Bunu bir neçə dəfə qeyd etmişəm, bir də deyim. Mirzə Cəlilin dövrü ilə indiki dövr arasındakı yeganə fərq odur ki insanlar indi yazı-pozunu bilir, ancaq hələ də oxuduğunu dərk edə bilmir. Elə deyil?
"Kamança" (1920, Şuşa):
--spoiler--
- Necə od vurmuşuq? Niyə boş-boş danışırsan? Biz onların 10-15 dığa-mığasını öldürmüşük, bəs Nəcəfqulu kimi igidi bir də haradan tapacağıq? Şirzadı haradan tapacağıq? Misirxanı neçə erməniyə dəyişmək olar? Bu nə boş-boş təskinlikdi özünüzə verirsiniz?
--spoiler--
* Carylyle hesab edirdi ki liderlərin hər biri bir linzadır: böyük bir areyaya dağılan günəş şüaların bir arada toplamaq özəlliyinə malikdir. Milyonlarla toplanmış günəş şüası da bir samanı, kağızı yandıra biləcək qədər güclüdür; daşı, şüşəni isti hala gətirir. Millətlərin güclü adamları da məhz linzalar kimidir. O öz şəxsiyyətində millətin gücünü, və xüsusiyyətlərini daşıyır, bununla da milyonlarla şəxsin ruhun tutuşdurur. Ancaq buludlu havada həmin linzalar tək bir su damcısın belə isidə bilməz, heç bir istilik ötürə bilməz.
Bu gün Xəlil Rza Ulutürklərin olmaması onlara ehtiyacın olmamasından irəli gəlir. isveçrə pendiri yalnız yüksək dağlarda otlayan inəklərin südündən hazırlanır. Yəni müxtəlif dönəmdə müxtəlif millətlərdə yetişən böyük adamlar da belədir; Onlar təzə çiçək açan bir millətin ətiridirlər.
Napoleon Bonapart sülhsevər Danimarkada yox, Fransada yetişib. Rusiya dirənişsizliyin həvarisi olaraq Tolstoyu yetişdirib. Bunun tərsi mümkün olmayıb, görülməyib. Hər zaman hər yerdə həmişə eyni şeylər olub. Almaniyanı Birinci Dünya müharibəsinə salan II Vilhelm deyildi. Ancaq almanlar tiran ruhlarını Bismarklarda, Vilhelmlərdə, Hindenburqlarda, ifadə forması tapmışdı. Köhnə Romanı Neronlar, Karakallalar yıxmayıb.
Ermənilər bu günlərdə avropaya və digər beynəlxalq təşkilatlara müraciət edirlər ki, Azərbaycana sanksiya qoysunlar. Dünəndən bəri bunu düşünürəm. Əgər müharibəni dayandıracaq şey məhz bizə qoyulan sanksiyalar olacaqsa, gözümüzü cəbhədən çəkməyimizə səbəb olacaq şey sanksiyalar olacaqsa, qoy qoyulsun. Eybi yoxdur.
