14. deməli belə bir şey var.mən türkiyəyə ilk getdiyim vaxtlarda onsuz da biraz bilirdim dili. daha doğrusu getmiş olan bir çox azəridən yaxşı idi dilim. və yavaş yavaş inkişaf etməyə başladı türkiyədə danışdıqca. bir müddət sonra istər istəməz azərilərlə belə danışarkən türkçə danışırdım. həm özümnən asılı olmurdu həm də belə istəyirdim deyə. bunlar da danlayırdılar ki sən niyə indi guya bizlə türkçə danışırsan, nə bilim nə və.s adamlara deyirdim ki qaqaş sən türkiyədəsən? bəli. türk dilin mükəmməldir? yox. insanlarla əlaqənin birincil yolu nədi? dil.sən bu dili mükəmməl bilməsən istədiklərini edə, fikrini çatdıra bilərsən? yox. onda sox yerinə türkçə danış və ya danışana bir şey demə də səndən nə gedir? adamlar başqa ölkədə başqa dildə danışan azəriyə belə bir mız qoyurdu. illər keçdi və adamlarla aramda dağ qədər fərq var idi dilimdə, türklərdən belə yaxşıdı indi dilim. gələn gedən dilimi tərifləyir, hansısa məsələni türklərlə danışıq yolu ilə həll etmək lazım olanda məni qabağa verirdilər və.s aksentsiz danışırdım.

indi blət, 2-3 ildi amerikada olanı, yeni gələni, dili yaman gündə olanı yenə mənə deyir ki sən niyə bizlə ingiliscə danışırsan? sonrada iki sözü göt götə qoşub deyə bilmədikləri üçün özlərində *natamamlıq kompleksi* yaradıb biz nə vaxt *native* dil danışa biləcik deyə şikayət edirlər. ama mən hallı olanda özümdən asılı olmayaraq belə olsa danışanda danışma deyirlər. ala qaqa sən praktik etməli deyilsən bəs? adamların hədəfi yoxdu. hədəf odur ki mən qarşı tərəfi başa düşürəm o da məni başa düşür bəsimdi. amerikadakı illərdi burda olan azərbaycanlıların çoxunun dili öz işi ilə bağlı olaraq fikrini çatdırma dərəcəsinə bağlıdı. adamlar başqa şeyi düşünmür. hansısa insanı nəyəsə razı salmağı, fikrini dəyişməyi, arqument irəli sürməyi, müzakirəyə girməyiveclərinə almırlar. bildiklərinin anlata bildikləri ilə məhdud olduğunu bilmirlər. sən bir ölkədə yaşayırsansa hədəfin o ölkədəki insanların danışdığı kimi belə yox, onlardan daha yüksək olmalıdı. necəki azərbaycanda insanları müqayisə edəndə, bəziləri sadəcə danışa bilir, bəziləri isə dili hər tərəfli işlədir. *laf canbazı* deyir türklər. türkiyədə ikən *sms*, *msn* vaxtlarında türk uşaqlar hansısa qızla tanış olurdu, mən onların adına smsləşirdim tapdıqları qızlarla, sərf dili yaxşı işlədə bilirəm deyə. iki günə görüş təyin edirdim ala hamıya. hətta bir dəfə qəhbəliy edib yazışdığım qızların birini çox bəyəndiyim üçün sonradan "sənə o romantik mesajları yazan mən idim hasan yox, ulduzlara baxıb səni düşünən o deyildi" falan demişdim pox düşmüşdü hasanla aramızda.

demək istədiyim, dili öyrənirsinizsə, kimin sizə nə dediyinə qulaq asmadan o dili başa düşənlərin yanında işlətməyə çalışın. soruşan olsa praktika etdiyinizi deyin, beləliklə səhviniz olduqda sizi düzəldə bilərlər, həmçinin qarşı tərəfdə sizi başa düşər.

və hədəfiniz heç vaxt o dili bilən sıradan bir vətəndaş, ongilis kimi danışmaq yox, daha yaxşı danışmaq olmalıdır. ki mümkündür əlbətdə. necə ki azərbaycan da bir kəlimə ilə çox şey ifadə edən ancaq çoxları tərəfindən bilinməyən sözlər var bu da elə. bir vaxtlar *imitasiya* sözünün heç kim tərəfindən bilinmədiyi kimi.

ortalama bir ingilis, amerikan belə hansısa fəlsəfi/psixoloji müzakirə, məqalədəki terminlərin bir çoxunu başa düşməyəcəkdir. siz başa düşün.

öyrənməyə ac, araştırmacı, sorğulayıcı ruhlu bir insan üçün dil vacibdir. mən dil söhbətində çox əziyyət çəkmişəm. hələ də çəkirəm, ama ən azından üstündə işləyirəm, kitablar oxumağa çalışıram. bir gün mükəmməl olacağını bilirəm. əvvəl buna inanmırdım.

siz kimləsə ingilis dilini praktika edirsinizsə, heç kim buna etiraz edə bilməz çünki o da bilməlidir. o istəməsə belə bilməlidir, dünyaya daha çox açılmaq üçün bilməlidir. əlinin altındakı internetin həcmini minlərlə dəfə artırmaq üçün bilməlidir. etiraz etsə belə vecinizə almayın siz ona yaxşılıq edirsiniz xəbəri yoxdu.

və icazə verin xanımlar və cənablar praktikamızı edək.