1. voyager 1 tərəfindən 14 fevral 1990 cı il tarixində çəkilən görüntüdən təsirlənən carl sagan tərəfindən yazılmışdır. dünyadan 6.4 milyard kilometr uzaq bir məsafədən çəkilmiş görüntüdə bir-birimizi qırdığımız, paylaşa bilmədiyimiz dünya balaca bir nöqtə qədərdir. neçə min illik tariximiz, dövlətlərimiz, müharibələrimiz sadəcə balaca bir nöqtə qədərdir.



--sitat--

kainatın ucsuz/bucaqsız dərinliklərindən bir görüntü çəkməyi başardıq. diqqətlə baxın. orda bir nöqtə görəcəksiniz. təkrar baxın. o nöqtə bizim evimizdir. sevdiyimiz hər kəs, yaxınlarımız, atalarımız, tanımadığımız milyardlarla insan hamsı həyatını o nöqtənin üstündə keçirib və keçirirlər. insanlığın tarixindəki bütün sevincli və dəhşətli hadisələr, özündən əmin idealogiyalar, ekonomik nəzəriyyələrimiz, hər kral və boynu vurulan sadə insan, hər kəndli və hər varlı, bir-birini sevən hər iki gənc, hər ana və ata, ümidləri olan hər uşaq, hər təzə bir şeylər kəşf edən alim, atdığımız hər bomba, əxlaq dəyərlərini öyrədən hər müəllim, bezdirmiş hər siyasətçi, hər bir məşhur və hər bir uca şəxsiyyət, hər müqəddəs və hər günahkar o nöqtədə yaşadı, günəş işığından aslı o balaca, solğun mavi toz zərrəciyi olan nöqtədə.

dünya sərhədlərini bilib/bilmədiyimiz və hətta bir sərhəddi olub/olmadığını belə bilmədiyimiz kainatın dərinliklərində balaca bir səhnədir. hər özlərindən əmin imperatorların axıtdıqları qan göllərini düşünün. sadəcə kiçik bir vaxt ərzində şan və şöhrət içində bu səhnədə qala bildilər. bu nöqtənin bir küncünə qısılıb yaşayan birilərinin nöqtənin digər künclərinə qısılıb yaşayanlara etdikləri zülmləri bir düşünün. nə qədər bir-birlərini anlamırlar, bir-birlərini öldürmək üçün nə qədər həvəslidirlər və nifrətləri nə qədər böyükdür.

bu solğun mavi nöqtə bütün o özümüzü bəyənmişliyimizə, özümüzə kainatda xüsusi bir önəm qazandırmağımıza və buna istiqamətlənmiş inanclarımıza meydan oxuyur. planetimiz ətrafımızı əhatə edən nəhəng qaranlığın içində tək başına dönən balaca bir toz zərrəciyidir. hər şey. sahib olduğumuz inanclar, idealogiyalar, uğrunda adam öldürdüyümüz dəyərlər və hamsı balaca bir toz zərrəciyi qədərdir. bu təkliyin içində sonsuz qaranlığın içindən birilərinin gəlib bizi xilas edəcəyinə bir işarə isə yoxdur.

dünya. bu günə qədər üstündə həyatın var olduğunu bildiyimiz tək planet. ən azından yaxın uzun illərdə bəşəriyyətin köçə biləcəyi başqa bir planet yoxdur. bəyənsəkdə, bəyənməsəkdə dünya yaşamaq üçün tək şansımızdır.

elmin təvazökarlığı və şəxsiyyəti ən çox inkişaf etdirən şey olduğunu deyirlər. haqlıdırlar. məncə dünyamızın elmin sayəsində kosmosun dərinliklərindən çəkilmiş bu görüntüsü özümüzü bəyənmişliyimizin nə qədər axmaqca olduğunu göstərir. bu görüntü bizə evimizi hələ öz aramızda paylaşa bilməməyimizi yada salır və eyni zamanda dünyanı qorumaq üçün bizə böyük məsuliyyət verir.

--sitat--



carl saganın bu yazını yazdığı gündən günü gününə 25 il vaxt keçib. nə qədər dünyamızı qoruyuruq? nə qədər öz iyrənc idealogiyalarımızın və müdafiə edib, inandığımız şeylərin dəyərsizliyinin fərqinə varmışıq? nə qədər az müharibəyə başlamışıq, nə qədər az boyun əymişik? görəsən daha heç kim irqçilik etmir yoxsa gündən günə bölünürük? dünyada özü kimi olmayanları gülləyə tutan nə qədər terrorist qruplaşma və bu qruplaşmalardan fərqi olmayan nə qədər dövlət azalıb bu 25 ildə? heçnə.