173. deməli filmə baxanların mən də daxil olmaqla çoxu kitabı oxumadığına görə bəzi hadisələr ya çox qarışıq ya da uyğunsuz gəlir. buna görə də özüm araşdırıb bir çox qaranlıq məqamlara aydınlıq gətirmək istədim. ilk öncə hadisələrin baş vermə xronologiyasını yazacam, daha doğrusu filmdən əvvəl baş verənlər barədə (kitablarda yazılıb)

mənbə: http://gameofthrones.wikia.com

ustadların dediyinə görə westerosun tarixi təxminən 12000 il öncəyə qədər gedib çıxır, amma yazılı mənbələr 6000 il əvvəli, westerosda andallar tərəfindən yazının kəşf olunduğu vaxtı göstərir. 12 min il dedikdə təbii ki miladi təqvimi yox, kitabda təsəvvür edilən təqvim nəzərdə tutulur ki, burda da 0-cı il olaraq aegon targaryenin* birinci westerosa gəlməsi və targaryen istilasının başlanması götürülür. onu da deyim ki bu xronologiya westeros ustadlarının iddiasıdır, yəni digər xalqlar tərəfindən qəbul edilməyə bilər. məsələn, dothrakilər ilk insanın yaranma tarixini 12000 ə. yox, 1000 ə. qəbul edirlər və s.


mən daha rahat olsun deyə illəri mənfi və müsbətlə işarələyəcəm (yazıda kitabdan və filmdən spoiler var)

1ci hissə: sübh dövrü
qədim tarix: westerosda hələ insan irqindən heç kəs yoxdur. yalnız giantlar və children of the forest. meşənin uşaqları weirwood adlanan ağaca - köhnə allahlara sitayiş edirlər (starkların sitayiş etdiyi qədim tanrılardan biri - obrazların winterfellin yaxınlığındakı ağacın yanına getməyini görmüsünüz yəqin)
aegonun gəlişindəndan 12000 il əvvəl (-12000): ilk insanlar ( first men) - insan irqindən olan ilk gəlmələr əvvəllər mövcud olan quru yolu* arm of dorne vasitəsilə westerosu işğal etməyə gəlirlər. meşə uşaqları magiya ilə quru yolunu məhv edirlər və nəticədə stepstones adaları yaranır, amma ilk insanlar gəmilərlə yenidən hücuma keçirlər. westeros uğrundan müharibə başlayır. son həmlə olaraq meşə uşaqları hammer of the waters magiyasını edir, westerosu su basır və the neck adlanan bataqlıqlar yaranır.
-10000: pakt sazişi - uzun illər çəkən müharibədən sonra heç bir tərəf tam qalib ola bilmir (ilk insanlar əsasən üstün olur) isle of facedə sülh müqaviləsi imzalanır. ilk insanlar açıq ərazilərin idarəsini ələ alır, meşə uşaqları isə dağlarda və meşələrdə həyatını davam etdirir. ilk insanlar weirdwooda - meşənin köhnə allahlarına sitayişi qəbul edirlər.
dəmir adalarında məskunlaşan ilk insanlar materikdən ayrı düşür və öz mədəniyyətlərini, o cümlədən öz dinlərini qururlar. özlərini dəmirdoğumlular ( ironborn) adlandırır, boğulmuş allaha sitayiş etməyə başlayırlar.
neckdə məşkunlaşmış ilk insanlar özlərini crannogmen adlandırır və öz mədəniyyətlərini qururlar.

2ci hissə: qəhrəmanlar dövrü
-8000: uzun gecə - westerosa son olmayan qış gəlir, illərlə gün çıxmır. qaranlıq dövrdə şimalda bilinməyən yerlərdə white walkers adlanan varlıqlar ortaya çıxır, hər yeri viran edirlər. bunların qarşısını ala bilməyən meşə uşaqları və ilk insanlar birləşib white walkerləri şimala qova bilirlər. şərq mənbələrində göstərilir ki, azor ahai adlanan qəhrəman öz lightbringer adlanan qılıncı ilə ordulara liderlik edir, white walkerləri məhv edir, lakin westeros mənbələrində onun adı çəkilmir. düşmən qovulduqdan sonra brandon stark adlı memar magiya və zəhmət sayəsində divarı (the wall) tikir. o həmçinin stark xanasının, winterfellin və gecə növbətçisinin ( nights watch) də qurucusu olur və özünün şimalın kralı elan edir. qələbəyə baxmayaraq meşə uşaqları bu döyüşlərdə çox itki verir və onların sayı demək olar ki kəsilir.
nightfort divarda qurulan ilk qala olur və 6000 ilə yaxın gecə növbətçisinin qərargahı olur. müəyyən illər ərzində daha 18 qala tikilir.
divar tikiləndən sonra ilk insanların bəzi tayfaları divarın o tərəfində qalır və aşağı keçə bilmirlər. illər ərzində onlar sivilizasiyadan kənar qalır və krallıqlarla heç bir əlaqəsi olmur. sonradan özlərini azad xalq ( free folk) adlandırsalar da, divardan cənubdakılar tərəfindən vəhşi və barbar olaraq qəbul olunurlar. azad xalq da köhnə allahlara sitayiş edir.
gecə növbətçilərinin komandirlərindən biri meşədə tapdıqları ağdərili, mavi gözlü qadın tərəfindən aldadılır, komandir özünü gecənin kralı elan edir. starklarla azad xalqın kralı joramun birləşib gecə kralını məğlub edir və gecə növbətçisini bərpa edirlər. komandirin adı tarixdən silinir və əfsanələrdə elə gecənin kralı olaraq qalır.
Lann the Clever fırıldaq yoluyla casterly xanasını casterly qayasından ( Casterly Rock) qovur və lannister xanasının əsasını qoyur. casterly qayasının zəngin qızıl yataqlarını istismar edən xana qısa müddətdə qüdrətli və varlı bir ailəyə çevrilir.
Durran Godsgrief storms end adlı alınmaz qala inşa edir və durrandon xanasının (baratheon xanasının əcdadı) əsasını qoyur.
-8000-6000: starklar şimalda getdikcə daha çox ərazilər ələ keçirir, özlərini şimalın kralı adlandırır, digər xanaların çoxu (misal umber xanası) sadiqliklə onlara tabe olur. starklar ayı adasını dəmirdoğumlulardan alır və mormont xanasına verir. starklar bataqlıq kralı (baxma: crannogmen) ilə mübarizəni davam etdirir, the neck sakinləri məğlub olur və bataqlıq kralının son qızı starklara ərə gedir, beləliklə starklar necki ilhaq edir.
starklar onlardan sonra şimalda ən böyük güc olan boltonlarla da mübarizəni davam etdirir. illərlə sürən qanlı savaşdan sonra boltonlar 6000 il əvvəl, andalların westerosa hücum etdiyi dövrdə məğlubiyyətini elan edir.

(ardı olacaq)