1918-ci ildə yazılmış azərbaycan respulikasının himni.

haqqında yazılan rəyləri oxuduqda məyus oldum açıqcası. bu qədər insanın haqqında "mənasız" olduğunu düşünməsinin əsas səbəbi məktəblərdir. məktəbdə himni sevdirmirlər, mənasını başa salmırlar. çünki özləri də bilmirlər və sevmirlər.

himnlər ümumiyyətlə bir xalqın azadlığını əldə etdiyi vaxt yazılır. və bu azadlığın qazanılmasını və qorunmasını tərənnüm edir. sözlərini dəyərləndirəndə 1918-ci ili nəzərə alıb dəyərləndirmək lazımdır.

o ildə heç də azərbaycanda yaşayan xalq öz azadlığını mübarizə ilə almıyıb, bu sadəcə marjinal bir qrupun (əsasən müsavat) uğuru idi. respublikadan əvvəlki dövrdə azərbaycanda yaşayan müsəlman xalqdan əsgər aparmırdılar. respublika qurulduqdan sonra bir çox ailə övladları əsgər aparılmasın deyə ya gizlədirdilər, ya rüşvət verirdilər (indiki kimi). respublika qurulduqdan sonra yaranan çətinliklərə də (yemək, iş yerləri, geyim) birlikdə, millət olaraq reaksiya vermədik.

ona görə də bu himn o qəhrəmanlıq edən marjinal qrupun himnidir əslində. qəhrəman övladın şanlı vətəni deyəndə bu övladlar nəzərdə tutulur. onların canlarını verməyə də hazır idilər. (daha sonra verdilər də). minlərlə can qurban olduğunu sadəcə sözdə yox, real həyatda görmüşdülər. (yaşama) hüququndan keçən əsgərləri də görmüşdülər.

və bu çətinliklərlə yaranan ölkə üçün böyük arzuları var idi. sən olasan gülüstan.
və bayrağı yüksəltmək istəyənlər də yenə bu gənclər idi.

bütün bunları düşünərək dinləyəndə musiqinin də hadisələrə uyğun dəyişildiyini hiss etmək olur. əvvəlcə ideya gəlir, müstəqillik ideyası, sonra müharibə, itkilər, gərilim, sonra eyforiya , azadlıq, arzular.

indi bir çoxunuza mənasız gələ bilər bütün bunlar. bəlkə də həqiqətən mənasızdır. amma mən belə hiss edirəm. və hər dəfə bu himn oxunduqca o insanların qarşısında özümü borclu hiss edirəm. onlar azadlığı (hər mənada, düşüncə, yaşam) az qala gətirmişdilər.