6. .

Cüdo idman növü 1882 -ci ildə Yaponiyada yaranıb. Bu idman döyüş sənətinin təməlini Yaponiyada Olimpiya Komitəsinin ilk prezidenti, Beynəlxalq Olimpiya Komitəsinin üzvü Ciqaro Kano qoyub.

Cüdo - yapon sözüdür və Cü – yumşaq, elastik, Do – isə yol, prinsip anlamını verir. Ciqaro Kano Ciu-Cutsu döyüş növünün əsasında cüdonun əsas qaydalarını, məşq prinsiplərini, mübarizə üsullarını işləyib hazırlamışdır.

O vaxt yaponların milli idman növü sayılan əlbəyaxa silahsız döyüş növü olan ciu-citsu təkcə Yaponiyada deyil, eləcə də əksər dünya xalqları arasında geniş yayılmışdır. Lakin bu idman növü üzrə keçirilən məşğələlər, yarışlar saysız-hesabsız zədələrlə nəticələnirdi. Buna görə də ciu-citsu gənclərin fiziki inkişafına yönəldilmiş idman növü ola bilməzdi. Yaponiya məktəblərindən birində müəllim işləyən Ciqaro Kanon gənclərin fiziki və mənəvi tərbiyəsi haqqında ciddi şəkildə düşündürdü və o belə qənaətə gəldi ki, gənclər zədələnməyə səbəb olmayan idman növləri ilə məşğul olmalıdır. Buna görə də o, Tokio universitetinin həkimi Ervin Bels ilə birlikdə işləyərək, ciu-citsu idman növündə zədələnmələrə, çıxıqlara və sınıqlara səbəb olan fəndləri və zərbələri ləğv etdi və bu yeni idman növünə "Cüdo" adı verdilər. O ki qaldı yeni güləş növünün sirlərinə, bu, Ciqaro Kanonun yaratdığı və dünyada ilk cüdo məktəbi olan "Kodokan"da tədris olunurdu. Kodokan ümumdünya cudo institutu olmaqla, bu gün də dünyanın ən böyük cüdo mərkəzi hesab edilir və yapon milli güləşini bütün dünyada təbliğ edir.
Yaponiyada cüdonun ilk inkişafı zamanı - 1951-ci ildən Beynəlxalq Cüdo Federasiyası yaradılmasına qədər, müəyyən yerlərdə və milli turnirlərdə təkbətək döyüşlərdə hakimliyi ənənəvi olaraq cüdonu yüksək səviyyədə bilənlər edirdi. Hakim seçilmək məsuliyyət tələb edirdi və ən yüksək şərəfə layiq hesab edilirdi. Yaponiya cüdo cəmiyyətində faktiki olaraq belə qərarlara qarşı mübahisə olmayıb. Ekspertlərin şübhəli hesab etdikləri qərarlar çox vaxt təsadüfi kimi təsvir edilmişdir. ilk illərdə qarşılaşma müddəti cüdoçulardan birinin son həlledici xalı alana qədər keçirməyə şans verirdi. 20 dəqiqə uzanan qarşılaşma adi bir hal idi. Həlledici xalın olmadığında heç-heçələr az olmurdu. Ümumyaponiya çempionatı 1948-ci ildə iki çempion vermişdir. Həmin vaxtlar heç-heçə bitən görüşlərdə qalibin müəyyən edilməsi metodu səsvermə sistemi idi.
ilk Yaponiya çempionatları vaxtı 1930-cu ildən 1948-ci ilədək cüdoda rəsmi yazılı qaydalar nə ingilis, nə də fransız dillərində mövcud deyildi. Lakin, Beynəlxalq Cüdo Federasiyasının formalaşması və cüdonun bütün dünyaya sürətlə yayılması, qaydaların aydın yazılı formada olmasına gətirib çıxardı. Bütün dünyada, xüsusən Avropada cüdonun imkanları sürətlə irəliləyirdi. Avropa və digər qitələrdə 1948-ci ildən başlayaraq beynəlxalq turnirlər keçirilirdi.

Qərara alındı ki, beynəlxalq anlayışa və düzgün təsvirə görə, hakimlik qaydaları elə bil üsul ilə müəyyən edilməlidir ki, hamı onu qavraya bilsin.

Beynəlxalq tələblərə cavab verən ilk dünya çempionatı 1956-cı ildə Tokioda keçirildi. Kodokan Cüdo yarış qaydaları 1948-ci ildə rəsmi tərcümə ilə ingilis dilində formalaşdırılmış və yazılmışdır. Cüdonun bütün dünyaya sürətlə yayılması bu qaydalarda 1951, 1955 və 1961-ci ildə yenidən düzəlişlər edilmişdir.

1960-cı ildə Parisdə keçirilən üçüncü dünya çempionatından əvvəl, Beynəlxalq Cüdo Federasiyasının(BCF) konqresində Avropa Cüdo Federasiyası(ACF) bu dəyişilmiş qaydaları qəbul etdi