23. haqqında önyarqının bol olduğu, heçkəsin dinləməyə məcbur olmadığı, gəncləri harasa çəkməyən, söz formasında dəyişmə sənəti. bu entrydə ümumi yanaşma probleminden danışacam.
doğurdan da meyxana hamıya xitab etməyə bilər. söhbət oğuz igidliyindən, qeyrət-namus temalarının ürəkbulandırıcılığından filan getmir. mən dinləyirəm, bəyəm oğuz igidiyəm yaxud hər hansı real tanışım şeyimi qaşıya-qaşıya, şalvarımın ortasını xımcımlıyıb şeyimi rahatlayaraq gəzə-gəzə qeyrətdən zaddan danışdığımı görüb ? xitab o mənada deyilir ki, yəni ola bilər sözdən istifadənin, rədifə uyğunlaşdırmanın gözəl bəndlər yaratması həmin kəsə zövq vermir. bu adamlara ok.
insan böyüdükcə inkişaf edər, dəyişməkdə və ya keçmişlə problem yoxdur. məsələn indi aznetin məşhur ateist cavanlarının keçmişi məscidlərdədir. bu pisdir ? nə pisdir, nə yaxşı. müqayisəli müzakirə olunmayacaq hadisədir. atam bakılıdır, mən uşaq olanda evdə ən çox eşitdiyim səslərdən biri meyxana idi. ortalama düşüncə ilə götürsək mən nəticədə oğuz igidi olmalıydım. amma olmadım. çünkü indinin ateistleri-keçmişin inanclıları necə yazılmasından asılı olmayaraq adi ana haqqında şerdən təsirlənirdisə, mən bunun adi şey olduğunu, sadəcə anaya həsr olunub deyə guya xoşlarına gəldiklərini fikirləşdiklərini düşünəcək və söyləyəcək biriydim ən kiçik yaşlarımdan bəri. lakin mən meyxana dinləyirəm (düzü son illər keyfiyyət də düşüb, bilirəm hansı qafiyədən nə çıxar). meyxana dinləmək məni keyfiyyətsiz biri edir ? hər hansı bənd içində dini motiv varsa və gözəldirsə alqışlayıram, qulaq asıram.
ölkədə meyxana dinləyənlərə qarşı ümumi düşük yanaşma var. mən durub əsl meyxana bu deyil, əslində tərbiyəlidir zad deməyəcəm. kvn, bu şəhərdə konsertlərinə 50 manat bilet verib, kənddən bulvara gedənlərlə təxmini eyni zümrəyə məxsus adamlar, o konsertlərdə beldən aşağı zarafatlara güldükləri halda, oradakı klounların meyxana bağlı etdikləri kinayəli zarafatlarına da gülürlər. yəni deyilə bilinməz ki, meyxana qara camaat üçündür, az öncəki cümləmdə qeyd etdiyim kimi görürsüz ki, evində ismayıl yk dinləyən də meyxana zarafatına gülür, bəlli etmir ki, meyxana dinləyir. mən də gülürəm, lakin zarafat kimi saxlanıla bilinənlər gülməlidir. elə sözlükdə 2-3 dəfə pərviz bülbülənin musiqili meyxanasına aid babat zarafatlar oxuyub gülmüşəm.
yadınızdadırsa 1 il əvvəl ictimai sektorun qabağcıl düşükləri dadanmışdı məşədibabaya. məşədibaba qəzəl yazıb, pis deyil, üslubuna görə yaxşıdır. mənə xitab etmirdi məsələn. onun toylarda elə ləzzətli sözlərinə rast gəlmişəm - sadəcə söz sənəti adamları və dinlədiyi, oxuduğu nəyəsə inadkarlığını kənara qoyub o abu-havaya düşənlər anlaya bilər. söhbət fəlsəfi nədənsə getmir. meyxanaçı sadəcə hər hansı bilinən düşüncəni (bəzən orijinal) qafiyəyə, vəznə uyğun çatdıran biridir. meyxanaçıya dair gözləntilər böyük olmalı deyil.
nə bıçaq davası, nə kriminal, nə də nəşə temaları məni cəlb edir. sözdən istər yumor, istər təsirlilik üçün istifadə - mənə prioritet olan budur.
konkret, meyxanaçı dini, vətənpərvərlik, millətçilik yaxud arıçılıq (atıram) haqqında deməsinə görə yox, necə deməsinə görə təyin olunmalıdır.
belə özünü qabağa çəkmək kimi olmasın,aydın xırdalanlı kalibrində bir neçə meyxanaçı ilə söhbətim də olub, çox adam olub həmin yerdə, lakin onlar qeyd ediblər ki, bu qardaş sözü-sözdən ayıra bilir.

bəli, vergidə işləyən anarxist meyxana dinləyir, o krodur. yardırın mənfilərilfklrmklenfjknj. daha çox yazmaq istərdim səbrim tükənir.

* (açıqlama) - gəncləri meyxana olmasa başqa bir şey çəkər. siz elə bilirsiniz ki, pərvizdir, rəşaddır bunlar olmasa o gənclər tarkovski filmləri izləyəcək. məhlə uşağım var. dəli deyil, amma problemlidir ciddi formada. hər gün metroda zadda dava edir. bu adam bir ara sement zavodunda işləyirdi. ordakılar haqqında deyirdi dəhşət həyatdır. sonra əsgərliyə könüllü getdi. indi oranın "romantika"sına qapılmışdı. deyirdi kaş yenə çağırardılar gedərdim. o sabah gedib broylerdə işləsə ora haqqında elə düşünəcək- yaxşı oğlanlar, əla mühit zad. təsəvvür edin əsgərlikdən gəlib hələ də əsgərlikdə qalanlarla telefonda danışır hər gün. çünkü məhdud həyatı var. bu adam rəşad dağlını seçib sizcə özünə idol ? yən pərviz olmasa, başqa sahənin iyrəncliyində batacaqlar. sanki perviz olmasa, perviz düşük-düşük qeyretdən deməsə bunlar hamısı azadlıq, seksual inqilab dalınca düşəcəkdilər ? indi deyəcəksiz o boşluğu başqa şeylə doldura bilərlər, niyə öz qurğunu özünə sərf edən istiqamətə yönləndirirsən ? məsələ burasındadır ki, bu adam belə ya elə pis yetişdirilib və bu pis yetişdirilmənin altında yatan sistem meyxana kökenli deyil.
problemlerin ne olduğunu hamı yaxşı bilir. evvelce ümumi özü dəyişməlidir insanın, adicə meyxana barəsindəki fikirlərdən belə görürəm ki, ən öncül hesab elədiklərim belə dəyişə bilmirlər özlərini. bizde var axı, eyni təməlli problemin public olan və ağır qarşılanan tərəfi tənqid edilib məzələnildiyi halda, özləri də bilmədən həmin kökdən gələn digər problemi öz fikirləri kimi satan adamlar. nə demək istədiyimə dair nümunə :
qeyrət-namus mövzularını tənqid edir, məzələnir, amma bəsit zəka tələb edən "real pul üzərində qurulub, ehe, oyunçular harınlayıb" cümləsini də deyə bilir həmin adamlar. daha başa düşmür ki, qeyrət-namus ayrı ifşa olunmalı məsələ deyil, birbaşa toplumun şüuru, dayaz təfəkküri ilə əlaqəlidir. bu misalı ona görə verdim ki, gözlərimlə oxumuşam eynən belə söhbəti. inanın kı, gedib yaxınlaşacağınız əksər oğuz igidləri də real haqqında məhz belə izahat verər. çünkü harınlamaq, pullu, güclü olmaq haqqında bücür bəsit cümlələr o təbəqənin eyni dərin qatlardan gələn və toplumda formalaşan fikirlər assosiyasıdır. dərinə varmaq istəmirəm yoruluram çünkü, siz əvvəlcə özünüzü dəyişdirin, sonra yanınızdakını, cəmiyyətin kriteriyaları dəyişsin, tələbat olmadıqdan sonra nə rəşad dağlı, nə biləcərili kriminaldan filan deməyəcək. bu cəmiyyətin hər pilləsində belədir. sadəcə bir çox gəncin qız tutmaq üçün kitab oxuduğlarını, intellektual görünməyə çalışmaları, kitab oxumayan qızla evlənməyəcəklərini demələri ilə qızların da kitaba böyük axınına təkan verməyini göstərmək olar. dəyişən nəsə yoxdur. eyni məqsədlər indi fərqli make-up edilir. yəni gördünüz ki, adi süni hərəkata qarşı cinsdə necə reaksiya verdi.