74. Bu entry-dəki insanlar və onların həyat hekayələri birəbir dəyişdirilmədən qeyd olunub. Səbəbi sadədir: çünki bu adamlar tarixin tozlu səhifələrinə adsız qəhrəman olaraq keçəcəklər, heç olmasa, ən azından burda, bu forumda əbədiyyət qazansınlar.
indi isə ilk hekayəmizin qəhrəmanına yönəlirik. ibtidai sinif müəlliməm, mahizər müəlliməm. Mən onu axırıncı dəfə sinif yoldaşım eminlə görəndə, saçları ağarmışdı, ağappaq idi, boynunda da kələğayı var idi. Görüşdük, hal-əvhal tutduq. Zaman təbii olaraq, ondan çox şey almışdı, amma dəyişməyən hələ də bir şey var idi, çöhrəsindəki gülümsəmə. yadıma məktəb illərim düşdü. Mahizər müəllimə əlimizdən tutub, hərfləri yazmağı öyrədirdi bizə, bizim üstümüzdə xüsusi əsirdi. Bizim dediyimiz uşaqlar isə, mən, əhməd və emin. Həm riyaziyyatda, həm futbolda dəhşət idik. Riyaziyyatda hətta 4-cü sinifdə olimpiyadaya qatılmışdıq. Finalda kapitanın bayrağı fitdən əvvəl qaldırmağına görə uduzduq, ikinci olduq. Daha sonralar mahizər müəllimənin yanına hazırlığa filan da gedirdim, bəzi şeylərdə köməklik edirdi. istər dərs vaxtı, istər dərsdən sonra dəyişməyən sadəcə bir şey var idi, ana qayğısı. Məktəb vaxtı onun mənə təsiri çox böyük oldu, çünki çox modern biri idi. Qəsəbədə rus dilli müəllimələr nədənsə həmişə bir neçə addım öndə olurlar.
Sinifimizdə züleyxa, ya da zibeydə adında bir qız var idi. Adını artıq unutmuşam, tək bildiyim bir şey z hərfi ilə başlamasıdır. Kasıb ailənin qızı idi, həm oxuma yazması elə güclü deyildi. Yəni, kasıb olmağına hamı kasıb idi də, kənd yeridir də, nə olacaqdı ki? 90-ların sonu, ölkədə müəllim maaşı 10 şirvan filan. Mahizər müəllimə züleyxaya dərzilik öyrədirdi ki, qızım gələcəkdə lazımın olar, peşə olaraq çalışarsan. Və şüuraltı olaraq, illər sonra, yaşadığım şəhərdə, harda dərziliyə aid bir dükan, mağaza görsəm, ayaq saxlayıb içəri girirəm və həmişə nəsə alıram. Evimdə dərziliyə aid hər şey var, bircə çatışmayan mankendi.
Daha sonra, bir dəfə eynilə, bizim şəhərdə paltarımı kəsdirmək istəyəndə iki dayanacaq məndən uzaqdakı dərziyə girdim, qiyməti çox münasib idi. Qadın visit kartını mənə verəndə familyasındakı ova sonluğu gözümə dəydi və aha momenti. Əlbəttə, o dəq demədim ki, haralısınız, amma sabahsı gün yenə gedəndə o sualı verdim. Özü də dedim ki, özbəkistandansız? Yəni, ağlıma başqa şey gəlməzdi. Dedi, yo, aus aserbaidschan, aus Baku. Dondum, qaldım.bakılı biri, 20 ildən çoxdu burda yaşayan biri və dərzi. Sadəcə dogurdan dedim?! Dedi, hə. Bir xeyli söhbət elədik. Hiss elədim ki, rus dillidir. Bəlkə, onu da nə vaxtsa, hardasa bir mahizər müəlliməsi dəstək olub, onda həvəs yaradıb. Sağol, mahizər müəllimə bəlkə də, səni çox adam xatırlamayacaq, amma neçə-neçə insanın həyatını dəyişmisən. Əsl mürəbbiyəsən. Yaşayırsansa, uzun ömür can sağlığı, rəhmətə getmisənsə, nur içində yat.
Onunla paralel bir də rəsm müəlliməmiz var idi. Tam bir əzazil. Adını da xatırlamıram. Dəhşət tənqid edirdi bizi, heç bir vaxt 5 yazdığını görmədim, 3 və ya 4. Çəkdiyimiz şəkilləri dəhşətül-vəhşət asıb kəsirdi, sanki rəssamlar ittifaqında buraxılış imtahanı verirdik. Hər dəfə də üstümə-üstümə gəlirdi ki, düzünü de, kim çəkib sənin əl işlərini. Həm qorxudan, həm də introvert biri olduğumdan, yavaş səslə deyirdim ki, mən çəkmişəm müəllimə. Adam məndəki qabiliyyətə dəstək olmaq əvəzinə, köstək oldu. Orta məktəbdə də hamı deyirdi ki, nə qəşəng şəkillər çəkirsən. Əlbəttə, da vinci filand deyildim, amma yaşıma görə yaxşı idim. indi də hobby olaraq məşğul oluram, evin bir küncü rəsm işlərinə ayırmışam. Hamı bunun fərqinə vardı, bircə ailəmdən başqa. Və bizim nəsildə iki şey ən azı genetikdir, bir riyaziyyatı güclü bilirik, bir də əl qabiliyyətimiz var, əmim də rəssam idi, ailəsi, yəni babamgil dəstək çıxmadılar, amma ən azından əmim oğlu xəttatdır. Təssəli olaraq, riyaziyyatın zamanında fərqinə vardılar. Və məni riyaziyyat təmayyüllü litseyə yazdırdılar.
Litseydə riyaziyyat müəlliməmizin adı qətibə idi. Uşaqlar çox pis məzələnirdi onunla, qəhbə filan deyirdilər anaları yaşda qadına. Çox savadlı müəllimə idi və dəhşət disiplinli və ya dominant, basqıcı. Bunu öz oğlu ilə münasibətindən etdiyi söhbətlərindən tutmaq olurdu. O vaxtı uşaqlar lağ edirdi, amma illər sonra haqq qazandırırsan, çünki bəlli yerlərdə və bəlli zamanlarda, hələ bu azərbaycan kimi cəmiyyətdirsə, övlad üzərində nəzarət qaçınılmazdı.
Nəzarət demişkən, anamdan söhbət açmasam olmaz. Bir ömür mətbəxdən çıxmayan, öz həyatını ailəsinə və övladlarına həsr edən bir qadın. Daim futboluma qarışırdı, qoymurdu oynamağa. Deyirdi, o uşaqlar avaradır, əslində haqlıdır və ya idi. Amma, futbol elə küçədə məhlə uşaqları ilə oynanılan, ki bunun avarası da, ağıllısıdı, oxumuşudu da var, bir oyundur da. Hər gün dəlilər kimi oynayırdıq, dizlərimiz qanayana kimi. Ha, bu arada, insafən, pis də oynamırdım, bəlkə bir ronaldihno (ben bununla geldim, bununla giderim, kardeşim) deyildim, amma super texnar idim. Hələ də, almanlarla oynayanda arada deyirlər ki, futbola filan getmisən?!! Mən də gülürəm, deyirəm, yo. Və beləliklə və bəlkə də bir istedad daha batdı. Kim bilir, dünya səviyyəsində olmasa da, milli səviyyədə yaxşı bir futbolçu ola bilərdim.
Bütün bu hekayələr sadəcə bir şeyə işarə edir, azərbaycan qadını bütün məhrumiyyətlərə baxmayaraq öz ayaqları üstündə qalmağa çalışır. O qədər basqıya və məhdud imkanlara rəğmən cənnət yaradır. Həmişə demişəm və deyəcəm, azərbaycan qadını azad olduğu gün azərbaycan cəmiyyəti azad olacaq, ağ günə çıxacaq.

Hekayənin ikinci qismi isə qonşularımız haqqındadır. iki qəhrəmanımız var, ilqar və mehman. ilqar, bakı metrosunda köhnə polis idi. Onun keçdiyi həyat hekayəsi, necə polis olması mənim son zamanda başıma gələn hadisə ilə birbaşa bağlıdır.
Hələ 8-ci sinifdə oxuyanda avtobusda gənc ilqarın cibindən pul qabısını oğurlayırlar. Və o gündən o polis olmağa qərar verir. Bununla da onun həyat hekayəsi başlayır. Atamla qonşuların axşam söhbətlərində həmişə 2000-lərin əvvələrində oğruların metrolarda necə şou göstərdiklərini danışırdı. Mən də oturub həvəslə dinləyirdim. Əlbəttə, oğrular tutulurdu sonralar. Mənim bu hekayəm isə belə başladı..
iki həftə bundan qabaq elana 3 il əvvəl aldığım qış təkər setini qoymuşdum, 10 dəq keçmədi ki, mesaj gəldi ki, bəs filankəs sizin təkərləri almaq istəyir xahiş edirik emaili təsdiq edin. Həyəcandan, həm də o an pula ehtiyacımdan emaili və mastercard-dan pulun qəbulunu təsdiq edim. Əslində isə, email phising imiş və pulun qəbulunu yox, çıxışını təsdiqləmişəm. Sabahsı gün danq edəndə artıq gec idi. Kartı dondurdum, amma çi fayda, pul çıxmışdılar. Mən etdim? Polisliyə yazıldım. Yəni elə bir şey. Keçən il aldığım kali linux yüklü prossesorumu rəfdən çıxartdım, tozunu sildim, cybersecurity dərslərinə başladım. Offensive olmasa da, amma ən azından müdafiə tərəfində nələrisə öyrənmək olar. Bu arada qonşumuz ilqarın xətrini çox istəyirəm, hörmət əlaməti olaraq əmi deyirəm. Biraz çox içməyi var, o da ki o yaşda normaldır. Bəzən insanlar arzuladığı həyatı yaşaya bilmədiyi üçün və hər şeyin gec olduğu üçün, təsəllini içkidə, siqaretdə, narkotik maddələrdə tapırlar. Çünki, o xəyal dünyasından ayılmaq istəmirlər, onlara real həyat acı gəlir. Onlar özləri də bu acı həqiqətlərin fərqindədirlər, lakin edə biləcəkləri bir şey yoxdur.
Digər qonşumuz isə mehman əmidir. Məhlədən 1-ci sürət qutusu ilə çıxan, hər iki qızını 18-20 yaşında yerbeyer etmiş, zəhmetkeş, saf və babacan biridir. Ürəyini istə, ürəyini verər. Birəbir azərbaycan kişisi qəlibinə uyur, eynilə atam kimi. Bütün problemləri özü həll etməyə çalışır, zəiflik göstərə bilməz, qonum-qonşu, tanışlıq bağlarına inanır və s. Ən maraqlısı isə odur ki, bütün bu insan bir simbioza şəklində bir birinə uyurlar.
Orta və yaşlı nəsil azərbaycan kişisi itirilmiş bir nəsildi. Sovet dağılanda onlar nə edəcəklərini bilmirdilər, hələ də hər şeyin yaxşı və əvvəlki kimi olacağına inanırdılar. Eynilə mehman əminin köhnə sovet vaxtdı kəndimizdəki həyatdan etdiyi söhbətlər kimi. O insanlar hələ də o xoş xatirələrdə yaşayırlar, yeniliyə ayaq uydura bilmirlər. Ona görə, rəsmiyyətdən qaçırlar, çalışırlar, istənilən problemi polisə, məhkəməyə getmədən yerindəcə həll eləsinlər. Bir qorxu, xof var canlarında.