Ernst leitz
Bu şirkət mikroskop istehsalı ad-san qazanmışdı. ardınca da, 1914-də ilk leica fotoaparatı yarandı. Leica adı da leitz camera sözlərinim qısaltmasından gəlir və hazırda keçmiş korporasiya leica kamera, leica geosistem, leica microsistem, leica biosistem olaraq 4 ayrı şirkətə bölünüb. Niyə hamısının qabağında "leica" olması leitz-in ən məşhur məhsulu olan fotoaparat ilə bağlıdır. 1986-cı ildə də şirkətin adı dəyişdirilərək leica qoyulub.
Şəkil: leica m10-r. "R" hərfi "resolution" anlamına gəlir. Çünki m10 modelində olan 24mp bu modeldə 40mp-ə yüksəldildi.
Keçək leica-nın özünə. Yuxarıdakı entridə yazılan o iphone bənzətməsində böyük haqlılıq payı var. Çünki necə ki, iPhone bir vaxtlar böyük innovativ yenilik kimi bazara bütünlüklə ekrandan ibarət sensorlu telefonları çıxarıb bu işin əsasını qoydu, eynisini də bu adamlar leica ilə ediblər. 1914-də çıxan ur-leica adındakı fotoaparat 36x24mm film lenti ilə işləyən ilk fotoaparatdır.
Ur-leica 42mm f/4,5 dəyərindəki* "f" dəyərinin nə olduğunu entrinin sonunda qeyd etdiyim "apertur və diafraqma" başlığından oxuya bilərsiniz sabit bir lensə sahib idi. Mühəndis özü üçün istehsal etmişdi bunu və 35mm dediyimiz "plyonka"nı da o vaxtılar "cine film" olaraq işlədilən 18x24mm-lik lenti 2 dəfə enləndirərək hazırlamışdı. 1924-cü ildə dəyişdirilə bilən lensə sahib, "m mount" leica 1 yarandı və şirkət kütləvi istehsala başlandı. Beləliklə, fotoqrafiya kökündən dəyişdi.
Leica 1
Fotoqrafiya kökündən dəyişdi dedik. Çünki leica i(1)-ə qədər fotoaparatlar bu
və ya bunun kimi
"medium" və "large" formatda çəkiliş edən, yekə, daşınması zülüm, ağır olan, daima tripod tələb edən cihazlar idilər. Bu aparatlar da hər nə qədər böyük ölçülərdə keyfiyyətli print imkanı yaratsalar da, heç, türklər demiş, "pratik" deyildilər. Halbuki leica o dövr üçün* elə indiki dslr-lara baxanda indiki dövr üçün də kompaktdır. sensasiya sayılacaq dərəcədə kiçik, kompakt, "pocket size" idi. Buna qarşılıq olaraq bir çox fotoqraflar 35mm-lik filmin çox kiçik olduğunu və heç də yaxşı keyfiyyətdə olmayacağını düşünürdülər. Ancaq 35mm-lik film qəzetlərə vurulacaq, heç də pis olmayan ölçülərdə çap ediləcək qədər qənaətbəxş oldu. Leica-nın da ulduzu parladı.
Şəkil: leica q2 monochrome. Full frame 47mp dəyərindəki bu kompakt kamera yalnızca ağ-qara şəkillər çəkir.
Artıq leica, başda müharibə fotoqrafları olmaqla, fotojurnalistlərin, sənədli fotoqrafların, reportyorların və ən əsası isə, küçə fotoqraflarının ən sevimlisi idi. Elə küçə fotoqrafiyasının bu qədər populyarlaşmasının səbəbkarı da məlum səbəblərə görə leica olub. Çünki leica balaca idi, çəkiliş üçün əziyyət tələb etmirdi, xəlvəti şəkildə hər yerə keçirilə bilirdi və hər şeyi mexaniki idi. lev Trotskinin Kopenhagendə çəkilmiş məşhur fotosundan(ki o zamanlar üçün böyük səs gətirmişdi bu şəkil) tutmuş
ernesto che guevaraya
ssri-nin berlinə bayraq sancması kadrından tutmuş
müharibədən sonra Nyu-Yorkda, times square-dəki öpüşə
vyetnam müharibəsində çəkilmiş, bütün dünyanı sarsan və insanı ürpərdən həmin bu fotoya
qədər saysız-hesabsız, dünyaca məşhur, sənətdə ikonikləşmiş, təsirli anları məhz bu kameralarla çəkiblər. Nəticə olaraq Bütün bunlar da leica-ya bu günkü şöhrətini gətirib.
Şəkil: fotoqrafiyanın "ata"larından sayılan henri cartier-bresson öz leica-sı ilə. 1957
Müsbət və mənfilərinə gələsi olsaq.
Müsbət və ya yaxşı tərəfləri:
Başa düşüləndir ki, bu gün leica istəyənlərin böyük qismi onu sırf şöhrəti naminə arzulayır* bax: iphone işlətməyi "ayrıcalık" saymaq , amma bunu da anlamaq lazımdır ki, adamlar elədiklərini haqqını verərək edirlər.
1) hər şeydən öncə, bu işə yeni standart gətiriblər. Yəni bu 35mm film dediyimiz, sonradan digital dünyada da "full frame" adlanaraq standart sayılacaq ölçünü leica yaradıb. Küçə fotoqrafiyasının inkişafının da ən əsas səbəbkarı leica olub.
2) Bundan əlavə, leica lensləri ən yaxşı optikaya sahib lenslər sayılır. Yüksək(high) Micro contrast
və fotolarda yaratdığı "3d pop" leica-da ən pik həddədir* təkcə zeiss lensləri bu işdə leica-ya tam rəqib ola bilir. . normalda şəkillər 2d olur, amma leica lenslər fotoya 3d effekti qatır ki, Bu da "3d pop" adlanır. Aşağıdakı adama diqqət edin, özünüz görəcəksiniz. Şəkildə həddən artıq çox yüksək bir dərinlik, 3d-lik var. Hansı ki, bunu digər heç bir markadan əldə etmək mümkün deyil.
3) 2, hətta 3-cü əl satsanız da, qiyməti çox düşmür. Rahatlıqla, çox pul itirmədən, baha qiymətə satmaq olur.
4) bütün leica kameralar almaniyada tam olaraq əl əməyi ilə hazırlanır, yığılır və nömrələnir.
5) ta ilk çıxdığı dönəmlərdən günü bu günə qədər eyni "mount" sistemindədirlər. Mount-un önəmi böyükdür. Çünki, misal üçün, istənilən canon lensini hər canon aparatda işlətmək olmur, çünki apsc, ff, dslr, güzgüsüz və s. hər tipə aid ayrıca Mount var və bir-birlərinə uyğunsuzdurlar. Gərək adapter işlədəsən, bu isə lensin performansını aşağı salır. Ancaq bütün leica lensləri eyni Mount olduğundan 80 il əvvəlki retro lensi belə, keçən il çıxan kameraya birbaşa taxıb işlətmək mümkündür.
6) premiumluq. Lensləri maksimal keyfiyyətdə etməyə çalışdıqları, əl əməyi işlətdikləri kimi, kameralarda da ən yaxşı materiallardan istifadə olunur və əldə tutuşu zamanı premium hissi verir.
Şəkil: leica r8. Hər zaman görünüşü tənqid olunsa da, şirkətin ən inkişaf etmiş lentli kamerası idi.
7) kamera ömrü. üst seqment dslr və ya mirrorless(güzgüsüz) kameraların foto çəkmə ömrü ən yaxşı halda 500min olur. Çox vaxt isə 200-300min arası dəyişir bu rəqəm, ki burada ən yaxşılarından danışırıq. Leicada isə bu, 1 milyondur. Yəni zavod kameranın normal şəraitdə heç bir problem olmadan 1 milyon foto çəkəcəyini deyir. 1 milyon sizə elə-belə, adi gəlməsin. Bu özü elə ömürlük deməkdir. Bu gün bir leica alıb hər gün 100 şəkil çəksəniz, kameranın zavod standartı olan sayı tamamlamaq üçün 27 ildən çox bir zaman lazımdır. Misalçün, mən özüm fotoaparatımı yanımda hər yerə apara-apara 3 ildə cəmi 15min şəkil çəkə bilmişdim. Həmçinin Zavod rəqəmləri ortalamanı göstərir, halbuki diqqətli istifadə olunan bütün kameralar qat-qat daha çox uzunömürlü olur.
Şəkil: 47mp leica sl2 reporter edition. Təbiət, fashion və studio fotoqraflara xitab edir.
8) Eyni zamanda, əksər filmli leica kameralar tam mexanikidir. Bu isə batareya problemini aradan qaldırır və nəticədə, fotoqrafın "film roll"-u dəyişməkdən başqa heç bir dərdi olmur, heç vaxt da yarı yolda qalmır.
Gələk mənfilərinə:
1) bahalılıq. Türklər demiş, öyle-böyle değil, əməlli bahadır. Söhbət lens olmadan, təkcə kameranın özünün ən azı 5.000$-dan başlamasından gedir. Nəzərə alaq ki, 20-30 illik lenslərin də 3-5-ci əl qiyməti azı 2-3min dollardan başlayır. Göründüyü kimi, hətta ikinci əl belə hədsiz bahadır. Uzun sözün qısası, "kameranın bəkarətini mən pozacam" beynində olub təzə cihaz almaq istəyən biri aşağısı 10.000$ dolları qırağa atmalıdır. Hətta "special edition"-lar isə ümumiyyətlə, 12-20min dollar arasında satılır. Ki, bu da eyni performansı verən, amma fərqli "vid-fason"da olan kameraya o pulu verməyin hansı məntiqə sığdığını sorğuladır adama. Fun fact: kreditə iphone almaq məsələsi leica söhbətində də doludur.
Şəkil: leica m9-p hermes edition. Qiymət: 50.000 dollar
2) lenslərində "third party" lenslər ilə qiymətə dəyəcək fərq olmaması. Misal üçün 13.000$-a satılan 50mm f/0.95 leica noctilux lensinin performansı pik olsa da, 600$-lıq alternativi olan ttartisans 50mm f/0.95 lens ilə 12,000 dollara dəyəcək fərqi göstərmir. Hətta aparılan "blind test"-lərdə noctilux-un keyfiyyətinin gözəçarpan olmadığı görünür. Eyni zamanda, daha aşağı qiymətdə olan nikon-un 50mm f/0.95 lensi daha yaxşı performans sərgiləyir. Uzun sözün qısası, leica çox keyfiyyətli məhsul istehsal eləsə də həmin məhsulun həqiqi dəyərindən (təbii ki, brend, məşhurluq da burada önəmli faktordur) qat-qat yuxarı qiymətə satır.
Real nümunə: 12.000 dollara dəyəcək heç bir fərq gözə çarpmır.
3) avtofuksun olmaması. Bu, əslində, Leica-nın prinsipidir. Yəni adamlar bildirir ki, əldə tutulan kamera bir vasitə kimi görülsün, hər işi özü görən ağıllı "gadget" kimi yox. Yəni əsas iş fotoqrafın boynuna düşməlidir, hər şeyi hesaba qatmalıdır. Manual fokus isə heç də həvəskar, qeyri-peşəkar, lap elə hər peşəkarın edəcəyi qədər asan iş deyil, xüsusilə də "rangefinder" tipli kamerada. Yəni bu kameraları alacaq qədər pullu olmaqdan əlavə, işlədəcək qədər peşəkar olmaq lazımdır.
Şəkil: bu gün analoq fotoqrafların "dream camera"-sı, dünyanın ən ikonik, ən məşhur, ən yaxşı filmli kameralarından biri - leica m6
4) lenslərə aid olan şey kamera gövdələrinə də aiddir. Həddən artıq bahalı olmasından əlavə, ondan qat-qat ucuz olan digər markalar kameralar arasında leica modellərindən çox daha üstün performans sərgiləyənlər var. Demək olar bütün sahələrdə: istər erqonomiklik, istər sürət, istər görüntü keyfiyyəti, istər dinamik aralıq. Rənglər də zövq məsələsinə girəndə iş tamam qarışır. Hətta və hətta d-lux seriyası Panasonic alternativləri ilə müqayisə ediləndə "nədi-nədi orda qırmızı bir logo var" deyərək yersiz bahalığı ciddi tənqid olunur. Aşağıdakı kameralar dizayn və özəlliklər baxımdan 1:1 tamamilə eynidir. hətta panasonic-də 5 əlavə funksiya və öndə tutuşu asandıracaq "grip" var. Amma leica 1500 dollar, Panasonic 800 dollara satır.
Son olaraq, mən bu fikirdəyəm ki, leica " m10 monochrome" kimi sadəcə ağ-qara şəkil çəkən kameradan tutmuş " m10-d" kimi digital olsa da, arxada ekranı olmayan və müasir dünyada sanki keçmişdəki kimi lentli aparatla çəkmək təsiri bağışlayan kameraya qədər çox niş* ing: niche cihazlar istehsal edir, xüsusilə də, digitalda. Hansılar ki, bunları bəyənməmək, arzulamamaq əldə deyil. Amma bu kameralar da, öz növbəsində, heç də professional işlədiləcək, yəni "workhorse" deyiləcək kameralar deyil. Dolayısilə, leica alan biri ya gərək bu peşənin bütünlüklə -bura o kameranı peşəkar iş üçün işlətmək də daxildir. Misal üçün, Magnum fotoqraflar- içində olsun, ya da pulu xərcləməyə yer tapmayan biri olsun ki, özünə təzə "oyuncaq" alıb baş qatsın. Yoxsa o kreditə iphone almaq dəstiri, leica alınması (ki, forumlardan da göründüyü kimi, doludur belələri), xüsusilə də, gəliri az və ya orta səviyyə olan birinin leica arzusu ilə yanıb tutuşub, pul yığıb alması o qədər də məntiqli deyil.
Həmçinin Fotoqrafiya ilə bağlı olan digər entrilər üçün
(baxma: canon vs nikon/-322897)
(baxma: noise/-322896)
(baxma: shutter speed/-322900)
(baxma: diafraqma və apertur/-323382)
(baxma: bokeh/-327822)
(baxma: piksel/-325863)
(baxma: megapixel/-328350)