6. paytaxt bakıdan 435 km qərbdə yerləşən azərbaycanın dağlıq rayonlarından biri.
bir neçə ay öncəki tovuz təəssüratlarımı sizinlə də bölüşmək istərdim:

ümumiyyətlə tipik azərbaycan rayonu olduğu gerçəyi danılmazdır. amma, aranla dağ arasındakı fərqi elə yevlaxı keçib goranboyu görəndə duymaq olur...
mən ora toya getmişdim və toy tovuzluların "o boyda rayonda bircə bura xərc çəkilib" dedikləri ayan palacedə idi. burda otel, restoran, xidmət- bir sözlə hər şey lüks idi. restoranın girişi böyük bir zaldandı və bu zalın çilçıraqlarından sadəcə birini satın almaq üçün il yarım evə pul vermədən işləmək lazım gəlir. -*
sözün açığı toy yiyəsi də marka adamlar olduğundan məclisdə bahar lətifqızı daxil qərb bölgəsinin bülbül kimi müğənniləri var idi. 2 kişi və 2 qadından ibarət ifaçılar (bahar lətifqızı daxil) qarabağ şikəstəsini elə gözəl ifa elədilər ki, deyil vətənpərvər, kosmopolitan belə olsanız ağladar sizi. -* o dərəcə yəni...

toy yiyəsinin tovuzdakı evi hər bir rayon üçün mərkəz sayıla biləcək rayon icra hakimiyyətinin və heydər əliyev parkının yanında idi.
rayonun ən gur yerində- maşınların ən çox olduğu yerdə belə havadan nəfəs alanda portağal ətrinə oxşar təravət gəlir. həqiqətən o havanı udanda adam bu yerlər adamının niyə şeiriyyata bu qədər maraq göstərdiyini anlayır.
dağın gözəl havası şəhərin mərkəzinə də xəsislik etmir.
əyani olmasa da tovuzun dağlıq əsrik dərəsini gördüm. tovuzda turşsuyu və buz kimi havası ilə şöhrət tapan çatax kəndini, dağları gəzməyə isə, vaxtım imkan vermədi.
toy gününün gecəsi tovuz kəndlərindən birində qonaq qalmağı toy yiyəsinin "oteldə gecələmək" təklifindən üstün tutdum.

əslində sabirabadla tovuz arasında kifayət qədər məsafə olsa da, hələ keçən əsrdən toyuz elinin camaatı -* bizim arana kartof filan satmağa gələr, bizimkilər də onları rusiyanın başda vladivostok olmaqla ayrı- ayrı şəhərlərinə aparıb ticarətə qoşardılar. sözümün canı- qız alış verişi mövcuddur.
mənim də dönük qırıqlı kəndi, qovlar qəsəbəsi kimi yerlərdə qohumlarım vardı və əvvəldən əlaqə saxlamışdım ki, yolum ora düşəcək...

tovuzun qala adda çox məşhur bir yerindən məni maşınla qohumumgil- anamın xalası yeznəsigil gəlib götürdülər.
saat 23:00- da yol işığı onsuz da az olan rayon yerində kor- koranə hara getdiyimi bilmədən gedirdim. yolların bərbadlığı düzgün qeyd edilib və artıq hansısa, kəndə girdiyimizin fərqində idim. o gün gəncəyə girəndən tovuza çatana kimi bərk yağış olduğu üçün palçıq pik həddə idi.
20 dəqiqəlik dolama yolları geridə qoyub qalacağım evə çatdım.
şəxsi marağım məni çatan kimi dərhal kəndin adını soruşmağa sövq elədi və aran yanıxlı cavabını aldım.

qərb zonası içkini çox sevir. özləri də deyirlər ki, "biz tərəfdə içməyənə belə bir təhər baxırlar."
atamın qazaxdan bir qadın iş yoldaşı yuxudan qalxanda bir bakal içməsə günlük əhvalı sıfır olur məsələn...

nəysə, ora çatanda məclisdə içki vardı. vururdular yəni. -*
mən içmədiyimçün bir fincan çay içib ayaqyolunun yerini soruşdum. getdiyim yer maddi cəhətdən aşağı idi. həyət xırda, ev də xudmani idi. darvazadan girərkən sağ tərəfdə- evdən 4-5 m aralıda qaranlıq tövlə, tövlənin içindəki 2-3 metrlik tunel kimi yerin sonundakı qapıdan o tərəfə bərbad vəziyyətdə olan bir ayaqyolu vardı. yaxşı ki, mən gecəyarı ora getdim. çünki saat 4:30- da toy yeməyi təsiri ilə mədə qıcqırması məni yenə oyadacaqdı...

haqqında yuxarı entry- lərdən birində bəhs edilən- daha doğrusu adı çəkilən yanıxlı kəndi çınqıldağ adlı silsiləsinin ətəyində və üzərindədir. yəni qaldığım aran yanıxlı ətəkdə, dağ yanıxlı yuxarıdadır.
dağ ətəyində olsam da +9°c ilə dağın havası adamı dondurur. oralılar bu cür soyuq küləyə sazaq deyirlər.

gecə limitsiz internet keyfi və həyətdə it olmadığı üçün ayaqyoluna rahat gedə bilmə avantajlarına o ki var sevinmişdim...
yerimə girib 1-2 saat telefonla eşələnib 6:30- da həyətə düşdüm. günəş çıxsa da, temperatur +6°c ya enmişdi. əl üzümü buz kimi su ilə yuyub gözəl kənd qəlyanaltısına oturdum. tovuz pendiri və yuxadan dadıb məni aparacaq olan maşını 9- a kimi gözlədim.

açığı dağın arxasından günəşin çıxmasını kameraya çəkəcəkdimsə də, telefon zaryadka yığdığı üçün əl dəymədim.

bakıda vacib işim olmasa idi ordan 60-70 km aralıda gürcüstana keçib xəngəl yemə planım da vardı...amma ürəyimdə qaldı.
(baxma: şəbnəm əsədova)
(bax: qənirə paşayeva)

(bax: tünzalə ağayeva)

(baxma: şən olsun)
(baxma: tıfanatın dağılsın) -*