15. yoxlama bir iki üç.
yoxlama bir iki üç.

2 gündə işdən vaxt tapdıqca oxuyum bitirdiyim möhtəşəm bir chuck palaiuk gözəlliyi. əgər kitabın yazıçısını bilməsəm və kitabı oxumağa başlasam, çox böyük ehtimalla "chuck palaniuk kitabıdır" deyərdim. klassik bir chuck tərzi olan məlumat bombardımanı bu kitabda da var. xərçəngi necə yemək lazımdır, güllələnmiş bir pencəyi necə əvvəlki halına gətirmək olar, dırnaqların içinə girmiş qan ləkələri ən asan yolla necə çıxar və s. kitabın giriş, gelişme, bitişinin bir-biri ilə bağlantısı çox zəifdir. hekayə hissələrə bölünüb və hissələr arasındakı bağlantı o qədər də yaxşı qurulmayıb. ilk səhifələrdə kitab irəliləməz ikən, xüsusilə 2-ci hissədən etibarən (2-ci hissənin nə olduğunu spoiler olaraq qeyd edəcəyəm) sürəti hər səhifə daha da artır və bir müddətdən sonra nəyin necə baş verdiyini anlamadan kitabı bitirmiş olursunuz. klassik kapitalizm eleştirisi ilə birlikdə bu kitabda din və şou-biznesə olan tənqidlər günümüz düynasına hələ də uyğun gəlir. kitabın türkçəsinin "gösteri peygamberi" olması da elə kitabın nədən bəhs etdiyini çox gözəl açıqlayır (məncə, kitabın adının türkçə tərcüməsi daha gözəldir. "həyatda qalan" adı bu kitab üçün artıq dərəcədə adidir).

bundan sonrası yer-yer spoilerdən ibarətdir.

creedish məzhəbinin dünyaya və dinə baxışı, tender brandsonun əsl dünyada yaşadığı və xilas olmadığı depresif hava özünü daim hiss etdirir. əslində kitabda digər xarakterlər yox kimidir. ferility xarakterinin gələcəyi görməsinin izah ediliş şəklinin "çünki mən beləyəm" olması çox ucuz bir yoldur və o xarakteri yetərincə tanımamağımız bu hekayəylə bağlantısını zəiflədir. ümumiyyətlə, bu problem fight clubda da var. marla singer əslində son ana qədər heç kimin vecinə deyil. orda olması, narratora qatdığı, tyler durdenin marlayla olan əlaqəsinin narratora təsiri filan yox dərəcəsindədir. olmasa da olmaz deyil iki xarakter də. amma bu xarakterlərdən hansını narrator və ya tenderin 10-da biri qədər tanıdıq və son anda onlar vecimizə oldu?

kitabın ilk hissəsi bu iç sorğulama ilə keçir və gündəlik həyata dair ipucuların ən bol olduğu hissədir. xarakterin aşına nə gələcəyi məlum deyil, ancaq 2-ci və 3-cü hissəyə baxıldıqda hekayənin olduqca əlaqəsiz bir yola sapdığını görə bilərik və əslində bu kitabın ilk 40 səhifəsini oxuduqda finalında qarşılaşacağımız mənzərəni ağlımızdan belə keçirtməzdik. bu hissələr çox ağır irəliləyir, hekayə və xarakterlər ilə bağlı çox az şey öyrənirik.

2-ci hissə peyğəmbərin ortaya çıxması olduqca aceley getirilib. ancaq bundan sonra başlayan şou-biznes və din göndərmələri, pornoqrafiyaya ağır daşlamalar ən zövqlü hissələrdir (mən yenə də fight club havası hiss etdiyim ilk hissəni daha çox sevirəm). psixoloqun ölməsindən sonra başlayan hadisələr çox sürətlə baş verir və hekayə gözlənilməz bir döngəyə dönür. qəhrəmanımız (?) artıq patent sahiblərinin malıdır və televizorlara çıxıb trumpterdəki sözləri oxuyur, yazmadığı kitabları imzalayır, sahib olmadığı keçmişi barədə dəqiqələrcə danışırdı. çox gözəldi lan bu hissələr.

3-cü hissə menecerin ölümüylə başlayan hissə. əslində bir müddət sonra özünüzü ferility kimi hiss edirsiniz. kitabın sonunda nə olacağı menecerin öləcəyini öyrəndiyiniz andan etibarən bilirsiniz. bu hissələrdə hadisələr digər 2 hissədəki hadisələrdən daha tez baş verir. sanki yazarın da ürəyi sıxılmış olacaq ki, təyyarənin 2 motorunu digər 2 motora əsasən daha xarab edir.

kitabın sonu ilə əlaqəli bildiyim tək şey tenderin öldüyüdür. tenderin ölməməsi bu kitabın qüsursuzluğuna xələl gətirər həqiqətən. çünki heç birimiz bu yazardan çiçəkli-böcəkli bir son istəmirik.

indi bir neçə hissəni paylaşaraq bu həddindən artıq uzanmış entry-ə son vermək istəyirəm.

"çünki əslində heç bir fərqi yoxdur, başa düşmürsünüz? zamanın heç bir əhəmiyyəti yoxdur. bunu dəyərli bir təcrübə olaraq düşünün. həyatınızın pis bir zarafat olduğunu düşünün.
işindən nifrət edən və bütün xəstələrini itirən psixoloqa nə deyərlər?
ölü.
onu, zamoklu, böyük plastik torbaya qoymağa çalışan polisə nə deyərlər?
ölü.
bu vaxt qabaq baxçada çəkiliş aparan xəbər bülleteni aparıcısına nə deyərlər?
ölü.
fərqi yoxdur. gülməli olan hamımızın həyatının əsas fikrinin eyni olmasıdır."

"zəng edən oğlan deyir ki, 2 bal alaraq cəbrdən kəsilib. sadəcə olaraq, praktika etmək üçün ona deyirəm ki, öldür özünü.
bir qadın zəng edir və deyir ki, uşaqları döyülmədən özlərini yaxşı aparmadığını deyir. ona deyirəm ki, öldür özünü.
bir nəfər zəng edib avtomobilinin işləmədiyini deyir. öldür özünü.
bir qadın zəng edib axşam filmin neçədə başlayacağını soruşur. öldür özünü.
qadın soruşur ki, "555-1327 deyil ora? moorehouse kinotetrı deyil?" öldür özünü. öldür özünü. öldür özünü."

"insanlar həyatlarının xilas olmasını istəmir. heç kim problemlərinin həll olunmasını istəmir. dramlarının. əhəmiyyətsiz məsələlərinin. hekayələrinin açılmasını, pisliklərin təmizlənməsini istəmirlər. çünki axırda nəyin qalacağını bilirlər. böyük və qorxunc bir sual."

mənim sənə puanım 6/10 kanka.