4. "mən, qadınların sevdiklərini söylədikləri, amma qarşı-qarşıya gəldiklərində konkret olaraq tanımadıqları insanlardam."

20-ci əsrin ən underrated qalmış yazarlarından biridir. dəyəri öldükdən sonra bilinmiş, bir çox yazısı çətinliklə bir araya gəmiş, tanınmamaq məqsədilə 70-dən çox imza ilə kitablarını yazmış portuqal realism axınlarının öncülərindəndir. azərbaycan dilində heç bir kitabı tərcümə edilməmişdir. türk dilində isə bir neçə kitabı var. ilk tərcüməsi alvaro de campos imzası ilə yazmış olduğu uzaklıklar, eski denizler adlanır. həmin kitabdan bir şeir onu necə də gözəl izah edir.

"tanımaya başlıyorum kendimi. ben yokum!
olmak istediğimle başkalarının gözündeki
ben arasında boşluğum ben.
ya da o boşluğun yarısı, çünkü orada da hayat var...
sonunda ben oyum işte...
ışığı söndür, kapıyı kapa, son ver koridorda terliklerini sürüklemeye.
rahat bırak beni odamda tek başıma.
aşağılık bir yer bu dünya."

lakin mənə görə geriyə buraxdığı ən böyük şahəsəri the book of disquiet digər adı ilə (baxma: huzursuzluğun kitabı)-dır. dərin fəlsəfəsi ilə həm həyatı, həm yaşantısını həm də o zamanın axınlarını öz düşüncələri ilə çox gözəl izah edir. ölümünə səbəb olan içki haqqında kitabda keçən bir hissə.."bir insan sadece sarhoşken iyi yazabiliyorsa, sarhoş dolaşsın. 'karaciğerime kötü geliyor', derse, 'karaciğeriniz neymiş ki?' derim."

bernardo soares imzası ilə yazmış olduğu və həyatında oxuduğu ən yaxşı kitab kimi qələmə verdiyi charles dickens-in the adventures of mr. pickwick haqqında isə həmin kitabı ikinci dəfə oxuya bilməyəcəyi üçün həyatının tragediyası adlandırmışdı. eynisi isə huzursuzluğun kitabı üçün mən düşünürəm.