3. dövlətə propaqanda üçün, insanlara isə təsəlli üçün lazım olan, dəyəri dəhşətli dərəcədə şişirdilən anlayış.

hamı ölən əsgərlər haqda elə danışır ki, sanki söhbət dünyanın ən yaxşı insanından gedir. halbuki, ölən şəxs bəlkə də müharibədən qabaq dünyanın ən alçaq, oğraş adamı olub. amma şəhid olduğu üçün onun kimliyi heç kimə maraqlı olmur artıq.

təsəvvür edin ki, şəhid olan adam müharibədən qabaq pedofil idi, amma tanışlarının xəbəri olmayıb bundan. adam müharibədə öləndən sonra kimsə çıxıb desə ki, "illər əvvəl, balaca olan vaxt bu şəhid deyib fəxr etdiyiniz adam tərəfindən zorlanmışam", heç kimin qozuna olmayacaq bu məlumat. əksinə bunu deyən adamı susduracaqlar ki, şəhidimizin adını batırma, şər atma filan. çünki adamı bütləşdiriblər artıq. onun haqda hər hansı bir mənfi fikrə inanmaq avtomatik mümkünsüzə çevrilir. yaxud da ölən əsgərin valideynlərini peyğəmbər səviyyəsinə qaldırırlar. əsgərin kədərli, lakin məğrur valideynlərinin fotosu altında yazılan "ayaqlarından öpüm ay ana", "qurban olum sənə ata" cümlələri çox absurddur. eyni dərəcədə, onların da kimliyi heç kimə maraqlı olmur. ala bəlkə kişi hər gün içib oğlunu döyən qəhbə atalardan olub? bəlkə elə ölən əsgərin özünün zəhləsi gedib ata-anasından? niyə bu ehtimallar sorğulanmadan, qeyd şərtsiz valideynlər bu cür bütləşdirilir? lap tutalım sorğulandı, ortaya çıxdı ki bomba adamlar olublar. yenə də bu adamların nə üstünlüyü var ki? oğulları qurban olub deyə niyə valideynlərinin dəyəri yüksəlməlidir?

Ölən sivil uşaqların valideynləri niyə müqəddəsləşdirilmir, məsələn? axı onların da uşaqları o əsgərlər kimi müharibə qurbanı olub. Səbəbi budur ki, onların müqəddəsləşdirilməsi dövlətə maraqlı deyil. çünki onların ölümü dövlətin günahı deyil, düşmənin günahıdır (xuy. hər ikisi də günahkardır). əsgərlər isə məcbur döyüşdürüldüyünə görə dövlət bir-başa günahkar sayılır. deyə bilərsiz ki, əsgərlər özləri istəyərək, vətən eşqi ilə döyüşürlər filan. amma mən əminəm ki, döyüşən əsgərlərin 90 faizinin seçim şansı olsaydı, döyüşmək istəməyəcəkdilər. sadəcə olaraq məcbur olduqları üçün, sağ qalmaq və ruhdan düşməmək üçün "şəhid olacam, hamı məndən danışacaq, tarixə düşəcəm" ideyası ilə motivasiya edirlər özlərini.

şəhidlik anlayışını müqəddəsləşdirməkdənsə, müharibəyə, insanları ölümə göndərən dövlətlərə qarşı çıxmaq lazımdır. müharibədən ölüm xəbəri gələndə fəxr etmək, sevinmək, süni formada kədərlənmək yox, üsyan etmək lazımdır. çıxış yolu budur. nə ölən əsgər, nə də onun valideynləri ali varlıq deyil. hər biri sıradan insanlardır. pis insan da ola bilərlər, yaxşı da. amma dəyərləri əvvəl necə idisə, sonra da eyni qalmalıdır. siz bu anlayışı müqəddəsləşdirdikcə dövlətin müharibə çarxı daim hərəkət edəcək.

edit: yazarların birindən mesaj gəldi ki, "niyə şəhidlərin adına pox yaxırsan? mübarizin, poladın ruhundan utan". əgər sizin də reaksiyanız belə oldusa, deməli yazdıqlarımı başa düşməmisiniz, bir də daha diqqətli oxuyun.