Əslində, düşünülənin əksinə, bir sevgi mahnısı deyil. Sözlər məşhur aktrisa müjde arın anası aysel gürel tərəfindən qızına ithaf edilmişdir. Aysel gürelin özü də sənətkar, söz yazarıdır, hətta türkiyədə əməlli-başlı məşhur imiş, ləqəbi də “deli aysel”dir, qeyri-adi şəxsiyyətinə görə. internetdə özünün haqqında verdiyi maraqlı müsahibəsindən niyə “dəli” dediklərini anlamaq olur:
“annem erzincanlı, ağa kızı. babam mekteb-i hukuk mezunu. babam bir sebeple erzincan'a gidiyor, annemi görüyor ve on üç yaşında annemi nikahlıyor.
hayatın kirli taraflarıyla karşılaşmadım. zengin bir ailenin el bebek gül bebek, şımarık bir piçi olarak büyüdüm.
muazzam bir kütüphanede emeklemeye başladım ben. ancak kitaplarda anlatılan şeylerle, mahallede anlatılanların birbirine benzemediğini gördüm. ünzile* mahnının adıdır. Dinləməyə dəyər odur işte. köyün son çitine gitmeye korkar, çünkü dünyanın orada bittiğine inanır.
sekiz yaşındayken çok azıp kudurduğum için, onunla konuşayım, uslu durayım diye bir kuzu almışlardı. kuzuma 'mido' diye bir isim koydum. 'şarkısız canlı mı olur' deyip, kuzuma bir de şarkı yaptım. 'mido güzel kuzu / annesinin yavrusu' diye. ilk böyle başladı diyebilirim söz yazma ve beste yapmam.
çocukken sekiz kere boğuldum. suni teneffüsle kurtuldum. çünkü ben trabzon'dan sivastopol'a gitmek istiyordum yüzerek.
liseyi bitirene kadar trabzon'daydım. karadeniz'de denize gündüz girmez, gece girer mahalle kızları. elbiseleriyle girerler, el ele tutuşarak, şarkı söyleyerek, dönerek serinlerler. fazla da açılmazlar. sonra langoz dediğimiz su anaforları olur suda. kızlardan biri bu langoza ayak baş parmağını kaptırdımı, o halka döne döne bütün kızları içine alır. bırakmaz asla. sonra da dışarıya japon feneri gibi çıkarlar. boğulduktan sonra.
seksten hoşlanıyorum ama öyle şartlarım var ki yerine gelemez. bana göre adam hiç kaka yapmayacak. o yüzden ayrı evlerde oturmak en iyisi. kadına kulaktan girilir, aşağıdan değil. hormonlar seçiyor birbirini. sadece erkek kadını değil, erkeği de seçiyor erkek. kadın kocasını kıskanmıyor çoğu zaman, öteki kadını kıskanıyor. erkek de öbür erkeği. erkek umumi kadınlara, başka erkeklerin çükleriyle buluşmak için gidiyor. eşcinsel tarafı yolluyor onu oraya. o kadar da önemli değil seks. tek başına da yapılabilen bir şey.
ev benim için yatak ve mutfak, o kadar. evim, damım, yuvam gibi bir şey yok bende. kızlarımı tiyatro kulislerinde, dekor sandıkları üzerinde büyüttüm.
deli sıfatını ben taktım kendime. tabii ben o deliyi biraz da veli anlamında söylüyorum. veli, yunus. yunus kadar da iyi bir şairim. şarkı sözü yazabilmek için aruz ve hece bilmek, en önemlisi de dünya literatürünü okumak lazım. iki şiir kitabı çıkardım. birincisinin ismi “senin için sana değil”di. ikincisinin ismi, “şiir şimdi”.
ben birey değilim. ben kalabalık bir nesneyim. ben tek başıma radyoyum, televizyonum, konserim, orkestrayım, her şeyim. türkiye'nin ilk anarşist kızıyım ben. ilk çiçek kızıyım. ilk hippisiyim. ben amazon kadınıyım. türkiye'de kadının bilinçaltıyım”.
Aysel gürelin qızı müjde ar həmin dövrdə həm gözəlliyi ilə, həm də əslində anası kimi bir az türklərin “patavatsız” adlandırdıqları, sözünü gizlətməyən, cəsarətli çıxışlar edən, cəsarətli səhnələrdə rol alan, qadınların hüquqları barəsində öz dövrü üçün mütərəqqi işlər görən biri olması ilə populyar imiş. Aysel gürel də qızının sənətdə uğurlu olmasına baxmayaraq, şəxsi həyatda xoşbəxtliyi tapa bilməməsində, taleyindən narahat olduğu üçün onun haqqında “Firuze” şeirini yazır. Yenə həmin dövrdə sezen aksu və atilla özdemiroğlu bu mahnının üzərində çalışırlar, amma mahnının ilk versiyasındakı sözlər ürəklərinə yatmır, buna görə aysel gürelin “firuze” adlı şeiri bir az redaktə edilərək mahnıya əlavə edilib. Hekayəsini biləndə sonra sözlərini oxuyanda mahnı daha təsirli olur, xüsusən aysel gürelin narahatlığı hiss olunur:
Bir gün dönüp bakınca düşler
içmiş olursa yudum yudum yudum yıllarını
Ağla, ağla Firuze ağla
Anlat bir zaman ne dayanılmaz güzellikte olduğunu
Kıskanır rengini baharda yeşiller
Sevda büyüsü gibisin sen Firuze
Sen nazlı bir çiçek, bir orman kuytusu
Üzüm buğusu gibisin sen Firuze
Kıskanır rengini baharda yeşiller
Sevda büyüsü gibisin sen Firuze
Sen nazlı bir çiçek, bir orman kuytusu
Üzüm buğusu gibisin sen Firuze
Duru bir su gibi, bazen volkan gibi
Bazen bir deli rüzgar gibi
Gözlerinde telaş, yıllar sence yavaş
Acelen ne bekle Firuze
Bonus video:
(youtube: )
3:12-dən sonrakı keçid…