3. Qaraqanın 3 addım triologiyasının adından da məlum olduğu kimi 2-ci kitabı. Maraqlı və müəyyən qədər də əhatəli kitab olduğunu düşünürəm. Həm də çox sadə dillə yazılmış, asanlıqla başa düşülən kitabdır. Məncə yeniyetməliyin orta dövrlərində bitirilsə daha yaxşı olar 3 addım triologiyası. Daimi olaraq gözümün önündə olan artıq normal qəbul etdiyimiz anormallıqları bizə sorğuladan kitab. 2ci addımdan bura maraqlı və kiçik bir mətn buraxıram:

insanların böyük əksəriyyəti ümumiyyətlə düşünmədən yaşamağı bacarırlar. insan beyni nə qədər inkişaf etsə də son 25 min ildə beyinlər getdikcə kiçilir. Bizim beyimlərimizin kütləsi Neolit insanlarının beyinlərinin kütləsindən haradasa 200-250 qram daha yüngül olub. Və bu deqradasiyanı siz də yəqin ki internetdə, şərhlərdə və insanların profillərində olarkən hiss edirsiniz. Qəribəsi budur ki, bu sosial-bioloji bir prosesdir. Bu haqda saatlarca danışmaq olar. Amma ən qısa formada belə izah edim. Bir arı pətəyində minlərlə arı yaşaya bilər. Onların içində seçilmiş ana arı, şəhzadələr və ana arını mayalandıran erkəklər olur. Bu arılar çox ağıllı mürəkkəb zehnə malik arılar olur. Amma pətəyin böyük əksəriyyəti dişi bal yığan arılardan ibarətdir. Bu arıların ömrü 30-40 gün olur və bütün işləri güllərdən nektar toplamaqdır. Bu arılar düşünmür, özündən sonra övlad vermir və ölənə qədər işləyirlər. Təbii ki, bu sistem illər ərzində formalaşıb və arıların inkişafına kömək olub. Ümumilikdə olaraq arıların sayı artıb onlar daha yaxşı qidalanıb və heyvanlar aləmində rəqabətə tab gətirə biliblər. Amma bu güclü sosial aparatın işləməsi üçün çoxlu-çoxlu primitiv, çoxala bilməyən, düşünməyən və işləməkdən başqa heç nə etməyən dişi arılara ehtiyyac duyulub. Baxın beləcə bizim cəmiyyətdə də eyni proses baş verir. insanlıq inkişaf edir, aya uçub, marsa uçacaq, dahilər doğulacaq. Amma böyük əksəriyyət öz individual seçimləri və özünüdərki itirməlidir ki, sosial tələblərə cavab verə bilsin. Ona görə cəmiyyət getdikcə savadsızlaşır, yalnız öz sahəsini bilən, bir-birinə bənzəyən, əvvəlcədən nə deyəcəyi məlum, hansı sözdə gülüb nə vaxt söyəcəyi, pulunu nəyə xərcləyəcəyi və hansı maaşa həvəslə gedəcəyi anlaşılan primitiv bal arılarına çevrilir. Demək olarmı ki, insanlıq bundan itirəcək? Əlbəttə yox. Ən elit və intellektual təbəqə öz övladlarını ən uğurlu pisxoloqlar və müəllimlər yanında oxutdurur daha sonra Oksfordlarda təhsil verir və müxtəlif sahələrdə məlumatlandırırlar. Belə uşaqlar Şopendən kvant fizikasına kimi hər şeyi anlayır, bilir və gələcək bu cür elit insanların kəşfləri və işlərinə dayanır. Və böyük əksəriyyət bu insanlara qulluq etmək üçündür. Onlar şəhzadə arılar, digərləri isə bütün gün pətəkləri üçün işləyən bal arılarıdır. Və həqiqətən də onlar insanlığı irəli aparır.