4. Əvvəlcə onu deyim ki Fobia olub olmaması bir çox alim tərəfindən müzakirəolunan mövzudur. Tripa yunan dilində deşik, fobia qorxu deməkdir. Kompakt şəkildə düzülmüş deşiklərdən iyrənmə, diksinmə hissinə deyilir.
illər əvvəl kəşf etdiyim, qurtulduğum bir çox fobiaların əksinə bununla başa çıxa bilmirəm. Baxdıqca da baxası gəlir insanın. insan beyni də elə bir şeydir ki, yeni rastlaşdığı hər bir cismi və ya hadisəni keçmişdə qarşılaşdığı elementlərlə əlaqələndirir. Adicə, tamamilə dəxlisiz bir əşyanı bəzən insan sifətinə, hər hansısa bir heyvana, yolda gördüyüz bir insanı tanışınıza qeyri-ixtiyari bənzətməyinizi misal göstərək. Beyin tanımadığı, bilmədiyi, yenicə öyrəndiyi hər şeyi mütləq əlaqələndirir, bənzədir, bir tutuarlılıq payı axtarır.
Elə həmin vaxtlarda da bir məqalə oxumuşdum tripofobianın mənşəyinə dair.
Deməli, deyilir ki, bu cür cismlərlə qarşılaşandakı iyrənmə, qorxma, diksinmə, aqressiya hissi ta qədimlərə dayanır. Bunları gördükdə şüuraltımıza keçmişdən "zərərli, məhv et onu", "ölə bilərsən, qaç" deyə kodlanan müdafiə mexanizmi işə düşür. Axı bu cismlər zəhərli hörümçəklərə, ziyil basmış qurbağalara, üzü çopur tutmuş insan dərisinə oxşayır və heç kəs zəhərli hörümçəklə qarşılaşmaq istəməz, heç kəs ac qalsa belə ziyilli qurbağanı bişirib yeməz, heç kəs üzü irinli, yaralı biri ilə cütləşib nəslini davam etdirmək istəməz. Hatta bu cür heyvanları gördükləri yerdə əllərinə ilk keçən cisimlə ya onları əzir, leşin çıxardır, ya da qaçaraq ondan uzaqlaşır. Yalnız bu halda sakitləşə, özlərini güvəndə hiss edə bilirdilər. Buna görə də deşikli hər hansı bir şey gördükdə insanda onlara qarşı içində bastıra bilmədiyi aqressiyası oyanır, Çünkü onların şüuraltı müdafiə mexanizmini oyadır.
Bu boyda yazdığım həngaməni açıqlayan başlıq:
(baxma: savaş ya da qaç instinkti)