının yaşlı rockerlər tərəfindən coveri. araya təbii ki, bir gün əvvəl 17-18 saat dayanmadan işləməyin gətirdiyi yorğunluq da gəlir. o gün ki, böyük bir proyekti artıq bir ailəm olan dostlarımla bir yerdə uğurla sona yetirdik. son 1-2 saatda artıq beyinlər çalışmır, mənim şit zarafatlarıma məndən başqa heç kim gülmürdü. ancaq sağollaşıb evə gedərkən, dostlarının hörmətlə əlini sıxması nəyə desən dəyərdi. məncə iki kişinin hörmətlə əl sıxması insanlığın repertuarındakı ən saf, ən qüvvətli hisslərdəndir. bundan başqa aramızda bir ilə yaxındır romantik-seksual gərginlik olan bir qız, məni kənara çəkib öpmüşdü o gecə. deyəsən sevgilisindən ayrılmışdı. ümid edirəm həmin ad günündə özümü nə qədər rahat və xoşbəxt hiss edirdim, təsəvvürünüzə gətirə bildiniz. indi bütün bunlardan sonra sultans of swing məni uçurtmasın neyləsin. hər dinlədiyimdə bənzər bir xoşbəxt gün arzulayıram, dərdsiz, məsuliyyətsiz, bekar bir gün.
son bir neçə aydır, bakalavr işimlə dəhşət məşğul idim. az yatır, çoxlu səhvlər edir, özümə şüphə edirdim. bakalavr işimi qazandıqdan sonra bu mahnıya qulaq asıb özümü yenə xoşbəxt hiss edəcəyimi hər gün təsəvvür edirdim. ancaq elə olmadı, blin. bəzi şeylərin uzaqda arzu olaraq qalması daha gözəldir. xoşbəxt olmaq üçün plan qurmaq olar, ancaq planlar həyata keçəndə istənilən effekti almayanda məyus olmaq mənasızdır. orqanizminiz sizi uzun müddət xoşbəxt saxlaya bilməz. davamlı olaraq razı, xoşbəxt bir canlı düşünün. təkamül nöqteyi nəzərdən bu canlının digərlərinə görə üstünlük qazanması mümkün deyil. bədənimizin həmişə narazı qalmağa bir səbəb tapması çox vacib bir instinktdir. nəyə nail oluruqsa olaq, mütləq bir şeylər bizi narahat edəcək. işin ən bərbad tərəfi çox şeyə nail olub, arzulanacaq bir şeyin qalmamasıdır. nəyə görə inkişaf etmiş ölkələrdə, intihar halları daha çoxdur?
narazılıq hissini həmişə basdırmaq da yaxşı olmazdı məncə. nəticədə bizi inkişaf etdirən o hissdir.
ancaq hər halda həyat yoldaşınızı, yeni, daha cazibədar partnyora dəyişmək, daha bahalı maşın almaq, daha çox pul qazanmaq istəyərkən, bütün bunların əslində bizim xoşbəxtliyimizi artırmayacağını ağlımızda tutmaqda fayda var məncə.
və son olaraq yaxşı və ya pis nəsə hiss etdikcə yaşayırıq. əslində hər ikisi dəyərlidir.
sayğılarla.

game of thrones

hələlik heç bir seriyasına baxmasam da, spoilerlər sayəsində bütün olan bitəndən xəbər tutduğum serial.

--spoiler--

məsələyə hərbi tərəfdən baxanda night king-in ordusu məğlub edilməz olmalıdır. belə ki, adamın bütün əsgərləri üzərində mütləq idarə etməsi var. və hamısını eyni anda idarə edə bilir.
orta əsrlərin böyük döyüşlərini təsəvvürümüzə gətirəndə kommunikasiyanın ən böyük problem olduğunu başa düşmək çox da çətin deyil. yüz minlərlə əsgəri döyüşün gedişatına uyğun olaraq idarə etmək qeyri-mümkündür. döyüşdən əvvəlki düzülüş çox önəmlidir və döyüş zamanı hər hansı dəyişikliyin arzu olunan bölmələrə çatdırılması onlarla dəqiqə vaxt ala bilər. və bu da döyüşün gedişatı üçün çox gec ola bilər. bundan əlavə ordu generalları sadəcə olduqları mövqeni yaxşı görə bilərlər, ordunun digər cinahlarında olanlardan xəbər tutmaq yalnız elçilər vasitəsi ilə olur ki, bunun da nə qədər çətin və gecikmələrlə dolu olduğunu təsəvvür etmək çətin deyil. indi gələk bu night kingin üstünlüyünə. adam ordusunun hər əsgəri ilə xüsusi bağlıdır. rome total war oyunçusunun görmə və idarə etmə sərbəstliyinə sahibdir. döyüşün gedişatını istənilən anda ani olaraq dəyişdirmək iqtidarındadır. bundan əlavə zombilər qorxu nədir bilmirlər. sayca çox olan düşməni məğlub etməyin yeganə yolu, taktiki hiylələrlə xırda hissələrinin təklənib, ruhdan salınıb qaçırılmasıdır. zombilərlə bu mümkün deyil. ona görə də məncə sırf hərbi baxımdan night kingin məğlub olması imkansızdır.

--spoiler--

p.s. bakalavr işi yazmalıyam, bu nədir yazıram belə.
p.s. (baxma: bizdə niyə o əjdahadan yoxdu?)

pauli prinsipi

bu prinsipə görə eyni sistemdə olan fermionlar heç vaxtı eyni vəziyyəti tuta bilməzlər. fermionlara elektronu, neytronu və protonu misal göstərmək olar, ancaq yarımçıq spinə sahib bütün cisimlər bura aiddir.
başqa deyişlə bütün kvant ədədləri üst-üstə düşən iki fermionun spin kvant ədədi mütləq fərqlidir. fantastik nəticələri olsa da, ilk baxışdan çox sadə və anlaşılandır. hətta deyərdim əksini iddia etmək axmaqlıq kimi səslənir.
belə ki, bu prinsip fermionlara eyni enerji səviyyəsini tutmağa imkan vermir. bir qazanınız olduğunu düşünün. fermionlarınız da kartoflardır. qazana qartoflar yerləşdirin. kartoflar bir-birinin yanında, üstündə və s. olacaq. bir-birinin içinə girməyəcəklər. fermionlar da sistemdəki potensial qazanında fərqli enerji səviyyələrini tuturlar, iç-içə girmirlər.
hər tərəfi möcüzə ilə dolu olan kvant mexanikasının burasını da belə sadə bitirə bilmərik. bəs, eyni vəziyyətdə iç-içə dayanan zərrəciklər varmı? bəli var, (baxma: bozon).
cənab ehrenfest bu prinsipin müəllifi wolfgang pauli haqqında belə demişdi: "pauli özü ona görə belə gombuldur ki, kainatda pauli prinsipi keçərlidir."

monte carlo metodu

müəyyən inteqralların rəqəmsal hesablanması metodlarından biridir. "statistika var olan yeganə tanrıdır", ifadəsini təsdiqləyən riyazi möcüzələrdəndir. metod lazım olan cavabı statistik yolla hesablayır ki, nəticədə "what the fuck did just happen?!" sualını özünüzə verməli olursunuz. metodun alqoritmi təxminən belədir:
1. üzərində inteqral hesablanacaq bölgənin həcmini tap.
2. inteqral hesablanacaq olan bölgə içində təsadüfi koordinat seç.
3. inteqralını hesablayacağın funksiyanın bu koordinatdakı dəyərini hesabla.
4. ikinci və üçüncü bəndləri n dəfə təkrarla, hesabladığın funksiyanın dəyərlərini topla və cəmi n-ə böl.
5. nəticəni üzərində inteqral hesablanacaq olan bölgənin həcminə vur.

göründüyü kimi yuxarıda inteqralın tərifindən heç danışmadıq. sadəcə təsadüfi koordinatlar üçün funksiyanın dəyərini hesablayıb topladıq. bir riyaziyyatçı babayiğit olaydı da mənə ispat edərdi, nəyə görə bu yolla aldığımız ədəd məhz funksiyanın həmin bölgədə üzərindən inteqralına bərabərdir(edit: babayiğitdən ispat gəldi. aşağıda qeyd olunub). bundan başqa təbiidir ki, nə qədər çox təkrar etsəniz, yəni n nə qədər böyük olsa, o qədər dəqiq nəticə əldə edirsiniz.

aramızdakı bekar proqramçı yazarlar üçün kiçik və əyləncəli tapşırıq.
-dairənin sahəsinin hesablanması:
bir dairə iki ölçülü obyektdir. onu riyazi şəkildə f(x, y) funksiyası ilə təyin etmək olar. dairənin sahəsini isə bu funksiyanın dairə üzərindən inteqralını almaqla hesablamaq olar. əvvəlcədən deyim dairənin sahəsi pi vurulsun radiusun kvadratıdır. bu problem monte carlo metodu ilə çox asanlıqla hesablana bilər və wikipedia-da nümunəylə rastlaşa bilərsiniz. kömək etməyə məmnun olaram.

nümunə üçün deyim ki, dairənin sahəsinin analitik üsulla hesablamaq heç də primitiv deyil. monte carlo metodu sizi analitik riyaziyyatın çətinliklərindən xilas edəcək.

edit: #249171 nömrəli entrydə, yuxarıda tələb olunan isbat gəldi:
f(x) funksiyasının ox oxu ilə əmələ gətirdiyi hissəyə r deyək. indisə təsadüfi hadisəni məsələnin həll metoduna daxil edək, çünki başda demişdik ki, təsadüfi hadisəyə əsaslanırıqsa, metodumuz monte carlo metodu olacaq. bu hadisə də olsun ki, əgər bu çəkdiyimiz düzbucaqlı daxilində təsadüfi nöqtələr seçsək, onlardan neçəsi axtardığımız r sahəsi daxilinə düşər. bu sualın cavabı bizə həndəsi ehtimaldan məlumdur. hər hansı nöqtənin r hissəsinə düşmə ehtimalı r-in sahəsinin (yəni axtardığımız inteqralın) düzbucaqlının sahəsinə nisbətinə bərabərdir.
müəllifə təbrik və təşəkkürümü çatdırıram, afərin!

fahişəlik

sevmədiyin bir adamla sevişməkdir. bacardığımı düşünürdüm. hətta içində olduğum qısa müddətli əlaqələrimdə həddindən çox emosional davranıram deyə tənqid alıb özümlə fəxr edirdim guya. bir dəfə bir nəfər demişdi, "mənə deyiblər qatığa ancaq seks lazımdır, düzdür bu? mənə deməlisən bunu." 3-4 dəfə təkrarən "mənim istədiyim var. tərəddüt edirəm. düzünü de ancaq seksi fikirləşirsən?" soruşmuşdu. mənsə biraz içkidən biraz da öz loxluğumdan yox təbii ki yox zad dedim. adam deyərlər lox gədə lox nə əmrahlığına salmısan. yeni insan, bədən tanımağın, yoxlamağın verdiyi adrenalini, həyəcanı sevgi ilə səhv salırammış. necə axmağam. söhbət biraz davam edəndə pərdələr aradan götürülür. bədəninə olan toxunuş heç də yaxşı təsir bağışlamır. sən icazə verməmisən ona, sən arzulamamısan bu toxunuşu. ona görə sanki əli qolu bağlı zorlanırsanmış kimi gəlir adama.
insanlar arası münasibətlərdə həmişə rasional davranmaq qeyri mümkündür. sevişməyi yemək içmək kimi ehtiyaclar kateqoriyasına endirə bilməzsiniz. ola bilər partnerlərinizi tez-tez dəyişməklə adrenalin və həyəcanla özünüzü aldada bilərsiniz. ancaq bu çox vaxt alır və dost-tanışınızı sizi ilk başlarda müsbət qarşılasalar da zamanla bir dur demək istəyirlər sanki. bilmirəm, bəlkə də alınmaz.
bir də keçmiş sevgilinin mənlə sevişərkən hiss etdiklərini də indi özüm hiss edirəm.
(baxma: piece of shit)

hər şey şünas

haqqında olan təsəvvürdən asılı olaraq yaxşı və ya pis təsir bəxş edən insandır. nə qədər ki, bu şəxs açıq və iyrənc şəkildə özünü tərifləmir, bu və ya digər sahənin əsl mütəxəssisi qarşısında geri çəkilir, hər şeydən az-maz xəbəri olmaq mükəmməl bir özəllikdir. bir iqtisadçı ilə tanış olanda onu danışdırmaq üçün xırda iqtisad bilgilərini ortalığa atmaq, bir idmançı ilə danışanda keçmiş idman təcrübələrini danışmaq, sual vermək, bir hüquqçu ilə danışanda ağlına gələn hər hansı mürəkkəb* ən azından sənin üçün bir hüquqi vəziyyəti müzakirə etmək və s. ünsiyyət üçün əla körpüdür. (bax: rapport)

təkamül nəzəriyyəsi

bu yaxınlarda ilan dnt-si ilə siçanlar özərində aparılan təcrübələrdən sonra gülümsədən nəzəriyyə. belə ki, bütün onurğalılarda ətrafların, yəni əl və ayaqların inkişafına cavabdeh olan gen sırasının ilanlarda fərqli olduğu həm ilanların xarici görünüşünə həm də genlərinə baxanda açıq aydın hiss olunur. siçanlarda məhz ətrafların inkişafına cavabdeh olan geni ilanlardakı ekvivalent dnt sıraları ilə əvəz ediblər. nəticədə yeni doğulan siçanların ətrafları ilanın növündən asılı olaraq ya qismən, ya da tamamilə inkişafdan qalıb. bu təcrübəni insan, başqa primatlar və digər ətrafı olan onurğalılar ilə aparanda siçanlarda ayaqlar tamamilə normal inkişaf edir. bu təcrübə ilanların və ya başqa cür ifadə etsək ayaqsız sürünənlərin tarix səhnəsində nisbətən tez ortalığa çıxmasını izah etməyə kömək edir. ilanların ayaqsız olmasına səbəb xırda bir mutasiyadır, genetik kodlamadakı uzun bir dəyişiklik deyil. Qeyd edim ki, bəzi ilanlarda xarici görünüşdə, hamısında isə skeletdə ayaqların izinə rast gəlmək olur.
təcrübələr cell jurnalında çap olunub. məqaləni buradan oxuya bilərsiniz.
P.S. məqalə barədə bir xəbər saytından oxumuşam.
P.S. məqalənin sonlarına yaxın sözü gedən dnt kodlarını həqiqətən görmək olur. orta məktəb biologiyasını yaxşı bilənlər ordakı a, t, g, c hərflərinin nə demək olduğunu başa düşər. (baxma: azot əsasları)

birinci dünya müharibəsi

bütün itkilərə, dəhşətlərə baxmayaraq tibb elmi üçün böyük önəmə sahib müharibə. 20-ci əsrin tibbi kifayət qədər modern idi və çox yaralının xilas olmasına imkan vermişdir. təkcə beyin zədələnməsindən o qədər insan hospitallara gətirilib, xilas edilib ki, müharibədən sonra beynin tam xəritəsini çıxarmaq mümkün olub. belə ki, beyində hansı hissə zədələnəndə hansı funksiyaların işləmədiyini öyrənərək belə bir xəritə çıxarmaq olar. və o qədər insan müxtəlif beyin zədələnməsi ilə gəlib ki, həkimlər beynin hər bir nöqtəsi ilə bağlı məlumat əldə edə biliblər.
mənbə: brain rules - john medina

qızla sevgili olmaq istəyib dost olan oğlan

sosial əlaqələrdə fərsizliyin göstəricisidir. təkcə bu hal yox, bunun əksi də çox pisdir. qapıdan içəri üstünə gündə bir qız tullanan qanqster kimi girib sonra aşk böceği rolu oynasanız da işləri korlayacaqsınız. sevgilinizlə və ya həyat yoldaşınızla uzun müddətli birlikdəlikdən sonra götünüzü divandan tərpətmirsiniz. qarşı tərəfin sos siqnallarından sonra "nətər yəni, ala, mən alfayam, mən dediyim olacaq, dur gedək xaş yeməyə" desəniz də fərsizlik göstərmiş olarsınız. bunun ümumiyyətlə təkcə qadınlarla əlaqəsi yoxdur. istənilən münasibətdə öz rolunuzu birdən birə dəyişmək istəsəniz, qarşı tərəf sizə antipatiya ilə yanaşacaq.

sam harris

çox tez-tez məni fikirlərimə göz atmağa vadar edən adam. bu yaxınlarda təzə ted çıxışını izlədim.

(youtube: )

sezen aksu

Yuxusuz gecələrin müğənnisi. Divarlarımı rəngləyirəm, sezen aksu müşayiəti ilə əla gedir. uşaq vaxtımda əmimin maşınında rayonda gedərkən keçirdiyim hissləri keçirirəm. Bir də istanbulda taksidə getməyim yadıma düşür. Üst-başım ağ boya, gecə, yuxusuzluq, çay. bir dənə siqaret çatmır.
(baxma: seni kimler aldı)

(youtube: )

(youtube: )

effektiv məğlubiyyət psixologiyası

məğlub olduğunu qəbul etmək üçün sərfəli düşüncələr toplusudur. məğlub olduqda belə dik durmağa yarayır. çox çətindir, çünki bədənimiz uğurdan asılıdır, onun üçün nə isə feedback lazımdır. lakin bacarsanız özünüzü məğlub, üzgün, əzgin vəziyyətə salmaya bilərsiniz. bəziləri bunu oyunu ciddiyə almamaqla edir, bir başqaları rəqibi və ya bəxtini günahlandırır. mən çox vaxt özümü şagird olduğuma tək məqsədimin öyrənmək olduğuna inandırıram. ya da işi bir növbəti mərhələyə çəkib, özünüzü öləcəyini bilə-bilə düşmən pulemyotuna süngü və ya qılıncla hücum edən əsgər roluna da qoya bilərsiniz. bu arada sonuncu samuray filmi əla filmdir.
gecəniz xeyirə.

homoseksuallıq

2-3 həftədir hər bekar saatlarımda məni düşündürən zad. elə 2-3 həftə əvvəl bekar gecələrimin birində facebookda bir post gördüm. xəbərə görə afrikada bir neçə dişi aslan tapılıb ki, erkəklər kimi uzun yalmanlara sahibdirlər və onlar kimi həyat tərzi sürməyə başlayıblar. ehtimal olunur ki, erkək aslanların sayının azalması bu qəribə dəyişikliyə səbəb olub. başlıqda da yazılmışdı ki, "kim deyir ki, təbiətdə homoseksuallıq yoxdur?".
ağır təkamül travması aldığımı neçənci dəfədir yazıram sizlərə? mənim ağlıma o dəqiqə bəzi sürünənlərin cinsiyyəti dəyişdirə bilmələri gəldi. qarşı cinsin sayı az olanda, bu sürünənlər cinsi dəyişiklik keçirir və cinsi cəhətdən tam funksional olaraq həyatlarına davam edirlər. sürünənlərdən daha primitiv canlılarda da bu var məsələn balıqlar, suda quruda yaşayanlar və s.
indi aslanların bu cür dəyişiklik keçirməsi ağlıma bu ehtimalı gətirdi ki, belə bir davranış şəkli bugünkü məməlilərə kimi ötürülmüş ola bilər. baxmayaraq ki, tam funksional cins dəyişikliyi artıq fizioloji olaraq qeyri mümkündür.
indi söhbəti insanlara gətirəcəm. bu düşüncəmi artıq başqa yerdə bir dəfə yazmışam deyəsən. mənə görə insan populyasiyasında erkəklərin sayı dişilərin sayından təxminən iki dəfə az olmalıdır. yalnız bu halda cinsi-sosial münasibətlər normal axarına düşür. erkəklərin ovda, konfliktlərdə tələf olması bu say nisbətinin qorunub saxlanılmasına gətirib çıxarıb. indi modern dünyada kişilərin sayı təxminən elə qadınların sayına bərabərdir. əgər yuxarıda yazdığım nisbət insan populyasiyası üçün doğurdan da təbii haldırsa, onda modern dünyada ağır qadın qıtlığı var. və bəzi erkək fərdlərin özlərini dişi kimi hiss etməyə başlaması tamamilə normal və təbiidir.
verəcəyiniz ilk reaksiya "bəs lezbiyanlar necə?" olacaq bilirəm. ilk öncə bunu deyim ki, qadınların cinsi istəkləri kişilərinkindən qat-qat mürəkkəbdir və bir qadının cinsi arzularında kişilər olsa da yenə də bir qadınla birlikdə ola bilər. nə demək istədiyimi bir misal əsasında açıqlayım. bir veriliş var idi. bir feminist qadın, kişiləri başa düşmək üçün ömrünün bir ilini kişi kimi keçirir. xarici görünüşünü, dostlarını, davranışını dəyişir. və bir neçə qadın ilə görüşməyə cəhd edir. bu görüşlərdən bəziləri hətta uğurlu alınır və qarşısındakı qadınlar bununla birlikdə olmağa razılıq verir. son anda onlara əslində qadın olduğunu açıqlayır. və möcüzə baş verir. bir çox qadın fikrini dəyişdirmir. onlar hələ də onunla birlikdə olmağa razılıqlarını bildirirlər. belə bir hal çox az kişidə rast gəlinər. qadın üçün seks və intim münasibət beyində baş verən bir şeydir və kişilərdəki qədər sadə bir fenomen deyil. məhz buna görə yuxarıda bəhs etdiyim nəzəriyyəmin lezbiyanların varlığı ilə təkzib edildiyini düşünmürəm.
mövzuyla bağlı məni narahat edən bir məsələ avropa və amerikanın siyasi arenada bu insanlardan istifadə etməsidir. azadlıq vəd edən tərəf olma məcburiyyəti, sanki qərbi rəqib tərəflərdə çatışmayan azadlıqlar axtarıb tapmağa vadar edir. digər ölkələrdəki homoseksualların vəziyyəti şişirdilir acınacaqlı halda təsvir olunur. eşidən deyər ki, rusiyada bir-bir evlərə girib homoseksual tutan kimi diri-diri yandırırlar. istənilən qrupda mən homoseksualam desəniz sizə qarşı antipatiya yaranacaq. çünki nə etsəniz də, dünyanın əksəriyyəti heteroseksualdır. və hər bir insanın özündən fərqli olan birini diskriminasiya etmək instinkti var. buna qarşı heç nə edə bilmərik. əgər biz homoseksualların diskriminasiya olunmasına qarşı mübarizə aparmaq istəyiriksə, onda bənzərliklərə fokuslanmaq lazımdır, fərqlərə yox. avropanın fəxrlə şərqin gözünə soxduğu lgbt paradları, proud to be gay sloganları tamamilə tərs reaksiya verir. rusiyada və ya azərbaycanda homoseksualların edə bilməyəcəyi tək şey əslində o paradlar və o sloganlardır. axı işə, ya universitetə girəndə kimdən cinsi orientasiya soruşulur? dost arasında deməyə utanılır? hər şey necə deyərlər kruqdan asılıdır. yenə deyirəm, hətta almaniyada belə öz dostlarınıza mən homoseksualam deməklə risk edirsiniz. mənə görə qərb lgbt-dən istifadə edərək siyasi rəqiblərinə necə deyərlər pressing tədbiq etmək istəyir. bu məncə iki üzlülükdür.
gecəniz xeyirə.

atomun planetar modeli

atomun böyük bir hissəsinin boşluqdan ibarət olmasını öyrəndikdən sonra ernest rutherford tərəfindən ortaya atılan model. belə ki, atomun bütün müsbət yükü mərkəzdəki nüvədə cəmlənmişdir. elektronlar isə müsbət yükün ətrafında müəyyən uzaqlıqda dövr edirlər. eyni ilə günəş sistemindəki kimi. elə buna görə də planetar model deyilir. günəş sistemindən tək fərqi sadəcə aradakı qüvvənin qravitasiya deyil də elektromaqnetizma ilə verilməsi idi.
ancaq bu modelin çatışmayan cəhətləri var. klassik fizikaya görə təcil ilə hərəkət edən yüklər elektromaqnetik şüa yayırlar. çevrə və ya ellips boyunca hərəkət təcilli hərəkətdir. əgər elektronlar planetlər kimi nüvənin ətrafında dövr etsələr daim elektromaqnetik şüa göndərərlər və enerji itirib, yəni yavaşlayıb nüvəyə düşərlər. yəni atomun planetar modeli atomun stabilliyini izah edə bilmir.
bu problemdən yayınmaq üçün cənab max planckın işıq kvantları nəzəriyyəsindən istifadə etdilər. artıq işıq yəni elektromaqnetik şüalanma yalnız bir kiçik ədədin qatları şəklində yayılıb, udula bilərdi. yəni indi artıq müəyyən radiuslu elektron orbitlərinə icazə verilirdi və atomun sabitliyi izah oluna bilərdi. lakin yuxarıda bəhs etdiyim kiçik ədədin, yəni kvant sabitinin varlığı, həm də cənab werner heisenbergin qeyri müəyyənlik prinsipinin varlığına gətirib çıxarırdı. bu isə öz növbəsində o demək idi ki, elektron kimi kiçik zərrəciyin sürətini və yerini eyni anda dəqiq bilmək mümkün deyildir. çevrə boyunca hərəkət edən bir cisim təsəvvür edin. çevrənin istənilən nöqtəsində cismin sürəti, hərəkət istiqaməti və yeri dəqiq bilinir. bu hal yuxarıda adını çəkdiyim prinsipə görə mümkün deyildi. elektronun nüvə ətrafında sadəcə hansı ehtimalla harada olduğunu göstərmək olardı. eyni şey sürətə də aiddir. bu səbəbdən modern fizika və kimiya kitablarında elektron orbitindən deyil də elektron buludlarından söhbət gedir. çünki bir kvant cisminin, yəni elektron kimi xırda bir cismin, ölçüsündən yerindən və sürətindən yalnız ehtimal ilə danışmaq olar.