1. mikayıl müşfiq şeiri.

oxu, tar, oxu tar!
səsindən ən lətif şeirlər dinləyim,
oxu tar, bir qadar,
nəğməni su kimi alışan ruhuma çiləyim.
oxu tar!
səni kim unudar?
ey geniş kütlənin acısı, şərbəti,
alovlu sənəti!
gözləri qibləyə açılan hasarlı binalar,
dinləmiş əzəldən səsini.
papaqlı atalar, çadralı analar,
ötürmüş sayəndə köksünü:
düşmüşlər gah şirin, gah acı toruna,
sevinə-sevinə, qoruna-qoruna.
çarparaq çargahın divardan divara,
yolçunu yolundan eyləmiş avara.
çalxalanmış dərələr, təpələr,
səs vermiş səsinə ləpələr.
oxu tar:
fikrimdə oyansın,
baharın, seyidin qəzəli;
oxu, tar, ruhlansın
şirvanın, gəncənin mehriban gözəli!
damağdan düşənlər,
ürəyi şişənlər,
ilkbahar seyrinə çıxmayan,
özünü dağların döşünə yıxmayan
sinəsi dağlılar,
vəfasız bir eşqin dağınıq zülfünə bağlılar,
dəxilin olmuşlar,
qapında təsəlli bulmuşlar.
zilin var, vəsətin, bəmin var;
sənin də quşların dəmindən ayrılan
bir özgə dəmin var.
səni də avara eyləmiş
dağınıq telli bir “zərəfşan”.
onunçün segahın danışır,
pərişan, pərişan.
səsini dinləmiş
şahların, xanların sarayı;
səninlə birlikdə inləmiş
əsirlər alayı.
bəzən də simlərin qəmləri ovudar,
olardın onların sirdaşı
sən ey tar!…
gülləri əməkçi barmaqlar qanından
rəng alan xalçalar,
xalçalar üstündə uzanmış
dodağı qönçələr,
“- hey, saqi, mədət qıl, soyudu şərabın,
incitmə könlünü bu xanexərabın!”
söyləyən tox sözlü şairlər,
həvəsdən doymayan ac gözlü şairlər:
nədimlər, vaqiflər,
gözəllik sirrinə vaqiflər
hep səni dinləmiş;
oxumuş, inləmiş.
indi də bizimçin oxu, tar!
səni kim unudar?
sən qulluq etmədin məscidə, axunda,
çalışdın, həyatı sevməyin uğrunda.
çoxları üzünə durdular,
könlünü qırdılar.
nə deyim o yekəbaşlara?!
çaldılar ruhunu daşlara.
üstündən bir qara yel kimi əsdilər,
səsini kəsdilər,
daşlandı çəkənlər nazını,
böyləcə qırdılar aşığın sazını.
sən xalqa “gül!” dedin.
“ey qüssə, öl!” dedin.
başladı məsciddə mərsiyə.
sarıqlı çıxınca ərsəyə
qüssəmiz ölmədi,
xalqımız gülmədi.
ağladıq daima, ağladıq,
ey qədim aşina, ağladıq,
oxu, tar! dəyişdi zamana,
bax indi radio səsini
dağıdır cahana.
ey tarçı, çal, oxu!
könlümü al, oxu!
vur sazı döşünə, ey aşıq!
qalmamış nə əba, nə qaba, nə sarıq.
oxu ,tar! alovlu izlərin
əcəba, neçə sıx dilbərin
yasəmən üzünü pul kimi qızartmış?
o sarı simlərin lisanı
salmazmı heyrətə insanı?
oxu, tar! mən səndə
istənən havanı çala da bilərəm.
mən səndən bu günün zövqünü
ala da bilərəm.
sən bu gün silahsan əlimdə,
səni mən hansı bir hədəfə
istəsəm, çevirə bilərəm.
qəlblərdə gizlənən keçmişi
bir yeni nəğmənin əliylə
devirə bilərəm!
oxu, tar!
fabrikdə, zavodda,
traktor başında.
bu saat qarşında
nə qədər adam var!
utanma, oxu, tar!
mədənli bakımın
pambıqlı gəncəmin,
ipəkli şəkimin
acısı, şərbəti
alovlu sənəti.
oxu, tar, oxu, tar!…
səsindən ən lətif şeirlər dinləyim.
oxu, tar, bir qadar!…
nəğməni su kimi alışan ruhuma çiləyim.
oxu, tar!
səni kim unudar?
ey geniş kütləmin şirini, şərbəti,
alovlu sənəti!..