bugün wiki təsadüfi son
sözaltı sözlük
məsləhət postlar mesaj Profil

...

terroristdə terror motivasiyası

əjdahalar   googlla

    1. Terrorist “məhdud”, anomik şəxsiyyətdir. “Anomiya” anlayışı fərdlərin mövcud olduqları sosial-siyasi sistemin norma və mənəvi dəyərlərinə münasibətini təzahür etdirir.
    Cəmiyyət üzvləri tərəfindən sosial normaların əhəmiyyəti yox edilir. Həmçinin anomiya mövcud sosial-siyasi sistem tərəfindən rəğbətləndirilən universal məqsəd və gözləntilər arasındakı uçurumu, uyğunsuzluğu nəzərdə tutur.
    “Anomiya” termini E.Dyurkqeym tərəfindən irəli sürülmüşdür. O, anomiyanı sənaye cəmiyyətinin daimi və normal halı kimi nəzərdən keçirmişdir. Belə cəmiyyət hamı üçün eyni olan fərdi uğurun məqsəd və dəyərlərini tərifləməklə, var-dövlətdən, hakimiyyətdən, yüksək prestijdən məhrum olan əksər üzvlərininin həyatını qiymətləndirir. Lakin anomiya sistematik sosial norma çatışmazlığını doğurmaqla sosial-siyasi dəyişiklikləri hazırlayır və sürətləndirir. Buradan–R.Mertonun mövqeyi meydana çıxır: cinayətkar –cəmiyyətin sosial tənqidçisidir.
    Əksər terroristlər–anomik insanlardır, lakin onlar bundan o qədər də əzab çəkmirlər (mənəvi problemlər bəzi terroristlərdə mövcuddur).
    Terrorist tipləri:
    Birinci tip, cəmiyyətin onu “yoluxdurduğu”, lakin nail olmağa imkan vermədiyi məqsədləri əldə etmək üçün zorakılığa “əl atmağa” məcbur olan şəxsdir. Buna əsirlərə görə pul tələb edən terrorist tipli döyüşçləri misal göstərmək olar.
    ikinci tip, öz baxış bucağından düzgün hesab etmədiyi məqsədləri dəyişdirmək üçün zorakılığa hazır olan insandır. Bu, öz yenidənqurma cəmiyyətini zorakılıqla reallaşdıran inqilabçıdır.
    Üçüncü tip, qəbul edilməz hesab etdiyi məqsədləri və onlara nail olma vasitələrini yox etmək üçün zorakılığa hazır olan şəxsdir. Belə terroristin başlıca problemi – prinsipial anomiya, yəni, özgə normaları olduğu kimi qəbul edə bilməməkdir.
    Anomiya və anomik şəxsiyyət nəzəriyyələri baxımından terror – cinayət deyil, koordinasiya olunmamış cəmiyyət inkişafının artefaktıdır.
    Terrorist – xüsusi cinayətkar tipidir. Ona ilk öncə, E.Dürk¬heymin öz dövründə yazdıqları aid edilməlidir: “Geniş yayılmış təsəvvürlərə baxmayaraq, belə cinayətkar asosial, parazit elementlər sırasına aid olmayıb, sosial həyatın adi elementidir

    Terror aktında iştirak etmiş insanların real subyektiv motivlərinin təhlili aşağıdakı əsas motiv qrupıarını ayırd etməyə imkan verir:
    Birincisi, merkantil motivlərdir.. Terror digər hər hansı insan fəaliyyəti sahəsi kimi müəyyən mənada ödənişli əməkdir. Nəticəvi olaraq, müəyyən insanlar üçün terrorla məşğul olmaq sadəcə olaraq qazanc vasitəsidir. Belə insanlar müasir dünyamızda az deyillər.
    ikinci, ideoloji motivlərdir. Bu, insanın öz şəxsi dəyərlərinə, həm də qrup, təşkilat, siyasi partiya və ya hər hansı ideya-siyasi qüvvənin ideoloji dəyərləri ilə bağlı ideyalı mövqeyinə əsaslanan sabit motivləridir. Belə motiv insanın hansısa birliyə daxil olmasının nəticəsi kimi çıxış edir və ya yaranmaqıa özü insanı motivasiyasına müvafiq birliyə aparır. Belə hallarda terror onun üçün yalnız hansısa ideyanı realizə etmək vasitəsi olmayıb, həm də mövcud birlik tərəfindən olan “tapşırıq”, “missiyadır”. Mövcud olan çoxsaylı ideoloji motivlər ideya-siyasi, siyasi, dini, sosial, sosiomədəni və s. motivlərə bölünür.
    Üçüncü, qurmaq, dünyanı aktiv şəkildə dəyişmək motividir. Bu dünyanın ədalətsizliyini və qeyri-mükəmməlliyini anlayaraq, onu yenidən qurmağa, yaxşılaşdırmağa inadla cəhd etməklə əlaqədar olan motivdir.Bir qayda olaraq, belə motivlər bu və ya digər dərəcədə terrorla peşəkar səviyyədə məşğul olan adamlara xasdır. Onlar üçün terror dünyanı dəyişmək vasitəsi və məqsədidir.
    Dördüncü, insanlar üzərində hakim olmaq motividir. Bizim əcdadlarımızın dövründə zorakılıq birinin şəxsi hakimiyyətinin digəri üzərində təsdiq edilməsi kimi qəbul edilirdi. Bu “silinmiş” formada terrorist psixikasının dərinliklərində də qalmaqdadır. ,Zorakılıq yolu ilə insanlar üzərində hakimiyyət əldə etməklə terrorist özünü və öz şəxsiyyətini təsdiq edir. Qorxu yaratmaqla o, bu hakimiyyətini gücləndirir.
    Beşinci, terrorun fəaliyyət sferası kimi maraqlı və cəlbedici olması motividir. Müəyyən qisim terroristlər üçün, xüsusən də, təminatlı və kifayət qədər təhsilli olan terroristlər üçün terror sadəcə olaraq yeni, qeyri-adi məşğuliyyət sferasıdır. Onları terrorla əlaqədar risk, planların işlənib hazırlanması, terror aktına hazırlıq üçün lazım olan bütün mümkün detallar, onun həyata keçmə nüansları məşğul edir. Nəticə etibarilə, belə insanlar terroru öz güclərini göstərəcək sfera qismində seçirlər.
    Altıncı, müxtəlif variantda olan emosional bağlılıqlı “yoldaşılıq” motivləridir. Bura qohumlarına, yoldaşlarına, valideynlərinə, həm əqidələrinə vurulan ziyana görə qisas almaq motivindən terrorda dost, qohum və həməqidələrinin olduğu üçün ənənəvi iştirak etmək motivlərinə qədər aid olan geniş sfera aiddir. Bu motivlər qrupu emosional amillərə əsaslanır və adətən heç bir rasionallığa malik deyillər. Terrorla məşğul olan belə motivli insanlar bunu niyə və nə üçün etdikləri haqqında qətiyyən düşünmürlər. Onları emosiyalar hərəkət etdirir.
    Yeddinci, özünüreallaşdırma motividir. Bu paradoksal motivdir.



hamısını göstər

üzv ol

...