24. mənim 20 yaşım olanda bu sualla və bu sualı verənlər, cavablayanlarla məzələnirdik o bar sənin bu bar mənim deyə gəzərkən.
təəccüblü deyil ki, indi o insanlar daha yaxşı həyat standartlarına sahibdirlər.

gec də olsa, ki heç vaxt deyil: gənc ikən biraz avaralanmağın da öz təcrübi faydaları var. baş daşa dəymədən öyrənilməz misalındakı kimi, bəzi insanlar mənfi hərəkətləri özləri müşahidə etməlidir ki, öyrənsinlər. ona görə məsləhət verən aşırı nizamlı atam "mənim cavan ikən etdiyim səhvləri sənin də etməyini istəmirəm, mənə deyən olmamışdı" deyəndə həmişə deyirdim ki, bəlkə də bəzi insanlar o səhvləri şəxsən etməlidirlər ki, öyrənsinlər. ata olmağın ən böyük ağrısı da odur, nə qədər məsləhət versən də işə yaramadığını görüb heyfslənirsən.

gec olsa da son bir iki ildir sınıq salxaq da olsa növbəti illər üçün özümü harda görməyim haqqında planlar qururam. ama burdakı incə nüans odur ki, "harda" sözü hərfi mənada başa düşülməməlidir. o harda "kim olaraq görürsünüz" də ola bilər, hansısa güclü şirkətin ofisi mənasından əlavə. suala materialistik baxmadan, fərdi inkişaf nöqteyi nəzərdən yaxınlaşmaq lazımdır birinci. məsələn beş il sonra daha çox idman edən biri olmaq istəyirəm, daha az axmaq ifadələr səsləndirmək, daha çox öyrənmək, insanları daha yaxşı oxuya bilmək və onlarla dil tapa bilmək. və bəlkə çox da tənbəllik etməsəm daha az əyləncə ya film izləsəm, axırı ki hansısa kariyera üstündə işləmək istəyirəm nə qədər kiçik də olsa. yuxarıdan yapışmaq insanı qorxudur və motivasiya itirir. step by step

bəlkə də bizim əvvəlki dəstədəki uşaqlarım bu fikri ələ salma səbəbi o idi ki, travmalarımız var idi, nəslimizdən heç kim beş il sonra heç harda olmamışdı. harda-nı burax, dəyişib yaxşı insan da olmamışdılar. yedikləri şeylərə fikir vermirdilər. ya sistem bütün kasıbları onsuz minirdi və ölkədə irlələmək üçün düzgün yol yox idi. ama insan hər yerə adoptasiya ola bilir. ən güclü heyvan olma səbəbimiz budur. ən pis şəraitin belə yaxşı forması olur. ora hədəflənmək lazımdır. ölkədə yaxşı iş tapmaya bilərsən, ama o depresiyanın sənin idman edib daha sağlam olmamağının qarşısını almağına icazə verməməlisən. ya məsələn global dil öyrənməyinə. motivasiya axtarmaq əvəvzinə onu yaratmalısan. daha çox hərəkət edib qan dövranını artıraraq bəlkə. səndən daha yaxşı insanları qısqanıb görməməzdən gəlmək əvəzinə reallığı qəbul edib onlardan öyrənmək və necə yaşadıqlarına nələri düşündüklərinə fikir verərək.

bizim köhnə uşaqlardan hələ də eyni köhnə hippi anarxist ya poxuyist havasında olanları görəndə heyfslənirəm. ətrafındakı beş insanın ortalamasısan. dostlarının fikirləri sənə təsir edir. kaş yanlarında olsaydım da mənim düzəltdiyim ya düzəltməyə çalışdığım səhvləri onlara da deyə bilsəydim deyə düşünürəm. çünki öz dostlarının fikrlərini daha səmimi qəbul edərdilər nəinki atalarının ya başqasının. kömək etmək istəyirəm çünki xətrlərini çox istəyirəm, çünki hamımız o yerdə olmuşuq və eyni axmaqlıqları etmişik, keçmişdəki bəzi səfehliklərim yadıma düşəndə özümdən tiksinirəm, ama bəlkə də baş vermiş olmalıydı. cənnətə gedən yol cəhənnəmdən keçir. özünü sonradan düzəltmiş insanlar başından bəri düz olan insanlardan qabaqdadırlar. çünki onlar nədən qaçdıqlarını faktiki olaraq bilirlər. düzgün ailədə böyüyüb düzgün həyat sürən insan isə nəyi səhv etmədiyini bilmir belə. ibtidai sinifdə intonasiya ilə şeir deyən qız kimi, neylədiyini özüdə bilmirdi canıyanmış.

həyat qəddardır. gənc ikən bilmirsən ya yaxın deyilsən, ama zaman keçdikcə sevdiyin şeyləri səndən almağa başlayır, gəncliyin, ailə üzvlərin ya xəyallarını. həyatda qalmaq və survive etmək üçün öz üstündə davamlı işləməsən bir gün bataqlığın içində olanda heç kim sənə əl uzatmayacaq. əksinə səndən qaçacaqlar çünki bataqlığıa yaxın olmaq təhlükəlidir. nə də bunun üçün başqalarını qınayan insanları sevmirəm, çünki oyunun qaydası budur. hər qoyun öz quyruğundan asılır.

beş il sonra daha yaxşı insan olmağa çalışın, əskikliklərinizi tamamlamağa çabalayaraq. sistem nə qədər xarab olsa da, sistemin acığına.