10. şexsi film siyahımda ilk 15de yer ala bilecek film..baxılası, baxılması vacib olan film..filmin mükemmelliyinden söz açmayacam burda, zira heç de bele deyil, hetta tezadlı mesaj verdiyini de öne sürmek olar..tebii filmı hansı backroundla, hansı baxış nöqtesinden tehlil etdiyimiz önemlidir..
filmin ilk yarısı irqçiliye dair olduqca mentiqli deliller ortaya qoyur, ilk perde çox diqqetle işlenmişdir bu baxımdan. zennimce yeniyetmelerin, bu dövrü aşıb amma hele şexsi düşünce sistemi oturmamış insanların izlememeli olduğu filmdir. zira, mentiqli deliller ve güclü aktyorluq ile irqçilik leyhine tesir altında qala bilerler, hele de filmin son sehnesi ile..ilk perdeni deyirdim, meni qane etdi..edward nortonun o mükemmel aktryoluğu ile filmi beyenmemek elde deyil onsuz da..tutulduğu vaxt qardaşına atdığı, o qürurlı, eqoist, zefer qazanmış, xarizmatik baxışı unutmaq mümkün deyil. adam göresen neçe defe meşq edib o baxışı atmaq üçün bu da ayrı bir mövzudur..baxışdan behs etmişken derekin hebsxanada iken qaraderili dostunun onu eylendirmek üçün etdiyi hereketlere sanki vecine deyilmiş kimi, ancaq altdan altdan ve gözlerndeki o xarizmatik gülümsemeyle baxma sehnesini de vurğulamalıyam..norton heyranı bir xanıma bu adama ne zaman aşiq oldun deseniz bu sehneni vurğulama ehtimalı olduqca yüksekdi zennimce -* mence norton bu filmi olduğundan daha yüksek pilleye qaldımağı bacarmışdır, başqa birisi ile bu film bu qeder uğur getirmeye bilerdi..neyse, edward medhinden sıyrılıb filme keçek -*
filmin irqçilikle bağlı getirdiyi ferqli baxış prizması budur mence: sadece ağderililer irqçilik edir? bu faktı bütöv bir şekilde düşünerek her iki terefi de tehlil etmekde fayda var..bu güne qeder baxdığımız irqçilik haqqındakı ekser filmlerde qaraderililere yazığımız geldi, onları ezilen, hüquqları pozulmuş olaraq gördük, lakin american history x-ın verdiyi mesaj ferqlidir..bu filmde ezilen teref yoxdu, bu sebebledir ki mütleq suretde yaxşı ve pisi axtaran düşünce ve hisslerimiz film boyunca gel gedlere meruz qalır, hansı terefi tutacağını bilmir..filmin vermek istediyi mesaj da budur: postmodern ırqçilikde teref yoxdur, sadece sebebler var. dereki irqçi olmağa vadar eden sebebler kimi..bir nüansı da qeyd etmeliyem. derekin atası ölmeden süfre başındakı o sehneni. valideyn olmadan mütleq izlenilmeli olan sehnedir. mesum görünen günlük ünsiyyetin düşmençilik ve kin toxumlarını sepe bileceyini gösteren sehnedir bu..
yuxarıdakı şerhlerde derekin deyişmesini tecavüz sehnesine bağlayıblar..filmin haqqını vermeyecek qeder sethi bir analizdir. tecavüz sadece son nöqteni qoyan hadise oldu, eslinde dereke insanın bir deri renginden daha çox şey ifade etdiyini gösteren hebsxanadakı o dostu oldu..ayrıca o aktyorun da qabiliyyeti teqdire layiqdir. hele qadın kişi münasibetlerine toxununan bir sehnesi var ki öldürdü gülmekden -*
filmi izledikden sonra bir sual narahat etdi meni..bu filmden sonra hele de 14 il sonra 12 years a slave niye çekilib göresen? yazımı ironik bir gülümseme ile sonlandırıram...