1. rusiyanın təşəbüsü ilə azərbaycan və ermənistan prezidentləri arasında keçiriləcək görüşdür. soçi görüşməsinin planlaşdırlmasından əvvəl fransa prezidenti hollande yayın başından bəri parisdə azərbaycan və ermənistan prezidentlərini toplayıb bir növ konfliktə və regiona nəzarəti avropa ittifaqı adına rusiyanın monopoliyasından çıxartmaq istəyirdi. azərbaycan tərəfini çox güman fransanın dağlıq-qarabağ məsələsinə potensial qərəzli mövqeyi qane etmədi, ona görə də paris görüşü nyu-yorka təxirə salındı amma tərəflər onda da heç cür razılığa gələ bilmədilər.
indi də putin prezidentləri soçiyə çağırıb. əvvəl ilham əliyev ayın 6-sı ağdama cəbhə bölgəsinə gedəndə azərbaycan mətbuatı ilham əliyevin görüşü boykot edəcəyini yazdı amma bugün və dünən gecə çıxan xəbərlərə görə görüşə özü gedəcək. bu görüş kazan və vyana görüşləri kimi üç nəfərin bir masa ətrafında oturacağı görüş olmayacaq. putin hər iki prezidentlə ayrı-ayrı görüşəcək. ayrı-ayrı görüşməsinin səbəbi hazırki vəziyyətdə iki ölkə və prezidentləri arsında vəziyyətin yaxşı olmaması ilə əlaqədərdi. atışmaların başladığı ilk gün həm rusiya xarici işlər naziri lavrov həm də qərbdən minsk qrupunda abş-ı təmsil edən james warlick tərəflərə silah buraxmalarını tövsiyyə edib, gərginliyin daha üst nöqtələrə çıxmamalı oldğunu vurğulamışdılar. yəni həm rusiya həm qərbə azərbaycanın başladacağı potensial qarabağ müharibəsi sərf etmir. putin azərbaycan rəsmilərinə bunu üstündə dura-dura bildirəcək. çünki əgər azərbaycan müharibəyə başlasa və hər hansı bir ermənistan respublikası əsgərinə zərər gəlsə rusiya kollektiv təhlükəsizlik müqaviləsi təşkilatındakı müttəfiqi ermənistanı müdafiə öhdəliyinə əsasən münaqişəyə müdaxilə etməlidir. ki müharibə azərbaycan-ermənistan kontekstində yox azərbaycan-artsax respublikası ətrafında olsa da rusiya 2008-də gürcüstan üçün tapdığı bəhanələrin birini azərbaycan üçün də tapacaq. ancaq iş ondadır ki ukrayna hadisələrindən sonra rusiya ikinci belə hərbi müdaxiləni qaldıra bilməz onsuzda imici dibə vurub bu günlərdə. azərbaycana müdaxilə etməyəcəyi təqdirdə də əgər azərbaycan ərazi bütövlüyün təmin edərsə o zaman iki ölkə üzərində rusiyanın əsas təsir rıçaqı olan dağlıq-qarabağ konflikti getdiyindən iki ölkənin rusiyadan uzaqlaşıb avro-atlantik məkana inteqrasiya etmə ehtimalları artır. ona görə də putin azərbaycan tərəfini sakitləşdirməyə çalışacaq soçi görüşündə. qərbə gəldikdə isə tap və tanapla birlikdə uzun müddətli enerji dəhlizinin qurulması ilə cənubi avropa və türkiyə azərbaycan qazını əldə etdilər. bundan sonra rusiyanın müharibə bəhanəsi ilə o qaz koridoruna əl qoyması qərb üçün də arzuolunmazdı. abş-ın və britaniyanın azərbaycanda neft maraqları var və onlar da regionda stabillikdə maraqlıdırlar, bizneslərinin və investisiyalarının riskə qoymaq istəmirlər. yəni abş da soçi görüşünü dəstəkləyəcək və putinin vəziyyətə nəzarət etməyə davam etməsinə qarşı olmayacaq, çünki atəşkəs vəziyyəti abş-a da, britaniyaya da, türkiyəyə də, rusiyaya da sərf edir.
odur ki, 8 avqustda keçiriləcək görüşlər rusiyanın 1 avqustdakı atışmadan sonra konfliktə və regiona nəzarət etdiyini göstərməsinə köməkçi olmaqdan başqa azərbaycan və ermənistan arasında vəziyyəti sakitləşdirmək, gərginliyi yatışdırmaq və atəşkəsin davam etməsinin rusiyanın səyləri ilə mümkün olacağına dünya ictimaiyyətini inandırmaq məqsədləri daşıyır. görüşdən qarabağ məsələsinin sülh və danışıqlar yolu ilə həlli nəzdində azərbaycan lehinə hər hansı bir irəliləmə gözləməyə dəyməz.